Bộ Đề Phát Triển Năng Lực Ngữ Văn Lớp 9 Có Đáp Án – Ngữ Văn Lớp 9

ĐỀ

NGỮ LIỆU

Trích Hai mẹ con cùng hiến thận, Lan Anh, Báo Tuổi trẻ, ngày 31/5/2018

Trích bản tổng hợp về rác thải nhựa trên báo Tuổi trẻ, Thanh Niên, Thời nay

Trích Tinh hoa xử thế, Lâm Ngữ Đường, Ngữ văn 7, tập 2, NXB Giáo dục, 2015

Theo Thu Thương, Baomoi.com

Phong cách sống của người đời, nhà báo Trường Giang, theo nguồn Internet

Câu chuyện của hai hạt mầm – Hạt giống tâm hồn

Thời gian là vàng, Ngữ văn 9, tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam

Trích Cô Tô – Tuyển tập Nguyễn Tuân, tập 2, trang 460

Trích Mùa giáp hạt…, Nguyễn Trung Thành, Báo Giáo dục và Thời đại số 100

Dẫn theo “Dạy trẻ làm việc nhà tốt hơn cho con đi học múa, võ …

Phạm Lữ Ân, Nếu biết trăm năm là hữu hạn…, NXB Hội nhà văn, 2016

Trích “Tiếng vọng rừng sâu” – Qùa tặng cuộc sống, NXB Trẻ

Cánh diều tuổi thơ – Tạ Duy Anh, Tiếng Việt 4, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam

Bài viết “Hoàng tử xiếc” Việt Nam và cú nhảy sinh tử của tác giả Hải Yến

Những dòng nước huyền thoại, Ngàn năm dưới bóng quê nhà, trang 81-82, NXB Quân đội Nhân dân

Trích Biển đẹp, Vũ Tú Nam, Ngữ văn 6, tập 2

Theo Cho đi là mãi mãi, Azim Jamal & Harvey McKinnon

Mẹ, Trần Quốc Minh, Theo Thơ chọn với lời bình

Quà tặng cuộc sống – Thu Quỳnh, Hạnh Nguyên dịch

Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa, Nguyễn Duy

Lược trích Vài nét về lời ăn tiếng nói Quảng Bình – Nguyễn Tú.

Sách kể chuyện hay … sách ca hát – M. Gorki

Bàn tay yêu thương - Mai Hương, Vĩnh Thắng – Quà tặng cuộc sống

Sức mạnh của một bức thư cảm ơn - http://songtrongtinhyeu.blogsport.com

Trích Bản thân chúng ta là giá trị có sẵn – Phạm Lữ Ân

Trích “Họa sĩ tài giỏi nhất” - Pritchi.in

Trích Tuyển tập các câu chuyện Giáo dục nhân cách, NXB Văn hóa – Thông tin

Lòng người mênh mang, NXB Văn hóa thông tin

Trích văn bản "Giáo dục - chìa khóa của tương lai”, Phê-đê-ri-cô May-o

Theo báo Giáo dục thời đại, Nghĩ về tinh thần dân tộc trước dịch bệnh COVID - 19

Lỗi lầm và sự biết ơn - Trích Ngữ văn 9, tập 2, NXB Giáo dục

Theo http://thanninhd.pgcdhauthanh.edu.vn

“Chia sẻ từng chiếc khẩu trang” - Trích Câu chuyện về tình dân tộc Việt mùa đại dịch từ virus Corona

Hai biển hồ - Theo Qùa tặng cuộc sống

Thái độ quyết định thành công, NXB Tổng hợp TPHCM

Phương Thảo, Bệnh lề mề, Ngữ văn 9

Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016

Theo sách giáo khoa Ngữ Văn 9, tập 1, trang 40

Trích Bí quyết thành công của Bill Gates, Khâm Sài Nhân

Theo Nghiêm Toản, Luận văn thị phạm. Dẫn theo Ngữ văn 8

Trích Chương 23 “Những tấm lòng cao cả” của Ét-môn-đô-đơ A-mi-xi

Mẹ vắng nhà ngày bão - Tiếng Việt 3

Trích “Cà phê” trên Sao Hỏa, Stephen Petranck, NXB Lao động

Mèo xù, Bơ đi mà sống, NXB Văn học

Bài phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Trái Đất tại Rio de Janneiro

Câu chuyện “Chiếc bát vỡ” – Qùa tặng cuộc sống

Báo Gia đình và xã hội – Xuân Đinh Dậu 2017, trang 16

Trích Tư duy tích cực, Theo Tony Buổi sáng, trên đường băng

Trích “Hạnh phúc” – Thanh Huyền

Theo Băng Sơn, Dẫn theo Ngữ văn 11 Nâng cao

Theo duonggcv.wordpress.com

Trích Lũy tre, Tam ca, tr 9 10, NXB Hội nhà văn

Trích Đi về – Phạm Hải Bằng – Thơ Tình Du Mục

Trích “Đi qua hoa cúc” – Nguyễn Nhật Ánh

“Có những giấc mơ về lại tuổi học trò” - Đăng Tâm

Trích bức tâm thư của cô giáo Chu Ngọc Thanh, giáo viên trường THCS Hùng Vương

Theo Câu chuyện về những hạt muối- vietnamnetVm, 17/06/2015

Trích bài Cái giá của khẩu trang, Bác sĩ Võ Xuân Sơn trên báo vnexpressnet

Quà tặng cuộc sống - Thu Quỳnh và Hạnh Nguyên dịch

Phạm Lữ Ân, Nếu biết trăm năm là hữu hạn, NXB Hội Nhà văn năm 2012

Theo Tuốc-ghê-nhép, Ngữ văn 9, tập 1, trang 22 NXB Giáo dục

Bà Tôi - Kao Sơn, dẫn theo nguồn http://baohinhbinh.org.vn

Theo Quà tặng cuộc sống. NXB Trẻ, 2013

Nguyên Hương, Trò chuyện với bạn trẻ, Ngữ văn 9, tập hai

Phạm Lữ Ân, Nếu biết trăm năm là hữu hạn

“Có những giấc mơ về lại tuổi học trò” - Đăng Tâm

M.Gorki, Dẫn theo Tạ Đức Hiền, Tập làm văn THPT

Bản thân chúng ta là giá trị có sẵn - Phạm Lữ, Nếu biết trăm năm là hữu hạn

Cánh diều tuổi thơ - Tạ Duy Anh, Tiếng Việt 4, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam

Theo Cho đi là còn mãi, Azim Jamal & Harvey McKinnon

Theo Quà tặng cuộc sống. NXB Trẻ, 2002

Mẹ, Trần Quốc Minh, Theo Thơ chọn với lời bình

Trích Mùa giáp hạt..., Nguyễn Trung Thành

Y Phương, Tôi đến đây và tôi ở lại, Văn học và tuổi trẻ

Trích Lối sống tối giản của người Nhật, Sasaki Fumio

Trích bài Tiếng Việt - Lưu Quang Vũ

Phạm Lữ Ân, Nếu biết trăm năm là hữu hạn, NXB Hội Nhà văn năm 2012

Trích thư của thầy giáo Văn Như Cương - Hiệu trưởng Trường THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội

Cánh diều tuổi thơ - Tạ Duy Anh, Tiếng Việt 4 tập 1

Những mẩu chuyện thiếu nhi chọn lọc – NXB Kim Đồng, 2009

Trích lời bài hát Khát Vọng – Phạm Minh Tuấn

Quà tặng cuộc sống, theo nguồn Internet

1

Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.

Phương thức biểu đạt chính: Tự sự

2

Chỉ ra lời dẫn trực tiếp được sử dụng trong đoạn trích.

Lời dẫn trực tiếp được sử dụng trong đoạn trích: “Cứ nghĩ bình thường đi, bình thường với nhau đi, bây giờ tôi chẳng đang rất khỏe là gì…”

3

Nỗi đau đớn của ca đại phẫu thuật đã qua đi, giờ đây trên bụng hai mẹ con là hai vết sẹo dài, như chứng nhân về quyết định rất đỗi lạ lùng, về việc sẵn sàng cho đi mà không băn khoăn một phần thân thể của mình.

a. Xét về mặt cấu trúc, câu trên thuộc kiểu câu gì?

b. Xác định và nêu tác dụng của phép tu từ được sử dụng trong câu trên.

a. Câu ghép

b. Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn trên là biện pháp so sánh. Hai vết sẹo dài trên bụng hai mẹ con (bà Thảo và Hòa) được so sánh như chứng nhân về quyết định rất đỗi lạ lùng, về việc sẵn sàng cho đi mà không băn khoăn một phần thân thể của mình.

