Đề Thi Văn Cuối Kì 2 Lớp 9 Năm 2021-2022 Có Đáp Án

Câu

Đáp án

Điểm

Câu 1

- Bài thơ “Nói với con”.

- Tác giả: Y Phương.

- Thể thơ: Tự do.

- Nhân vật trữ tình: người cha.

0,25

0,25

0,25

0,25

Câu 2

- Thành phần gọi đáp: “con ơi”.

0,5

Câu 3

- “người đồng mình” là người bản mình, người vùng mình, người miền mình, dân tộc mình.

- Cách gọi “người đồng mình” của tác giả là cách gọi giản dị,tha thiết, gần gũi thể hiện sự chân thành và tình cảm yêu thương, quý mến dành cho những con người quê mình.

0,5

0,5

Câu 4

Giá trị của tinh thần lạc quan:

- Tinh thần lạc quan là trạng thái tinh thần của con người thể hiện niềm tin hoặc hy vọng một kết quả, một tương lai tươi sáng đến từ sự cố gắng, nỗ lực không ngừng...

- Giúp tâm hồn luôn thoải mái, thư thái, yêu đời, vui vẻ, có những suy nghĩ tích cực giúp chúng ta sống có ý nghĩa hơn trong cuộc sống.

- Lạc quan giúp con người tận hưởng được nhiều vẻ đẹp của cuộc sống, giúp cho cuộc sống muôn màu sắc hơn.

- Tinh thần lạc quan là cơ sở để hình thành nên những phẩm chất tốt đẹp khác như ý chí, nghị lực, niềm tin...

- Lạc quan sẽ giúp con người tự tin vượt qua mọi gian nan, thử thách của cuộc đời đến gần với thành công hơn, đạt những ước mơ, hoài bão cho riêng mình

- Tinh thần lạc quan giúp con người vượt qua sự e ngại, dè chừng, cảm xúc tự ti yếu đuối, bi quan của bản thân

- Người lạc quan luôn truyền được năng lượng tích cực cho người khác...

(Hs có thể đưa ra những suy nghĩ của riêng mình nếu hợp lí GV vẫn đánh giá điểm.)

2,5

* Yêu cầu về kĩ năng

- Học sinh biết cách làm bài văn nghị luận một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích; có bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lời văn trong sáng, có cảm xúc và giọng điệu riêng. Trình bày đúng chính tả, ngữ pháp.

0,5

* Yêu cầu về kiến thức

Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đạt một số ý cơ bản sau:

I. Mở bài

- Giới thiệu tác giả, văn bản.

- Giới thiệu đoạn trích và nêu khái quát nội dung đoạn trích: kể về không gian chiến trường và hình ảnh Phương Định trong một lần phá bom.

II. Thân bài

1. Khái quát

- Truyện Những ngôi sao xa xôi viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc đang diễn ra ác liệt. Truyện kể về cuộc sống chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong - tổ trinh sát mặt đường: Phương Định, Nho và chị Thao.

- Giới thiệu sơ lược về nhân vật Phương Định: một người con gái Hà Nội, khá xinh xắn, đáng yêu.

+ Cô đã tham gia vào chiến trường 3 năm, hiện thuộc tổ trinh sát mặt đường, với nhiệm vụ đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần phải phá bom.

+ Có nhiều phẩm chất đáng mến như tâm hồn nhạy cảm, mơ mộng, lạc quan, yêu đời và giàu tình yêu thương đối với đồng đội nhưng đáng chú ý nhất là sự dũng cảm và tinh thần trách nhiệm trong công việc. Tâm lí của Phương Định trong một lần phá bom được miêu tả rất chi tiết ở trong đoạn trích.

2. Cảm nhận về khung cảnh và không khí căng thẳng, nguy hiểm của việc phá bom: Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ… Tác giả đã sử dụng những câu trần thuật đơn ngắn, với nhịp điệu dồn dập, tạo không khí căng thẳng, nguy hiểm, tàn khốc, sự sống như bị huỷ diệt.

3. Vẻ đẹp của Phương Định: gan dạ dũng cảm và có tinh thần trách nhiệm

- Khi đến gần quả bom:

+ Lúc đầu cũng có cảm giác căng thẳng, hồi hộp: Các anh cao xạ có nhìn thấy chúng tôi không? Chắc có, các anh ấy có những cái ống nhòm có thể thu cả trái đất vào tầm mắt. Đây là nét tâm lí rất con gái. Mặc dù công việc rất quen thuộc nhưng cô không tránh khỏi chút lo lắng...

+ Lòng tự trọng đã giúp cô bình thản đến gần quả bom: Cảm giác như có ánh mắt của các anh chiến sĩ dõi theo, Phương Định không đi khom mà đường hoàng bước tới. Tác giả đã sử dụng nghệ thuật độc thoại nội tâm để cho thấy những nét biến chuyển trong tâm trạng nhân vật. Thông qua đó, nhà văn khắc họa phẩm chất dũng cảm, hiên ngang của người nữ thanh niên xung phong khi chuẩn bị đối diện với “thần chết”.

- Khi phá bom:

+ Đối diện với quả bom, cận kề với cái chết im lìm và bất ngờ, từng cảm giác của con người cũng trở nên sắc nhọn: Một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Nhà văn đã sử dụng nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác bằng các từ ngữ sắc sảo để nhấn mạnh sự hiểm nguy của công việc phá bom, cũng như cảm nhận tinh tế của Phương Định.

+ Bằng kinh nghiệm Phương Định thấy vỏ quả bom đang nóng lên, một dấu hiệu chẳng lành. Bỏ qua những khó khăn, nguy hiểm, cô tự giục mình làm nhanh hơn để hoàn thành công việc. Phương Định không nghĩ tới cái chết, không màng tới sự sống, điều cô quan tâm nhất là làm sao hoàn thành tốt được công việc. Điều đó cho thấy tinh thần trách nhiệm rất cao với công việc của nhân vật.

4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật

- Ngôi kể thứ nhất là nhân vật chính hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên.

- Miêu tả tâm lí nhân vật sinh động, tỉ mỉ, tinh tế.

- Giọng điệu, ngôn ngữ giản dị, vừa mang tính khẩu ngữ vừa đậm chất trữ tình, tự nhiên, trẻ trung, đầy nữ tính.

III. Kết bài

- Khẳng định giá trị, ý nghĩa của đoạn trích và vẻ đẹp tâm hồn của Phương Định.

- Đánh giá thành công của tác phẩm, liên hệ, nêu suy nghĩ của bản thân.

0,25

0,25

0,5

0,5

1,0

1,0

0,75

0,25

Lưu ý: Giáo viên cần trân trọng và khuyến khích những bài viết hay, sáng tạo. Giáo viên không cho điểm tối đa đối với những bài viết nêu chung chung, sáo rỗng, thiếu ý.