Giáo Án Ngữ Văn 9 Tập 1Học Kỳ 1 Theo Công Văn 5512 [Update 2023]

HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ

DỰ KIẾN TRẢ LỜI

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động : Giới thiệu chung vê tác giả, tác phẩm

a. Mục đích: tìm hiểu tác giả, tác phẩm

b. Nôi dung : HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: phiếu học tập của nhóm, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* Giáo viên: Giới thiệu đôi nét về tác giả Lê Anh Trà

? Cho biết xuất xứ của văn bản "  Phong cách Hồ Chí Minh" ?

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

+ Một nhóm trình bày.

+ Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

- GV chốt kiến thức:

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu bố cục VB

a. Mục đích: Giúp HS nắm được thể loại, PTBĐ

b. Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: phiếu học tập của nhóm, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* Giáo viên hướng dẫn cách đọc: Chậm rãi, nhấn mạnh những lời bình

+ Giáo viên đọc mẫu một đoạn, học sinh đọc tiếp

GV đặt câu hỏi:

? Văn bản có tựa đề Phong cách HCM. Tác giả không giải thích phong cách là gì nhưng qua nội dung văn bản em hiểu từ phong cách trong trường hợp này có ý nghĩa như thế nào ?

? Xét về nội dung, văn bản trên thuộc loại văn bản nào? Tại sao em lại khẳng định như vậy?

? Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản?

? Chỉ ra bố cục của văn bản?

? Nhận xét gì về bố cục của văn bản?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

          + HS đọc yêu cầu.

          + HS hoạt động cá nhân.

          + HS hoạt động nhóm.

          + HS thảo luận.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

• - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

• =>GV chốt:

* Giáo viên giải thích thêm các từ:

+ Bất giác: 1 cách tự nhiên, ngẫu nhiên, không dự định trước.

+ Đạm bạc: Sơ sài, giản dị, không cầu kỳ, bày vẽ

* GV bổ sung kiến thức :

+ VB  Nhật dụng (Nhật dụng: Không chỉ có ý nghĩa cập nhật mà còn có ý nghĩa lâu dài, là việc làm thiết thực, thường xuyên).

+ Chủ đề của văn bản là: Sự  hội nhập với thế giới và giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.

+ Thuyết minh.

* Giáo viên: Văn bản mang ý nghĩa cập nhật và ý nghĩa lâu dài. Bởi lẽ việc học tập, rèn luyện theo phong cách HCM là việc làm thiết thực, thường xuyên của các thế hệ người VN, nhất là lớp trẻ. Chính vì thế Ban chỉ đạo Trung ương đã triển khai thực hiện cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ngày 22-10-2007.

Hoạt động 3: Tìm hiểu phần 1

a. Mục đích: Giúp HS nắm được Con đường hình thành phong cách văn hoá Hồ Chí Minh

b. Nội dung: HS thực hiện yêu cầu

c. Sản phẩm: câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV giới thiệu, yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi:

? Ở phần 1, tác giả giới thiệu như thế nào về phong cách văn hoá của Bác Hồ? ? Bác Hồ tiếp xúc với văn hoá nhân loại trong điều kiện nào?

? Đi nhiều, tiếp xúc nhiều với văn hoá nhân loại thì vốn văn hoá của Bác như thế nào? ? Biểu hiện nào chứng tỏ Bác có vốn văn hoá sâu rộng?(H khá)

? Vậy Bác Hồ đã tiếp thu văn hóa  nhân loại bằng cách nào? ? Qua phần tìm hiểu trên, giúp em hiểu gì về Hồ Chí Minh ?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, GV chuẩn kiến thức

- GV bổ sung:

Năm 1911, Bác ra đi tìm đường cứu nước từ bến cảng Nhà Rồng ( Sài Gòn). Người làm phụ bếp trên 1 con tàu của Pháp. Người đã ghé lại nhiều hải cảng, thăm nhiều nước Châu Phi, Á, Mỹ, đã sống dài ngày ở Anh. HCM đã từng đi khắp 5 châu 4 biển, lao động kiếm sống và học tập khắp mọi nơi trên thế giới, tiếp xúc đủ mọi dân tộc, chủng tộc của các màu da: vàng, đen, trắng, đỏ...Lúc Người làm nghề bồi bàn, cuốc tuyết, làm nghề rửa ảnh. CLV trong bài thơ "Người đi tìm hình của nước" đã viết:  

   " Đời bồi tàu lênh đênh theo sóng bể

  Người đi hỏi khắp bóng cờ Châu Mĩ, Châu Phi

     Những đất tự do, những trời nô lệ

  Những con đường cách mạng đang tìm đi"

Biểu hiện nào chứng tỏ Bác có vốn văn hoá sâu rộng:

 + Bác nói và viết thạo nhiều tiếng ngoại quốc: Pháp, Anh, Nga: Viết văn bằng tiếng Pháp ( Bản án chế độ thực dân).

Làm thơ bằng tiếng Hán (NKTT)

+ Am hiểu nhiều về các dân tộc, nhân dân thế giới

+ Am hiểu văn hoá  thế giới....

* Giáo viên: Để có một vốn kiến thức uyên thâm đó không phải trời phú mà nhờ thiên tài, nhờ Bác đã dày công học tập, rèn luyện ngôn ngữ - phương tiện giao tiếp. Đây chính là chìa khoá để mở ra kho văn hoá tri thức của nhân loại. Bác đã nói và viết khoảng 28 ngôn ngữ (tiếng nói) của các nước.  Cha ông ta xưa có câu: " Đi một ngày đàng học một sàng khôn" Bác đã đi nhiều nơi, được học hỏi tiếp xúc nhiều. Nhưng vấn đề là học như thế nào, bằng cách nào?

Bác Hồ đã tiếp thu văn hóa  nhân loại bằng cách:

- Luôn học hỏi: trong hoạt động cách mạng, trong lao động, mọi lúc, mọi nơi

- Nắm vững phương tiện giao tiếp là ngôn ngữ

-  Học hỏi, tìm hiểu đến mức sâu sắc

- Tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa  nước ngoài

+ Không chịu ảnh hưởng một cách thụ động

+ Tiếp thu cái đẹp, hay, phê phán những hạn chế, tiêu cực

( trên nền tảng của văn hoá dân tộc)

+ Giữ vững giá trị văn hóa  dân tộc

🡺 Cách sống, học tập của Bác thật đúng đắn, mang tính khoa học cao. HCM là người sáng suốt, thông minh, cần cù, yêu lao động, ham học hỏi.Mục đích của Bác là ra nước ngoài tìm đường cứu nước, Người đã tự mình tìm hiểu những mặt tích cực của triết học P.Đông: Muốn giải phóng dân tộc phải đánh đuổi TD Pháp & CNTB. Muốn vậy, phải thấy được những mặt tích cực, ưu việt của các nền văn hoá đó.

A. Giới thiệu chung

1. Tác giả:

2, Tác phẩm:

+ Trích trong bài "Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị" (1990)

B. Đọc - hiểu văn bản

1.  Đọc - Chú thích:

 a. Đọc:

 b. Chú thích:

- Phong cách: đặc điểm có tính ổn định trong lối sống,sinh hoạt,làm việc của một người, tạo nên nét riêng của người đó.

2. Bố cục:

+ Thể loại: Văn bản nhật dụng.

+ PTBĐC: thuyết minh.

+ Bố cục: 2 đoạn

3. Phân tích:

a. Con đường hình thành phong cách văn hoá Hồ Chí Minh:

+ Bác Hồ đi và tiếp xúc với nhiều nền văn hoá trên thế giới -> có vốn văn hoá uyên thâm.

* Cách tiếp thu văn hóa nhân loại của Bác:

+Nắm vững phương tiện giao tiếp là ngôn ngữ.

+ Luôn học hỏi, tìm hiểu đến mức sâu sắc

+ Tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa nước ngoài.

+ Tiếp thu cái đẹp, hay, phê phán những hạn chế,  tiêu cực ( trên nền tảng của văn hoá dân tộc)

+ Không chịu ảnh hưởng một cách thụ động.

+ Giữ vững giá trị văn hóa  dân tộc.

* Nghệ thuật: Liệt kê nhằm khẳng định sự miệt mài học hỏi của Bác.

=> Nhân cách rất Việt Nam, rất bình dị, rất Phương Đông, rất hiện đại.

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu phần 2

a.  Mục tiêu: Giúp HS nắm được vẻ đẹp trong phong cách sinh hoạt của Bác

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

? Đoạn 2 của văn bản cho ta thấy đặc điểm gì về con người của Bác?

? Tác giả đã thuyết minh phong cách sinh hoạt của Bác trên những khía cạnh nào? Mỗi khía cạnh đã có những biểu hiện cụ thể ra sao?

? Nhận xét về hệ thống dẫn chứng của tác giả khi nói về lối sống của Bác?

? Từ đó, vẻ đẹp nào trong cách sống của Bác được làm sáng tỏ ?

? Cụ thể tác giả so sánh cách sống của Bác như thế nào?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

+ Ngỡ như tất cả áo quần, trang phục tinh túy nhất, tiêu biểu nhất ở mọi miền đất nước, của dân tộc trong mọi công việc, lao động, chiến đấu được gạn lọc, lựa chọn về đây họp thành trang phục của Người. Bộ trang phục thật giản dị thanh cao. Những món ăn đậm hương vị quê nhà, những sản vật thân quen tinh túy của đất Việt từ ngàn xưa để lại hết sức thân thương, gắn bó.

+ Bác Hồ không bao giờ đòi hỏi chủ tịch nước được ăn món nọ món kia. Bác sống như một người bình thường:                

 Người thường bỏ lại đĩa thịt gà, mà ăn hết:

Mấy quả cà xứ Nghệ

Tránh nói to mà đi rất nhẹ trong vườn                                              ( Viễn Phương)

+ Khi ăn, có món gì ngon, Bác không bao giờ ăn một mình. Bác sẻ cho người này, người kia rồi sau cùng mới đến phần mình thường là ít nhất. Ăn xong, thu xếp bát đĩa gọn gàng để đỡ vất vả cho người phục vụ

GV cho HS quan sát hình ảnh nhà sàn của Bác:

Ngôi nhà giản dị: lợp rơm, đồ đạc đơn sơ, ngoài vườn trồng cây ăn quả (cam, bòng, mít, cau) trước nhà có ruộng đỗ, lạc (mùa nào thức ấy) chứng tỏ Người rất tiết kiệm, quan tâm tới việc sản xuất (vườn không trồng cây cảnh sang trọng mà chỉ có những loài hoa dân dã- hoa dâm bụt)- sự giản dị của gia đình góp phần hình thành phong cách sống của Bác.

 Nhận xét về hệ thống dẫn chứng của tác giả:

- Dẫn chứng tiêu biểu (toàn diện) chọn lọc tuy không nhiều

GV: Sự trình bày hệ thống dẫn chứng như trên đã thuyết phục người đọc. Hơn thế, văn bản còn hấp dẫn bởi tác giả đã kết hợp một cách khá khéo léo việc trình bày dẫn chứng và nội dung bình luận

🡪 Tác giả bài viết khiến người đọc hình dung trong sự đối chiếu các hình ảnh: cung điện của những ông vua ngày xưa, những tòa nhà nguy nga tráng lệ của các vị nguyên thủ quốc gia và ngôi nhà sàn của Bác.

-" Chiếc nhà sàn bằng gỗ cạnh chiếc ao": có ai ngờ đó là nơi ở, làm việc của 1 vị chủ tịch nước.

- Phạm Văn Đồng khi nói về Bác cũng nhắc tới ngôi nhà sàn " luôn luôn lộng gió và ánh sáng phảng phất hương thơm của hoa vườn"

- Còn Tố Hữu viết:

  Nơi Bác ở: rào mây, vách gió

  Sáng nghe chim  hót sau nhà

 Đêm trăng một ngọn đèn khêu nhỏ

 "Tiếng suối trong như tiếng hát xa"

Tác giả so sánh cách sống của Bác :

+ “Tôi dám chắc không có một vị lãnh tụ, một vị tổng thống hay một vị vua hiền nào ngày trước lại sống đến sức giản dị và tiết chế như vậy”.

+ “Ta nghĩ đến các vị hiền triết ngày xưa như Nguyễn Trãi ở Côn Sơn hay Nguyễn Bỉnh Khiêm sống ở quê nhà với những thú quê thuần đức :

     “Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,

       Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao”

Hoạt động 2: Tổng kết

a.  Mục tiêu: HS nắm được nội dung, nghệ thuật văn bản.

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

NV1:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

- GV đặt tiếp câu hỏi:

? Văn bản " Phong cách Hồ Chí Minh" có ý nghĩa như thế nào  

Để làm rõ và nổi bật những vẻ đẹp và phẩm chất cao quý của phong cách Hò Chí Minh, người viết đã dùng những biện pháp nghệ thuật?

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

GV chốt kiến thức:

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

b. Vẻ đẹp trong phong cách sinh hoạt của Bác:

+ Lối sống giản dị của Bác Hồ:

- Nơi ở, làm việc đơn sơ: nhà sàn, vài căn phòng nhỏ

- Trang phục giản dị: áo bà ba nâu, áo trấn thủ, đôi dép lốp

- Ăn uống đạm bạc, không cầu kì: cá kho, dưa cà muối, cháo hoa

- Tư trang: ít ỏi.

+ Ngôn ngữ giản dị với các từ chỉ SL ít ỏi, cách nói dân dã (chiếc, vài, vẻn vẹn).

+ Phương pháp thuyết minh: Liệt kê các biểu hiện cụ thể xác thực trong đời sống sinh hoạt của Bác.

-> Giản dị mà thanh cao, trong sáng

⬄ Là bài học cho mỗi chúng ta càng cảm phục, kính yêu Bác.

- So sánh cách sống của Bác với lãnh tụ của các nước khác, với các vị hiền triết xưa.

=> Lối sống vô cùng thanh cao,giản dị là cách sống có văn hoá theo quan niệm thẩm mĩ cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên, là cách di dưỡng tinh thần của chủ tịch HCM

4 Tổng kết:

a Nội dung- Ý nghĩa:

* ND:

+ Phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống văn hoá dân tộc và tinh hoa văn hoá nhân loại, giữa thanh cao và giản dị.