- Tác dụng của biện pháp so sánh:

+ Khẳng định giá trị của những vết thương mà hai mẹ con phải chịu đựng.

+ Hai vết sẹo ấy là bằng chứng sáng rõ nhất của tinh thần làm việc thiện, sẵn sàng cho đi một phần thân thể của mình mà không cần đáp lại.

⟹ Khẳng định tinh thần hiến dâng, biết sống vì người khác của hai mẹ con.

4

Có lẽ bạn đọc nghĩ rằng đó là hai con người kì lạ, nhưng khi gặp họ và trò chuyện, chúng tôi mới thấy mẹ con bà Thảo không kì lạ chút nào, họ chỉ muốn tặng quà một cách vô tư để nhận lại một thứ hạnh phúc tinh thần nào đó mà tôi không thể nào định danh được!

a. Xác định thành phần biệt lập có trong câu trên.

b. Theo em, thứ hạnh phúc tinh thần mà người viết không thể nào định danh được  là gì?

a. Thành phần biệt lập trong câu văn trên là: Có lẽ - thành phần biệt lập tình thái.

b. Thứ hạnh phúc tinh thần mà người viết không thể nào định danh được  là niềm hạnh phúc của việc cho đi, của tinh thần sẻ chia, biết sống vì người khác, biết yêu thương với những số phận bất hạnh trong cuộc đời.

1

Dựa vào văn bản, hãy cho biết tác hại của rác thải nhựa đối với cuộc sống. 

Tác hại của nhựa đối với cuộc sống:

Lâu phân hủy, gây nên thảm họa với môi trường nếu không có cách giải quyết: Rác thải nhựa làm ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái, làm ô nhiễm môi trường đất, môi trường nước, gây nguy hại cho nguồn lợi thủy hải sản và tác động xấu đến sức khỏe con người.

2

Tìm thành phần biệt lập được sử dụng trong đoạn cuối của văn bản 2. 

Thành phần biệt lập: chắc chắn – thành phần tình thái.

3

Chỉ ra mối liên hệ về nội dung của hai văn bản trên. 

- Mối liên hệ về nội dung giữa hai văn bản: hai văn bản đề cập vấn đề rác thải nhựa:

+ Văn bản 1: Thực trạng và tác hại khôn lường của rác thải nhựa đối với con người và môi trường.

+ Văn bản 2: Giải pháp, những kế hoạch hành động để hạn chế sử dụng rác thải nhựa ở các nước và Việt Nam.

4

Theo em, giải pháp nào là hiệu quả nhất để giảm ô nhiễm rác thải nhựa ở nước ta hiện nay? Vì sao? (Em có thể lựa chọn giải pháp trong văn bản hoặc tự đề ra giải pháp khác. Trả lời trong khoảng 3 – 5 dòng). 

- Giải pháp theo em là hiệu quả nhất để giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa ở nước ta hiện nay là Ban ra lệnh cấm sản xuất, kinh doanh đối với một số mặt hàng làm từ nhựa rẻ tiền không cần thiết cho sinh hoạt hàng ngày. Đồng thời, tính phí với việc sử dụng túi nhựa và khuyến khích các sản phẩm làm từ thiên nhiên như gỗ, tre,.. Bởi vì:

+ Khi lệnh cấm được ban ra đi kèm cùng nó sẽ là các hình phạt thích đáng, đơn vị sản xuất, kinh doanh sẽ phải ngừng sản xuất những mặt hàng đó.

+ Việc tính phí cũng sẽ làm cho người tiêu dùng hạn chế tối đa việc sử dụng túi nhựa vì nó đánh trực tiếp vào kinh tế.

+ Khuyến khích các sản phẩm làm từ tự nhiên.

1

Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên.

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận

2

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn văn thứ nhất?

- Biện pháp liệt kê: Liệt kê các biểu hiện của khiêm tốn: tự cho mình là kém, phải phấn đấu thêm, trau dồi thêm, học hỏi thêm…

- Tác dụng của biện pháp liệt kê: diễn tả được đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những biểu hiện của lòng khiêm tốn.

3

Anh/chị hiểu như thế nào về ý kiến sau: “Tài nghệ của mỗi cá nhân tuy là quan trọng, nhưng thật ra chỉ là những giọt nước bé nhỏ giữa đại dương bao la”. 

“…tài nghệ của mỗi cá nhân tuy là quan trọng nhưng thật ra chỉ là giọt nước nhỏ giữa đại dương bao la” có nghĩa là: tài năng, hiểu biết của mỗi người tuy quan trọng nhưng hữu hạn, bé nhỏ như “những giọt nước” trong thế giới rộng lớn, vô hạn “đại dương bao la”. Vì thế, cần phải khiêm tốn học hỏi.

1

Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.

Phương thức biểu đạt chính của văn bản là nghị luận.

2

Phân loại câu theo cấu tạo, câu “Cũng vì smartphone quá vượt trội nên chính nó cũng gây ra không ít “tác dụng phụ”.” thuộc loại câu gì? Và xác định trợ từ trong câu.

- Phân loại câu theo cấu tạo, câu “Cũng vì smartphone quá vượt trội nên chính nó cũng gây ra không ít “tác dụng phụ” thuộc kiểu câu ghép.

- Trợ từ trong câu là: Chính

3

Em hãy giải thích nghĩa của từ thông minh¹   và thông minh² 

- Nghĩa của từ thông minh (1) là khái niệm chỉ một kiểu điện thoại di động tích hợp nhiều tính năng. Điện thoại thông minh ngày nay bao gồm tất cả chức năng của laptop như duyệt web wifi, các ứng dụng của bên thứ 3 trên di động và các phụ kiện đi kèm cho máy.

- Nghĩa của từ thông minh (2) chỉ cách người dùng sử dụng điện thoại, sử dụng để thực hiện được các yêu cầu công việc khác nhau một cách linh hoạt nhưng không lạm dụng quá mức dẫn đến lệ thuộc vào điện thoại, “nghiện” điện thoại.

4

Nội dung chính của văn bản.

Nội dung chính của văn bản là thực trạng của giới trẻ sử dụng smartphone trong thời đại công nghệ hiện nay và những hậu quả của nó.

1

Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên.

Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên: nghị luận.

2

Hãy chỉ ra trong đoạn trích 01 phép liên kết về hình thức.

1 phép liên kết về hình thức là phép lặp: Thời gian

3

Em hiểu như thế nào về câu văn: “Thời gian là một dòng chảy đều đặn, lạnh lùng, chẳng bao giờ chờ đợi sự chậm trễ”?

“Thời gian là một dòng chảy đều đặn, lạnh lùng, chẳng bao giờ chờ đợi sự chậm trễ”: Thời gian sẽ liên tục trôi qua mà không biện pháp nào có thể ngăn cản; nó không phụ thuộc vào bất cứ điều gì. Dù bạn có nhanh hay chậm, thời gian vẫn sẽ cứ tuần hoàn trôi đi.

4

Thông qua đoạn trích trên, em hãy nêu ngắn gọn bài học có ý nghĩa nhất đối với bản thân.

Bài học có ý nghĩa nhất: Con người cần biết quý trọng thời gian, biết sử dụng quỹ thời gian của mình cho hợp lí để không bỏ lỡ các cơ hội trong cuộc đời hay hối tiếc vì những gì đã qua.

1

Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên

Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên: tự sự.

2

Tác dụng của biện pháp điệp ngữ “tôi muốn” trong lời nói của hạt mầm thứ nhất.

Điệp ngữ “tôi muốn” nhấn mạnh và diễn tả những khát khao, ước mơ của hạt mầm thứ nhất.

3

Sự khác nhau về quan điểm sống được thể hiện trong lời nói của hai hạt mầm.

