Nghị luận văn học là gì? Những loại nghị luận văn học phổ biến

Nghị luận văn học là một trong những dạng văn bản phổ biến được ứng dụng trong quá trình bình giảng về các tác phẩm. Trong suốt những năm học, học sinh sẽ được tiếp cận với 7 dạng nghị luận khác nhau. Bài viết dưới đây Trang tài liệu sẽ giúp bạn đọc hiểu được “Nghị luận văn học là gì?”  và cách triển khai làm một bài văn nghị luận văn học.

Nghị luận là gì?

Khái niệm: Văn nghị luận là một chủ đề ngữ pháp mới mà người học sẽ được ra mắt trong chương trình ngữ văn lớp 7 . Đây là thể loại nhằm mục đích giúp người viết đưa ra quan điểm về một sự kiện ; hiện tượng kỳ lạ nào đó dựa trên những vấn đề, luận cứ, lập luận .

Trong đó phổ biến nhất có thể kể đến là nghị luận văn học và nghị luận xã hội.

Nghị luận văn học là gì?

• Nghị luận văn học là dạng văn bản người viết sử dụng những lý lẽ của mình ; để bày tỏ tâm lý, quan điểm, cảm nhận, nhìn nhận của bản thân về một tác phẩm văn học hoặc đoạn trích, cụ thể nào đó trong văn bản .
• Trong quy trình ứng dụng nghị luận văn học ; người viết phải đưa ra những lý lẽ, vấn đề, luận cứ sắc bén ; nhằm mục đích bày tỏ quan điểm cá thể và thuyết phục người đọc .

Nghị luận văn học gồm mấy loại?

Nghị luận văn học (hay còn gọi là tiểu luận) là một thể loại văn học thường được yêu cầu trong giáo dục đại học và cao học. Thể loại này có thể được chia thành nhiều loại khác nhau dựa trên mục đích và cách tiếp cận của người viết. Dưới đây là một số loại nghị luận văn học phổ biến:

– Nghị luận văn phân tích: Loại nghị luận văn này tập trung vào phân tích một tác phẩm văn học cụ thể, bao gồm cả tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ, kịch và tiểu luận.

– Nghị luận văn so sánh: Loại nghị luận văn này so sánh và đối chiếu giữa hai tác phẩm văn học khác nhau. Các tác phẩm có thể thuộc cùng thể loại hoặc khác thể loại.

– Nghị luận văn lập luận: Loại nghị luận văn này tập trung vào việc lập luận và bảo vệ một quan điểm cụ thể về một chủ đề nào đó. Người viết cần cung cấp các bằng chứng và lập luận thuyết phục để hỗ trợ quan điểm của mình.

Yêu cầu chung khi làm văn nghị luận văn học

Để hoàn thành xong một bài nghị luận văn học hoàn hảo với mạng lưới hệ thống luận cứ, vấn đề và lập luận xác đáng ; thuyết phục yên cầu người viết cần phân phối những nhu yếu như sau :

• Tìm hiểu kỹ thông tin cơ bản về tác giả ( tên tuổi, năm sinh, năm mất, quê quán ), toàn cảnh sáng tác, thời hạn sinh ra tác phẩm …
• Tâm tư và thực trạng sáng tác để hiểu hơn về ý nghĩa mà tác giả muốn truyền tải .
• Xác định rõ yếu tố cần bàn luận ( văn học, hoàn toàn có thể là tác giả, tác phẩm, phản hồi một nhận định và đánh giá về tác phẩm, cụ thể hoặc nhân vật trong tác phẩm ) để tránh lan man, lạc đề .
• Khi nghị luận về những chủ đề thuộc tác phẩm thơ ; người viết nên quan tâm đến hình thức như nhịp điệu, cách gieo vần, cấu trúc, thẩm mỹ và nghệ thuật sử dụng ngôn từ …
• Đối với tác phẩm văn xuôi, người viết nên khai thác đến diễn biến, nhân vật, toàn cảnh, hình tượng nổi bật, hoặc cao trào. Để cho vấn đề thêm xác đáng, bạn trọn vẹn hoàn toàn có thể bổ trợ mạng lưới hệ thống dẫn chứng vào trong bài .

Cách làm bài văn nghị luận văn học

Đề bài thường yêu cầu các bạn phải làm theo 1 trong 3 thao tác sau đây: giải thích, chứng minh hay bình luận.

Thao tác giải thích

+ Các yêu cầu đặt ra:

Đi sâu vào những câu nói có hàm ý súc tích nhằm tìm hiểu cũng như lý giải các nội dung bên trong câu nói đó. Làm sáng tỏ, giảng giải một cách tường tận vấn đề cho người đọc hiểu được thấu đáo cái đang được đề cập khi chúng còn đang mơ hồ.

