Docly

Tư bản tài chính là gì, Bản chất, Đặc điểm và Vai trò của tư bản tài chính

Tư bản tài chính là gì? Tư bản tài chính tiếng Anh là Financial capital. Đặc điểm của tư bản tài chính? Vai trò của tư bản tài chính? Hãy cùng Trang Tài Liệu tìm hiểu khái niệm này thông qua nội dung bài viết dưới đây.

Tư bản tài chính mang đến các giá trị phản ánh trong tính chất của đồng tiền. Khi các tính chất độc quyền càng được tạo ra và phản ánh trong tính chất khác biệt với ngân hàng và công nghiệp. Khi tích tụ tư bản mang đến cơ hội cho công nghiệp được đầu tư và phát triển, tìm kiếm các giá trị khác biệt trong tính chất tài chính. Các vai trò hay tiềm năng của nền kinh tế cũng được phản ánh với bộ mặt mới. Bên cạnh các tồn tại của chế độ tư bản là những tiềm năng và giá trị tìm kiếm mới trong nền kinh tế.

Tư bản tài chính là gì?

V.I.Lênin nói: “Tư bản tài chính là kết quả của sự hợp nhất giữa tư bản ngân hàng của một số ít ngân hàng độc quyền lớn nhất, với tư bản của những liên minh độc quyền các nhà công nghiệp”. Đây là bản chất thể hiện với tính chất của tư bản tài chính tồn tại và phát triển. Trong đó, có thể thấy được các tính chất tương tác và tác động lẫn nhau trong mối quan hệ của ngân hàng và các nhà công nghiệp.

Như vậy, tư bản tài chính là sự dung hợp hay thâm nhập lẫn nhau giữa các tổ chức độc quyền công nghiệp và tổ chức độc quyền ngân hàng. Tính chất độc quyền mang đến sự thúc đẩy hay tính chất hiệu quả phản ánh qua lại. Sự phụ thuộc của hai chủ thể này được phản ánh rõ trong tính chất tài chính và phát triển kinh tế. Dung hợp hay thâm nhập đều chỉ tính chất ảnh hưởng phụ thuộc lẫn nhau. Trong đó, các kết quả phản ánh trong hoạt động kinh tế của chủ thể này có ý nghĩa với chủ thể còn lại.

Trong tính chất tư bản, hoạt động có tính chất tìm kiếm các lợi ích độc quyền được đặt ra. Với hai chủ thể nổi bật là các nhà công nghiệp và ngân hàng. Như vậy, ý nghĩa tài chính được thể hiện rõ nét trong các lợi ích mà các chủ thể này tìm kiếm và nhân về trong thị trường. Có ý nghĩa cho giải thích trong đặc điểm phát triển của nền kinh tế.

Tư bản tài chính tiếng Anh là: Financial capital.

Lịch sử hình thành tư bản tài chính

Sự ra đời của tư bản tài chính gắn với 3 quá trình kinh tế sau:

Sự tích tụ sản xuất trong công nghiệp dẫn đến hình thành các tổ chức độc quyền trong công nghiệp

Vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, ngành công nghiệp bắt đầu phát triển vượt bậc, sự tích tụ và tập trung diễn ra dẫn đến hình thành nên các tổ chức độc quyền. các xí nghiệp lớn cạnh tranh quyết liệt nhưng khó phân thắng bại dẫn đến thỏa hiệp, tạo liên minh để nắm độc quyền. Tín dụng trở thành đòn bẩy quan trọng thúc đẩy sản xuất, hình thành nên các công ty cổ phần – tiền đề của tổ chức độc quyền.

Tích tụ sản xuất và độc quyền hoá trong công nghiệp dẫn đến tích tụ tư bản và độc quyền hoá trong lĩnh vực ngân hàng

Song song với công nghiệp, ngành ngân hàng cũng không ngừng tích tụ và tập trung tư bản tiền tệ. Các ngân hàng độc lập giảm xuống do thiếu cạnh tranh, bị thôn tính, sáp nhập, số lượng ngân hàng lớn với nhiều chi nhánh tăng lên.

Khi sản xuất công nghiệp tích tụ ở mức độ cao, những ngân hàng nhỏ không đủ khả năng phục vụ do đó sẽ dần bị đào thải, hoặc là phải sáp nhập vào nhau, hoặc là bị ngân hàng lớn thôn tính, hoặc bị phá sản. Quá tình này dần khiến cho tư bản độc quyền ngân hàng ra đời.

Tư bản độc quyền trong ngân hàng dung hợp với tư bản độc quyền trong công nghiệp hình thành tư bản tài chính

Với sự phát triển dẫn đến độc quyền, vai trò của các ngân hàng cũng dần thay đổi, phát sinh các vai trò mới, từ chỗ chỉ là trung gian thanh toán, trung gian tín dụng, các ngân hàng lớn, độc quyền dẫn nắm hết tư bản, tiền tệ của xã hội do đó có quyền lực cao, khống chế mọi hoạt động của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa.