Sự khác nhau về quan điểm sống được thể hiện trong lời nói của hai hạt mầm:

- Hạt mầm thứ nhất: sống đầy mơ ước, khát khao hương tới những điều cao đẹp, dũng cảm đương đầu với thử thách.

- Hạt mầm thứ hai: chọn cách sống an toàn, sống hèn nhát, thụ động, luôn sợ hãi.

4

Viết đoạn văn (khoảng 15 dòng) trình bày suy nghĩ của em về con đường để đạt được ước mơ.

* Nêu vấn đề.

* Giải thích vấn đề

- Ước mơ là ước mong, khát vọng, là những gì tốt đẹp mà ta luôn hướng tới. Mỗi người sẽ có những ước mơ khác nhau.

- Con đường đạt được ước mơ chính là cách thức để ta biến ước mơ thành hiện thực.

* Phân tích, bàn luận vấn đề.

- Tại sao con người cần có ước mơ?

+ Ước mơ chính là động lực thúc đẩy ta hành động.

+ Người có ước mơ là người sống có lí tưởng riêng và nhất định sẽ thành công với những sự lựa chọn của mình.

- Con đường thực hiện ước mơ:

+ Không ngừng nâng cao năng lực của bản thân, trau dồi tri thức và kĩ năng.

+ Không chùn bước trước khó khăn, sẵn sàng vượt qua mọi trở ngại.

+ Con đường thực hiện ước mơ phải bắt đầu từ ngày hôm nay, từ những bước nhỏ nhất.

+ Điều quan trọng nhất trong quá trình đi đến ước mơ đôi khi không phải là đích đến mà là hành trình.

- Phê phán những kẻ bất chấp tất cả để đạt được ước muốn của mình.

- Liên hệ bản thân: Em có ước mơ gì? Em đã lựa chọn con đường nào để thực hiện những ước mơ đó?

1

Xác định phương thức biểu đạt chính của ngữ liệu trên.

Phương thức biểu đạt chính của ngữ liệu trên là nghị luận.

2

Nêu ngắn gọn nội dung của ngữ liệu.

Nội dung của ngữ liệu trên: Khẳng định giá trị của thời gian quý hơn vàng vì không mua được. Thời gian là sự sống, là thắng lợi, là tri thức và nếu biết tận dụng thời gian, chúng ta có thể làm được nhiều điều đáng quý cho chính mình cũng như cho xã hội.

3

Xét về cấu tạo, câu “Thế mới biết, nếu biết tận dụng thời gian thì làm được bao nhiêu điều cho bản thân và cho xã hội.” là kiểu câu gì? Vì sao?

- Xét về cấu tạo, câu “Thế mới biết, nếu biết tận dụng thời gian thì làm được bao nhiêu điều cho bản thân và cho xã hội.” là kiểu câu ghép.

0- Vì ở đây là câu ghép đã bị lược mất cả hai thành phần chủ ngữ ở hai vế nhưng chúng ta vẫn có thể hiểu đối tượng mà câu văn nói tới là mọi người, chúng được tảo bởi cặp quan hệ từ “nếu … thì”. Chúng ta có thể khôi phục câu văn như sau để dễ xác định: “Thế mới biết, nếu chúng ta biết tận dụng thời gian thì chũng ta sẽ làm được bao nhiêu điều cho bản thân và cho xã hội.”

4

Ngữ liệu trên chuyển tải thông điệp gì?      

Ngữ liệu trên chuyển tải thông điệp nhắc nhở mọi người biết quý trọng thời gian, dùng thời gian để làm những điều có ý nghĩa.

1

Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản

- Phương thức miêu tả.

2

Chỉ ra một phép so sánh trong văn bản và nêu tác dụng của phép so sánh đó.

- Câu văn: Sau trận bão chân trời, ngấn bể, sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi

- Tác dụng:

+ Giúp câu văn tăng tính gợi hình, gợi cảm.

+ Nhấn mạnh vẻ đẹp trong sáng, tinh khôi của bầu trời Cô Tô sau cơn bão.

3

Văn bản trên gợi cho em nhớ tới câu thơ nào đã được học trong chương trình Ngữ văn 9. Chép câu thơ và nêu tác giả, tác phẩm.

- Câu thơ: “Mặt trời đội biển nhô màu mới/ Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”.

- Tác phẩm: Đoàn thuyền đánh cá.

- Tác giả: Huy Cận.

4

Tưởng tượng qua mùa thi, em sẽ đi du lịch cùng gia đình. Hãy đề xuất 2 giải pháp của em để trở thành khách du lịch thân thiện, góp phần bảo vệ tài nguyên biển của Tổ quốc. Trình bày bằng một đoạn văn từ 5 – 7 câu theo phép lập luận diễn dịch, trong đoạn có sử dụng phép nối

Các em có thể đề xuất các biện pháp khác nhau, trong đoạn văn có sử dụng phép nối.

Gợi ý:

- Vứt rác đúng nơi quy định.

- Kêu gọi mọi người chung tay bảo vệ môi trường biển.

- …

1

Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là gì?

Phương thức biểu đạt chính của văn bản: tự sự.

2

Hãy đặt một nhan đề mới cho văn bản trên

Nhan đề mới: Tôi lớn lên/ Kỉ niệm không quên

3

Anh em tôi cứ thế lớn lên trên đôi vai gầy của mẹ. Lớn lên trên những sợi bạc của bố, lớn lên trong tình yêu thương, đùm bọc của của gia đình. Lớn lên trong những mùa giáp hạt, lớn lên trong nồi cơm độn khoai sắn.

     Cụm từ lớn lên trong các câu trên được tác giả dùng để thể hiện biện pháp tu từ gì? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó.

- Cụm từ lớn lên trong các câu văn được tác giả dùng thể hiện biện pháp điệp ngữ.

- Tác dụng của biện pháp điệp: nhấn mạnh cội nguồn nuôi dưỡng sự trưởng thành cho tác giả. Đó là sự hi sinh của cha mẹ, là những vất vả tảo tần bố mẹ đã gánh chịu để đem đến cho con ấm no dù vào những mùa giáp hạt. Không chỉ nuôi dưỡng thể xác, “anh em tôi” còn được nuôi dưỡng về tâm hồn, được sống trong sự yêu thương, đùm bọc của gia đình. Tất cả để lại trong lòng tác giả lòng biết ơn không thể nào quên.

4

Trong văn bản trên, tác giả thể hiện tư tưởng tình cảm gì với gia đình?

Trong văn bản trên, tác giả thể hiện tình yêu thương, sự kính trọng với gia đình, đặc biệt là lòng biết ơn vô bờ bến đối với đấng sinh thành. Tác giả hiểu thấu những vất vả gian lao mà bố mẹ phải trải qua trong những mùa giáp hạt. Nhưng hơn tất thảy, bố mẹ vẫn luôn dành cho con những điều tốt đẹp nhất. Dù không còn phải ăn cơm độn khoai sắn nhưng tác giả vẫn “nhớ lắm những mùa giáp hạt” vì trong những hoàn cảnh khó khăn ấy, con người mới cảm nhận được hết tấm lòng của những người thân thương xung quanh.

04 – 05 tuổi

07 – 08 tuổi

12 tuổi trở lên

Cho vật nuôi ăn

Lau chùi đinh, ốc

Dọn dẹp đồ chơi

Trải ga giường

Gấp chăn màn

Tưới cây

Xếp chảo, đĩa

Làm đồ ăn nhẹ

Sử dụng máy hút bụi

Lau bàn ăn

Lau khô  bát đĩa và cất đi

Lau tay nắm cửa

Rửa bát

Thay bông

Giặt quần áo

Phơi quần áo

Phơi quần áo

Lau chùi mọi đồ đạc

Rửa sân

Cất đồ ăn vào tủ

Chiên trứng

Nướng bánh

Dắt chó đi dạo

Quét cổng

Lau sạch bàn ăn

Lau nhà

Thay bóng đèn tuýp

Rửa và hút bụi xe ô tô

Dọn dẹp hàng rào

Sơn tường

Đi chợ theo yêu cầu

Nấu một bữa ăn hoàn chỉnh

Nướng và làm bánh

Sửa đồ gia dụng đơn giản

Lau cửa sổ

Là quần áo

Trông em bé

1

Trong bài báo, việc nhà cho trẻ được phân loại từ độ tuổi nào đến độ tuổi nào?

