Lương thực là gì? Vai trò của lương thực đối với nền kinh tế Việt Nam

Lương thực là gì? vai trò của ngành chế biến lương thực đối với nền kinh tế Việt Nam hiện nay. Đọc ngay bài viết sau của Trang tài liệu để tìm hiểu thông tin chi tiết!

Lương thực là gì?

Khái niệm: Lương thực là thức ăn chứa hàm lượng lớn tinh bột, nguồn cung cấp chính về năng lượng và chất bột carbohydrate trong khẩu phần thức ăn. Ngoài ra, lương thực chứa nhiều dưỡng chất khác như: protein (chất đạm), lipit (chất béo), calcium, phosphorus, sắt, các vitamin nhóm B (như B₁, B₂, …) và các khoáng chất.

Ví dụ: Lúa gạo, ngô, khoai, sắn,…

Thực phẩm là gì?

Thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, thực vật, vi sinh vật hay các chế phẩm từ các nguồn nguyên liệu này. Đa số các nguồn thực phẩm đều có nguồn gốc chính từ thực vật. Thức ăn lấy từ động vật thì nguồn nuôi dưỡng chúng cũng chính là thực vật. Thực phẩm được chia chủ yếu làm 2 nguồn sau: 

– Động vật: Sữa, các chế phẩm từ sữa, những động vật đẻ trứng và trứng của chúng (trứng gà, trứng cút,…) và các cơ quan nội tạng của động vật. Thịt là một trong những ví dụ điển hình về thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, nó có thể là một cơ quan hoặc một bộ phận nào đó của cơ thể động vật.

– Thực vật: Rau là một loại thực phẩm quan trọng, chúng cung cấp vitamin và chất xơ cho cơ thể. Một số loại trái cây thực vật, chẳng hạn như cà chua, bí ngô và cà tím, được ăn như rau. Nhưng một số khác thì cần trải qua quá trình chế biến mới có thể sử dụng. Chúng cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và một số hợp chất có lợi cho cơ thể. Quả hay trái cây là một phần đáng kể trong chế độ ăn uống của hầu hết các nền văn hóa. Các loại hạt thường chứa chất béo không bão hòa và cung cấp hàm lượng axit béo omega 3, omega 6 khá đáng kể. Các loại hạt được cho là có giá trị dinh dưỡng cao và được sử dụng nhiều để làm thức ăn cho động vật và cả con người. 

Trong khi đó, lương thực có nguồn gốc từ thực vật, đây là những cây có hạt, có tác dụng nuôi sống con người và gia súc. Ở nước ta cây lương thực chính gồm: Lúa, ngô, đậu, đỗ, trong đó lúa là cây lương thực quan trọng nhất. Phát triển sản xuất lương thực có ý nghĩa to lớn đối với việc củng cố về tăng nguồn dự trữ quốc gia để phòng chống thiên tai, tăng cường khả năng quốc phòng. Nó cung cấp lương thực cho dân cư phi nông nghiệp và nguyên liệu quan trọng cho công nghiệp chế biến. Giải quyết vấn đề lương thực có tác dụng to lớn đối với sự nghiệp công nghiệp hóa đất nước.

Tốc độ phát triển và quan hệ tỉ lệ giữa các ngành sản xuất vật chất trong đó có nông nghiệp, trong chừng mực nhất định phụ thuộc vào sự phát triển và năng suất lao động của ngành sản xuất lương thực. Sản xuất lương thực là cơ sở của sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế quốc dân khác. Nó là loại sản phẩm thiết yếu của đời sống con người không thể thay thế được. Nó thỏa mãn nhu cầu về năng lượng cho cơ thể con người với giá rẻ. Lương thực là bộ phận chủ yếu cấu thành trong nguồn thức ăn hàng ngày của con người. Vì vậy phát triển mạnh sản xuất lương thực, giải quyết vấn đề lương thực có ý nghĩa kinh tế to lớn đối với nền kinh tế cũng như đối với nông nghiệp.

Chế biến lương thực thực phẩm là gì?

Ngày nay, trong sự phát triển của ngành kinh tế, xã hội phát triển, nhiều ngành nghề đã đóng góp vào sự phát triển kinh tế của nước nhà. Trong đó, không thể không kể đến ngành mũi nhọn đó là công nghệ chế biến lương thực, thực phẩm. Vậy, chế biến lương thực, thực phẩm là gì? Chế biến thực phẩm là quá trình xử lý thực phẩm đã qua sơ chế hoặc thực phẩm tươi sống theo phương pháp công nghiệp hoặc thủ công để tạo thành nguyên liệu thực phẩm hoặc sản phẩm thực phẩm.

