CO là oxit gì? Tính chất hóa học, vật lý và ứng dụng thực tế

CO là oxit gì? Mời quý bạn cùng Trang Tài Liệu tìm hiểu qua nội dung bài viết sau đây. Cacbon có 2 oxit là cacbon oxit (CO) và cacbon dioxit (CO2). Bài viết này sẽ gửi đến bạn đọc những thông tin cơ bản nhất về cacbon oxit, bao gồm khái niệm, tính chất và các ứng dụng phổ biến nhất.

Câu hỏi: CO là oxit gì?

Trả lời:

CO là oxit trung tính (oxit không tạo muối). 

Ở điều kiện thường, CO không tác dụng với axit, bazơ, nước.

Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết vè tính chất hoá học và các thông tin liên quan đến CO (Cacbon oxit) nhé

CO là oxit gì?

Cacbon oxit bao gồm một nguyên tử cacbon (C) liên kết với một nguyên tử oxi (O). Cacbon oxit có công thức phân tử là CO và phân tử khối là 28. Cùng với cacbon dioxit, cacbon oxit là 2 oxit điển hình của cacbon.

Tính chất vật lý của cacbon oxit

Tìm hiểu cacbon oxit là gì không thể không đề cập đến những tính chất vật lý như màu sắc, mùi, độ tan, tính độc…

Một số tính chất vật lý quan trọng của CO là:

• Màu sắc: CO là khí không màu
• Mùi: CO không có mùi
• Độ hòa tan: Chất khí CO ít tan trong nước.  
• Tỷ trọng: 789 kg/m3, chất lỏng.
• Điểm sôi: 191,5 độ C (−312,7 ° F; 81,6 K)
• Tỉ khối: Hơi nhẹ hơn không khí (dCO/kk) = 28/29) và rất độc.

Tính chất hóa học của cacbon oxit

Cacbon oxit là một oxit trung tính, có tính khử mạnh. Nó có khả năng tác dụng với oxi và một số kim loại.

Là oxit trung tính

Ở điều kiện thường, chất khí CO không phản ứng với nước, kiềm hay axit.

Là chất khử

Ở nhiệt độ cao, chất khí CO khử được nhiều oxit kim loại. Ví dụ như CO có thể khử được đồng (II) oxit (CuO), khử oxit sắt (Fe3O4) trong lò cao.

CO + CuO (t°) → Cu + CO₂

4CO + Fe₃O₄ (t°) → 3Fe + 4CO₂

CO cháy trong oxi hoặc không khí với ngọn lửa màu xanh. Phản ứng tỏa nhiều nhiệt.

2CO + O₂ (t°) → 2CO₂

Điều chế CO

– Trong công nghiệp:              

C + H₂O ↔ CO + H₂ (1050⁰C)

CO₂ + C → 2CO (t0)

– Trong phòng thí nghiệm:                 

HCOOH → CO + H₂O (H₂SO₄ đặc, t⁰)

Ứng dụng của cacbon oxit

CO có nhiều ứng dụng trong công nghiệp như dùng làm nhiên liệu, chất khử, nguyên liệu trong công nghiệp hóa học. Cụ thể các ứng dụng của chất khí CO là:

Trong công nghiệp

Cacbon oxit có nhiều ứng dụng quan trọng trong như một loại nhiên liệu sử dụng trong công nghiệp, ở cả dạng khí hoặc thể lỏng.

• CO là nguồn tạo hydro dùng để kết hợp với nito khi tổng hợp ammonia do tính chất dễ dàng phản ứng với hơi nước ở nhiệt độ cao tạo thành CO2 và H2.
• CO cùng với hydrogen là các vật liệu quan trọng để sản xuất methanol, trong điều chế aldehyde và rượu dùng làm nhiên liệu.
• CO tạo ra các dạng kiềm, có khả năng chuyển đổi rõ ràng tạo thành axit formic hoặc oxalate kiềm để sản xuất ra axit oxalic.

Bảo quản thực phẩm

CO ứng dụng trong ngành bảo quản thực phẩm, nhất là thủy sản và các loại thịt tươi sống khác như thịt lợn, thịt bò… đảm bảo thịt tươi, giữ được màu đỏ, phục vụ cho xuất khẩu cũng như đảm bảo thị hiếu khách hàng. Ứng dụng này có được nhờ cơ chế kết hợp của CO và myoglobin tạo ra sắc tố anh đào sáng, có màu đỏ của chất carboxy myoglobin.

Ứng dụng của chất khí CO trong luyện kim

Xuất phát từ tính chất hóa học CO có tính khử rất mạnh nên được ứng dụng trong sản xuất kim loại luyện kim trong lò cao. Dưới tác dụng của nhiệt độ cao, CO có khả năng đẩy oxi ra khỏi các phân tử oxit kim loại và biến chúng thành kim loại tinh khiết. Cacbon dioxit (Co2) cũng được tạo ra trong quá trình này.