Việc nhà cho trẻ được phân ở các độ tuổi sau:

- Từ 4 – 5 tuổi

- Từ 7 – 8 tuổi

- Từ 12 tuổi trở lên

2

Liệt kê hai danh từ có trong câu: “Cho trẻ làm việc nhà không có gì gọi là phi thực tế”.

- Danh từ: trẻ, nhà.

3

Em hiểu như thế nào về nội dung: làm “việc nhà” sẽ “giúp trẻ sớm hình thành tính cách độc lập”?

Làm “việc nhà” sẽ “giúp trẻ sớm hình thành tính cách độc lập” có nghĩa là: khi cho trẻ làm các công việc trong gia đình, chúng có thể dần dần tự chăm sóc cho bản thân mà không cần đến sự hỗ trợ của bố mẹ. Đây chính là cơ sở cho sự hình thành tính cách độc lập của trẻ em.

4

Đề xuất một “việc nhà” mà em cho là học sinh từ 13 đến 15 tuổi biết làm thuần thục. Hãy viết ngắn gọn các bước để làm công việc đó.

Học sinh có thể lựa chọn một trong các công việc nêu ở bảng phù hợp với độ tuổi từ 13 – 15 như: Nấu một bữa cơm hoàn chỉnh, Lau nhà,… Sau đó trình bày ngắn gọn cách thức tiến hành công việc đó.

1

Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.

Phương thức biểu đạt chính: nghị luận.

2

Hai câu “Nhờ đó, những người quanh ta trở nên có thực, là những con người hiện hữu chứ không chỉ là những cái bóng. Và ta sẽ thấy mình không hề đơn độc trên thế giới này” được liên kết với nhau bằng phép liên kết nào?

Phép liên kết: phép nối – “và”.

3

Theo tác giả, vì sao “khi chúng ta cảm thấy cô đơn, chúng ta muốn tìm một ai đó để bấu víu, thì chỉ chạm vào những chiếc bóng mà thôi”?

Theo tác giả, “khi chúng ta cảm thấy cô đơn, chúng ta muốn tìm một ai đó để bấu víu, thì chỉ chạm vào những chiếc bóng mà thôi” vì “khi chúng ta chỉ nghĩ đến bản thân mình, cả thế giới xung quanh chỉ còn là những cái bóng”.

4

Em có đồng tình với quan điểm: “Khi mà nỗi cô đơn luôn rình rập chúng ta mỗi ngày, thì biết đâu trong một khoảnh khắc đầy may rủi của định mệnh, cái cảm giác không đơn độc ấy lại có thể cứu lấy cả một đời người”? Vì sao?

Có đồng tình.

Vì:

+ Chúng ta cảm thấy mình được yêu thương, mình có sự gắn kết với thế giới này.

+ Khi chia sẻ, mình có thể cảm nhận được cuộc sống có những người khó khăn và vất vả hơn mình nhiều, mình có thể vẫn là một con người rất may mắn. Mình cần cố gắng và nỗ lực cho cuộc sống nhiều hơn nữa.

1

Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên.

Phương thức biểu đạt chính của văn bản: tự sự.

2

Xác định và gọi tên thành phần biệt lập trong câu sau: “Con ơi, đó là định luật trong cuộc sống của chúng ta.”

Thành phần biệt lập – thành phần gọi – đáp: Con ơi.

3

Thông điệp mà câu chuyện trên mang đến cho người đọc.

Thông điệp: Con người nếu cho đi những điều gì sẽ nhận lại được những điều như vậy, cho đi điều tốt đẹp sẽ nhận được điều tốt đẹp.

4

Viết đoạn văn (khoảng 10 dòng) trình bày suy nghĩ của em về vấn đề cho và nhận trong cuộc sống.

*Nêu vấn đề.

*Giải thích vấn đề:

- Cho tức là hành động đem những thức thuộc về mình mang đến cho người khác. Cho chính là sự san sẻ, giúp đỡ, yêu thương xuất phát từ tâm, từ tim của một người. Dù “cho” rất nhỏ, rất đời thường nhưng đó là cả một tấm lòng đáng quý.

- Nhận là hành động cầm lấy cái được trao cho mình. Nhận ở đây còn là nhận sự yêu thương của người khác với mình, là nhận lại sự đáp trả, đền ơn.

=> Cho và nhận là một mối quan hệ nhân quả nhưng ẩn chứa trong đó rất nhiều mối quan hệ tương trợ, bổ sung cho nhau.

*Bàn luận vấn đề:

+ Nếu con người biết cho và nhận, cuộc sống sẽ trở nên hạnh phúc hơn, các mối quan hệ xã hội trở nên tốt đẹp hơn.

+ Phê phán những người cho đi có mục đích, chỉ biết nhận mà không biết cho.

+ Liên hệ bản thân: Em đã cho và nhận những gì trong cuộc sống.

1

Xác định những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản.

Những phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn văn trên: tự sự, miêu tả, biểu cảm.

2

Tác giả đã chọn những chi tiết nào để tả cánh diều?

Những chi tiết tác giả chọn để tả cánh diều:

+ Cánh diều mềm mại như cánh bướm.

+ Tiếng sáo diều vi vu trầm bổng.

+ Sáo đơn, rồi sáo kép, sáo bè,… như gọi thấp xuống những vì sao sớm.

3

Nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu: Bầu trời tự do đẹp như một thảm nhung khổng lồ.

- Biện pháp tu từ được sử dụng: so sánh. Tác giả so sánh bầu trời đêm với một tấm thảm nhung.

- Tác dụng: Gợi vẻ đẹp của bầu trời đêm. Tấm thảm nhung có đặc tính mềm, mịn; bầu trời đêm cũng mịn và không một gợn mây, mở ra không gian cao rộng.

4

Theo em, tác giả muốn nói điều gì qua hình ảnh cánh diều? Trả lời trong khoảng 3 đến 5 dòng.

Qua hình ảnh cánh diều tác giả muốn nói:

+ Cánh diều là những kỉ niệm tuổi thơ của tác giả với những người bạn nơi thôn quê. Đó là kí ức đẹp theo tác giả suốt đời.

+ Cánh diều tuổi thơ là nơi chở những khát vọng, những ước mơ của tác giả bay cao, bay xa.

1

Tìm và gọi tên các thành phần biệt lập trong đoạn văn (3)

Thành phần biệt lập trong đoạn văn (3) là :

+ Thành phần tình thái: "có lẽ".

+ Thành phần phụ chú: sau dấu hai chấm (Bản lĩnh, quyết tâm, kiên cường, lòng dũng cảm, sự say nghề và thành quả kết tinh từ nhiều năm kiên trì tập luyện).

2

Xác định biện pháp tu từ nổi bật ở đoạn văn (2). Nêu tác dụng của biện pháp tu từ ấy.

- Biện pháp tu từ: so sánh.

- Tác dụng: nhấn mạnh vẻ đẹp vững chãi, uy phong, hùng dũng của hình ảnh hai chàng trai đại diện cho dân tộc trên đấu trường quốc tế, họ chính là thế hệ tiêu biểu tiếp nối truyền thống anh hùng của dân tộc.

3

Một trong những yếu tố làm nên sự thành công của anh em, Quốc Cơ, Quốc Nghiệp là lòng dũng cảm. Em hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng một trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của bản thân về lòng dũng cảm trong cuộc sống.

*Nêu vấn đề.

*Giải thích vấn đề.

- Dũng cảm là có dũng khí, dám đương đầu với khó khăn, nguy hiểm.

- Lòng dũng cảm là một phẩm chất quan trọng cần có để mỗi người có thể vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống, để bảo vệ mình và những người xung quanh.

*Phân tích, bàn luận vấn đề.

- Ý nghĩa của lòng dũng cảm trong cuộc sống:

+ Lòng dũng cảm khiến con người mạnh dạn đối đầu với khó khăn, thử thách.

+ Lòng dũng cảm khiến con người chiến thắng bản thân mình.