 * Ý nghĩa của văn bản: Bằng lập luận chặt chẽ, chúng cứ xác thực, tg Lê Anh Trà đã cho thấy cốt cách văn hoá HCM trong nhận thức và trong hành động. Từ đó đặt ra một vấn đề của thời kì hội nhập: Tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại, đồng thời phải giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá dân tộc.

b. Nghệ thuật:

+ Đan xen giữa tự sự và bình luận

+ Dẫn chứng chọn lọc tiêu biểu, có sức thuyết phục cao

+ Nghệ thuật đối lập, sử dụng nhiều từ ngữ Hán Việt, thơ cổ.

c Ghi nhớ: SGK/ T5

Tiết theo PPCT: 3

HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ

DỰ KIẾN TRẢ LỜI

  B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động : Tìm hiểu phương châm về lượng

a. Mục đích: hiểu về phương châm về lượng

b. Nôi dung : HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: phiếu học tập của nhóm, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV yêu cầu HS đọc ví dụ SGK và trả lời câu hỏi:

Thế nào là phương châm? Phương châm hội thoại

* GV yêu cầu HS tìm hiểu về các ngữ liệu 1, 2

 Và phân công:

Tổ 1: Khi An hỏi “Học bơi ở đâu?” mà Ba trả lời “ở dưới nước” thì câu trả lời đó có đáp ứng điều mà An cần biết không? Vì sao?

Tổ 2: Vậy câu trả lời có đáp ứng được điều mà An mong muốn không?Vậy điều mà An cần biết ở đây là gì?Ba cần trả lời như thế nào?

Tổ 3: Phân tích ngữ liệu 2

 ? Vì sao truyện lại gây cười?Lẽ ra anh “Lợn cưới” và anh “áo mới” phải hỏi và trả lời như thế nào để người nghe đủ biết được điều cần hỏi và trả lời?

Banhóm, đại diện báo cáo kết quả , thu phiếu các nhóm còn lại

* Từ đó, GV yêu cầu HS : Qua ví dụ 1, hãy cho biết khi giao tiếp ta cần phải tuân thủ yêu cầu gì? Hãy lấy ví dụ trong thực tế người nói không tuân thủ phương châm về lượng khi giao tiếp?

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

+ Một nhóm trình bày.

+ Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Đáp án

Tổ 1:

- Bơi là hoạt động di chuyển trong nước hoặc trên mặt nước bằng cử động của cơ thể.

 Tổ 2:

 - Không vì không mang nội dung mà An cần biết nghĩa là nói ít hơn điều cần nói mà cuộc giao tiếp đòi hỏi.

- An muốn biết Ba học bơi ở địa điểm nào “ở đâu?” chứ không phải An hỏi bơi là gì?

Ví dụ: “Mình học bơi ở bể bơi trong Lựng Xanh”.

 Tổ 3:

- Truyện gây cười vì cách nói của hai nhân vật (nói nhiều  hơn những gì cần nói)

-  Lẽ ra chỉ cần hỏi “Bác có thấy con lợn nào chạy qua đây không?”

- Trả lời “(Nãy giờ) tôi chẳng thấy có con lợn nào chạy qua đây cả!”

- Như vậy, các nhân vật ở đây nói nhiều hơn những gì cần nói.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

- GV chốt kiến thức:

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu phương châm về chất

a. Mục đích: Giúp HS hiểu được phương châm về chất

b. Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: phiếu học tập của nhóm, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* Giáo viên :

1. Gọi học sinh đọc truyện cười “ Quả bí khổng lồ” và đặt câu hỏi:

? Truyện cười phê phán điều gì?

? “Nói khoác” là nói như thế nào?

? Như vậy trong giao tiếp có điều gì cần tránh?

2.  Nếu không biết chắc ngày 1/9 lớp có được nghỉ học không hoặc không biết chắc lý do vì sao vì sao một bạn trong lớp nghỉ học em có thông báo nội dung đó không?

_? Nếu không chắc chắn một điều gì mà phải trả lời (về điều đó) thì nên dùng thêm từ ngữ nào ở đầu câu?

3. Qua tình huống trên em rút ra nhận xét gì khi giao tiếp?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

          + HS đọc yêu cầu.

          + HS hoạt động cá nhân.

          + HS hoạt động nhóm.

          + HS thảo luận.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

• - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

• =>GV chốt:

1. Phê phán tính nói khoác. “Nói khoác” là

nói không đúng sự thật.

Trong giao tiếp, không nên nói những điều không đúng sự thật hoặc không có bằng chứng xác thực.

2. Nếu không chắc chắn, có thể thêm cụm từ: Hình như là; em nghĩ là; em nghe nói;  chắc là...

Như vậy, Đừng nói những điều mình không có bằng chứng xác thực, chưa có cơ sở để xác định là đúng.

3. Khi giao tiếp đừng nói những điều mà mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực.

I. Phương châm về lượng

1. Phân tích ngữ liệu:

( SGK- Tr 8 )

1.1. Đoạn đối thoại

- Ba không trả lời vào điều An muốn hỏi (không mang đầy đủ nội dung cần trả lời nói)

1.2. Truyện cưới “Lợn cưới áo mới”

- Các nhân vật nói nhiều hơn những gì cần nói (thừa từ ngữ).

🡪 Nhận xét:  Khi giao tiếp, cần nói cho có nội dung đáp ứng đúng yêu cầu giao tiếp, cần nói đầy đủ, không thiếu không thừa.

II. Phương châm về chất

 1. Phân tích  ngữ liệu (SGK- Tr 9)

Truyện Quả bí khổng lồ

-Truyện phê phán tính nói khoác.

-> Khi giao tiếp đừng nói những điều mà mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Ôn tập kiến thức văn bản thuyết minh

a.  Mục tiêu: Giúp HS nắm được vẻ đẹp trong phong cách sinh hoạt của Bác

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV cho HS thảo luận theo nhóm bàn (3 phút)

Phiếu học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

Hoạt động 2: Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh:

a.  Mục tiêu: HS nắm được việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

Nhiệm vụ 1:

- GV đưa ví dụ lên màn hình máy chiếu.

- GV gọi học sinh đọc văn bản “ Hạ Long - Đá và nước”. GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi những câu hỏi sau :

? Văn bản này thuyết minh đối tượng nào?

? Bài văn thuyết minh đặc điểm gì  của vịnh Hạ

Long?

? Thông thường khi thuyết minh về cảnh đẹp Hạ Long, người ta sẽ thuyết minh những khía cạnh nào? Nhà văn Nguyên Ngọc có thuyết minh theo những khía cạnh đó không?

? Để làm rõ “ Sự kỳ lạ của Hạ Long là vô tận” một cách sinh động, hấp dẫn, tác giả còn vận  dụng biện pháp nghệ thuật nào? Thể hiện cụ thể ra sao?

Nhiệm vụ 2 : GV đặt câu hỏi, HS trả lời cá nhân

? Như vậy, tác giả đã trình bày được sự kỳ lạ của Hạ Long chưa? Nhờ biện pháp gì?

? Để bài văn thuyết minh được sinh động, hấp dẫn ta cần phải làm gì ? Tác dụng của việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật đó?

? Ngoài các biện pháp nghệ thuật như liên tưởng, tưởng tượng, nhân hóa còn có thể sử dụng biện pháp nghệ thuật nào khác?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Nhiệm vụ 1:

1. Đối tượng : Sự kỳ lạ vô tận của Hạ Long do đá và nước tạo nên. Đó chính là vẻ đẹp hấp dẫn kỳ

diệu của Hạ Long.

2. Những đối tượng sẽ thường thuyết minh :

+ Lịch sử, vị trí địa lí, độ dài

+ Có bao nhiêu hòn đảo lớn, nhỏ, bao nhiêu động đá.

+ Có những hòn đấ mang hình thù kì lạ như thế nào, có những hang đá đẹp ra sao

3. Đá và nước Hạ Long đem đến cho du khách những cảm giác thú vị.

4. Các biện pháp nghệ thuật :

- “ Chính nước làm cho đá sống dậy… tâm hồn”.

- “ Nước tạo nên sự di chuyển. Và di chuyển theo mọi cách” tạo nên sự thú vị của cảnh sắc.

-  Tuỳ theo góc độ và tốc độ di chuyển của du khách, tuỳ theo cả hướng ánh sáng dọi vào  các đảo đá, mà thiên nhiên tạo nên thế giới sống động, biến hoá đến lạ lùng: Biến chúng từ những vật vô tri thành vật sống động có hồn.

=> Tác giả sử dụng biện pháp tưởng tượng và

liên tưởng, tưởng tượng những cuộc dạo chơi với các khả năng dạo chơi (Tám chữ “Có thể”), khơi gợi những cảm giác có thể có (Thể hiện qua các từ: Đột nhiên, bỗng, bỗng nhiên, hoá thân).

- Giới thiệu Vịnh Hạ Long không chỉ là đá và nước mà còn là một thế giới sống có hồn.

Nhiệm vụ 2:

+ Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật: tưởng

tượng, liên tưởng, nhân hóa...

=> Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật: Làm cho cảnh vật có hồn sống động, bài văn hấp dẫn

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

- GV tổng kết qua phần ghi nhớ.

- GV bổ sung :  lưu ý :

* Khi sử dụng các BPNT tạo lập các VBTM, cần phải:

+ Đảm bảo T/chất của VB.

+ Thực hiện được mục đích thuyết minh.

+ Thể hiện các phương thuyết minh.

Trong Vb thuyết minh, có thể sử dụng các biện pháp nghệ thuật khác như :

+ Biện pháp tự thuật: Ví dụ thuyết minh về chiếc kèn, có thể để cho những chiếc kèn tự kể chuyện mình ( Chúng tôi là các kim khâu, bằng kim loại, bề ngang độ nửa mili mét

+ Biện pháp kể chuyện: Ngọc Hoàng xử tội ruồi xanh.

+ Vè: vè các chữ cái: O tròn như quả trứng gà

                                 Ô thời thêm mũ

                                 Ơ thì thêm râu

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a.  Mục tiêu: củng cố kiến thức về sử dụng biện

pháp nghệ thuật trong văn thuyết minh; rèn luyện kĩ năng áp dụng cách sử dụng biện pháp nghệ thuật trong văn thuyết minh.

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở ghi.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi

Thảo luận nhóm lớn GV phát phiếu học tập

- Thời gian: (3 phút)

- Văn bản: Ngọc hoàng xử tội Ruồi Xanh

Học sinh đọc văn bản và điền phiếu học tập

- Tích hợp liên môn: sinh vật( bài 1, 2: đặc tính sinh học của loài ruồi)

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV tích hợp: tác hại của loài ruổi và ý thức

trách nhiệm trong việc diệt ruồi

Ruồi là loại côn trùng gây hại cho môi trường sống của con  của con người, gây nhiều bệnh như:

Đường ruột, hô hấp...

Biện pháp :

+ Dùng thuốc nước có chất độc diệt

 ruồi

+ Keo dính ruồi

+ Vỉ ruồi(đập ruồi)

I .Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh:

1.Phân tích ngữ liệu:

Văn bản “ Hạ Long - Đá và nước”.

+ Văn bản thuyết minh vấn đề: Sự kì lạ vô tận của Hạ Long.

 + Văn bản cung cấp tri thức khách

quan về đối tượng đó là sự kỳ lạ của

Hạ Long là vô tận.

+ Đối tượng thuyết minh: Trừu tượng ( Giống như trí tuệ, tâm hồn, có tình cảm, đạo đức).

Nhận xét:

+ Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật: tưởng tượng, liên tưởng, nhân hóa...

=> Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật: Làm cho cảnh vật có hồn sống động, bài văn hấp dẫn

2. Ghi nhớ: ( SGK-13)

II. Luyện tập:

Bài tập số 1: ( SGK-14)

+ Văn bản là một câu chuyện vui có tính chất thuyết minh: Giới thiệu về họ, giống, loài, về các tập tính sinh sống, sinh đẻ đặc điểm cơ thể của Ruồi xanh

+ Phương pháp: Định nghĩa, phân loại, liệt kê.

+ Các biện pháp nghệ thuật: Nhân hoá, hư cấu, tưởng tượng có tình tiết

-> gây hứng thú, hấp dẫn

HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ

DỰ KIẾN TRẢ LỜI

  B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động : lập dàn ý đề văn thuyết minh

a. Mục đích: HS biết cách lập dàn bài

b. Nôi dung : HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: phiếu học tập của nhóm, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV : yêu cầu trả lời câu hỏi

? HS xác định kiểu bài, nội dung thuyết minh?

? Bài văn thuyết minh có thể sử dụng các yếu tố kết hợp nào?

* Giáo viên: yêu cầu HS đọc nội dung SGK va thảo luận theo nhóm :

Nhóm 1,3 : đề 1

Nhóm 2,4 : đề 2

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

* Học sinh các nhóm trao đổi, thảo luận, thống nhất  dàn ý ( 2 bàn 1 nhóm).

- Báo cáo kết quả thảo luận.

- Các nhóm khác bổ sung

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

- GV chốt kiến thức:

Đề bài

     Thuyết minh một trong những đồ dùng sau: Quạt, cái bút, cái kéo, chiếc nón

I.  Xác định yêu cầu của đề

- Kiểu bài: Thuyết minh

- Nội dung: Nêu nguồn gốc, lịch sử phát triển, cấu tạo, công dụng, cách dùng, chủng loại, cách làm( Cách bảo quản) của cái quạt (hoặc cái kéo, cái bút, chiếc nón)

- Hình thức: Vận dụng một số biện pháp nghệ thuật để làm cho bài viết hấp dẫn như kể chuyện, tự thuật, hỏi đáp theo lối nhân hoá.

II. Dàn bài

1. Thuyết minh về cái quạt.

a.  Mở bài:

- Giới thiệu quạt máy là một vật dụng quen thuộc đối với đời sống

B. Thân bài: Giới thiệu cụ thể về cái quạt:

- Nguồn gốc- Quá trình phát triển

+ Người tạo ra quạt máy đầu tiên là Omar-Rajeen Jumala vào năm 1832

+ Cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, các loại quạt chạy bằng cơ học đã cải tiến thành quạt điện

+ Giữa năm 1882 đến năm 1886, phát triển thành loại quạt bàn và quạt điện cá nhân

+ Năm 1882, Philip Diehl đã giới thiệu đến chiếc quạt điện trần và Diehl được xem là cha đẻ của chiếc quạt điện hiện đại ngày nay.

- Cấu tạo:

+ Thành phần chính của quạt máy gồm: động cơ điện, trục động cơ, cánh quạt, công tắc quạt, vỏ quạt.

+ Khi hoạt động, quạt điện gồm các cánh quạt xoay nhanh tạo ra các dòng khí.

