DC là gì? AC là gì? Cách phân biệt dòng điện AC DC
AC và DC là 2 dòng điện được ứng dụng rất phổ biến trong các thiết bị điện hiện nay, từ TV, tủ lạnh đến máy tính, máy móc công nghiệp,… Vậy cụ thể, AC là dòng điện gì? DC là gì? Sự khác nhau giữa DC AC là gì? Những thắc mắc này sẽ được Trang tài liệu giải đáp giúp bạn thông qua bài viết dưới đây.
Mục lục
Dòng điện DC là gì?
Khác với dòng điện AC, dòng điện DC (tên đầy đủ là Direct Current) chỉ đi theo một chiều cố định trong mạch điện. Cho dù tăng hay giảm cường độ dòng điện thì cũng chỉ đi theo một chiều là từ âm (-) sang dương (+). Chúng ta có thể tìm thấy nguồn điện 1 chiều ở trong các thiết bị như pin, pin năng lượng Mặt trời, bình ắc quy, sạc điện thoại, bình ắc quy GS,…
Dòng điện AC là gì?
AC là viết tắt của từ tiếng Anh Alternating Current, hay còn được gọi với tên là dòng điện xoay chiều. Chiều và cường độ của dòng điện AC sẽ có sự biến đổi theo một chu kỳ tuần hoàn (T) nhất định. Nghĩa là chiều của dòng điện sẽ đi từ dương (+) sang âm (-). Sau đó sẽ đi theo chiều ngược lại là âm (-) sang dương (+) rồi tiếp tục đổi chiều.
Ký hiệu của dòng điện AC là dấu “~”. Biểu đồ hiển thị của dòng điện xoay chiều thường có dạng hình sin.
Phân loại dòng điện xoay chiều AC
Dòng điện xoay chiều AC được phân làm 2 loại chính là dòng điện xoay chiều 1 pha và dòng điện xoay chiều 3 pha.
Dòng điện xoay chiều 1 pha
Với dòng điện AC 1 pha, mạch điện sẽ có 2 đầu dây điện cùng nối với nguồn. Chiều của dòng điện chạy trong mạch sẽ thay đổi luân phiên theo thời gian và tùy vào tần số (F) của nguồn điện. Hiện nay, các dòng điện có hiệu điện thế 220V được cấp cho từng hộ gia đình chính là dòng điện xoay chiều 1 pha (2 dây pha và 1 dây trung tính). Bên cạnh đó, dòng điện 1 pha còn được sử dụng trong ắc quy Đồng Nai.
Dòng điện xoay chiều 3 pha
Đối với dòng điện AC 3 pha có 3 dây nóng và 1 dây lạnh, tạo thành một hệ thống gồm 3 dòng điện xoay chiều 1 pha có chung biên độ, tần số, dùng chung 1 dây trung tính nhưng lệch pha. Hiện nay, giá trị điện 3 pha thông dụng tại Việt Nam là 380V. Nếu sử dụng các thiết bị điện tử của các quốc gia có giá trị điện 3 pha khác với 380V thì phải sử dụng thêm biến áp 3 pha hoặc ổn áp.
So với dòng điện 1 pha thì dòng điện 3 pha có thể sử dụng cho cả lưới điện công nghiệp và gia đình (cần sử dụng thêm ổn áp). Nếu truyền tải điện năng đi xa thì dòng điện 3 pha sẽ tiết kiệm hơn về tiết diện dây dẫn. Trong trường hợp tải điện cao áp, nguồn 3 pha sẽ có hiệu suất dẫn điện, khả năng chạy tải với công suất lớn và ít hao phí điện năng hơn nguồn 1 pha. Hiện nay, các dòng điện 3 pha đã được áp dụng vào ắc quy Varta.
Trên đây là những chia sẻ về dòng điện AC là gì? Ở các phần tiếp theo của bài viết, Phước Châu sẽ làm rõ về dòng điện DC là gì, cũng như cách đổi chiều dòng điện AC sang DC
Cách phân biệt dòng điện AC DC là gì?
Dưới đây là bảng phân biệt dòng điện AC và DC:
| Tiêu chí | Dòng điện AC | Dòng điện DC |
|---|---|---|
| Chiều dòng điện | Hai chiều | Một chiều |
| Nguyên nhân chuyển động electron | Nam châm quay dọc theo dây | Từ tính ổn định dọc theo dây |
| Chu kỳ thay đổi dòng điện | Thay đổi theo thời gian | Không thay đổi |
| Khả năng truyền tải điện đường dài | Có thể, ít hao phí đường truyền | Không thể, hao phí đường truyền lớn và khó tạo tín hiệu điện áp cao |
| Tần số | Thay đổi | Không thay đổi |
| Pha | Có | Không |
| Nguồn cung cấp | Máy phát điện xoay chiều và nguồn điện | Pin, bình ắc quy, nguồn điện, chuyển đổi từ nguồn AC thành DC,… |
Bảng trên tóm tắt những khác biệt cơ bản giữa dòng điện xoay chiều (AC) và dòng điện một chiều (DC).
Cách biến đổi dòng điện một chiều thành dòng điện xoay chiều
Máy biến tần (inverter) là thiết bị quan trọng trong việc chuyển đổi dòng điện từ DC thành AC để hòa lưới điện quốc gia và cung cấp điện cho các thiết bị tiêu thụ. Nguyên lý hoạt động của máy biến tần như sau:
- Bước đầu tiên, dòng điện DC được đưa vào cuộn dây sơ cấp của máy biến áp hình tròn thông qua đĩa quay tròn.
- Sau đó, máy biến tần sử dụng cuộn dây thứ cấp với nhiều vòng dây để tăng mức điện áp của dòng điện AC đầu ra. Điều này là cần thiết vì điện áp xoay chiều cần phải đạt mức phù hợp với hệ thống điện và các thiết bị tiêu thụ.
- Tốc độ quay của đĩa tròn được điều chỉnh để điều chỉnh tần số của dòng điện xoay chiều đầu ra.
- Khi đĩa quay, dòng điện DC sẽ được chuyển hướng liên tục và thông qua dây dẫn để đến cuộn sơ cấp của máy biến áp.
- Tại cuộn sơ cấp, máy biến tần sẽ biến đổi điện áp một chiều thành điện áp xoay chiều, cung cấp nguồn điện xoay chiều thay vì nguồn điện một chiều ban đầu.
Như vậy, qua quá trình này, máy biến tần cho phép chuyển đổi dòng điện DC thành dòng điện AC, thích ứng với yêu cầu của lưới điện và các thiết bị sử dụng điện xoay chiều.