+ Lòng dũng cảm giúp con người sống có trách nhiệm hơn.

+ Những con người dũng cảm luôn vượt lên trên hiểm nguy để hành động theo lẽ phải, họ được cả xã hội ca ngợi, tôn vinh.

+ Lòng dũng cảm sẽ giúp tiêu diệt cái xấu, cái ác.

- Biểu hiện lòng dũng cảm:

+ Trong công cuộc chống ngoại xâm bảo vệ Tổ quốc, biết bao anh hùng liệt sĩ đã hi sinh tuổi xuân và tính mạng của mình cho độc lập tự do của dân tộc.

+ Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta chứng kiến rất nhiều những hành động dũng cảm: cứu người hoạn nạn, truy bắt tội phạm, tố cáo tiêu cực...

- Trong xã hội ngày nay, lòng dũng cảm không ngừng đứng trước những thử thách hiểm nguy, những sự lên ngôi của thế lực đen tối, con người phải cân nhắc nhiều hơn khi hành động, tuy vậy vẫn có vô số tấm gương về lòng dũng cảm đáng ngợi ca.

- Làm thế nào để trở thành người dũng cảm?

+ Sống có bản lĩnh, lập trường và tư tưởng riêng.

+ Phải phân biệt rõ những điều phải – trái, đúng – sai,…

- Phê phán những kẻ sống hèn nhát.

- Liên hệ bản thân

1

Theo đoạn trích trên:

a. Con người cần phải làm gì nếu muốn bình yên?

b. Thiên nhiên đã ban tặng cho người Bắc Giang những gì?

a. Con người muốn bình yên cần phải: học cách ứng xử hiền hòa với thiên nhiên

b. Thiên nhiên đã ban tặng cho người Bắc Giang: những dòng sông, ngọn núi đẹp, là những báu vật có thể dành cho tương lai.

2

Hãy chỉ rõ và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong câu sau:

Người Bắc Giang đang có những dòng sông đẹp như cô gái đang thời xuân sắc.

- Biện pháp: So sánh (so sánh những dòng sông với cô gái đang thời xuân sắc)

- Tác dụng: nhấn mạnh khẳng định vẻ đẹp tràn đầy sức sống của những dòng sông ở Bắc Giang.

3

Nhận xét ngắn gọn về tâm tư, tình cảm của tác giả với những dòng sông quê hương.

- Tình yêu dành cho những dòng sông quê.

- Niềm tự hào về những dòng sông gắn với văn hóa lâu đời của người dân: dòng sông của thi ca, dòng sông của tiếng hát quan họ vẫn còn lóng lánh đón mặt trời vào mỗi sớm mai

4

Từ hình ảnh mọi dòng sông đều đổ về biển lớn với bao gian khó và thử thách trong đoạn trích trên, em có liên tưởng gì đến hành trình hội nhập của thế hệ trẻ trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay?

*Nêu vấn đề.

*Giải thích vấn đề:

- Hội nhập là tham gia vào một cộng đồng để cùng hoạt động và phát triển với cộng đồng ấy (thường nói về quan hệ giữa các dân tộc, các quốc gia).

- Hình ảnh mọi dòng sông đều đổ về biển lớn với bao gian khó và thử thách gợi liên tưởng về những khó khăn lớn lao mà thế hệ trẻ phải vượt qua để hội nhập với thế giới bởi cũng như những dòng sông muốn đổ về biển lớn phải vượt qua bao nhiêu gềnh thác.

*Phân tích, bàn luận vấn đề:

- Tại sao khi hội nhập, giới trẻ phải vượt qua nhiều thử thách?

+ Do sự cách biệt về văn hóa và ngôn ngữ.

+ Do điều kiện về kinh tế và xã hội giữa nước ta với các nước khác có sự chênh lệch khá nhiều.

- Giới trẻ cần làm gì để xóa bỏ những khó khăn, thử thách trên:

+ Cần trau dồi cho mình tri thức và kinh nghiệm sống.

+ Không ngừng học hỏi, tiếp thu tri thức nhân loại.

+ Phát huy những điểm mạnh, xóa bỏ những điểm yếu.

+ Cần gạt bỏ những mặt tiêu cực của cái “tôi” cá nhân để có thể hòa nhập hơn với cộng đồng.

- Tuy nhiên cần lưu ý, hội nhập chứ không phải hòa tan vẫn cần giữ những nét văn hóa đẹp đẽ của dân tộc.

- Liên hệ bản thân.

1

Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản

Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản: miêu tả.

2

Biển được miêu tả ở những thời điểm nào? Tác giả miêu tả như vậy với dụng ý gì?

Biển được miêu tả ở những thời điểm:

+Buổi sớm nắng sáng

+Buổi chiều gió mùa đông bắc vừa dừng

+Một ngày mưa rào.

Tác giả miêu tả như vậy nhằm:  cho thấy vẻ đẹp của biển vào mỗi thời khắc khác nhau. Mỗi thời khác, biển lại hiện lên với một vẻ đẹp riêng, mơ mộng.  

3

Trong văn bản có nhiều hình ảnh so sánh, em ấn tượng nhất với hình ảnh nào? Vì sao? Trình bày khoảng 5 -7 dòng.

Học sinh lựa chọn, trình bày.

1

Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.

Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: nghị luận.

2

Tìm một phép liên kết câu, xác định từ ngữ thực hiện phép liên kết ấy được sử dụng trong đoạn trích.

Học sinh có thể tìm được một trong hai phép liên kết sau:

- Phép lặp ở câu (1) và câu (2). Từ ngữ lặp để liên kết là “học hỏi”.

- Phép nối ở câu (2) và câu (3). Từ ngữ nối là liên từ “và”.

3

Trong đoạn trích trên, em hãy chọn một ý kiến và lí giải vì sao em đồng ý hoặc không đồng ý với ý kiến đó.

Có thể tùy theo quan điểm/sở thích mà mỗi học sinh tự chọn một ý kiến và lí giải.

Ví dụ chọn ý kiến: “Và bạn có thể học hỏi nhiều thứ từ mọi người chung quanh, từ mỗi trải nghiệm hay những khó khăn, giông tố trong đời”.

Tán đồng với ý kiến trên, có thể lí giải như sau:

+ Mỗi người có những hoàn cảnh riêng và những trải nghiệm riêng. Nếu có cơ hội được nghe ai đó chia sẻ, có thể ta sẽ rút ra được nhiều bài học cho chính mình.

+ Mỗi trải nghiệm, mối giông tố hay khó khăn trong cuộc đời sẽ cho ta những bài học khác nhau về sự dũng cảm, kiên cường, cách giải quyết các vấn đề trong cuộc sống để từ đó ta ngày một khôn lớn, trưởng thành. Kết quả nào cũng sẽ có một hành trình xứng đáng.

1

Bài thơ được viết theo thể thơ nào?

Bài thơ được viết theo thể thơ: lục bát.

2

Trong bài thơ, những âm thanh nào được tác giả nhắc đến?

Trong bài thơ những âm thanh được nhắc đến:

+Tiếng ve

+Tiếng ru “ạ ời”

+Tiếng võng kẽo cà

3

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau:

Đêm nay con ngủ giấc tròn,

Mẹ là ngọn gió của con suốt đời

- Biện pháp tu từ: so sánh. (Tác giả so sánh mẹ với ngọn gió)

- Tác dụng: Tác giả so sánh “mẹ” với “ngọn gió”. Ngọn gió đem đến sự mát mẻ cho con trong giấc ngủ cũng như mẹ mang đến cho con những điều đẹp đẽ nhất, bình yên nhất. Biện pháp so sánh cho thấy sự hy sinh cao cả của mẹ dành cho con, đồng thời cũng cho thấy sự biết ơn của những đứa con với người mẹ của mình.

4

Em hãy viết một bài văn (khoảng 300 chữ) bàn về lòng hiếu thảo

1. Nêu vấn đề.

2. Giải thích vấn đề.

- Lòng hiếu thảo là lòng kính yêu, tôn trọng cha mẹ. Đây là một đức tính rất được coi trọng trong văn hóa Đông Á cũng như văn hóa Việt Nam.