+ Mỗi quạt điện có nhiều mức độ quay khác nhau từ mức cao nhất đến mức thấp nhất

- Phân loại: quạt treo tường, quạt để bàn, quạt đứng, quạt trần, quạt âm trần , quạt âm tường, quạt hút gió, quạt thổi gió,… Có rất nhiều cỡ quạt từ quạt gắn trong máy tính nhỏ xíu đến quạt công nghiệp to đùng. Môtơ chạy quạt cũng rất nhiều loại khác nhau, điện một pha , điện ba pha, công suất từ nhỏ tới lớn.

- Công dụng

+ Chống nóng chủ yếu trong mùa hè vì nó đơn giản và ít tốn kém về mặt kinh tế

+ Thường dùng để làm khô quần áo, tóc, khăn tắm,…

+ Nếu sử dụng không hợp lý thì có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ

- Cách dùng

+ Thời gian ngồi quạt mỗi lần khoảng 30- 60 phút là hợp lý

+ Dùng đúng công suất, thời gian sử dụng hợp lí và đem đi bảo trì nếu thấy có trục trặc gì để tránh nguy hiểm

C. Kết bài: Quạt máy là một vật dụng rất cần thiết cho đời sống của chúng ta. Nếu ta sử dụng đúng cách, nó sẽ đạt hiểu quả cao, hết công suất.

Đề bài: Thuyết minh cái nón  

A. Mở bài: Nón là một vật dụng, quen thuộc của người phụ nữ VN

B. Thân bài: Giới thiệu, trình bày đặc điểm của chiếc nón

- Lịch sử của cái nón:

+ Từ rất lâu khi con người lao động sản xuất...=> nhu cầu bảo vệ bản thân trước sự bất thường của thời tiết.

+ Nơi làm nón nổi tiếng và lâu đời nhất: Làng Tây Hồ, thành phố Huế.

- Cấu tạo:

+ Trước: nón phẳng như cái mâm, ngoài cùng có đường thành nhô cao

+ Nay: Nón hình chóp nhọn

Gồm: Khung nón, lá nón, quai nón

- Cách làm nón:

+ Chuẩn bị nguyên liệu: cật tre, lá nón, chỉ màu, quai nón

+ Cách làm: Làm khung, cách khâu, trang trí

- Công dụng: che mưa, nắng, tôn thêm vẻ đẹp duyên dáng cho người phụ nữ.

C. Kết bài: Nón là nét đẹp tinh tế mang bản sắc độc đáo văn hoá Việt Nam cần được giữ gìn, lưu truyền.

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

a.  Mục tiêu: tìm hiểu tác giả, tác phẩm

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Hãy nêu một số nét cơ bản về tác giả Ga-bri-en Gác–xi

a Mác-két ?

Văn bản ra đời trong hoàn cảnh nào ? Có ý nghĩa  

gì?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

+ Ông là tác giả của nhiều tiểu thuyết và tập

truyện ngắn theo khuynh hướng hiện thực huyền ảo.

- Năm 1982, được nhận giải thưởng Nô-ben về văn

học.

+ Tháng 8/1986, ông được mời tham dự cuộc gặp gỡ của nguyên thủ 6 nước ( Ấn Độ, Mê-hi-cô, Thuỵ Điển, Ác- hen- ti- na, Hi Lạp, Tan-da-ni-a tại Mê-hi-cô, với nội dung kêu gọi chấm dứt chạy đua vũ trang, thủ tiêu vũ khi hạt nhân để đảm bảo an ninh và hoà bình thế giới.

+ Văn bản này trích từ tham luận của ông đọc tại hội nghị chống c.tranh hạt nhân(8/1986)-> mang ý nghĩa như một bức thông điệp của lương tri thức tri thức tỉnh con người.

Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản/ HD học sinh đọc, tìm hiểu chú thích, PTBĐ, bố cục

a.  Mục tiêu: HS nắm được phương thức biểu đạt và bố cục văn bản.

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

NV1:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* Giáo viên nêu yêu cầu đọc: Đọc chính xác, rõ ràng, giọng điệu kêu gọi thống thiết ( chú ý con số,thuật ngữ, tên riêng ).

GV đặt câu hỏi đàm thoại gợi mở:

? Em hiểu gì về các tổ chức UNICEF, FAO?

? Em biết gì về điển tích: Thanh gươm Đamôclet?

? Hạt nhân là gì?

? Hành tinh là gì?

? VB đề cập đến vấn đề gì? Xét về nội dung, VB thuộc kiểu Vb gì? Vì sao?

? VB có thể chia làm mấy phần? Nội dung từng phần?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

+ Cuộc c.tranh dùng vũ khí có các chất hoá học huỷ diệt sự sống và để lại những hậu quả vô cùng khủng khiếp

+ Hành tinh chính là trái đất thân yêu của chúng ta

+ Nội dung: Chống chiến tranh, bảo vệ hòa bình. Kiểu văn bản nhật dụng.

Hoạt động 3: Đọc hiểu văn bản/ HD học sinh tìm

hiểu luận điểm và hệ thống luận cứ của văn bản

a.  Mục tiêu: HS nắm được nội dung, nghệ thuật  văn bản.

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV đặt câu hỏi:

? Nêu luận điểm chính của văn bản?

? Luận điểm này được triển khai bằng một hệ thống luận cứ ntn?

? Em có nhận xét gì về hệ thống luận điểm và luận cứ trong bài viết này?

? Tác giả mở đầu bài viết như thế nào? ? Em có nhận xét gì về cách mở đầu của tác giả trong đoạn văn bản này ?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

+ Luận điểm chính: Hiểm họa của chiến tranh hạt nhân và nhiệm vụ đấu tranh loại bỏ chiến tranh hạt nhân cho thế giới hòa bình.

+ Luận cứ:

(1) Kho vũ khí hạt nhân đang được tàng trữ có nguy cơ hủy diệt trái đất và các hành tinh trong hệ mặt trời.

(2) Sự tốn kém của cuộc chạy đua vũ trang.

(3) Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại  lí trí loài người, tự nhiên.

(4) Nhiệm vụ của mọi người là ngăn chặn chiến tranh hạt nhân.

🡪 Nhận xét: Chặt chẽ, rõ ràng, rành mạch.

- Cách mở đầu: + “Chúng ta đang ở đâu? Hôm nay ngày 8/8/1986”

+ “Nói nôm na ra… mỗi người, không trừ trẻ con, đang ngồi trên một thùng 4 tấn thuốc nổ: Tất cả chỗ đó nổ tung lên sẽ làm biến hết thảy… mọi dấu vết của sự sống trên trái đất”.

Cách mở đầu dưới dạng 1câu hỏi tự trả lời “Chúng ta đang ở đâu” 🡪 Gây ấn tượng đối với người đọc.

Hoạt động 4: Đọc hiểu văn bản/ HD học sinh tìm

hiểu nguy cơ chiến tranh hạt nhân và sự phi lí

 của cuộc chạy đua vũ trang

a.  Mục tiêu: HS nắm được nội dung, nghệ thuật văn bản

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV đặt câu hỏi, HS thảo luận theo phiếu học tập

? Để khẳng định nguy cơ to lớn và sức huỷ diệt khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân, tác giả đã đưa ra những con số và lí lẽ nào ?

? Em nhắc lại sự kiện Mĩ ném hai quả bom xuống 2 thành phố của Nhật?

? Để gây ấn tượng mạnh hơn nguy cơ chiến tranh hạt nhân còn được tác giả so sánh ntn?

? Tác dụng của biện pháp so sánh đó?

? Việc so sánh thể hiện thái độ gì của tác giả?

? Tác giả muốn cảnh báo điều gì trong đoạn đầu VB?

? Dụng ý của tác giả khi đưa ra những con số và lí lẽ ấy là gì ? Nhận xét về dẫn chứng tác giả đưa ra? Tại sao tác giả đưa ra thời gian, số liệu cụ thể như vậy?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

1. Những con số và số liệu:

+ Ngày 8.8.1986 hơn 50.000 đầu đạn hạt nhân đã đươc bố trí trên khắp hành tinh.

+ Có nghĩa là mỗi người ngồi trên một thùng 4 tấn thuốc nổ.

+ Tất cả nổ tung lên sẽ làm biến hết thảy không phải một lần mà là 12 lần mọi dấu vết  của sự sống trên trái đất.

2. Sự kiện Mĩ ném bom xuống 2 TP của Nhật

Ngày 8/8/1986 (kỷ niệm ngày Mỹ ném 2 quả bom nguyên tử xuống 2 thành phố Hiroxima &Nagasaki (Nhật Bản) vào tháng 8/1945 (Khi sắp kết thúc c.tranh thế giới lần 2) và lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, vũ khí hạt nhân được sử dụng Hiện nay TG đã có kho vũ khí hạt nhân có sức tàn phá gấp hàng triệu lần quả bom nguyên tử đầu tiên đó. đủ để tiêu diệt hàng chục lần sự sống trên trái đất. Số nước có vũ khí này đã lên tới hàng chục...

3. Tác giả đã so sánh

+ So sánh với điển tích phương Tây (Thần thoại Hy Lạp) Thanh gươm Đamôclet& dịch hạch (lan truyền nhanh và gây chết người hàng loạt.

+ Điển tích này có ý tương đương với hình ảnh trong tục ngữ VN: "Ngàn cân treo sợi tóc"

🡪 Tác dụng: Tác giả muốn nhấn mạnh trong thời đại hiện nay, đó là nguy cơ - là thảm hoạ tiềm tàng, ghê gớm, khủng khiếp nhất.

🡪 Qua đó, thể hiện sự hồi hộp, lo âu về cái chết có thể xảy ra trong thực tế bất cứ lúc nào đối với trái đất.

4. Giáo viên: Tất cả những con số cụ thể tác giả nêu ra tuy vô cảm nhưng tác động đến miền nhạy cảm nhất của con người.

Dụng ý :

+ Gây ấn tượng, chỉ cho người đọc thấy rõ nguy cơ của chiến tranh hạt nhân.

A. Giới thiệu chung

1. Tác giả:

+ Mác- két sinh năm 1928- là nhà văn của Cô-lôm-bi-a có nhiều đóng góp cho nền hoà bình nhân loại thông qua các hoạt động sáng tác văn học và hoạt động xã hội.

+ Nhận giải thưởng Nô-ben về văn học 1982.

2. Tác phẩm:

+  Trích tham luận của Mac-ket đọc tại cuộc họp các nguyên thủ quốc gia Mêhicô viết 8/1986.

B. Đọc - Hiểu văn bản:

 1. Đọc- chú thích:

2.Bố cục:

+ Kiểu loại văn  bản: Nhật dụng

 + PTBĐC: Nghị luận

+ Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Cảnh báo nguy cơ của chiến tranh hạt nhân

+ Phần 2: Sự phi lý và tốn kém của chiến tranh hạt nhân.

+ Phần 3: Nhiệm vụ

3. Phân tích văn bản:

a. Tìm hiểu luận điểm và hệ

thống luận cứ của văn bản:

+ Luận điểm: Chiến tranh hạt nhân là một hiểm hoạ khủng khiếp đang đe doạ toàn thể loài người và mọi sự sống trên trái đất. Vì vậy đấu tranh để loại bỏ nguy cơ ấy cho một thế giới hoà bình là nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại.

-> Mạch lạc, chặt chẽ, sâu sắc tạo sức thuyết phục của lập luận

b. Nguy cơ chiến tranh hạt nhân và sự phi lí của cuộc chạy đua vũ trang:

* Nguy cơ chiến tranh hạt nhân:

+ Dẫn chứng và lí lẽ xác thực, vào đề trực tiếp  thu hút được người đọc, gây ấn tượng mạnh về tính hệ trọng của vấn đề.

=> Chiến tranh hạt nhân có nguy cơ to lớn, có sức huỷ diệt khủng khiếp, đe doạ sự sống của trái đất sống, nó có tính chất quyết định đến vận mệnh thế giới.

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu Cuộc chạy đua vũ trang chuẩn bị cho chiến tranh hạt nhân và những hậu quả của nó

a.  Mục tiêu: hiểu được nội dung, nghệ thuật văn bản

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV gọi học sinh đọc đoạn 2: “ Niềm an ủi....cho toàn thế giới”.

* GV yêu cầu HS thảo luận

Nhóm 1,3:

? Em có nhận xét gì về cách nói của tác giả ở đầu đoạn văn ?

 * Gợi ý: Mở đầu đoạn văn là 1 mệnh đề khái quát, thể hiện qua câu văn nào?

? Em hiêu mệnh đề này trình bày vấn đề gì?

? Cách nói như vậy có tác dụng gì ?

? Tác giả làm sáng tỏ điều đó bằng những dẫn chứng nào?

? Những hình ảnh so sánh trên gợi cho em suy nghĩ gì ? Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả?

Nhóm 2,4:

? Chiến tranh hạt nhân không chỉ đi ngược lại lí trí của loài người mà còn ngược lại lí trí của tự nhiên, phản lại sự tiến hoá. Theo em có đúng không? Vì sao?

* Gợi ý: ? Em hiểu lí trí tự nhiên có ý nghĩa là gì?

? Để làm nổi bật luận cứ này, tác giả đã đưa ra các chứng cứ gì ?

? Có được cuộc sống ngày hôm nay là một sự tiến hoá rất lâu bền nhưng nếu cuộc tranh hạt nhân xảy ra thì kết quả sẽ ra sao ?

? Trong phần văn bản  hai chữ “ trái đất” được nhắc đến nhiều, em có suy nghĩ gì khi nhắc đến danh từ  này ?

? Câu văn cuối của đoạn văn “ trong thời đại...của nó” giống như một lời bình, nội dung lời bình ấy là gì ?

? Cụm từ “ bản đồng ca của những người đòi hỏi một thế giới hoà bình” có ý nghĩa ntn ?

? Qua đoạn văn em thấy nhà văn bày tỏ  thái độ và có những kiến nghị như thế nào?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Nhóm 1,3:

+ Mệnh đề: “ Niềm an ủi…hạt nhân” thể hiện Cán cân công lí đã mất đi sự thăng bằng, nó đang nghiêng về 1 phía: phía bất công, phi lí.

+ Dịch hạch : Bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm do một loại vi khuẩn từ bọ chét của chuột đã mắc bệnh truyền sang người, khi thành dịch lây lan rất nhanh đe doạ tính mạng nhiêù người

+ Dịch hạch hạt nhân : Cách nói ẩn dụ : Vũ khí hạt nhân đe doạ loài người như nguy cơ bệnh dịch hạch.

🡪 tác dụng: Gây ấn tượng đối với người đọc, cách nói cụ thể giúp cho người dễ hình dung.