Là người chủ cho vay, ngân hàng có thể theo dõi hoạt động và trực tiếp đầu tư vào công nghiệp thông qua mua cổ phần. Các tập đoàn công nghiệp lớn cũng tìm cách thâm nhập, mua cổ phần ngân hàng để có quyền kiểm soát hoạt động hoặc tạo lập ngân hàng riêng cho mình.

Bản chất tư bản tài chính

Cùng với quá trình tích tụ và tập trung sản xuất công nghiệp. Các giá trị tài chính tham gia mạnh mẽ khi xác định được tiềm năng lớn. Do đó mà các ngành nghề công nghiệp khác nhau được các chủ thể lựa chọn trong hoạt động nghề nghiệp của mình. Khi đó cũng diễn ra quá trình tích tụ và tập trung tư bản trong ngân hàng. Mang đến những hiệu quả cho dòng tiền sử dụng trong công nghiệp. Cũng như phản ánh tác động lợi ích qua lại được tìm kiếm. Và dẫn đến hình thành các tổ chức độc quyền ngân hàng.

Với công nghiệp phát triển, nhu cầu vay vốn cao khiến cho ngân hàng có nhiều quan hệ làm ăn. Từ đó cũng làm cho hoạt động của ngân hàng phát triển. Cũng như mang đến nguồn cung cấp vốn hiệu quả, đảm bảo cho công nghiệp. Các lợi ích tìm kiếm của các chủ thể được cân đối trên thị trường. Ý nghĩa ngược lại cũng đặt ra nếu hoạt động của một trong hai chủ thể gặp khó khăn.

Trong nền kinh tế Tư bản chủ nghĩa. Do sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng Khoa học kỹ thuật. Đây là ý nghĩa thành tựu tìm kiếm được trong giai đoạn này. Đã xuất hiện nhiều ngành kinh tế mới với phản ánh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Đặc biệt là các ngành như dịch vụ, bảo hiểm… Công nghiệp có xu hướng mở rộng cho những nhu cầu trải nghiệm, tận hưởng thay vì các nhu cầu tối thiểu.

Đặc điểm của tư bản tài chính

Xuất hiện ngành kinh tế mới.

Do sự phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng của cuộc cách mạng Khoa học Kỹ thuật. Ở trong nền kinh tế Tư bản chủ nghĩa xuất hiện nhiều ngành kinh tế mới. Đặc biệt là ngành như dịch vụ, bảo hiểm… ngày càng phổ biến. Để thích ứng với sự biến đổi, hình thức và cơ chế thống trị của tư bản tài chính thay đổi. Sự thay đổi này diễn ra ngay trong chính quá trình liên kết cộng xâm nhập giữa tư bản ngân hàng và tư bản.

Tìm kiếm các lợi ích mới có tính chất cạnh tranh hiệu quả được tiến hành. Trên cơ sở phản ánh của các nhu cầu thực tế trên thị trường. Do đó mà nhiều ngành mới được đầu tư và phát triển, tìm kiếm và khai thác nhiều lợi ích. Các chủ thể khác nhau lại tìm thấy tiềm năng trên phương diện khai thác khác nhau. Mang đến các phản ánh đa dạng, hiện đại.

Hiện nay phạm vi liên kết và xâm nhập mở rộng ra nhiều ngành. Do đó các tập đoàn tư bản tài chính thường xuất hiện dưới hình thức một tổ hợp đa dạng hơn. Chẳng hạn như kiểu công, nông , thương và dịch vụ. Ngoài ra còn có công nghiệp quân sự đi kèm dịch vụ quốc phòng.

Sự liên kết thị trường tăng mạnh.

Nội dung của sự liên kết cũng đa dạng hơn và cũng tinh vi hơn. Ngân hàng sẽ cho ng nghiệp vay vốn và đảm bảo tín dụng cho kinh doanh. Các lợi ích phản ánh với xu hướng giống nhau. Khi có lợi cùng hưởng mà gặp rủi ro, thua lỗ thì cùng chịu.

Ngoài ra ngân hàng sẽ mua sắm các phương tiện sản xuất hiện đại, đắt tiền. Sau đó đem cho các doanh nghiệp thuê. Vừa đảm bảo cho các khoản chi phí tham gia vào sản xuất. Vừa mang đến nhu cầu được thể hiện tốt hơn với các chi phí thuê hợp lý. Ngân hàng cung cấp các lợi ích ổn định, lâu dài cho doanh nghiệp tham gia vào sản xuất, kinh doanh. Nhận lại các lợi ích đảm bảo trong hiệu quả hoạt động và hợp tác với doanh nghiệp.

Do chịu tác động của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật nên các trang thiết bị lỗi thời rất nhanh. Vì thế đi thuê phương tiện sẽ không phải lo tình trạng hao mòn vô hình của tài sản. Nhu cầu cũng phản ánh tốt hơn với máy móc có tính ứng dụng và linh hoạt. Càng mang đến phát triển và thúc đẩy cho kỹ thuật, khoa học phát triển. Mà đồng thời tiết kiệm được chi phí đầu tư mua sắm khi gia nhập một ngành sản xuất mới.

Cơ chế thị trường đổi mới.