Chế biến thực phẩm bao gồm các quy trình chế biến các sản phẩm tươi sống cho thị trường và sản xuất các sản phẩm thực phẩm chế biến đóng hộp. Công nghiệp thực phẩm ngày nay đã và đang trở nên rất đa dạng với nhiều hoạt động sản xuất từ quy mô nhỏ, truyền thống, quy mô gia đình sử dụng lao động đến các quy trình công nghiệp lớn với vốn và cơ giới hoá cao. Nó bao gồm những trong hoạt động làm nông, ngư nghiệp đến những người trong hoạt động phân phối thực phẩm. Tại sao nói ngành công nghệ chế biến lương thực và thực phẩm thực phẩm là ngành trọng điểm ở nước ta.

Ý nghĩa của việc phát triển mạnh công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm đối với sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam là vô cùng to lớn. Chế biến lương thực, thực phẩm làm cho nền nông nghiệp của vùng tiến dần tới mô hình sản xuất liên kết nông, công nghiệp. Đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Giải quyết đầu ra ổn định cho nông sản, tạo điều kiện đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa và chuyên môn hóa. Góp phần sử dụng và bảo quản sản phẩm lâu dài hơn, đa dạng hóa sản phẩm lương thực, thực phẩm và nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của nông sản, tăng khả năng xuất khẩu, đem lại nguồn thu lớn.

Vai trò lương thực thực phẩm

Thực phẩm là nguồn cung cấp dinh dưỡng hàng ngày cho cơ thể, giúp cơ thể khỏe mạnh, chống lại các nguy cơ của bệnh tật đang có mặt ở khắp nơi trong môi trường, giúp người ta hoạt động và làm việc. Như vậy, nếu nguồn thực phẩm không hợp vệ sinh, sức khỏe con người sẽ bị đe dọa. Vai trò của lương thực, thực phẩm chính là: 

– Các loại vitamin và chất khoáng có vai trò nâng cao hệ miễn dịch, giúp chúng ta có một cơ thể khỏe mạnh, phòng chống các loại bệnh tật.

– Chất đạm là một trong các thành phần cấu tạo nên cơ thể sinh vật. Chúng tham gia cung cấp năng lượng và tham gia hầu hết các hoạt động sống của sinh vật.

– Chất béo có vai trò dự trữ, cung cấp năng lượng cho cơ và các hoạt động sống của cơ thể.

– Các chất bột, đường là những chất cung cấp năng lượng cần thiết cho các hoạt động của cơ thể.

Thực phẩm đảm bảo sức khỏe con người, nó là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng cho sự phát triển của cơ thể, nhưng đồng thời cũng là nguồn có thể gây bệnh nếu không đảm bảo vệ sinh. Mục tiêu đầu tiên của vệ sinh an toàn thực phẩm là đảm bảo cho người ăn tránh bị ngộ độc do ăn phải thức ăn bị ô nhiễm hoặc có chất độc, thực phẩm phải đảm bảo lành và sạch. Do vậy, vấn đề đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để phòng các bệnh gây ra từ thực phẩm có ý nghĩa thực tế rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế và xã hội, bảo vệ môi trường sống của các nước đã và đang phát triển, cũng như nước ta. 

Không có thực phẩm nào được coi là có giá trị dinh dưỡng nếu nó không đảm bảo vệ sinh. Thực phẩm sạch chính là thực phẩm được sản xuất theo quy trình đảm bảo tiêu chuẩn nên không bị biến đổi gen. Đồng thời sẽ không bị nhiễm các chất độc hại. Chính vì thế nên hàm lượng dinh dưỡng chứa trong loại thực phẩm này là rất cao. Lưu ý nhỏ khi lựa chọn thực phẩm dù là tươi sống hay đóng gói. Điều đầu tiên, bạn cần quan tâm là nguồn gốc xuất xứ, thương hiệu uy tín, giấy chứng nhận và các nhãn mác. Và điều hiển nhiên, giá của những loại thực phẩm này đúng nghĩa sẽ cao hơn khá nhiều các loại bình thường.