+ Tác giả đề cập đến 4 lĩnh vực quan trọng và bức xúc trong cuộc sống của loài người hiện nay :

+ Chăm sóc trẻ em.

+ Y tế.

+ Thực phẩm.

+ Giáo dục.

- Tác giả  lần lượt đưa ra những ví dụ so sánh:

Nhóm 2,4:

* Học sinh đọc “ không những đi ngược lại lí trí của con người ... điểm xuất phát của nó”

+ Lí trí tự nhiên là qui luật tự nhiên, lô gíc tất yếu của tự nhiên.

Các chứng cứ:

+ Tác giả  đưa ra chứng cứ từ khoa học địa chất và cổ sinh học về nguồn gốc và sự tiến hoá của sự sống trên trái đất. Tất cả cho thấy :

+ “Từ khi mới nhen nhúm sự sống trên trái đất…380 triệu năm con bướm mới bay được, 180 triệu năm nữa bông hồng mới nở… 4 kỷ địa chất, con người mới hát được hay hơn chim và  mới chết vì yêu”.

+ “Chỉ cần bấm nút một cái là đưa cả quá trình vĩ đại và tốn kém đó của bao nhiêu triệu năm trở lại điểm xuất phát của nó”.

+ Cuộc tranh hạt nhân là hành động ngu ngốc, cực kì dã man, phi lí, đáng lên án, nó đi ngược lại lí trí của con người.

+ Cụm từ “ bản đồng ca của những người đòi hỏi một thế giới hoà bình” :

+ Đó là tiếng nói của tất cả các công luận trên thế giới chống cuộc tranh, là tiếng nói yêu chuộng hoà bình của nhân dân thế giới.

- Thái độ của nhà văn:

+ Rất tích cực phản đối, ngăn chặn chạy đua vũ trang, tàng trữ vũ khí hạt nhân, tác giả  không dẫn người đọc đến sự lo âu mang tính bi quan về vận mệnh của nhân loại.

+ Nhưng tiếng nói ấy có thể không ngăn chặn được hiểm hoạ hạt nhân, nó có thể vẫn cứ xảy ra

 => Đưa ra kiến nghị : Cần lập ra một nhà băng lưu trữ trí nhớ tồn tại được cả sau thảm hoạ hạt nhân, để nhân loại các thời đại sau biết đến cuộc sống của chúng ta đã từng tồn tại trên trái đất và không quên những kẻ đã vì những lợi ích ti tiện mà đẩy nhân loại vào hoạ diệt vong.

🡺 Qua đây Mác – két muốn kêu gọi: Hãy ngăn chặn nguy cơ chiến tranh hạt nhân, bảo vệ con người bảo vệ sự sống.

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

+ Tác giả là một nhà văn đầy tâm huyết, quan tâm sâu sắc đến vấn đề hạt nhân, yêu chuộng hoà bình và có những hành động thiết thực xây dựng một c/sống hoà bình hạnh phúc cho nhân loại -> Vì lẽ đó, ông cũng là nhà văn được nhận giải thưởng Nô ben văn học vào năm 1982.

* Giáo viên: Hiện nay cuộc xâm lược I – Rắc của Mĩ ... bị loài người lên án, phản đối những hành động chạy đua vũ trang.  Và chúng ta đang cố gắng chống lại hành động đó, đem tiếng nói của mình tham gia vào bản đồng ca của những người đòi hỏi một thế giới không có vũ khí và một cuộc sống hoà bình, công bằng

Hoạt động 2: Tổng kết

a.  Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật văn bản

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV đặt câu hỏi:

? Em hãy nêu ý nghĩa của văn bản?

? Theo em, tính thuyết phục và hấp dẫn của văn bản nhật dụng nghị luận chính trị này là ở

những yếu tố nghệ thuật nào ?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

*Cuộc chạy đua vũ trang chuẩn bị cho chiến tranh hạt nhân và những hậu quả của nó:

+ Sự tốn kém ghê gớm của cuộc chạy đua hạt nhân.

+ Cuộc chạy đua vũ trang chuẩn bị cho cuộc chiến tranh hạt nhân đã và đang cướp đi của thế giới nhiều điều kiện để cải thiện đời sống của con người, nhất là ở các nước nghèo trên các lĩnh vực: Chăm sóc trẻ em, y tế, thực phẩm, giáo dục.

=> Nghệ thuật lập luận sắc bén, chứng cứ cụ thể xác thực. Dùng cách so sánh đối lập. Sự tốn kém ghê gớm và tính chất phi lí của cuộc chạy đua vũ trang.

* Sự phi lí của chiến tranh hạt nhân:

+  Sự sống ngày nay trên trái đất và con người là kết quả của một quá trình tiến hoá hết sức lâu dài của tự nhiên.

+ Tính chất của cuộc tranh hạt nhân phản tiến hoá, phản tự nhiên-> Hành động phi lí.

b.  Lời kêu gọi đấu tranh vì một thế giới hòa bình, không có chiến tranh:

+ Tất cả chúng ta phải có trách nhiệm chống, ngăn chặn chiến tranh hạt nhân.

+ Nhân loại cần giữ gìn kí ức của mình, lịch sử sẽ lên án những thế lực hiếu chiến đẩy con người vào thảm hoạ hạt nhân.

4. Tổng kết:

 a Nội dung- Ý nghĩa:

*Nội dung:

+  Chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn thể  loài người và mọi sự sống trên trái đất. Vì vậy, nhiệm vụ cấp bách của chúng ta là đấu tranh để loại bỏ nguy cơ ấy-> Giữ gìn ngôi nhà chung của trái đất, bảo vệ môi trường sống bình yên.

* Ý nghĩa của văn bản: Văn bản thể hiện những suy nghĩ nghiêm túc, đầy trách nhiệm của Mác két đối với hoà bình nhân loại

b Nghệ thuật:

+ Có lập luận chặt chẽ

+ Có chứng cứ cụ thể, xác thực

+ Sử dụng NT so sánh sắc sảo, giàu sức thuyết phục.

c. Ghi nhớ SGK-21

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu phương châm quan hệ

a.  Mục tiêu: hiểu được phương châm quan hệ

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

NV1: GV yêu cầu HS đọc ngữ liệu ( SGK- Tr 21)

GV phân công

Tổ 1: Em hiểu gì về nghĩa của thành ngữ: "Ông nói gà, bà nói vịt"

Tổ 2: Thành ngữ chỉ tình huống này như thế nào?

Tổ 3: Điều gì sẽ xảy ra nếu xuất hiện những tình huống hội thoại như vậy?

V2: GV giao việc cả lớp

- GV đặt tiếp câu hỏi:

? Qua đó, em rút ra bài học gì khi giao tiếp?

? Hãy lấy ví dụ trong thực tế người nói vi phạm phương châm quan hệ  khi giao tiếp?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Đáp án

Tổ 1: - Trường hợp 2 người đối thoại mỗi người nói 1 phách không ăn nhập với nhau, do không hiểu nhau (vi phạm phương châm về lượng)

Tổ 2: - Đây là tình huống hội thoại mà trong đó mỗi người nói một đề tài khác nhau không ăn khớp với nhau

Tổ 3: - Con người sẽ không hiểu nhau, không giao tiếp được với nhau, các hoạt động của xã hội sẽ trở nên rối loạn

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

Gv bổ sung

GV: Trong quá trình hội thoại những người tham gia có thể thay đổi đề tài: có những hình thức ngôn ngữ để báo hiệu sự thay đổi đó.

 Ví dụ:

- à này, còn chuyện hôm qua thì sao?

- Thôi, nói chuyện khác cho vui đi.

Hoạt động 2: Tìm hiểu phương châm cách thức

a.  Mục tiêu: HS nắm được phương châm cách thức

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

NV1:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* Nhiệm vụ 1: Giáo viên chia nhóm thảo luận:

- Nhóm 1,3:

? Thành ngữ "Dây cà ra dây muống", "Lúng búng như ngậm hột thị" dùng để chỉ những cách nói ntn?

? Những cách nói như vậy có ảnh hưởng đến giao tiếp ?

? Từ đó, em rút ra bài học gì trong giao tiếp?

Nhóm 2,4:

? Hãy nêu cách hiểu của em về câu: "Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy".

? Để người nghe không hiểu lầm, phải nói ntn?

? Qua đó em rút ra kết luận gì?

* Nhiệm vụ 2: GV yêu cầu cả lớp

? Phân tích truyện cười "Cháy"

? Đây chính là phương châm cách thức. Để đảm bảo phương châm cách thức, khi giao tiếp chúng ta cần chú ý điều gì?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Nhóm 1,3:

- "Dây cà ra dây muống"-> Chỉ cách nói dài dòng, rườm rà

- "Lúng búng như ngậm hột thị" -> chỉ cách nói ấp úng không rành mạch, không thành lời.

- Làm cho người nghe khó tiếp nhận hoặc tiếp nhận không đúng nội dung truyền đạt -> Làm cho giao tiếp không đạt được hiệu quả mong muốn.

Nhóm 2,4:

+ Có thể hiểu theo hai cách tuỳ thuộc vào việc xác định cụm từ "của ông" bổ nghĩa cho từ "nhận định" hay "truyện ngắn"

 Để người nghe không hiểu lầm, có thể nói:

- Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về truyện ngắn

- Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn mà ông ấy sáng tác.

- Tôi đồng ý với những nhận định của các bạn về tr/ngắn của ông ấy

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức: Khi giao tiếp, nếu không vì một lý do nào đó đặc biệt thì không nên nói những câu mà người nghe có thể hiểu theo nhiều cách, bởi những câu nói như vậy khiến người nói và người nghe không hiểu nhau gây trở ngại cho qúa trình giao tiếp.

Hoạt động 3: Tìm hiểu phương châm lịch sự

a.  Mục tiêu: HS nắm được PC lịch sự

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

- GV yêu cầu HS đọc truyện: "Người ăn xin"

? Nêu nội dung câu chuyện?

? Vì sao cả ông lão ăn xin và cậu bé đều cảm thấy mình đã nhận được từ người kia một điều gì đó?

? Em nhận ra tình cảm nào của cậu bé dành cho ông lão ăn xin qua cái nắm tay ấy?

? Điều đó được thể hiện qua những chi tiết nào?

? Vậy cậu bé đã thể hiện điều gì qua giao tiếp?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

- Mặc dù cả hai người đều không có của cải, tiền bạc để cho nhau nhưng cả hai đều cảm nhận được tình cảm mà người kia dành cho mình (qua cái nắm chặt tay).

Tình cảm của cậu bé với ông lão: Đặc biệt là tình cảm chân thành tôn trọng và quan tâm của cậu bé dành cho ông lão ăn xin.

Thể hiện qua chi tiết:

+ Bàn tay run run nắm chặt (hành động)

+ Xin ông đừng giận cháu! Cháu không có gì cho ông cả (lời nói)

- Cậu bé chú ý đến vai xã hội: người dưới - người trên

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức: - Trong giao tiếp dù địa vị xã hội hay hoàn cảnh của người đối thoại có ntn thì người nói cũng vẫn phải có những hành động và lời lẽ lịch sự thể hiện sự tôn trọng.

- Không nên thấy người đối thoại thấp kém hơn mình mà có lời lẽ và hành động thiếu lịch sự.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a.  Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về văn bản để hoàn thành bai tập.

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở ghi.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV hướng dẫn HS làm các bài tập theo nhóm

Nhóm 1: bài 1

Nhóm 2: bài 2

Nhóm 3: bài 3

Nhóm 4: bài 4

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

I. Phương châm quan hệ: (7’)

1. Phân tích  ngữ liệu:

          (SGK/21)

- Thành ngữ “ông nói gà, bà nói vịt”: Hai người đối thoại mỗi người nói 1 đằng, không hiểu nhau -> cuộc thoại không thực hiện được.

=> Nói đúng đề tài mà hội thoại đang đề cập, tránh nói lạc đề.

2. Ghi nhớ : (SGK/21)

* Lưu ý: Trong quá trình hội thoại những người tham gia có thể thay đổi đề tài: có những hình thức ngôn ngữ để báo hiệu sự thay đổi đó.

II Phương châm cách thức (6’)

1. Phân tích  ngữ liệu:

 (SGK/21)

+ Thành ngữ:

- “Dây cà ra dây muống": Chỉ cách nói dài dòng, rườm rà

- "Lúng búng như ngậm hột thị": chỉ cách nói ấp úng, không rành mạch, không thành lời.

-> Khi giao tiếp phải nói ngắn gọn, rành mạch

+ Câu: “Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy” có 2 cách hiểu khác nhau -> Diễn đạt không rõ ràng.

->Khi giao tiếp, cần nói ngắn gọn, rành mạch, tránh nói mơ hồ.

2.Ghi nhớ:(SGK/22)

III. Phương châm lịch sự: (5p)

1. Phân tích  ngữ liệu:

(SGK/22)

- Người ăn xin và cậu bé đều cảm nhận đc sự chân thành và tôn trọng của nhau

-> Khi giao tiếp cần tế nhị và tôn trọng người khác

2. Ghi nhớ. (SGK/23)

III. Luyện tập

Bài 1: (SGK/23)

a.Những câu ca dao, tục ngữ khẳng định vai trò của ngôn ngữ trong đời sống và khuyên ta trong giao tiếp nên dùng những lời lẽ lịch sự nhã nhặn.

b.Những câu có nội dung tương

Bài 2 (SGK/23)

VD: Bài văn của bạn chưa hay lắm

=> bài văn viết dở

(Nói giảm, nói tránh).

Bài 3 (SGK/23)

a-nói mát      

b-nói hớt

c-nói móc

d-nói leo

e-nói ra đầu ra đũa

Bài 4 (SGK/23

Khi người nói chuẩn bị hỏi về một vấn đề không đúng vào đề tài mà hai người đang trao đổi, tránh để người nghe hiểu là mình không tuân thủ phương châm quan hệ, người nói dùng cách diễn đạt trên

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: HD học sinh ôn tập về văn thuyết minh

a.  Mục tiêu: hiểu được khái niệm, đặc điểm văn bản TM

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV - GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm

- Thời gian: 2 phút

- Yêu cầu: Viết ra bảng nhóm nội dung câu hỏi

- Phân công:

Tổ 1

? Nhắc lại k/n văn bản TM?

Tổ 2

? Đặc điểm chủ yếu của văn bản TM?

Tổ 3:  Các phương pháp TM.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Đáp án mong muốn

* Nhóm 1:

Là kiểu vb thông dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, t/c, nguyên nhân...của các hiện tượng, sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích...

67

* Nhóm 2:

 - Tri thức khách quan, hữu ích, chính xác.