- Ai cũng cần phải có lòng hiếu thảo bởi cha mẹ là người sinh ra ta. Nếu với cha mẹ mà không thể hiếu thảo, đó hẳn không phải là người tốt.

3. Phân tích, bàn luận vấn đề

- Biểu hiện của lòng hiếu thảo:

+ Biết nghe lời hay, lẽ phải cha mẹ dạy dỗ.

+ Có ý thức học hành, không để cha mẹ phải phiền lòng.

+ Khi cha mẹ ốm đau, về già phải biết phụng dưỡng, chăm sóc cho cha mẹ.

+ Đoàn kết với anh chị em trong nhà “anh em hòa thuận, hai thân vui vầy”.

- Vì sao phải hiếu thảo với ông bà, cha mẹ:

+ Ông bà cha mẹ là người đã sinh ra ta, đã mang lại cuộc sống này cho chúng ta

+ Sống hiếu thảo với ông bà cho mẹ là thể hiện người sống có trách nhiệm.

+ Người có lòng hiếu thảo luôn được mọi người yêu mến và quý trọng

+ Lòng hiếu thảo là phương tiện gắn kết các thành viên trong gia đình với nhau, thể hiện tình yêu thương gia đình.

- Trong xã hội hiện đại, lòng hiếu thảo cũng đang bị xuống cấp. Phê phán những đứa con hư, bất hiếu với cha mẹ.

- Liên hệ bản thân.

1

Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.

Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích: Nghị luận.

2

Tìm và gọi tên thành phần biệt lập được sử dụng trong câu sau: Tôi vẫn tin vào những câu chuyện cổ tích – nơi mà lòng kiễn nhẫn, ý chí bền bỉ sẽ được đền đáp.

Thành phần biệt lập: nơi mà lòng kiễn nhẫn, ý chí bền bỉ sẽ được đền đáp (thành phần phụ chú).

3

Việc tác giả dẫn ra ước mơ của cô bé bán diêm trong truyện cổ tích An-đéc-xen và ước mơ của tỷ phú Bill Gates có tác dụng gì?

Việc tác giả dẫn ra ước mơ của cô bé bán diêm trong truyện cổ tích An-đéc-xen và ước mơ của tỷ phú Bill Gates có tác dụng: nhấn mạnh mỗi người sẽ có những giấc mơ riêng, có thể là nhỏ bé, có thể là lớn lao.

4

Em có đồng tình với ý kiến sau không? Vì sao?

Ước mơ chỉ trở thành hiện thực khi đi kèm với hành động và nỗ lực thực hiện ước mơ.

Đồng tình với ý kiến trên bởi:

+ Hành động và nỗ lực cố gắng là con đường đi đến ước mơ nhanh nhất.

+ Nếu không hành động và nỗ lực cố gắng thì ước mơ sẽ mãi chỉ là mơ ước.

1

Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ

Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ: biểu cảm.

2

Em hiểu thế nào về hình ảnh:

“ta đi trọn kiếp con người

cũng không đi hết mấy lời mẹ ru”

ta đi trọn kiếp con người

cũng không đi hết những lời mẹ ru

Ý nghĩa của câu thơ:

+ "lời mẹ ru" không chỉ là lời ca và giai điệu để dỗ dành trẻ nhỏ ngủ ngon mà còn thể hiện tâm hồn, tấm lòng người hát ru. Tiếng ru là tình cảm, là ước mong, là lời gửi gắm, tâm tình của người mẹ với con mình.

+ "Không đi hết": không thấy hết, không thể hiểu hết, không sống hết những gì mẹ đã chuẩn bị cho con qua lời ru ấy. Bởi đó là tấm lòng bao dung vô bờ của mẹ, là sự che chở, nâng đỡ, dìu dắt trọn đời của mẹ.

+ Câu thơ còn là cảm giác thấm thía của người con qua trải nghiệm cuộc đời khi nhìn nhận lại, cảm nhận lại những gì có được từ lời ru và tình yêu của người mẹ.

+ Câu thơ cũng chính là lời tri ân của người con với mẹ là lời ca ngợi sự vô giá, vô bờ bến của tình mẫu tử mẹ dành cho con.

3

Nêu hiệu quả nghệ thuật của phép điệp ngữ “Bao giờ cho đến …” được sử dụng ở đoạn thơ

- Tác dụng:

+ Gợi lại những kí ức tuổi thơ êm đêm, bình yên, đầy yêu thương bên người mẹ.

+ Thể hiện khát khao muốn được sống lại những năm tháng tuổi thơ bên mẹ.

+ Thể hiện nỗi nhớ và lòng biết ơn sâu sắc đối với người mẹ của mình.

4

Cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ (Trình bày khoảng 5-7 dòng)

Cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ:

+ Đoạn thơ là lời tâm sự đầy trắc ẩn của người con dành cho người mẹ.

+ Con được nuôi lớn từ những lời ru, lời ca dao trong câu hát của mẹ.

+ Con được sống trong sự chở che, yêu thương của mẹ là những kí ức đi suốt cuộc đời con, nuôi con khôn lớn và trưởng thành.

+ Những lời dạy dỗ của mẹ cả cuộc đời con chưa bao giờ là hiểu và thấm thía hết.

+ Đoạn thơ cũng là lòng biết ơn của con với mẹ, tình cảm con dành cho mẹ.

1

Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong câu đầu đoạn (1)

Biện pháp tu từ được sử dụng: So sánh (Nhìn chung người Quảng Bình vẫn ăn nói như người Việt Nam trong cả nước…)

2

Theo tác giả, vì sao lời ăn tiếng nói ở Quảng Bình rất ít biến động?

Theo tác giả, lời ăn tiếng nói của người Quảng Bình rất ít biến động vì: từ xưa, Quảng Bình đất rộng, người thưa, đường sá đi lại khó khăn, cuộc sống của cư dân nông nghiệp rất tịnh

3

Anh/chị hãy giải thích nghĩa của từ “tịnh” được tác giả dùng trong đoạn (1).

Nghĩa của từ “tịnh”: yên tĩnh, ít có đổi thay, biến đổi.

4

Anh/chị có đồng tình khi tác giả cho rằng lời ăn tiếng nói của Quảng Bình có tính “hài” và chất “vui” không? Vì sao? (Trả lời từ 5-7 dòng)

Em có thể tán đồng hoặc không tán đồng. Lí giải theo cách hiểu của riêng mình sao cho hợp lí, thuyết phục

1

Kiểu văn bản của đoạn văn trên là gì?

- Kiểu văn bản: Thuyết minh

2

Dựa vào văn bản, em hãy chỉ ra 2 tác dụng của việc đọc sách.

Lựa chọn hai 2 tác dụng của sách được nêu trong đoạn.

Gợi ý:

- Đọc sách giúp tinh thần hăng hái và lành mạnh, ta trở nên điềm tĩnh hơn, tin ở mình hơn, làm việc hợp lý hơn và ngày càng ít để ý đến vô số chuyện bực bội trong cuộc sống, tinh

- Sách giúp ta tách khỏi con thú để lên tới gần con người, tới gần quan niệm về cuộc sống tốt đẹp nhất và về sự thèm khát về cuộc sống.

3

Xác định và nêu tác dụng của phép liên kết trong 2 câu sau:

(3) Như những con chim kì diệu trong truyện cổ tích, sách ca hát về cuộc sống đa dạng và phong phú như thế nào, con người táo bạo như thế nào trong khát vọng đạt tới cái thiện và cái đẹp. (4) Và càng đọc, trong lòng tôi càng tràn đầy tinh thần lành mạnh và hăng hái.

- Phép liên kết: phép nối (Và)

- Tác dụng: Nhấn mạnh về ý nghĩa, tác dụng của việc đọc sách đối với con người.

4

Em có đồng tình với ý kiến “Mỗi cuốn sách đều là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên, tôi tách khỏi con thú để lên tới gần con người” không? Vì sao?

- Đồng tình với quan điểm

- Vì: đọc sách giúp con người phát triển và hoàn thiện nhiên cách, giúp con người tách dần khỏi phần bản năng (thú) để đi đến phần con người, hướng con người đến cái đích của chân – thiện – mĩ.

