Soạn bài tục ngữ về con người và xã hội

Những câu tục ngữ phản ánh kinh nghiệm thuộc nhiều lĩnh vực trong đời sống. Hôm nay, Trangtailieu.com muốn cung cấp bài Soạn văn 7: Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội , thuộc sách Cánh diều, tập 2. Hy vọng nhũng hướng dẫn soạn bài tục ngữ về con người và xã hội của Trang Tài Liệu sẽ giúp các em chuẩn bị tốt cho tiết học sắp tới.

Trangtailieu.com sẽ được giới thiệu đến các bạn học sinh lớp 7 để giúp chuẩn bị bài nhanh chóng và đầy đủ hơn. Mời tham khảo nội dung chi tiết ngay sau đây.

Hướng dẫn Soạn bài tục ngữ về con người và xã hội

Câu 1 (trang 12 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Đọc kĩ văn bản và chú thích để hiểu câu tục ngữ

Câu 2 (trang 12 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Phân tích câu tục ngữ:

Câu	Nghĩa câu tục ngữ	Giá trị câu tục ngữ	Giá trị kinh nghiệm mà câu tục ngữ thể hiện
1	Con người quý giá hơn tiền bạc	Đề cao giá trị con người	Răn dạy con người biết quý trọng bản thân, biết tạo lập giá trị tự thân
2	Răng, tóc là phần thể hiện tính nết của con người	Phải biết chăm chút từng yếu tố thể hiện hình thức, tính nết tốt đẹp của con người	Rèn dũa con người từ những điều nhỏ nhất về hình thức
3	Khó khăn về vật chất vẫn phải sống trong sạch, thiện lương	Trong hoàn cảnh khó khăn, cần giữ nhân cách tốt đẹp	Răn con người nên không được tham lam, làm liều ngay cả khi thiếu thốn, khó khăn.
4	Cần phải học cách ăn, nói… đúng chuẩn mực	Cần phải học các hành vi ứng xử văn hóa	Học cách ăn nói, giao tiếp lịch sự, hòa ái với mọi người.
5	Cần phải có thầy cô hướng dẫn, dạy bảo	Coi trọng vị thế, vai trò của người thầy trong giáo dục	Khuyên con người biết lễ nghĩa, tôn kính thầy cô
6	Đề cao việc học từ những người gần gũi thân thuộc như bạn bè	Không chỉ học ở thầy cô mà cần học ở bạn bè, những người xung quanh	Sự học không chỉ bó hẹp ở người thầy.
7	Con người cần phải biết yêu thương người khác như yêu bản thân mình	Đề cao cách ứng xử hòa ái.	Giáo dục con người biết yêu thương, vị tha
8	Phải biết nhớ ơn người cho trái ngọt, quả lành	Phải biết ơn người mang lại thành quả cho mình hưởng thụ	Nghĩa cử đền ơn đáp nghĩa
9	Nhiều cá thể gộp lại sẽ tổng hợp được sức mạnh làm việc lớn	Khẳng định sức mạnh của sự đoàn kết	Giáo dục về lối sống tập thể, tránh những tiêu cực cá nhân

Câu 3 (trang 13 sgk ngữ văn 7 tập 2)

So sánh:

– Giống: đều đề cao việc học tập, học hỏi, chỉ có học tập, biết tìm thầy mới có thể thành tài, đóng góp được cho xã hội

– Khác:

   + Không thầy đố mày làm nên: Khẳng định tầm quan trọng, vai trò của người thầy trong giáo dục

   + Học thầy không tày học bạn: Mở rộng môi trường học, có thể học ở bất cứ đâu, học ngay từ bạn bè

– Lời khuyên răn trong hai câu tục ngữ này không mâu thuẫn, trái ngược nhau mà bổ sung lẫn nhau chặt chẽ, hợp lí khi đề cao việc mở rộng môi trường, phạm vi học hỏi.

– Một số câu tục ngữ tương tự:

– Bán anh em xa mua láng giềng gần

– Xảy đàn tan nghé

– Máu chảy ruột mềm.

Câu 4 (trang 13 sgk ngữ văn 7 tập 2)

Diễn đạt bằng cách so sánh:

   + Học thầy không tày học bạn: quan hệ so sánh được thể hiện qua từ “không tày”

   + Một mặt người bằng mười mặt của: Hình thức so sánh, với đối lập đơn vị chỉ số lượng (một >< mười khẳng định sự quý giá của người so với của)

– Diễn đạt bằng hình ảnh ẩn dụ:

   + Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ: ẩn dụ ngựa- nghĩa đen chuyển sang nghĩa bóng là con người, cá thể trong một tập thể, cần được tương hỗ, yêu thương.