- Trình bày chính xác, rõ ràng.

* Nhóm 3

 Phân tích phân loại, nêu ví dụ, liệt kê, số liệu, so sánh

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh

a.  Mục tiêu: HS nắm được các yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

Nhiệm vụ 1: GV yêu cầu HS đọc văn bản và trả lời câu hỏi:

? Nhan đề của VB có ý nghĩa gì?

? Nêu đối tượng thuyết minh của VB?

? Bố cục của văn bản?

Nhiệm vụ 2: GV yêu cầu HS thảo luận nhóm

- Thời gian: 5 phút

- Yêu cầu: Viết ra bảng nhóm nội dung câu trả lời đại diện trình bày

Phân công

Tổ 1+2:

? Văn bản TM những đặc điểm gì của cây chuối?

Tìm các câu văn trong bài thuyết minh về đặc điểm tiêu biểu của cây chuối Việt Nam?

Nhóm 3: ? Chỉ ra những câu văn có yếu tố miêu tả về cây chuối trong VB?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

*Đáp án mong muốn

NV1: Nhan đề nhấn mạnh vai trò của cây chuối trong đời sống vật chất và tinh thần của người Việt Nam từ xưa đến nay, thái độ đúng đắn của con người trong việc nuôi trồng, chăm sóc, sử dụng có hiệu quả giá trị của cây chuối

Đối tượng: Cây chuối Việt Nam.

 Bố cục của văn bản:

+ Đoạn 1: Từ đầu-> con đàn cháu lũ.

+ Đoạn 2: Người phụ nữ -> ngày nay.

+ Đoạn 3: Còn lại

NV2:

Nhóm 1+2

- Hầu như ở nông thôn nhà nào cũng trồng chuối .

 - Cây chuối rất ưa nước ... bạt ngàn vô tận

 - Người phụ nữ nào ...từ gốc đến hoa quả

 - Quả chuối là một món ăn ngon .

 - Nào chuối hương... hương thơm hấp dẫn mỗi cây chuối đều cho một buồng chuối

 - Có buồng chuối trăm quả nghìn quả .

 - Quả chuối chín ... da dẻ mịn màng

- Nến chuối chín... bữa ăn hàng ngày

- Chuối xanh nấu ... không thay thế được .

- Người ta có thể ... trên mâm ngũ quả chuối thờ ... dùng nguyên nải .

- ngày lễ tết ...thờ chuối chín

Nhóm 3

+ Tả thân cây chuối: Thân chuối mềm vươn lên như những trụ cột nhẵn bóng ...

+ Tả vòm tán lá: Toả ra vòm tán lá xanh mướt che rợp từ vườn tược đến núi rừng

+ Tả chuối trứng cuốc : Vỏ chuối có những vệt lốm đốm như vỏ trứng quốc.

+ Tả cách ăn chuối: Chuối xanh có vị chát, để sống cắt lát ăn cặp với thịt lợn luộc...hay ăn gỏi.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức và bổ sung:

Tác dụng của yếu tố miêu tả :

- Tác dụng : Gợi hình ảnh cụ thể, nổi bật, ấn tượng để thuyết minh về cây chuối đc sinh động và hấp dẫn hơn

V/b chưa cung cấp đầy đủ tri thức về cây chuối chưa. Có thể bổ sung thêm

+ Các loại chuối: chuối tây, chuối hột, chuối lá...

+ Cấu tạo của chuối:

- Thân chuối: Gồm nhiều lớp bẹ xếp lại với nhau

- Lá chuối: Gồm lávà cuống

- Hoa chuối: Màu hồng có nhiều bẹ

- Gốc: có củ và rễ

+ Công dụng của chuối.

I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh

1.Phân tích  ngữ liệu SGK/24

Văn bản: "Cây chuối trong đời sống Việt Nam”

+ Nhan đề của VB :

- Vai trò của cây chuối trong đời sống vật chất và tinh thần của người Việt Nam từ xưa đến nay.

-Thái độ đúng đắn của con người đối với cây chuối

+ Đối tượng: Cây chuối Việt Nam

+ Bố cục : 3 đoạn

- TM những đặc điểm tiêu biểu của cây chuối : Nơi trồng, đặc điểm sống, các loại chuối, buồng chuối, quả chuối.

- Câu văn có yếu tố miêu tả :

  +Thân chuối mềm vươn lên như những trụ cột nhẵn bóng

+Toả ra vòm tán lá xanh mướt.

  + Khi chín vỏ chuối có những vệt lốm đốm như vỏ trứng cuốc.

  +Cách ăn chuối xanh...

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Tiết theo PPCT:10

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu đề và lập dàn ý

a.  Mục tiêu: Biết cách tìm ý và lập dàn ý cho bài văn TM

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

Nhiệm vụ 1 :

* Giáo viên:  Gọi học sinh đọc đề bài và đặt câu hỏi :

? Đề bài thuộc thể loại?  yêu cầu trình bày vấn đề gì ?

Phạm vi của đề bài ?

? Với vấn đề này ta cần phải trình bày những ý nào ?

? Ta có thể sử dụng những ý nào trong bài thuyết minh khoa học ?

Nhiệm vụ 2 :

* Giáo viên hướng dẫn học sinh lập dàn ý theo nhóm( 10 phút)

Nhóm 1: mở bài và phần đặc điểm sinh học

Nhóm 2: Con trâu trong đời sống vật chất.

Nhóm 3: con trâu trong đời sống tinh thần và kết bài.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

1. Đề bài:

Con trâu ở làng quê Việt nam.

2. Yêu cầu:

2.1. Tìm hiểu đề:

+ Thể loại: Thuyết minh.

+ Vấn đề: Vai trò, vị trí của con trâu trong đời sống người nông dân.

+ Phạm vi: Thuyết minh  về con trâu ở làng quê Việt Nam

2.2. Tìm ý:

+ Đặc điểm sinh học

+ Con trâu trong đời sống vật chất

+ Con trâu trong đời sống tinh thần

3. Lập ý:

a) Mở bài:

+ Giới thiệu chung về con trâu ở làng quê VN

b) Thân bài:

* Đặc điểm sinh học:

+ Trâu là động vật thuộc họ Bò, phân bộ nhai lại, nhóm sừng rỗng, bộ guốc chẵn, lớp thú có vú.

+ Trâu Việt Nam có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hoá, thuộc nhóm trâu đầm lầy.

* Con trâu trong đời sống vật chất:

+ Là tài sản lớn của người nông dân. cung cấp sức kéo để cày, bừa, kéo xe, trục lúa…cung cấp nguồn phân bón dồi dào cho sản xuất nông nghiệp.

+ Nguồn cung cấp thực phẩm ( thịt), da để bịt mặt trống, sừng trâu để làm đồ mĩ nghệ.

* Con trâu trong đời sống tinh thần:

+ Gắn bó với người nông dân như người bạn thân thiết.

+ Gắn bó với tuổi thơ nông thôn.

+ Trong lễ hội đình đám: chọi trâu, đâm trâu

c) Kết bài: Con trâu trong tình cảm của người nông dân.

Các phương pháp thuyết minh

Các biện pháp nghệ thuật thường sử dụng

Yêu tố miêu tả

Tác dụng

Các phương pháp thuyết minh

Các biện pháp nghệ thuật thường sử dụng

Yêu tố miêu tả

phân loại

phân tích

liệt kê

 so sánh, đối chiếu

Lấy VD

định nghĩa

Kể chuyện

Tự thuật

 đối thoại

vè

Diễn ca

Tác dụng

Sự vật được thuyết minh nổi bật, có hồn, trở nên gần gũi với con người, gây hứng thú cho người đọc.

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

a.  Mục tiêu: biết đuọc tác giả, tác phẩm

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* Giáo viên:  yêu cầu HS dựa vào SGK và trả lời câu hỏi:

Hãy nêu xuất xứ của văn bản?

 Văn bản này được tuyên bố vào thời gian nào? Tại đâu trong hoàn cảnh nào ?

Văn bản này ra đời trong tình hình thế giới như thế nào ?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

- Văn bản này không phải là toàn bộ lời tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em mà sau phần nhiệm vụ (hết mục 17) bản tuyên bố còn phần cam kết, những bước tiếp theo và nêu ra một chương trình, các bước cụ thể cần phải làm. Điều này cũng khẳng định: Quyền sống, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em ngày càng được các quốc gia, các tổ chức quốc tế quan tâm đầy đủ và sâu sắc hơn.

- Bối cảnh thế giới mấy chục năm cuối thế kỉ XX:

+ Khoa học kỹ thuật phát triển, kinh tế tăng trưởng, tính cộng đồng hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới được củng cố, mở rộng tạo điều kiện thuận lợi để quan tâm đến trẻ em.

+ Khó khăn, những vấn đề đặt ra: Sự phân hoá rõ rệt về mức sống giữa các nước, trong một nước. Chiến tranh và bạo lực nổ ra ở nhiều nơi, có nhiều trẻ em hòan cảnh khó khăn, tàn tật, bị bóc lột, thất học.....

Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản/ tìm hiểu chú thích, bố cục văn bản

a.  Mục tiêu: HS nắm được bố cục, PTBĐ của văn bản

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* Giáo viên nêu yêu cầu đọc: Đọc rõ ràng, khúc triết từng mục để  cho thấy tính cấp thiết của vấn đề tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em.

* Giáo viên: Văn bản gồm 17 mục giáo viên đọc mẫu phần 1,2. Gọi học sinh  đọc tiếp.

- GV đặt câu hỏi:

?  Em hiểu chế độ Apacthai như thế nào?

? Giải thích các từ tăng trưởng, vô gia cư?

? Nhận xét về ND văn bản này thuộc cụm văn bản nào?

? Xét về hình thức, cách trình bày văn bản này thuộc kiểu văn bản nào?

? Phương thức biểu đạt chính của văn bản?

? Vấn đề cần đề cập là gì ?

? Đoạn còn lại có thể chia làm mấy phần ? Dựa vào đâu em xác định bố cục đó ?

? Em có nhận xét gì về bố cục  trên của văn bản?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Giải thích các từ

+ Tăng trưởng: Phát triển theo hướng tiến bộ, tốt đẹp

+ Vô gia cư: Không gia đình, không nhà cửa

+ VB thuộc nhóm văn bản  nhật dụng

 + VB Nghị luận ctrị xã hội

Nội dung:  Quyền được bảo vệ, chăm sóc và phát triển của trẻ em.

Bố cục: 4 phần

+ Phần mở đầu:( 2 mục) Lý do của bản tuyên bố

+ Sự thách thức 🙁 5 mục): Nêu thực trạng cuộc sống của nhiều   trẻ em...

 + Cơ hội: (2 mục) Những điều kiện thuận lợi để con người có thể quan tâm đến trẻ em được nhiều hơn.

  + Nhiệm vụ: (8 mục):Những nhiệm vụ cụ thể ....

? Em có nhận xét gì về bố của trên của văn bản?

+ Rất rõ ràng mạch lạc, các phần liên kết chặt chẽ và lôgíc.Văn bản đi từ nghiên cứu chung đến thực tế (kk, thuận lợi) và từ thực tế đề ra nhiệm vụ cụ thể.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

Hoạt động 3: Tìm hiểu Nhận thức của cộng đồng về trẻ em và quyền trẻ em

a.  Mục tiêu: biết đuọc nội dung và nghệ thuật của văn bản.

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV đặt câu hỏi:

 ?Đọc lại phần mở đầu và cho biết: Nội dung và ý nghĩa của từng mục vừa đọc ?

? Mở đầu văn bản Hội nghị cấp cao thế giới về trẻ em họp ở Niu Ooc ngày 30/9/1990 đã kêu gọi điều gì về quyền trẻ em?

? Bản tuyên bố đã thể hiện cách nhìn về trẻ em ntn?

? Hội nghị đã khẳng định trẻ em có những quyền gì

? Em có nhận xét gì về cách nhìn nhận, đánh giá của cộng đồng thế giới về trẻ em?

? Quyền sống, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em trên toàn thế giới là một vấn đề mang tính chất như thế nào?

? Là học sinh  thế hệ trẻ, em có cảm xúc gì khi biết đến lời tuyên bố này ?

? Em có nhận xét gì về cách nêu vấn đề của tác giả?

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Nội dung

 + Mục 1: Mở đầu nêu vấn đề giới thiệu mục đích và  nhiệm vụ của hội nghị cấp cao thế giới.Tại sao phải họp hội nghị này.

 + Mục 2: Khái quát những đặc điểm, yêu cầu của trẻ em, khẳng định quyền của trẻ em.

Hội nghị đã khẳng định trẻ em có những quyền:

+ Phải được sống trong vui tươi thanh bình, được chơi được học và phát triển, tương lai của chúng phải được trưởng thành trong sự hoà hợp và tương trợ (sống trong bình đẳng giúp đỡ và không bị phân biệt)

🡪 Nhận xét:

+ Cách nhìn tiến bộ đầy tin yêu và giàu trách nhiệm đối với thế hệ trẻ-> Hội nghị cấp cao thế giới thể hiện sự quan tâm rất đặc biệt và cần thiết với trẻ em.

Liên hệ:

+ Vui sướng vì: Quyền sống của trẻ em là vấn đề quan trọng cấp thiết trong thế giới hiện đại.

+ Cộng đồng thế giới đã quan tâm đặc biệt đến vấn đề này-> Trẻ em có quyền hi vọng vào những lời tuyên bố đó.

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

* Giáo viên: Hội đồng bộ trưởng nước CHXHCN Việt Nam đã quyết định chương trình hoạt động vì sự sống còn, quyền được bảo vệ và chăm sóc, bảo vệ và phát triển của trẻ em từ 1991-2000 đặt thành bộ phận chiến lược phát triển k.tế xã hội.

A.Giới thiệu chung:

*  Tác phẩm:

+ Trích "Tuyên bố của hội nghị cấp cao thế giới về trẻ em" họp tại trụ sở Liên hợp quốc tại Niu-oóc ngày 30/9/1990

B. Đọc - Hiểu văn bản:

1. Đọc-  chú thích:

2. Bố cục- Kiểu văn bản

+ Kiểu văn bản: nhật dụng

+ PTBĐ: nghị luận (chính trị -xã hội)

+ Bố cục: 4 phần

3. Phân tích:

a Nhận thức của cộng đồng về trẻ em và quyền trẻ em:

+ Bản tuyên bố mở đầu bằng lời kêu gọi khẩn thiết: "Hãy bảo đảm cho tất cả trẻ em 1 tương lai tốt đẹp hơn".

-> Lí do đề ra bản tuyên bố.