1

Nêu phương thức biểu đạt chính của văn bản

- Phương thức biểu đạt chính: Tự sự

2

Xác định và gọi tên thành phần biệt lập được sử dụng trong câu: “Thưa cô, đó là bàn tay của cô ạ!”

- Thành phần biệt lập: Thưa cô (thành phần gọi đáp)

3

Thông điệp của văn bản trên là gì?

- Thông điệp: Tình yêu thương, sự đồng cảm, giúp đỡ trong cuộc sống bắt nguồn từ những điều rất đỗi bình thường nhưng có ý nghĩa vô cùng to lớn. Tình yêu thương khi xuất phát từ tấm lòng chân thành, không toan tính sẽ giúp mọi người xích lại gần nhau hơn, mang lại nghị lực sống, giúp họ vươn lên, vượt qua những bất hạnh trong cuộc đời.

4

Nếu được cô giáo yêu cầu vẽ một điều mà em thích nhất thì em sẽ vẽ gì? Vì sao? (viết 5 – 7 dòng)

*Yêu cầu về nội dung:

1. Giải thích vấn đề

Mối guan hệ thầy và học trò là mối quan hệ giữa người giảng dạy và người được giảng dạy. Đây là mối quan hệ có sự gắn bó mật thiết với nhau.

2. Bàn luận vấn đề

- Mối quan hệ thầy trò là mối quan hệ đẹp đẽ, tôn trọng nhau: “Nhất tự vi sư/ Bán tự vi sư”. Tôn trọng người dạy là một đạo lí bất biến trong xã hội Việt Nam. Người thầy luôn là người được cả xã hội tôn kính, kính trọng.

- Thực trạng mối quan hệ giữa thầy và học sinh trong xã hội hiện đại:

+ Mối quan hệ giữa thầy và trò đã có sự cởi mở, gần gũi hơn.

+ Bên cạnh đó, mối quan hệ giữ người thầy và học sinh cũng có nhiều vấn đề đáng lo ngại:

• Học sinh có thái độ vô lễ, có hành động bạo lực với thầy cô giáo. Mối quan hệ thân thiết thái quá đã dẫn đến sự suồng sã, mất đi tính mô phạm vốn có.

• Người thầy cũng có những hành động không đẹp, đáng lên án, hành hung học sinh, ….

(Học sinh lấy dẫn chứng cho từng trường hợp)

=> Đây quả thực là thực trạng đáng buồn và đáng lo ngại của nền giáo dục nước ta.

- Nguyên nhân của thực trạng đáng buồn trên:

+ Nền kinh tế thị trường.

+ Sự sa sút trong đạo đức, lối sống.

+ Phụ huynh nuông chiều con cái.

- Để mối quan hệ giữa người thầy và học trò trở nên tốt đẹp hơn thì bản thân người thầy phải làm hết trách nhiệm của mình, thực hiện đúng bổn thận, giữ đúng tôn ti trật tự. Bản thân người học cần tôn trọng, biết ơn những người dạy mình, có thái độ ứng xử đúng đắn. Phụ huynh cần phối hợp với nhà trường để giáo dục các em toàn diện.

- Liên hệ bản thân.

1

Xác định thành phần tình thái trong câu văn sau: Có lẽ, em sẽ bất ngờ, Willie ạ, khi biết rằng ra đã dạy học năm mươi năm và trong khoảng thời gian dài đằng đẵng đó, bức thư của em là bức thư cám ơn đầu tiên ta nhận được.

- Thành phần biệt lập: Có lẽ (thành phần tình thái)

2

Lí do nào khiến giáo sư William L.Stidger viết thư cảm ơn cô giáo cũ.

- Ông viết thư cảm ơn vì: ba mươi năm trước cô giáo cũ đã có sự động viên lớn lao, ý nghĩa đối với giáo sư.

3

Vì sao bức thư cảm ơn của giáo sư William L.Stidger vô cùng ý nghĩa với cô giáo cũ của ông.

Bức thư cảm ơn của giáo sư vô cùng ý nghĩa với cô giáo của ông vì: Đó là bức thư cảm ơn đầu tiên cô nhận được trong thời gian 50 năm dạy học. Bức thư ấy sưởi ấm trái tim già nua cô đơn của cô bằng niềm vui mà trước nay cô chưa một lần cảm nhận được.

4

Hãy rút ra bài học mà em tâm đắc nhất từ văn bản trên

- Học sinh có thể có các bài học tâm đắc khác nhau rút ra từ câu chuyện.

- Bài học tâm đắc nhất từ văn bản: Bài học về lòng biết ơn.

5

Từ văn bản ở câu 1, em hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 150 – 200 chữ) về chủ đề lời cảm ơn.

*Nêu vấn đề.

*Giải thích vấn đề:

- Lời cảm ơn là lời nói lịch sự, bày tỏ sự cảm kích với người đã làm việc gì đó cho mình, giúp đỡ mình.

- Lời cảm ơn có sức mạnh vô cùng to lớn, mỗi người trong cuộc sống hãy biết nói lời cảm ơn.

*Phân tích, bàn luận vấn đề:

- Ý nghĩa của lời cảm ơn trong cuộc sống:

+ Bày tỏ sự biết ơn, ghi nhận sự giúp đỡ người khác.

+ Thể hiện thái độ lịch sự, người biết nói lời cảm ơn là người có tấm lòng trân trọng những gì người khác làm cho mình.

+ Giúp cho các mối quan hệ trở nên tốt đẹp đẹp hơn.

+ Thể hiện truyền thống đạo lí “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” của dân tộc Việt Nam.

- Phê phán những kẻ không biết nói lời cảm ơn, qua cầu rút ván,…

- Liên hệ bản thân.

1

Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.

- Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận

2

Chỉ ra thành phần biệt lập trong câu: Chắc chắn, mỗi một người trong chúng ta đều được sinh ra với những giá trị có sẵn.

- Thành phần biệt lập: Chắc chắn (Thành phần tình thái)

3

Nêu tên một biện pháp tu từ có trong những câu in đậm.

- Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc (Bạn có thể … nhưng bạn … ; Bạn không … nhưng bạn …)

4

Nội dung chính của đoạn trích trên là gì?

Mỗi người sinh ra sẽ có những giá trị của riêng mình. Điều quan trọng là bạn phải nhận ra và phát huy những giá trị đó của mình đồng thời biết yêu thương mình nhiều hơn.

1

Xác định thể loại và phương thức biểu đạt chính của văn bản.

- Đoạn văn bản trên thuộc thể loại truyện ngắn

- Phương thức biểu đạt chính: tự sự.

2

Trong văn bản trên, em hãy:

a. Tìm một câu có lời dẫn gián tiếp và chuyển thành câu có lời dẫn trực tiếp.

b. Tìm một câu có lời dẫn trực tiếp và chuyển thành câu có lời dẫn gián tiếp

a. Câu có lời dẫn gián tiếp: Có một nhà hiền triết đi ngang qua thấy vậy, nói với ban giám khảo là ông sẽ giúp đỡ họ.

-> Chuyển thành câu có lời dẫn trực tiếp: Có nhà hiền triết đi ngang qua thấy vậy, bèn nói với ban giám khảo:

- Tôi sẽ giúp các vị tìm ra người chiến thắng.

b. Câu có lời dẫn trực tiếp: - Chắc ngài cũng thấy bức tranh của mình có khiếm khuyết? – nhà hiền triết hỏi:

-> Chuyển thành câu có lời dẫn gián tiếp: Nhà hiền triết quay sang hỏi người họa sĩ thứ hai xem có thấy khuyết điểm nào không.

3

Em hãy sáng tạo lời giải thích của nhà hiền triết để hoàn chỉnh văn bản trên.

- Học sinh có thể tự sáng tạo ra câu trả lời của nhà hiền triết.

- Trong câu trả lời của học sinh phải nêu được ý: người thấy mình không có khuyết điểm là người không làm gì, tự mãn với những gì mình có. Chỉ có những người nhận ra khuyết điểm của mình, biết sửa chữa nó mới là những người thành công, tài năng thật sự.

- Ví dụ: Chỉ có hai loại người không có khuyết điểm, đó là những người chưa sinh ra và những người đã chết. Người không có khuyết điểm là người không làm được gì.