Ứng dụng của chất khí CO trong lĩnh vực y tế

Cacbon oxit được ứng dụng trong lĩnh vực y tế giống như một loại chất dẫn truyền thần kinh tương đối hiệu quả. CO là chất khí độc nhưng lại được ứng dụng giống như một loại thuốc phủ bên ngoài stent (khung đỡ kim loại được đặt trong lòng động mạch vành), hạn chế tình trạng nhiễm khuẩn, tái hẹp động mạch hay ngăn ngừa các tế bào cơ tim bị chết do nhồi nhồi máu…

Kiến thức mở rộng về CO

Độc tính CO

    Carbon monoxide là cực kỳ nguy hiểm, do việc hít thở phải một lượng quá lớn CO sẽ dẫn tới thương tổn do giảm oxy trong máu hay tổn thương hệ thần kinh cũng như có thể gây tử vong. Nồng độ chỉ khoảng 0,01% carbon monoxide trong không khí cũng có thể là nguy hiểm đến tính mạng.

   CO là chất khí không màu, không mùi và không gây kích ứng nên rất nguy hiểm vì người ta không cảm nhận được sự hiện diện của CO trong không khí. CO có tính liên kết với hemoglobin (Hb) trong hồng cầu mạnh gấp 250-280 lần so với oxy nên khi được hít vào phổi CO sẽ gắn chặt với Hb thành HbCO do đó máu không thể chuyên chở oxy đến tế bào. CO còn gây tổn thương tim do gắn kết với myoglobin.

    Triệu chứng ngộ độc CO thường bắt đầu bằng cảm giác thất thần, nhức đầu, buồn nôn, khó thở rồi từ từ đi vào hôn mê. Nếu ngộ độc CO xảy ra khi đang ngủ say hoặc uống rượu say thì người bị ngộ độc sẽ hôn mê từ từ, ngưng thở và tử vong.

   Ngộ độc CO có thể xảy ra ở những trường hợp chạy máy nổ phát điện trong nhà kín, sản phụ nằm lò than trong phòng kín, ngủ trong xe hơi đang nổ máy trong nhà hoặc gara…

Nguyên nhân

   Khí CO được tạo ra khi nhiên liệu bị đốt cháy không hoàn toàn. Khi có quá nhiều khí CO trong không khí, cơ thể bạn sẽ hấp thụ khí CO thay vì khí oxy, từ đó dẫn đến ngộ độc khí CO. Các nguồn thải ra khí CO chủ yếu bao gồm: lò lửa, khí thải từ động cơ xe, lò củi, máy sưởi bằng dầu hỏa, và máy sưởi bằng khí gas. Hít quá nhiều khói của một đám cháy cũng có thể bị ngộ độc khí CO.

  Các yếu tố có thể khiến bạn tăng ngộ độc khí CO bao gồm:

 – Dùng lò nướng ngoài trời để nướng trong nhà.

 – Làm việc với các động cơ máy móc trong không gian khép kín làm tăng nguy cơ bị ngộ độc khí CO.

Điều trị

    Để điều trị ngộ độc khí CO, đầu tiên nạn nhân cần được đưa ra khỏi khu vực bị ô nhiễm khí CO. Sau đó nạn nhân cần được hít thở không khí (với mức 100% oxy trong không khí) để cải thiện mức oxy trong cơ thể. Ở các trường hợp nặng, có thể cần phải sử dụng đến máy thông khí để đưa oxy vào cơ thể.

    Một phương pháp điều trị khác là liệu pháp oxy cao áp. Liệu pháp này sẽ giúp làm tăng lượng oxy hòa tan trong máu. Bác sĩ sẽ sử dụng liệu pháp oxy cao áp cho những người có mức carboxy-hemoglobin cao hơn 40%, những người đang hôn mê hoặc bất tỉnh, phụ nữ mang thai có mức CO cao hơn 15%.

Phòng ngừa ngộ độc khí CO

 – Cách tốt nhất để kiểm soát ngộ độc khí CO là thực hiện những biện pháp phòng tránh như sau:

 – Tránh xa các ga-ra khép kín có máy móc đang vận hành.

 – Kiểm tra và bảo trì đúng cách máy nước nóng, bếp gas, lò sưởi hoặc bất kỳ thiết bị chạy bằng gas, dầu và than trong nhà thường xuyên.

 –  Cài đặt máy báo động mức độ khí CO trong nhà và tại nơi làm việc.

 – Chỉ mua các thiết bị sử dụng gas (bếp gas, lò sưởi…) ở những công ty uy tín.

 – Kiểm tra và làm sạch ống khói mỗi năm.

Trên đây Trangtailieu.com vừa giới thiệu tới các bạn bài viết CO là oxit gì? Tính chất hóa học của CO, mong rằng qua bài viết này các bạn có thể học tập tốt hơn môn Hóa học. Đừng quên theo dõi website của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều khái niệm thú vị khác.