+ Cách nhìn nhận trẻ em

thông qua đặc điểm tâm sinh lí: Trẻ em trong trắng, dễ bị tổn thương và còn phụ thuộc, hiểu biết, ham hoạt động và đầy ước vọng.

=> Khẳng định về Quyền trẻ em: được sống trong thanh bình, được chơi, được học, được phát triển.

=> Quyền sống, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em là một vấn đề mang tính chất nhân bản.

+ Cách nêu vấn đề gọn, rõ có tính chất khẳng định, giới thiệu mục đích, nhiệm vụ  của Hội nghị cấp cao thế giới

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Những thách thức phản ánh thực trạng của trẻ em trên thế giới

a.  Mục tiêu: nắm được nội dung và nghệ thuật văn bản

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV Gọi học sinh đọc từ mục 3 đến mục 7 (SGK-32) và trả lời câu hỏi

- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi

? Hãy cho biết vai trò và vị trí của mục 3?

? Trình bày những dẫn chứng cụ thể cho các nhận xét trên?

? Em có nhận xét gì về cách nói và con số được đưa ra?

? Tuy ngắn gọn nhưng phần “sự thách thức” đã nêu lên điều gì về tình trạng của trẻ em?

? Theo em, những bất hạnh trên của trẻ em là mang tính khách quan hay chủ quan? Nhân loại có thể cải thiện tình hình đó được hay không?

? Em có nhận xét gì về cách lập luận ở đoạn văn nghị luận này?

?Hiện nay trẻ em ở VNam nói chung và thế giới nói riêng phải chịu đựng những thách thức nào ngoài những thách thức nêu trên?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

+ Mục 3 : Vai trò chuyển ý, chuyển đoạn,  giới hạn vấn đề: Trong thực tế cuộc sống thời thơ ấu của nhiều trẻ em trên thế giới không được hưởng “quyền trẻ em” bằng phép tương phản, thu hút người nghe.

- Những dẫn chứng cụ thể :

+ Mỗi ngày có 40.000 trẻ em bị chết

+ Hàng ngày có vô số trẻ  em..bất hạnh

+ Mỗi ngày có hàng triệu...đói nghèo

🡪 Nhận xét :

+ Cho thấy số trẻ em chịu bất hạnh là vô cùng lớn, các em phải chịu những bất hạnh, hiểm hoạ giáng xuống từng ngày từng giờ-> kìm hãm khả năng phát triển, quyền trẻ em bị xâm phạm.

Mục 3 đã nêu lên những tình trạng ở trẻ em :

+ Bị trở thành nạn nhân của của chiến tranh và bạo lực, của sự phân biệt chủng tộc, sự xâm lược, chiếm đóng và thôn tính của nước ngoài.

+ Chịu đựng những thảm hoạ đói nghèo, khủng hoảng kinh tế, tình trạng vô gia cư, dịch bệnh, mù chữ, môi trường xuống cấp.

+ Nhiều trẻ em chết mỗi ngày do suy dinh dưỡng và bệnh tật.

- Nhận xét cách lập luận

? Em có nhận xét gì về cách lập luận ở đoạn văn nghị luận này?

+ Phân tích theo trình tự tổng- phân -hợp

+ Kết hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng bằng những con số xác thực, tiêu biểu

+ Giải thích thực trạng bằng nguyên nhân

+ Luận cứ liệt kê dồn dập ->gây tác động truyền cảm

+ Ba điều nói về thực trạng đều mở đầu bằng sự lặp lại của 1 cụm từ mang nghĩa khẩn cấp: " Hàng ngày....Mỗi ngày và những cụm từ có sự gợi cảm mạnh mẽ " những hiểm họa.., nỗi bất hạnh, những thảm họa..."

- Trẻ em tại VN :

+ Buôn bán, bắt cóc trẻ em qua biên giới: T.Quốc& T.Lan

+ Nạn nhân của những vụ hiếp dâm, cưỡng dâm, xâm phạm tình dục, bạo hành trẻ em.v.v..

+ Nạn nhân của văn hoá phẩm đồ truỵ, ma tuý

+ Đói nghèo, khủng hoảng k.tế

+ Dịch bệnh nguy hiểm: Viêm cơ Đen ta, H1N1       HIV/AIDS, xương thuỷ tinh, ảnh hưởng chất độc màu da cam.v.v..

+ Nạn nhân của sóng thần, động đất, bão lụt, lũ quét.v.v..

+ Môi trường xuống cấp

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

* Giaó viên:  Chiếu video sóng thần ở Nhật bản

       Sóng thần, động đất mạnh nhất trong vòng 140 năm tại Nhật Bản ngày 11/3/2011 có 15.365 người thiệt mạng, 5.363 người bị thương và 8.206 người bị mất tích. 125. công trình nhà ở bị hư hại hoặc phá huỷ hoàn toàn. Một loạt các nhà máy điện hạt nhân bị ảnh hưởng ngừng hoạt động khiến cho việc rò rỉ chất phóng xạ- nỗi lo lớn của toàn thể nhân dân thế giới. Trẻ em ở các nước nghèo Châu Á, Châu Phi bị chết đói. Vào tháng 1 năm 2008 cả nước ta đã trào dâng

 làn sóng phẫn nộ về trường hợp “ bảo mẫu” Quảng Thị Kim Hoa ở số 1/2 đường Võ Thị Sáu, phường Quyết Thắng, thành phố Biên Hoà, tỉnh Đồng

Nai hành hung 10 đứa trẻ trong quá trình trông giữ các cháu tại nhà ( Bị xử phạt 12 tháng tù giam vì tội: “ngược đãi trẻ em” theo điều 11 Bội luật hình sự ).v.v...

+ Họ phải trăn trở suy nghĩ và tìm các giải pháp thích hợp để giảm bớt và xoá bỏ bất hạnh cho trẻ em. Họ phải làm tất cả những gì tốt đẹp nhất có thể vì trẻ em

* Giáo viên kết luận: Tuy ngắn gọn nhưng phần “Thách thức” đã nêu lên khá đầy đủ, cụ thể hiện trạng bị rơi vào hiểm hoạ cuộc sống khổ cực về mọi mặt của trẻ em trên thế giới và ở VNam cũng vậy. Đặt ra yêu cầu đối với cộng đồng thế giới: Cần quan tâm, bảo vệ & chăm sóc trẻ em như thế nào, ta cùng tiếp tục tìm hiểu.

Hoạt động 2: Tìm hiểu Những thuận lợị  để cộng đồng quốc tế thực hiện lời tuyên bố vì trẻ em

a.  Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật văn bản.

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

NV1:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV yêu cầu học sinh theo dõi mục 8 – 9 ( SGK-32,33 ) và trả lời câu hỏi theo cặp đôi :

? Em hiểu cơ hội là gì?

? Tại sao sau khi nêu phần “Sự thách thức” Hội nghị cấp cao lại chỉ ra những cơ hội để quan tâm chăm sóc trẻ em?

? Bối cảnh thế giới vẫn có nhiều cơ hội để bảo vệ quyền sống và phát triển của trẻ em. Đó là những cơ hội nào?

? Hãy lấy ví dụ chứng minh: Sự liên kết của các quốc gia và sự hợp tác quốc tế trên nhiều lĩnh vực để bảo vệ và chăm sóc phát triển trẻ em?

? Nêu những hiểu biết của em về công ước quốc tế về quyền trẻ em? (L.hệ GDCD6) ?

+ Trẻ em có quyền vui chơi, học tập, có quyền tham gia, góp ý.v.v..

? Cách lập luận ở đoạn văn bản này có đặc điểm gì?

?Liên hệ Đảng và Nhà nước ta, đã quan tâm đến Quyền trẻ em như thế nào?(

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

+ Cơ hội là những điều kiện thuận lợi cơ bản để cộng đồng quốc tế có thể đẩy mạnh việc bảo vệ & chăm sóc trẻ em.

+ Hội nghị cấp cao lại chỉ ra những cơ hội để quan tâm chăm sóc trẻ em vì: Thế giới và trẻ em đang đứng trước rất nhiều thách thức song không phải là không có cơ hội để giành những điêù kiện tốt nhất cho trẻ em. Chúng ta có thể cải thiện cuộc sống của trẻ em nếu biết vượt qua những thách thức và tận dụng mọi cơ hội thuận lợi

+ Các cơ hội:

+ Sự hợp tác và đoàn kết quốc tế ngày càng có hiệu quả cụ thể trên nhiều lĩnh vực, phong trào giải trừ quân bị được đẩy mạnh tạo điều kiện cho một số tài nguyên to lớn có thể được chuyển sang phục vụ các mục tiêu kinh tế, tăng cường phúc lợi xã hội              

+ Công ước quốc tế về quyền trẻ em quy định: Trẻ em có quyền vui chơi, học tập, có quyền tham gia, góp ý.v.v..

- Nhận xét nghhệ thuật

 + Giải thích + chứng minh : lấy sự việc để chứng minh lấy(công ước) để khẳng định ý nghĩa của sự liên kết các nước được giải thích bằng thực tại đã có( sự hợp tác, đoàn kết) kết hợp giải thích, dự báo (tài nguyên to lớn phục vụ mục đích phi quân sự)

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

GV bổ sung:

* Đảng và Nhà nước ta đã cải thiện đ/sống của trẻ em trên mọi lĩnh vực:

+ Xây dựng Luật bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em

+ Gdục: Thực hiện Luật Phổ cập giáo dục, trường học cho trẻ khuyết tật, lớp học dành cho trẻ em nghèo, cơ nhỡ.v.v..

 + Sức khoẻ: Các bệnh viện nhi, tiêm phòng, tư vấn sức khoẻ bà mẹ và trẻ em. Trẻ em dưới 6 tuổi được khám chữa bệnh miễn phí

+Vui chơi giải trí: Công viên, nhà hát, các câu lạc bộ.v.v..

- Đất nước ta hiện nay cũng có những cơ hội thuận lợi nào để có thể chăm sóc trẻ em tốt hơn:

+ Ở Việt Nam tình hình chính trị ổn định, kinh tế tăng trưởng ổn định và bền vững hợp tác quốc tế ngày càng mở rộng.

+ Sự quyết tâm cụ thể của Đảng và Nhà nước.

+ Sự nhận thức và tham gia tích cực của nhiều tổ chức xã hội và phong trào chăm sóc, bảo vệ trẻ em, ý thức cao của toàn dân về vấn đề này ..

Hoạt động 3: Tìm hiểu những đề xuất nhằm đảm bảo cho trẻ em được chăm sóc, bảo vệ, phát triển

a.  Mục tiêu: HS nắm được nội dung, nghệ thuật  văn bản.

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV đặt câu hỏi:

* GV yêu cầu học sinh đọc phần 3 và trả lời câu hỏi:

? Đứng trước những thách thức và cơ hội đó, nhân loại có những nhiệm vụ gì vì sự sống còn, bảo vệ và phát triển của trẻ em?

? Em có nhận xét gì về nhiệm vụ của cộng đồng để thực hiện quyền trẻ em?

? Dựa vào cơ sở nào để Hội nghị xác định những nhiệm vụ về quyền trẻ em?

? Theo em nhiệm vụ nào là quan trọng nhất?

? Để thực hiện các nhiệm vụ đó, các nước phải có biện pháp gì?

? Nhận xét về lời văn, ý văn trong phần này?

? Điều đó khẳng định đây là nhiệm vụ ntn của nhân loại?

? Ở Việt Nam đã thực hiện và chưa thực hiện được những nhiệm vụ  nào mà bản tuyên bố đưa ra?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Nhiệm vụ của cộng đồng để thực hiện quyền trẻ em:

+ T/c toàn diện: từ tăng cường sức khỏe -> học hành, từ c/s hiện tại -> tương lai...

+ Từ các đối tượng cần quan tâm hàng đầu đến củng cố g/đình, củng cố môi trường xã hội

+ Từ bảo đảm quyền bình đẳng nam nữ đến k.khích trẻ em tham gia các h/động xhội, văn hoá

 Cơ sở: xuất phát từ thách thức, cơ hội.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

- Giáo  viên mở rộng: Hội nghị các nước phát triển (G7) thế giới họp tại Tô-ki-ô bàn cách xoá nợ, hoãn nợ, tăng viện trợ nhân đạo cho các nước Đông Nam Á bị nạn sóng thần, động đất đã lên tới 5 tỉ USD: Nhật Bản 500 triệu, Mĩ 350 triệu, Ngân hàng thế giới 250 triệu, V.Nam 450 nghìn USD.v.v..

Ở Việt Nam đã thực hiện và chưa thực hiện được những nhiệm vụ mà bản tuyên bố đưa ra:

* Đã thực hiện:

+ C/sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em

+Chăm sóc trẻ em khó khăn, khuyết tật

+  C/trình phổ cập Gdục

+ Đảm bảo quyền bình đẳng giới, tạo đ/kiện vui chơi giải trí,xây dựng môi trường trong sạch,lành mạnh

* Chưa làm được hoặc hiệu quả chưa cao:

+Trẻ em còn cơ nhỡ, thất học,

+ Nhiều khu vực chưa có khu vui chơi cho trẻ em.v.v..

Hoạt động 4: Tổng kết

a.  Mục tiêu: HS nắm được nội dung, nghệ thuật văn bản

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV đặt câu hỏi: Nhận xét về nội dung và nghệ thuật văn bản?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a.  Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về văn bản để hoàn thành bai tập.

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở ghi.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV giao việc cho HS .

+ Bài 1: Làm bài tập trắc nghiệm: SBT trắc nghiệm Ngữ văn 9( từ câu 1=> câu10)

*Yêu cầu HS trình bày đáp án đã trọn.

+ Bài  2.

* GV yêu cầu học sinh thảo luận v/đ sau :

   a) Nêu suy nghĩ của em về sự quan tâm của Đảng và nhà nước ta đối với trẻ em?

   b) Để xứng đáng với sự quan tâm đó em phải làm gì?

+ Bài  3: Viết đoạn văn ngắn nêu suy nghĩ của em về thực tế việc bảo vệ, chăm sóc trẻ em của nước ta hiện nay?

- GV gợi ý: Cảm nhận về những gì mình đang được hưởng, được ưu tiên…

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

b. Những thách thức phản ánh thực trạng của trẻ em trên thế giới:

+ Trẻ em có cuộc sống khổ cực không được hưởng những quyền lợi của mình

+ Nạn nhân của chiến tranh, bạo lực, phân biệt chủng tộc, đói nghèo, dịch bệnh, chết vì suy dinh dưỡng,

+  Lí lẽ xác thực, lập luận chặt chẽ, đầy đủ, dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu, mang tính liệt kê dồn dập.