1

Văn bản trên thuộc kiểu văn bản nào (Thuyết minh, tự sự, nghị luận)

Văn bản trên thuộc kiểu văn bản tự sự.

2

Chỉ ra hai phép liên kết và các phương tiện liên kết được dùng trong đoạn sau:

Peter là con trai của một chủ cửa hàng bách hóa nhỏ đầu phố. Cậu thường đến cửa hàng của mẹ để chơi, mỗi ngày cửa hàng có không ít những hóa đơn trả tiền hoặc thu tiền cần thanh toán hoặc chuyển đến khách hàng, Peter thường được mẹ giao nhiệm vụ đem những hóa đơn đó đến bưu điện gửi. Dần dà những việc này khiến cậu cũng cảm thấy dường như mình cũng đã trở thành một nhà kinh doanh nhỏ.

Hai phép liên kết và các phương tiện liên kết được sử dụng trong đoạn:

- Phép thế: Từ “Cậu” trong câu 2 thế cho từ “Peter” trong câu 1.

- Phép lặp: “Cửa hàng” trong câu 2 lặp lại trong câu 3.

3

Vì sao Peter trả tiền cho mẹ?

Peter trả lại tiền cho mẹ vì cậu đã nhận được hóa đơn thanh toán của mẹ với các khoản mẹ dành cho cậu trong suốt 10 năm mà giá chỉ 0 đồng. Cậu đã nhận ra mẹ yêu thương và chăm sóc mình vô điều kiện mà mình mới giúp mẹ chút ít lại đòi mẹ trả công. Cậu hối hận về điều đó vô cùng.

4

Bài học rút ra từ câu chuyện trên.

Bài học rút ra từ câu chuyện: Mẹ luôn yêu thương ta vô điều kiện, vì vậy chúng ta phải thấu hiểu và hiếu thảo với cha mẹ

1

Kể tên 2 phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn trích.

- 2 phương thức biểu đạt: nghị luận, biểu cảm

2

Chỉ ra phép liên kết giữa hai câu văn: Mỉm cười đến từ xa xôi, xa xôi đến mức cỏ vẻ như mỉm cười là tự thân. Mỉm cười là trạng thái trang lành, thân thiện, dang tay đón vũ trụ, hòa vui cùng cuộc đời.

- Phép lặp (Mỉm cười)

3

Theo tác giả, tại sao “mỉm cười” khác với “cái cười”?

Theo tác giả sự khác nhau giữa cái cười và mỉm cười là:

+ Cái cười cần và phải có đối tượng rõ ràng.

+ Mỉm cười đến từ xa xôi, xa xôi đến mức cỏ vẻ như mỉm cười là tự thân. Mỉm cười là trạng thái trang lành, thân thiện, dang tay đón vũ trụ, hòa vui cùng cuộc đời.

4

“Chúc bạn bè ta, mỗi sáng trước khi ra cửa mỉm cười”, câu nói trên cho em lời khuyên gì về thái độ sống?

Lời khuyên về thái độ sống: luôn sống lạc quan, vui vẻ, yêu đời.

1

Phát hiện thành phần phụ chú trong đoạn trích và cho biết thành phần đó chú thích cho cụm từ nào?

- Thành phần phụ chú: - các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ

- Thành phần đó chú thích cho cụm từ trước nó: Những người nắm giữ chìa khóa của cánh cửa này.

2

Khi viết “chìa khóa của cánh cửa này", tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì? Nêu ngắn gọn tác dụng của biện pháp tu từ đó.

- Biện pháp ẩn dụ: “chìa khóa của cánh cửa này” ẩn dụ cho các phương pháp giáo dục con trẻ.

- Tác dụng: làm cho câu thơ tăng giá trị gợi hình, gợi cảm, giàu sức biểu đạt và nhấn mạnh tầm quan trọng của phương pháp giáo dục trẻ em giống như những chiếc chìa khóa mở cửa cho tương lai.

3

Với Phê-đê-ri-cô May-o, chìa khóa của tương lai là giáo dục con với mỗi người, chắc chắn ai cũng đều có “chìa khóa” của riêng mình. Em hãy trình bày suy nghĩ trong khoảng 2/3 trang giấy thi về vấn đề bản thân sẽ làm gì để mở cánh cửa đến tương lai.

+ Giới thiệu vấn đề nghị luận: bản thân sẽ làm gì để mở cánh cửa đến tương lai.

+ Tại sao phải chuẩn bị để mở cánh cửa tương lai:

./ Nếu không chuẩn bị, chúng ta sẽ dễ gục ngã trước những khó khăn phía trước

./ Sự chuẩn bị cho tương lai sẽ giúp chúng ta tự tin vững bước và chinh phục những thử thách trên con đường tìm kiếm những giá trị đích thực.

+ Em sẽ làm gì để chuẩn bị chìa khóa cho tương lai?

./ Chuẩn bị cho mình nền tảng kiến thức vững chắc cho sau này.

./ Không ngừng bồi đắp đạo đức để trở thành người tốt.

./ Chuẩn bị những hành trang kĩ năng sống để đối diện với những khó khăn trên bước đường tương lai.

+ Bình luận mở rộng:

./ Phê phán những biểu hiện của những người không có mục đích sống, xem nhẹ tương lai của bản thân.

./ Muốn có tương lai tốt đẹp, phải luôn luôn rèn luyện, trau dồi bản thân.

 + Liên hệ bản thân: mỗi chúng ta cần có lối sống tích cực và xây dựng cho mình những kế hoạch để có một tương lai tốt hơn.

1

Nêu ngắn gọn hiểu biết của em về đại dịch được nói đến trong đoạn trích trên.

- Đại dịch COVID-19 là một đại dịch bệnh truyền nhiễm với tác nhân là virus SARS-CoV-2, đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu.
- Khởi nguồn tâm dịch đầu tiên được ghi nhận tại thành phố Vũ Hán (Trung Quốc).

- COVID-19 chủ yếu lan truyền qua các giọt từ đường hô hấp của người nhiễm bệnh. Bạn có thể nhiễm COVID-19 nếu bạn chạm vào bề mặt hoặc đồ vật có vi-rút và sau đó chạm vào mắt, mũi, hoặc miệng.
- Dịch bệnh COVID-19 đã càn quét, gây ảnh hưởng về sức Khỏe, kinh tế của nhiều quốc gia trên thế giới.

2

Từ đoạn trích trên, kết hợp với những hiểu biết xã hội, hãy viết một bài văn khoảng 2 trang trình bày suy nghĩ của em về tinh thần dân tộc trước dịch bệnh Covid - 19.

a. Mở bài

- Giới thiệu vấn đề nghị luận: tinh thần dân tộc Việt Nam trước dịch bệnh Covid – 19.

b. Thân bài

- Giải thích: tinh thần dân tộc và đại dịch Covid 19

- Biểu hiện của tinh thần dân tộc trong đại dịch vừa qua

- Ý nghĩa của việc có tinh thần dân tộc

- Phê phán hiện tượng xấu và hậu quả nếu không có tinh thần dân tộc
- Làm thế nào để phát huy tinh thần dân tộc?

- Liên hệ, rút ra bài học cho bản thân.

c. Kết bài

- Khẳng định giá trị cao đẹp của tinh thần dân tộc, đặc biệt trước những hoàn cảnh khó khăn.

1

Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên.

- Phương thức chính: tự sự.

2

Chép chính xác một câu văn có chứa lời dẫn trực tiếp trong đoạn trích.

- Chép một trong 4 câu văn chứa dấu ngoặc kép là được chấp nhận.

- Ví dụ: Người kia hỏi: “Tại sao khi tôi xúc phạm anh, anh viết lên cát, còn bây giờ anh lại khắc lên đá”?

3

Qua đoạn trích trên, kết hợp những hiểu biết xã hội, hãy viết đoạn văn nghị luận khoảng 2/3 trang giấy thi trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩ của lòng khoan dung trong cuộc sống.

- Giải thích: khoan dung là biết tha thứ cho lỗi lầm của người khác.

- Khoan dung có ý nghĩa như nào trong cuộc sống?

+ Giúp ta sống thanh thản hơn

+ Giúp mối quan hệ giữa con người với con người trở nên thân thiết, gần gũi, tốt đẹp