Công nghệ tế bào là gì? Nguyên lý của công nghệ tế bào?
Công nghệ tế bào là gì? Công nghệ tế bào được sử dụng khá phổ biến trong các mô hình nuôi cấy tế bào hoặc các mô ở môi trường nhân tạo. Đây được xem là một trong những công nghệ kỹ thuật tiên tiến được ứng dụng hoàn chỉnh trong việc nhân giống ở động vật và cây trồng. Trong bài viết này, bạn đọc cùng Trang tài liệu tìm hiểu cụ thể về công nghệ này và những ứng dụng của nó trong việc nhân giống.
Mục lục
Công nghệ tế bào là gì?
Khái niệm: Công nghệ tế bào là ngành kĩ thuật về quy trình ứng dụng phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh với đầy đủ các tính trạng của cơ thể gốc.
Công nghệ tế bào gồm mấy công đoạn
Công nghệ tế bào gồm hai công đoạn thiết yếu:
+ Tách tế bào hoặc mô từ cơ thể rồi mang nuôi cấy trên môi trường dinh dưỡng nhân tạo thích hợp để tạo mô non (mô sẹo).
+ Dùng hoocmôn sinh trưởng kích thích mô non để chúng phân hoá thành cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh.
Ứng dụng của công nghệ tế bào trong nhân giống cây trồng
Trong lĩnh vực nông nghiệp hiện nay, công nghệ tế bào được nhiều người sử dụng để nhân giống vô tính và tạo giống ở cây trồng. Chủ yếu hiện nay, công nghệ này được người dân ưa chuộng bởi có kết quả vô cùng khả quan. Đặc biệt, khi sử dụng phương pháp công nghệ này để nhân giống còn giúp tiết kiệm thời gian.
Hiện nay, trong nông nghiệp tại Việt Nam, công nghệ này được áp dụng khá hiệu quả và rộng rãi trong việc nhân giống vô tính ở cây trồng và tạo giống cho các loại cây trồng mới. Còn đối với vật nuôi, công nghệ tế bào cũng đã đem lại nhiều kết quả vượt trội khi nhân giống các loại động vật như ngựa, cừu, dê,….
Đối với nhân giống vô tính ở cây trồng
Nhân giống vô tính ở cây trồng là một trong những ứng dụng được áp dụng phổ biến nhất. Quy trình thực hiện nhân giống thường diễn ra trong ống nghiệm và mang lại nhiều ưu điểm vượt trội cho nông nghiệp như:
- Giúp tăng nhanh số lượng tế bào cây trồng
- Tiết kiệm thời gian tạo giống mới
- Giúp bảo tồn và nhân giống nhanh chóng các tế bào quý.
Nhờ công nghệ tế bào, một số loại cây giống được nhân giống thành công như: áp dụng để nhân giống đối với các loại cây khoai tây, phong lan, mía, dứa… Lưu ý rằng, khi nhân giống bằng công nghệ này không chọn các tế đã qua phân hóa hoặc già sẽ không mang lại kết quả tốt và tốn thêm thời gian và chi phí nuôi dưỡng.
Đối với các trường hợp ngoại lệ như bảo tồn nguồn gen có nguy cơ tuyệt chủng hoặc hạn chế về việc di chuyển các tế bào. Thì lúc này mới nên sử dụng các loại tế bào già và đặc biệt cần theo dõi và chăm sóc hàng ngày thì quá trình nhân giống mới mang lại kết quả cao.
Áp dụng công nghệ tế bào trong nuôi cấy và chọn giống cây trồng
Trong việc nhân giống cây trồng thì công nghệ tế bào còn có thể sử dụng để phát hiện và chọn lọc các mô tế bào xôma biến dị. Đây được hiểu là tập hợp các tế bào con được hình thành bởi 1 nguồn gen tế bào Xôma ban đầu. Qua nhiều lần nguyên phân thì quá trình này được hình thành.
Thành tựu khi ứng dụng công nghệ tế bào trong nuôi cấy và chọn giống như sau:
- Ở tế tế bào phôi của giống lúa CR203: đã lựa chọn được tế bào có khả năng chịu thời tiết khô hạn và khi thu hoạch đem lại năng suất cao.
- Nhờ nuôi cấy tế bào bằng phương pháp này đã tạo ra được giống lúa DR2, có đặc điểm chịu được thời tiết khô hạn, độ thuần chủng cao và có năng suất lớn.
Sử dụng công nghệ tế bào để nhân bản vô tính ở động vật
Ngoài ứng dụng phổ biến trong việc nhân giống ở cây trồng thì đối với động vật, công nghệ tế bào cũng được áp dụng rộng rãi. Trong việc nhân giống ở động vật thì khi áp dụng công nghệ này được thực hiện bằng cách đưa nhân của các tế bào sinh dưỡng vào một tế bào trứng sau đó kích thích sự phát triển thành phôi và thành cơ thể mới.
Đối với cơ thể mới sẽ chứa hệ thống nhiễm sắc thể của cơ thể gốc. Với phương pháp này, trên thế giới hiện nay đã áp dụng và mang lại kết quả thuận lợi. Một số động vật như: Cừu đôli, bò…. Tại Việt Nam, khi sử dụng phương pháp này đã nhân bản vô tính thành công trên cá trạch.
Công nghệ tế bào là một trong những phương pháp tiên tiến nhất trong nông nghiệp. Đặc biệt, khi ứng dụng vào việc nhân giống và chọn lọc tế bào thì công nghệ này mang lại hiệu quả cao. Hy vọng qua bài viết này, sẽ cung cấp thêm được thông tin kiến thức bổ ích cho quý bạn đọc.