   + Ăn quả nhớ kẻ trồng cây: từ cây- quả nghĩa đen chuyển sang thành quả và người có công giúp đỡ sinh thành.

– Dùng từ và câu có nhiều nghĩa:

   + Cái răng, cái tóc là góc con người: răng, tóc được hiểu là những yếu tố hình thức nói chung – hình thức nói lên lối sống, phẩm cách

   + Đói cho sạch, rách cho thơm: không những đói rách không mà còn chỉ thiếu thốn, khó khăn nói chung. Sạch, thơm chỉ việc giữ gìn nhân cách, tư cách.

Luyện tập

Câu hỏi (trang 13 SGK): Những câu tục ngữ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với những câu tục ngữ trong Bài 19 đã học.

Một số câu tục ngữ đồng nghĩa:

– Máu chảy ruột mềm

– Chết vinh còn hơn sống nhục

Một số câu tục ngữ trái nghĩa:

– Được chim bẻ ná, được cá quên nơm

– Trọng của hơn người

Ý nghĩa – Nhận xét

    – Học sinh nhận ra được ý nghĩa của những câu tục ngữ về con người và xã hội, đó là: tôn vinh giá trị con người, đồng thời đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất và lối sống mà con người cần phải có. Từ đó, học sinh đúc kết cho mình những bài học đời sống thiết thực.

    – Học sinh thấy được cách nói ví von, ẩn dụ giàu hình ảnh, hàm súc của những câu tục ngữ về con người và xã hội.

Soạn bài tục ngữ về con người và xã hội mẫu 2

Chuẩn bị

Học sinh tìm đọc.

Đọc hiểu

Đề tài các câu tục ngữ ở đây có gì giống với các câu tục ngữ đã học ở trước?

Gợi ý:

Đề tài của các câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động sản xuất và con người.

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Có thể chia các câu tục ngữ trong văn bản làm mấy nhóm? Đó là những nhóm nào?

• Thiên nhiên: 1, 2, 3
• Lao động, sản xuất: 4
• Con người: 5, 6, 7 và 8

Câu 2. Nêu cách hiểu của em về các câu tục ngữ trên.

– Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ: Trời có màu ráng mỡ gà, sẽ có mưa bão lớn. Vì vậy phải chú ý chống bão cho nhà cửa.

– Nhất thì, nhì thục: Câu tục ngữ nêu vai trò của thời vụ (kịp thời) là hàng đầu. Sau đó mới là yếu tố làm đất kĩ, cẩn thận.

– Mống đông vồng tây, chẳng mưa dây cũng bão giật: Một kinh nghiệm dự đoán thời tiết. Nếu trời có cầu vồng ở phía đông hoặc ở phía tây là sắp có mưa to gió lớn.

– Tôm đi chạng vạng, cá đi rạng đông: Nếu muốn bắt tôm thì phải đi buổi gần chập tối, còn bắt cá thì đi lúc bình minh rạng đông.

– Đói cho sạch, rách cho thơm: Đời sống vật chất có khó khăn vẫn phải sống trong sạch, giữ gìn phẩm chất tốt đẹp.

– Chết trong hơn sống đục: Thà chết mà giữ được nhân phẩm còn hơn sống mà phải chịu nhục.

– Có công mài sắt, có ngày nên kim: Cố gắng thì việc khó thế nào cũng sẽ xong.

– Ăn quả nhớ kẻ trồng cây: Khi được hưởng thành quả nào đó, phải nhớ đến người có công xây dựng nên, phải biết ơn người đã giúp mình.

Câu 3. Những câu tục ngữ trong văn bản có ý nghĩa gì đối với đời sống thực tiễn của con người?

Những câu tục ngữ trong văn bản giúp con người vận dụng vào trong đời sống thực tiễn.

Câu 4. Theo em, vì sao nói: Tục ngữ là kho tàng trí tuệ của nhân dân?

Tục ngữ đúc kết kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt trong đời sống.

Câu 5. Hãy nêu một câu tục ngữ mà em thấy có ích đối với cuộc sống của chính mình.

Ví dụ: Lá lành đùm lá rách, Ăn quả nhớ kẻ trồng cây…

Mong rằng hướng dẫn Soạn bài tục ngữ về con người và xã chi tiết sẽ giúp các em hoàn thành tốt phần chuẩn bị cho tiết học sắp tới, cũng như có thể học tập tốt môn văn. Đừng quên theo dõi website của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin, tài liệu học tập hữu ích khác.