=> Trẻ em trên toàn thế giới phải chịu những thảm hoạ, bất hạnh về nhiều mặt.

-> Đó là thách thức lớn với các chính phủ, các tổ chức quốc tế và mỗi cá nhân.

c Những thuận lợị  để cộng đồng quốc tế thực hiện lời tuyên bố vì trẻ em:

+ Sự liên kết giữa các quốc gia.

+ Công ước về Quyền trẻ em.

+ Bầu không khí chính trị quốc tế được cải thiện.

+ Sự hợp tác đoàn kết quốc tế trên nhiều lĩnh vực.

=> những thuận lợi lớn nhằm cải thiện tình hình, bảo đảm quyền trẻ em.

d  Những đề xuất nhằm đảm bảo cho trẻ em được chăm sóc, bảo vệ, phát triển:

+ Tăng cường sức khoẻ, chế độ dinh dưỡng.

+ Quan tâm trẻ em tàn tật,  hoàn cảnh khó khăn.

+ Tăng cường vai trò phụ nữ, bình đẳng giới.

+ Xoá nạn mù chữ ở trẻ em.

+ Quan tâm đến bà mẹ khi mang thai và sinh đẻ.

+ Tạo cơ hội tìm biết nguồn gốc lai lịch của mình.

+ Khuyến khích trẻ tham gia một số hđộng văn hoá, xã hội.

+ Khôi phục sự tăng trưởng và phát triển kinh tế.

-> Nhiệm vụ toàn diện, cụ thể, sát thực tế để mang lại cuộc sống tốt đẹp nhất cho trẻ em.

4. Tổng kết:

a. Nội dung - Ý nghĩa

+ ND:  Bảo vệ quyền lợi, chăm lo  đến sự phát triển của trẻ em là 1 trong những vấn đề quan trọng, cấp bách có ý nghĩa toàn cầu.

+ Ý nghĩa của văn bản:

 Văn bản nêu nên nhận thức đúng đắn và hành động phải làm vì quyền sống, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em.

b Nghệ thuật:

+ Trình bày rõ ràng hợp lí.

+ Mối liên kết lô-gíc giữa các phần làm cho văn bản có kết cấu chặt chẽ.

+ Sử dụng phương pháp pháp nêu số liệu, phân tích khoa học.

c Ghi nhớ:  (SGK-35)

III.Luyện tập.

1.Bài 1: làm bài tập trắc nghiệm.

2. Bài 2. Thảo luận

3. Bài 3: Viết đoạn văn.

Ngày soạn :

Ngày dạy :

Tiết theo PPCT: 13

Tiết chủ đề: 3

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu Quan hệ giữa phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp

a.  Mục tiêu: hiểu được mối quan hệ giữa phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV yêu cầu HS: Nhắc lại tiểu phẩm1 (SGK-36) và trả lời câu hỏi:

? Anh chàng trong câu truyện được giới thiệu trong hoàn cảnh như thế nào?

.

? Anh ta có thực hiện đúng lời dặn ấy không? Thực hiện như thế nào?

? Theo em tại sao khi chàng rể ra hiệu thì người đốn cành lại dừng việc, lật đật trèo xuống ?

? Trong tình huống này chàng rể đã vi phạm phương châm hội thoại nào? Vì sao?

? Hãy tìm những tình huống mà lời hỏi thăm như trên được dùng một cách thích hợp bảo đảm tuân thủ là người có phong cách lịch sự?

? Từ câu chuyện trên em rút ra bài học gì trong giao tiếp?

? Em hiểu thế nào là đặc điểm của tình huống giao tiếp? ? Đặc điểm của tình huống giao tiếp bao gồm các yếu tố nào? 

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

+ Anh chàng được giới thiệu: Ở nhà vợ tại một vùng quê. Được người nhà dặn là phải luôn chào hỏi mọi người xung quanh.               .

+ Anh chàng thực hiện đúng lời dặn, thấy người đốn cành trên một cây cao cũng vẫy xuống để chào.

Chàng rể đã vi phạm:  Không tuân thủ phương châm lịch sự vì không phù hợp với tình huống giao tiếp. Gây phiền hà, ảnh hưởng công việc của người khác.

+ Nếu anh chàng đốn cành dưới đất hoặc đang đi trên đường thì lời chào phù hợp, lịch sự.

- Đặc điểm của tình huống giao tiếp :

+ Nói với ai.     ( Đối tượng giao tiếp)

+ Nói khi nào.  (Thời điểm giao tiếp)

+ Nói ở đâu.     ( Địa điểm giao tiếp)

+ Nói để làm gì. ( Mục đích giao tiếp)

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS.

GV chuẩn kiến thức và ghi bảng

Hoạt động 2: Tìm hiểu những trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại

a.  Mục tiêu: HS nắm được những nguyên tắc khi vận dụng PC hội thoại.

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV phâ công làm việc nhóm:

* Nhóm 1: GV gọi học sinh đọc yêu cầu phần 1 (SGK - 37)

 Các ví dụ 1 (SGK- 8), truyện cười “ Quả bí khổng lồ” (SGK-9), đọc 1 số thành ngữ (SGK- 21), truyện “ người ăn xin” (SGK-22).

? Trong các ví dụ đã phân tích trên khi học về các phương châm hội thoại, trong những tình huống nào phương châm hội thoại không được tuân thủ

* Nhóm 2: HS đọc đoạn đối thoại phần 2, chú ý từ in đậm.

? Câu trả lời của Ba có đáp ứng nhu cầu thông tin đúng như An mong muốn hay không ?

? Trong tình huống này thì phương châm hội thoại nào không được tuân thủ ?

? Vì sao Ba trả lời như vậy mà không tuân thủ phương châm hội thoại đã nêu ?

? Vậy Ba đã tuân thủ phương châm nào trong trường hợp này?

* Nhóm 3: gọi học sinh  đọc phần 3 trong (SGK-37)

? Khi bác sĩ nói với một người mắc bệnh nan y về tình trạng sức khoẻ của bệnh nhân đó thì phương châm hội thoại nào có thể không được tuân thủ ?? Tại sao bác sĩ phải làm như vậy?

? Em hãy tìm những tình huống giao tiếp khác mà phương châm hội thoại cũng không được tuân thủ? 

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Nhóm 2:

+ Phương châm về lượng không được tuân thủ vì Ba không cung cấp đủ thông tin như An mong muốn là năm nào-> cụ thể, rõ ràng chứ không phải chung chung đầu TK 20.

+ Vì Ba không biết cụ thể, chắc chắn, chính xác chiếc máy bay đầu tiên được chế tạo vào năm nào nên không dám khẳng định, không dám trả lời An.....

+ Ba tuân thủ phương châm về chất (Ba trả lời chung chung, không nói những điều mà chưa có bằng chứng xác thực, không biết chính xác, chắc chắn.)

Nhóm 3:

+ Bác sĩ chỉ có thể nói thật với người nhà bệnh nhân.

Tình huống tương tự:

+ Giả thiết người chiến sĩ, người lính, nhà hoạt động Cách mạng khi bị rơi vào tay địch.  Không khai thật hết những thông tin bí mật mà mình biết về đơn vị hay những bí mật quân sự vì có thể dẫn đến hậu quả rất tệ hại -> vi phạm phương châm về chất vì  điều đó có lợi cho đơn vị, cho nhân dân đất nước thì vẫn phải làm.

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

Trong bất kì tình huống giao tiếp nào nếu có một yêu cầu nào đó quan trọng hơn, cao hơn yêu cần tuân thủ 1 phương châm hội thoại khác thì  người nói có thể không tuân thủ một phương châm hội thoại nào đó.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a.  Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về văn bản để hoàn thành bai tập.

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở ghi.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV phân công:

Tổ 1,3 : bài 1

Tổ 2,4 : bài 2

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

1. Quan hệ giữa phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp:

1. Phân tích ngữ liệu sgk/36

+ Truyện cười: " Chào hỏi"

+ Chàng rể không tuân thủ phương châm lịch sự vì lời chào không đúng lúc, đúng chỗ, không phù hợp với tình huống giao tiếp ( áp dụng máy móc)

-> Cần vận dụng các phương châm hội thoại  phù hợp với đặc điểm của tình huống giao tiếp

2.Ghi nhớ: (SGK-36)

2. Những trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại:

2.1.Phân tích VD

+ Tình huống trong truyện " Người ăn xin" phương châm lịch sự được tuân thủ.

+ Tất cả các tình huống còn lại không tuân thủ PC hội thoại.

+ Nhân vật Ba: Vi phạm phương châm về lượng để đảm bảo phương châm về chất.

+ Bác sĩ: vi phạm phương châm về chất để người bệnh không rơi vào trạng thái bi quan, tuyệt vọng.

+ Người nói muốn người nghe hiểu câu nói theo một hàm ý khác.

+ Việc không tuân thủ các phương châm hội thoại có thể bắt nguồn từ một số nguyên nhân khác nhau.

2. Ghi nhớ: (SGK- 37)

II. Luyện tập:

Bài tập số1 (SGK-37)  Ông bố không tuân thủ PCCT vì cậu bé chỉ 5 tuổi chưa biết cuốn sách Tuyển tập truyện ngắn Nam Cao” cho nên sẽ không tìm được quả bóng.=> Cách nói không rõ, không phù hợp đối tượng.

Bài tập số 2: (SGK- 38) Lời nói của Chân, Tay, Tai, Mắt không tuân thủ PC lịch sự.

+ Qua tìm hiểu nội dung câu chuyện: Sự giận dữ và nói năng nặng nề như vậy là không có lí do chính đáng.

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

a.  Mục tiêu: tìm hiểu tác giả, tác phẩm

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* Giáo viên yêu cầu HS : Hãy nêu một số nét cơ bản về tác giả ?

? Em hiểu gì về thể loại truyền kì mạn lục ?

* Giáo viên giới thiệu chân dung nhà văn và bổ sung:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

* Giáo viên giới thiệu chân dung nhà văn và bổ sung: (chiếu slide)

- Nguyễn Dữ là con của Nguyễn Tướng Phiên (Tiến sĩ năm Hồng Đức thứ 27, đời vua Lê Thánh Tông 1946

Quê: huyện Trường Tân, nay là huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. Ông là học trò của Nguyễn Sinh Khiêm.Tuy học rộng, tài cao nhưng Nguyễn Dữ tránh vòng danh lợi, chỉ làm quan một năm rồi về sống ẩn dật ở quê nhà .

- Hiện chưa rõ cụ thể năm sinh, năm mất nhưng theo các tài liệu dự đoán ông sống vào nửa đầu TK 16, là học trò giỏi của Tuyết giang phu Tử Nguyễn Bỉnh Khiêm. Chế độ pk nhà Hậu Lê sau một thời kì phát triển rực rỡ cuối thế kỉ 15 đã bắt đầu lâm vào khủng hoảng, chính sự suy yếu, tập đoàn phong kiến  Lê- Trịnh – Mạc tranh giành quyền lực gây loạn lạc liên miên. Chán nản trước thời cuộc, lại ảnh hưởng từ thầy học, sau khi đi hương cống Nguyễn Dữ làm quan một năm rồi  ở ẩn vùng rừng núi Thanh Hoá. Đó là cách phản kháng của người trí thức đương thời.

- Truyện truyền kì thường mô phỏng những cốt truyện dân gian hoặc dã sử vốn được lưu truyền rộng rãi trong nhân dân ( cũng có khi cốt truyện là của Trung Quốc nhưng lại được phát triển trên cơ sở bối cảnh của xã hội Việt Nam. Hầu hết các nhân vật đều là người nước ta, sự việc diễn ra hầu hết ở nước ta ). Chuyện người con gái Nam Xương là truyện thứ 16 trong số 20 truyện của truyền kì mạn lục, có nguồn gốc từ một truyện dân gian trong “Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam ” được gọi là truyện “ Vợ chàng Trương”-> Có thể nói Nguyễn Dữ đã gửi gắm vào tác phẩm những tâm tư, tình cảm, nhận thức và khát vọng của người trí thức có lương tri trước những vấn đề lớn của thời đại, của con người. Cái chết bi thảm của Vũ Nương đã từng làm rung động bao tâm hồn thi sĩ, để lại nhiều bài thơ viếng Vũ Thị rất hay như bài thơ của Lê thánh Tông trong phần đọc thêm – Sgk tr/52.

- Tác phẩm được chuyển thể thành vở chèo “ Chiếc bóng oan khiên”

Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản/ HD học sinh đọc, tìm hiểu chú thích, PTBĐ, bố cục

a.  Mục tiêu: HS nắm được phương thức biểu đạt và bố cục văn bản.

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

NV1:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* Giáo viên cho học sinh xác định giọng đọc : Đọc chính xác, rõ ràng, giọng điệu kêu gọi thống thiết

( chú ý con số, thuật ngữ, tên riêng ).

* Giáo viên  yêu cầu HS đọc bài

? Tìm hiểu chú thích từ 1 đến 6?

? Văn bản được viết theo phương thức nào ?

 ? Truyện kể về ai? Kể về việc gì?

? Truyện có thể chia làm mấy đoạn? Nêu ý từng đoạn

? Tóm tắt ngắn gọn Chuyện người con gái Nam Xương

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Hs tóm tắt truyện:

+ Trương Sinh và Vũ Nương lấy nhau, đang sum họp đầm ấm, đất nước xảy ra nạn binh đao, Trương Sinh phải đi lính, Vũ Nương ở nhà phụng dưỡng mẹ già, nuôi con nhỏ. Để dỗ con, nàng thường chỉ vào cái bóng của mình trên tường và bảo là cha nó. Khi Trương Sinh trở về thì con đã biết nói. đứa bé ngây thơ kể với Trương Sinh về chuyện người cha đêm đêm đến với mẹ con nó. Chàng nổi máu ghen mắng nhiếc vợ thậm tệ rồi đánh đuổi vợ đi khiến nàng phẫn uất chạy ra bến Hoàng Giang đâm đầu xuống sông tự tử. Khi hiểu ra nỗi oan của vợ, Trương Sinh đã lập đàn giải oan cho vợ ở nơi ấy.Bến sông  hiện nay ở Lí Nhân – Hà Nam  vẫn còn đền thờ Vũ Nương.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

* Giáo viên: Đặc trưng của văn bản tự sự trung đại Việt Nam nổi bật là: cách xây dựng tình huống truyện như kịch,các tình tiết tiêu biểu xoay quanh các nhân vật chính chứ không phải ở ngôn từ

+ Câu chuyện kể về số phận oan nghiệt của người phụ nữ có nhan sắc, có đức hạnh dưới chế độ phong kiến, chỉ vì một lời nói ngây thơ của con trẻ mà bị nghi ngờ, bị sỉ nhục, bị đẩy đến bước đường cùng-> Tự kết liễu cuộc đời mình. Tác phẩm còn thể hiện mơ ước ngàn đời của nhân dân: Người tốt bao giờ cũng được đền trả xứng đáng, dù chỉ là ở một thế giới huyền bí.