+ Công việc cụ thể:

Để vấn đề được sáng tỏ, ta phải bắt tay vào lý giải những từ ngữ, điển tích, khái niệm, tìm hiểu nghĩa đen, nghĩa bóng, nghĩa hẹp, nghĩa mở rộng, đi vào những cách nói tế nhị để hiểu được rõ điều người ta muốn và cái lẽ khiến cho người ta nói như vậy. Nghị Luận Văn Học Là Gì

Trong thao tác giải thích, dùng lý lẽ để phân tích và lý giải là hoạt động chủ yếu chủ yếu, vừa dùng các dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề, xác lập 1 cách hiểu đúng đắn có tính biện chứng nhằm chống lại các cách hiểu sai, hiểu không đầy đủ, hoặc không hiểu hết ý

Bước kết thúc của thao tác giải thích là rút ra điều chúng ta cần vận dụng khi đã tìm hiểu được chân lý. Phương hướng để áp dụng những chân lý này vào cuộc sống hàng ngày, tuỳ theo cho cá thể hay cho cộng đồng mà có hướng theo cách sử dụng phù hợp, và mỗi chúng ta phải như thế nào?

=> Từ những điều nói trên, ta rút ra 1 sơ đồ tổng quát theo 3 bước:

• – Làm sáng tỏ tất cả điều mà người ta muốn nhắc đến.(giải thích)
• – Trả lời vì sao người ta có ý nói như vậy?(tại sao?)
• – Rút ra bài học gì trong thực tiễn?(để làm gì)

Thao tác chứng minh

+ Yêu cầu đặt ra: Nghị Luận Văn Học Là Gì

Làm sáng tỏ chân lý bằng các dẫn chứng và lý lẽ. Khi ta đã chấp nhận cái chân lý thể hiện trong 1 phát ngôn nào đó, nhiệm vụ là ta sẽ phải thuyết phục người khác cũng chấp nhận như mình bằng những dẫn chứng rút ra từ thực tế cuộc sống xưa và nay, từ lịch sử, từ văn học (nếu đề yêu cầu) và kèm theo dẫn chứng là những lý lẽ dẫn dắt, phân tích tạo ra lập luận vững chắc, mang đến niềm tin cho người đọc.

+ Công việc cụ thể:

Bước đầu tiên là phải tìm hiểu điều cần phải chứng minh, không những chỉ bản thân mình hiểu, mà còn phải làm cho người khác thống nhất, đồng tình với mình cách hiểu đúng nhất.

Tiếp theo là việc lựa chọn các dẫn chứng. Từ thực tế cuộc sống rộng lớn, tư liệu lịch sử rất phong phú, ta phải tìm và lựa chọn từ trong đó những dẫn chứng xác đáng nhất, tiêu biểu, toàn diện nhất (nên chỉ cần vài ba cái để làm sáng tỏ điều cần chứng minh).

Dẫn chứng phải thật sát với điều đang muốn làm sáng tỏ và kèm theo dẫn chứng phải có lý lẽ phân tích – chỉ ra những nét, những điểm ta cần làm nổi bật trong các dẫn chứng kia. Để dẫn chứng và lý lẽ có sức thuyết phục cao, ta phải sắp xếp chúng -> 1 hệ thống mạch lạc và chặt chẽ: theo trình tự thời gian, không gian, từ xưa đến nay, từ xa đến gần, từ ngoài vào trong hoặc ngược lại… miễn sao phù  hợp và logic.

Bước kết thúc vẫn là bước vận dụng, đặt vấn đề vào thực tiễn cuộc sống hôm nay để đề xuất phương hướng nỗ lực. Chân lý chỉ giá trị khi soi rọi cho ta sống, làm việc tốt hơn. Ta cần tránh công thức và rút ra kết luận cho thoả đáng, thích hợp với từng người, hoàn cảnh, sự việc. Nghị Luận Văn Học Là Gì

=> Từ những điều nói trên, ta rút ra 1 sơ đồ tổng quát theo 3 bước:

• – Làm rõ điều cần chứng minh trong luận đề được kể đến .
• – Đưa ra các dẫn chứng và lý lẽ cụ thể để làm sáng tỏ điều cần chứng minh.
• – Đưa ra kết luận về phương hướng nỗ lực.

Thao tác bình luận: Nghị Luận Văn Học Là Gì

Đây là thao tác có tính gói gọn vì nó bao hàm cả công việc giải thích lẫn chứng minh. Nên những yêu cầu của việc giải thích và chứng minh cũng là yêu cầu đối với văn bình luận, nhưng giải thích và chứng minh sẽ được viết cô động, ngắn gọn hơn so với chỉ 1 thao tác chứng minh hoặc giải thích để tập trung cho phần việc quan trọng nhất là bình luận – mở rộng ra vấn đề.

Trước khi bình luận, ta thường phải bày tỏ thái độ, để khách quan và tránh phiến diện, ta phải xem xét thật kĩ luận đề để từ đó có được một thái độ đúng đắn, có 3 khả năng: Nghị Luận Văn Học Là Gì

• – Nhất trí hoàn toàn .
• – Nhất trí một phần.
• – Bác bỏ.

Sau đó, ta bình luận – mở rộng lời bàn để vấn đề được nhìn nhận sâu hơn, toàn.