Cơ chế thị trường của nền tư bản tài chính cũng thay đổi. Khi tính chất quyền lực cần tập chung để phản ánh nhu cầu hiệu quả trong tìm kiếm lợi ích trên thị trường. Cụ thể:

Các cổ phiếu có mệnh giá nhỏ được phát hành rộng rãi. Mang đến các huy động vốn hiệu quả, bên cạnh các khả năng trong thực hiện nhu cầu đầu tư của các thành phần trên thị trường. Với các sở hữu nhỏ này, không trực tiếp tham gia vào quản lý hay điều hành doanh nghiệp. Thay vào đó, chế độ tham dự được thực hiện, thay thế chế độ ủy nhiệm. Có nghĩa là những đại cổ đông được ủy nhiệm thay mặt cho đa số cổ đông ít cổ phiếu quyết định phương hướng hoạt động của ng ty cổ phần.

Vai trò của tư bản tài chính

Các vai trò khác nhau được phản ánh trong nền kinh tế. 

Tư bản tài chính, xuất hiện trong nền kinh tế có nhiều vai trò to lớn. Với sức mạnh của nó dần dần bao trùm toàn bộ nền kinh tế. Tư bản mang đến nhiều tính chất phản ánh hiệu quả chi phối và tính độc quyền. Các nhà tư bản dễ dàng làm giàu và phát triển các khả năng tài chính của mình.

Với ý nghĩa đó lại mang đến giá trị đóng góp cho phát triển của nền kinh tế. Khi các ngành công nghiệp khác nhau được tập chung phát triển để tìm kiếm cho giá trị bền vững trên thị trường. Nhìn trên ý nghĩa đóng góp trong nền kinh tế, tư bản tài chính có nhiều vai trò quan trọng. Độc quyền trong sở hữu các khả năng đáp ứng nhu cầu của các chủ thể khác. Do đó mà họ có vai trò không thể thiếu khi các nhu cầu thể hiện trong thị trường.

Nó có vai trò rất lớn là thống trị, chi phối mọi mặt trong đời sống.

Có thể thấy các tác động và tầm ảnh hưởng trong tính chất độc quyền ngân hàng và độc quyền nhà công nghiệp. Khi mà các chủ thể khác cần phải có sự kết hợp hay hợp tác với các chủ thể này để tìm kiếm cơ hội. Từ phản ánh ý nghĩa với kinh tế, chính trị của xã hội tư bản. Cũng như trong các quan hệ kinh tế quốc tế. Mang đến các tiềm năng và điều kiện trong tham gia các mối quan hệ quốc tế.

Tính thống trị tức là các kiểm soát nhu cầu trên thị trường. Chi phối các hoạt động khác nhau phản ánh nhu cầu. Công nghiệp mang đến các sản phẩm trong nhu cầu khác nhau. Từ tiêu dùng, đến ứng dụng sản xuất hay nhiều mặt khác. Và với tài chính là yếu tố quan trọng để thực hiện các nhu cầu. Mang đến giá trị và thước đo trong phản ánh và cân đối khi tiến hành giao dịch.

Các hình thức thống trị. 

Sự thống trị của các tập đoàn tư bản tài chính được thực hiện bằng nhiều hình thức. Càng về sau, hình thức càng được thể hiện đa dạng. Vừa mang đến các thuận lợi trong quản lý, tìm kiếm lợi ích cao hơn, nhanh hơn và hiệu quả hơn. Như chế độ tham dự, lập công ty mới, phát hành trái phiếu…

Thống trị về kinh tế là là thước đo và bao chùm lên các nhu cầu khác trong thị trường. Nó trở thành cơ sở để thống trị về chính trị, xã hội. Người có quyền lực, có địa vị với các sở hữu về tài chính độc quyền khiến các chủ thể khác chịu sự tác động, phụ thuộc và chi phối. Họ nắm trong tay bộ máy nhà nước, biến nó thành công cụ đắc lực cho mục đích của họ.

Tính chất của quyền lực được thể hiện mạnh mẽ ở những chủ thể này. Trong đó, các chế độ xây dựng đều nhằm mang đến lợi ích cho hoạt động của họ trên thị trường. Với ý nghĩa trong tìm kiếm giá trị trước mắt, lợi ích lâu dài. Cũng như với các phạm vi thị trường khác nhau, và cả thị trường quốc tế.

Các quy định và chế độ đối tư bản tài chính

Tư bản tài chính phát triển dẫn đến sự hình thành 1 nhóm nhỏ độc quyền gọi là đầu sỏ tài chính. Nhóm này thống trị và chi phối toàn bộ đời sống kinh tế và chính trị của toàn bộ xã hội.

Thông qua chế độ tham dự (nắm giữ số cổ phiếu lớn), các đầu sỏ tài chính thiết lập sự thống trị và quyền chi phối của mình.

Trên đây là những nội dung về tư bản tài chính, lịch sử hình thành và đặc điểm của tư bản tài chính. Mời các bạn đón xem thêm những bài viết khác thú vị và khái niệm siêu hay khác từ Trang Tài Liệu về đầu tư hiệu quả.