Bố cục :

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “lo liệu như cha mẹ đẻ mình”

-> Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương, sự xa cách và phẩm hạnh của nàng.

+ Đoạn 2: Tiếp đến “ đã qua rồi” -> Nỗi oan khuất và cái chết bị thảm của Vũ Nương.

+  Đoạn 3: Còn lại -> Vũ Nương được giải oan.

Hoạt động 3: Đọc hiểu văn bản/ HD học sinh tìm

hiểu vẻ đẹp của nhân vật Vũ Nương

a.  Mục tiêu: HS nắm được vẻ đẹp về phẩm chất, tính cách của Vũ Nương.

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV phân công HS thảo luận theo nhóm:

Nhóm 1:

? Vũ Nương được miêu tả trong những hoàn cảnh khác nhau n.t.nào?

? Vũ Nương được giới thiệu n.t.nào?

? Qua cách giới thiệu của tác giả, em thấy Vũ Nương là người như thế nào? Cách giới thiệu của tác giả về nhân vật chính như thế nào?

Nhóm 2 :

? Vũ Nương xử sự n.t.nào trong cuộc sống trước tính hay ghen của T.Sinh?

? Em hãy tìm chi tiết miêu tả cử chỉ, lời nói của Vũ Nương khi tiễn chồng đi lính ?

? Qua cử chỉ và lời dặn dò ấy giúp em hiểu gì về tình cảm của Vũ Nương với chồng ?

Nhóm 3 :

? Khi Trương Sinh đi vắng, tình cảm của nàng đối với chồng đựơc thể hiện qua câu văn nào?

? Em hiểu tâm trạng của nàng lúc đó ra sao?

?  Qua đó ta thấy tình cảm của Vũ Nương đối với chồng ntn?

? Khi chàng ra trận, ở nhà nàng đối xử với mẹ chồng ra sao?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức:

+  Vũ Nương ý thức được thân phận mình xuất thân từ con nhà kẻ khó. Nàng ý tứ, cư xử đúng mực, nết na hiền dịu. Vì vậy hạnh phúc gia đình vẫn được bảo vệ.

+ Những cử chỉ và lời dặn dò đầy tình nghĩa thể hiện sự thông cảm trước nỗi vất vả mà chồng sẽ phải chịu đựng vừa nói lên nỗi khắc khoải nhớ nhung của mình.

*Giáo viên bình: Câu văn biền ngẫu như nhịp đập của trái tim. Trái tim ấy giàu tình yêu thương, biết chịu đựng, chờ đợi để yên lòng người đi xa, thật đáng trân trọng. Trong những ngày tháng xa chồng, tình cảm của nàng lại càng đáng trân trọng hơn.  

Hoạt động 4: Đọc hiểu văn bản/ HD học sinh tìm

hiểu nỗi oan của Vũ Nương

a.  Mục tiêu: HS nắm được nội dung, nghệ thuật văn bản

b. Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện:

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

GV đặt câu hỏi, HS thảo luận theo phiếu học tập

?  Khi chồng trở về, Vũ Nương bị nghi oan ntn?

? Nguyên nhân dẫn tới bi kịch của Vũ Nương?

? Những yếu tố nào đã khiến cho tính đa nghi của Tr. Sinh trở nên mù quáng?

? Vũ Nương đã làm gì khi bị chồng nghi oan?

* GV yêu cầu HS : Hãy đọc những lời thoại của Vũ Nương và phân tích ý nghĩa từng lời thoại đó?

? Kịch tính truyện được đẩy lên cao hơn bởi hành động nào của Vũ Nương?

? Vì sao Vũ Nương phải tìm đến cái chết?

? Qua bi kịch của Vũ Nương, em có suy nghĩ gì về số phận của người phụ nữ xưa?

? Em có nhận xét gì, suy nghĩ gì về hành động tự trẫm mình xuống dòng sông tự vẫn của Vũ nương

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS

GV chuẩn kiến thức và bổ sung:

* Giáo viên liên hệ với số phận người phụ nữ Vn qua khi xưa: thơ H.X.Hương “ Bảy nổi ba chìm với nước non, rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn.

+ Truyện Kiều: Đạm Tiên:tài sắc khi chết đi nấm mồ vô chủ, không ai hương khói,tài sắc vẹn toàn như T.Kiều mà 15 năm lưu lạc, bị dập vùi,chìm nổi... => Có thể nói hạnh phúc gia đình là điều quí giá nhất đối với nàng, là điều nàng sẵn sàng hi sinh mọi thứ để đánh đổi, nàng hết chăm lo vun đắp hạnh phúc nhưng giờ đều tan vỡ, nàng không thể cứu vãn trước người chồng đa nghi, bảo thủ và độc đoán như Trương Sinh.

+ Hành động tự vẫn là hành động quyết liệt cuối cùng để bảo toàn danh dự.

+  Đây không phải là hành động bột phát như truyện cổ tích miêu tả (Vũ Nương chạy một mạch ra bến H.Giang đâm đầu xuống nước) Mà đây là hành động có sự chỉ đạo của lí trí, có sự chuẩn bị, sắp đặt và cũng thể hiện dụng ý của nhà văn.

🡪 Đây là một hiện tượng không hiếm trong văn học mà thực tế đời sống xã hội phong kiến sau này trong truyện Kiều của Nguyễn Du -> Nàng Kiều cũng trẫm mình xuống sông Tiền Đường khi quá đau khổ.

* Giáo viên kết luận: Vũ Nương - người phụ nữ đáng thương, đáng trân trọng. Với nàng, không còn con đường nào khác, nàng đã hành động quyết liệt nhất sau bao đắng cay, giãi bày, đấu tranh và van nài. Còn ngày nay, nếu ai đó bị rơi vào hoàn cảnh tương tự chắc sẽ không như V.N - tìm đến cái chết tuyệt vọng, mà phải bình tĩnh kiên trì, tìm mọi cách bằng lời nói, việc làm cụ thể để tự bảo vệ, minh oan cho mình, chống lại tất cả bất công phi lý, độc đoán, nhẫn tâm.

A. Giới thiệu chung:

1. Tác giả: Nguyễn Dữ

+ Sống ở thế kỷ 16

+ Học trò xuất sắc của Nguyễn Bỉnh Khiêm

+ Học rộng, tài cao

2. Tác phẩm:

+ Truyền kì mạn lục(Sgk- 49) Gồm 20 truyện. Viết bằng chữ Hán.

+ Truyện thứ 16 của tập "Truyền kỳ mạn lục"

+ Nhân vât mà Nguyễn Dữ lựa chọn để kể: Những người phụ nữ, tri thức, ở đây là Vũ Nương.

B. Đọc hiểu văn bản:

1. Đọc- chú thích:

2. Bố cục:

+ PTBĐ: tự sự, miêu tả, biểu cảm

+ Bố cục : 3 phần

3.Phân tích:

a Vẻ đẹp của nhân vật Vũ Nương:

+ Tính cách: Thùy mị, nết na

+ Ngoại hình: xinh đẹp

* Đối với chồng:

+ Thuận hòa, giữ gìn khuôn phép để cuộc sống gia đình êm đẹp.

+ Khi chồng ra trận: Lo lắng, ân cần, cảm thông, thủy chung

-> Sử dụng câu văn biền ngẫu

=> Tình cảm yêu thương chồng tha thiết, mong mỏi cuộc sống bình yên

*  Đối với mẹ chồng & con trai:

+ Lấy lời ngọt ngào khuyên lơn, lo thuốc thang, chăm sóc khi mẹ chồng ốm đau.

+ Lo ma chay chu đáo khi mẹ chồng mất.

+ Đối với con trai: Nuôi dạy, chăm sóc, an ủi khi cha vắng nhà

=> Vũ Nương là người phụ nữ đẹp người, đẹp nết, đức hạnh,đảm đang, hiếu thảo, thủy chung, hết lòng vun đắp hạnh phúc gia đình, rất mực yêu thương con.( nàng hội tụ các phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ xưa: công- dung- ngôn -hạnh)

*. Nỗi oan của Vũ Nương:

+ Nguyên nhân: Trương Sinh ghen tuông, ngờ vực. đa nghi vợ không thủy chung

+ Hành động của Vũ Nương: Phân trần, thanh minh để hàn gắn hạnh phúc gia đình đang có nguy cơ tan vỡ.

+ Đau đớn, thất vọng, không thể thanh minh

=>Tự vẫn để bảo toàn danh dự, nhân phẩm

=> Phản ánh sự bế tắc, vô vọng của Vũ Nương. Tố cáo XHPK nam quyền, xem trọng quyền uy của người giàu.

->Thể hiện niềm cảm thông của tác giả đối với số phận oan nghiệt của người phụ nữ

HĐ CỦA THẦY VA TRÒ

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

Hoạt động 1: Tìm hiểu chi tiết chiếc bóng

a.  Mục tiêu: hiểu được nội dung, nghệ thuật văn bản

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV đặt câu hỏi:  Sau khi Vũ Nương tự vẫn Trương Sinh biết vợ bị oan nhờ chi tiết nào?

?Em hãy phân tích ý nghĩa của cái bóng (được nhắc lại nhiều lần) trong tác phẩm?

? Vũ Nương bị nghi oan vì cái bóng và được minh oan cũng nhờ cái bóng. Theo em chi tiết này có phải là tình tiết trung tâm của câu chuyện không? Vì sao?

? Vậy cái bóng thể hiện tài năng  gì của nhà văn Nguyễn Dữ ?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

Trương sinh biết được sự thật: nhờ chi tiết cái bóng

Ý nghĩa chi tiết:

+ Với bé Đản: Là người đàn ông xa lạ

+ Đối với Vũ Nương: Là nguyên nhân dẫn đến nỗi oan

+ Đối với T.Sinh: Là bằng chứng về sự hư hỏng của vợ, là sự thật về tội lỗi mình gây ra cho vợ.

🡪 đây là  chi tiết đặc sắc. Nếu không có nó sẽ theo tình huống khác, bi kịch sẽ kém hấp dẫn.

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

+ Chi tiết chiếc bóng  là chi tiết nghệ thuật xây dựng mâu thuẫn trong truyện lên đỉnh điểm thắt nút là cái bóng mà cởi nút cũng là cái bóng

* Giáo viên: Vũ Nương dùng cái bóng để dỗ con, cho nguôi nỗi nhớ chồng nhưng mang tai hoạ.Cái bóng xuất hiện lần 2 lại để gieo oan và  để giải oan cho nàng .Thầy Vũ Hiền Lương đã có bài thơ

          “ Bóng gieo oan rồi bóng lại giải oan

             Con người thực cả hai đều đau khổ

             Chuyện đời xưa ngàn năm sau còn nhớ

            Bởi mỗi người đều có bóng mang theo”

Hoạt động 2: Tìm hiểu khi Vũ Nương sống dưới thuỷ cung

a.  Mục tiêu: hiểu được nội dung, nghệ thuật văn bản

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV yêu cầu Hs thảo luận theo cặp đôi các câu hỏi:  

? Tóm tắt phần Vũ Nương sống dưới thuỷ cung?

? Khi gặp Phan Lang ở dưới thuỷ cung Vũ Nương đã nói gì?

? Qua đó cho ta hiểu thêm vẻ đẹp nào của Vũ Nương?

? Vũ Nương nhắn gửi Phan Lang với Trương Sinh lập đàn... nhưng cuối cùng chỉ hiện về trên sông nước nói vọng vào chi tiết đó có ý nghĩa gì?

? Vũ Nương trở về được miêu tả như thế nào?

? Em có nhận xét gì về các chi tiết: Vũ Nương sống dưới thuỷ cung, gặp Phan Lang, trở về?

? Cách thức đưa các yếu tố kì ảo vào trong truyện của Nguyễn Dữ? Tác dụng của nó?

? Qua việc xây dựng nhân vật cho ta thấy thái độ của tác giả đối với nhân vật Vũ Nương?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi:

- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.

GV bổ sung:

Cách thức đưa các yếu tố kì ảo vào trong truyện của Nguyễn Dữ và tác dụng:

+ Các yếu tố được đưa vào xen kẽ với nhiều yếu tố thực về địa danh đò Hoàng Giang, ải Chi Lăng, thời đại nhà Hồ, quân Minh x.lược... ->Thế giới kì ảo lung linh mơ hồ trở nên gần gũi với cuộc đời thực, làm tăng độ tin cậy.

+ Tạo kết thúc có hậu, thể hiện ước mơ của nhân dân: Khát khao được phục hồi danh dự, nhân phẩm.

+ Thức tỉnh người đọc: Chỉ vì sự ghen tuông mù quáng, vì sự hồ đồ, vũ phu mà kẻ làm chồng đã đẩy một người vợ thủy chung, đức hạnh đến chỗ chết oan ức.

 => Câu chuyện trước sau vẫn là bi kịch của người phụ nữ trong chế độ xã hội cũ.

Hoạt động 3: Tìm hiểu nhân vật Trương Sinh

a.  Mục tiêu: hiểu được nội dung, nghệ thuật văn bản

b) Nội dung: HS  quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV

c) Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

 - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

* GV yêu cầu Hs thảo luận theo cặp đôi các câu hỏi:  

? Phần đầu truyện, cuộc hôn nhân của T.Sinh và Vũ Nương được giới thiệu ntn?

? Việc tác giả đưa chi tiết trên ở phần đầu truỵện có dụng ý nghệ thuật gì ?

* GV gọi hs đọc “Qua năm sau ... việc đã qua rồi ”.

? C/tranh kết thúc,Trương Sinh trở về,đã có điều gì xảy ra trong gia đình chàng? Tâm trạng của chàng lúc này ra sao?

? Trong h/cảnh và tâm trạng như vậy lời nói của bé Đản có tác động ntn đến Trương Sinh ? Hãy phân tích ?

? Từ sự nghi ngờ Trương Sinh đã có lời nói và hành động đối với Vũ Nương ntn?

? Qua cách xử sự em thấyTrương Sinh là người ntn?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.

   - Một nhóm trình bày.

   - Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Kết quả mong đợi