Giáo Án Môn Văn 6: Nội Dung Bài Ngôi Nhà Của Chúng Ta Sách Kết Nối Tri Thức

a) Mục tiêu: Giúp HS

- Kết nối kiến thức từ cuộc sống vào nội dung bài học.

- Khám phá tri thức Ngữ văn.

b) Nội dung:

GV yêu cầu HS quan sát video, trả lời câu hỏi của GV.

HS quan sát, lắng nghe video bài hát “Ngôi nhà chung của chúng ta” suy nghĩ cá nhân và trả lời.

c) Sản phẩm: HS nêu/trình bày được

- Nội dung của video bài hát: Ngôi nhà chung của chúng ta.

- Cảm xúc của cá nhân (định hướng mở).

- Tri thức ngữ văn: Văn bản, đoạn văn trong văn bản, các yếu tố và cách triển khai của văn bản thông tin, văn bản đa phương thức.

d) Tổ chức thực hiện:

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Chiếu video, yêu cầu HS quan sát, lắng nghe & đặt câu hỏi:

? Cho biết nội dung của bài hát? Bài hát gợi cho em cảm xúc gì?

B2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ cá nhân

B3: Báo cáo, thảo luận: HS trả lời câu hỏi của GV

B4: Đánh giá kết quả nhiệm vụ học tập:

GV: tổ chức HS đánh giá và nhận xét các lẫn nhau

GV: chốt vấn đề

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

GV: yêu cầu học sinh đọc phần tri thức ngữ văn bài 9.

GV: Tổ chức HS theo 4 nhóm

Nhóm 1: Nêu khái niệm về văn bản thông tin và khái niệm về đoạn văn trong văn bản?

Nhóm 2: Hãy chỉ ra các yếu tố cấu thành và cách triển khai văn bản thông tin? Các văn bản truyện hay thơ mà em đã học ở các bài học trước có phải là văn bản thông tin không?

Nhóm 3: Văn bản đa phương thức là loại văn bản như thế nào? Hãy lấy ví dụ về văn bản đa phương thức mà em đã từng đọc?

Nhóm 4: Thế nào là từ mượn và hiện tượng vay mượn từ?

B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS đọc phần tri thức ngữ văn

- HS thảo luận theo nhóm

B3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm báo cáo nội dung đã thảo luận

B4: Đánh giá kết quả nhiệm vụ học tập:

GV: tổ chức HS đánh giá và nhận xét các nhóm

GV: chốt vấn đề

1. Văn bản thông tin:

- Là một đơn vị giao tiếp có tính hoàn chỉnh về nội dung và hình thức, tồn tại ở dạng viết hoặc dạng nói. Dùng để trao đổi thông tin trình bầy suy nghĩ, cảm xúc…

2. Đoạn văn trong văn bản:

- Đoạn văn là bộ phận quan trọng của văn bản,

có sự hoàn chỉnh tương đổi vẻ ý nghĩa và hình thức,

3. Các yếu tố và cách triển khai văn bản thông tin

- Một văn bản thông tin thường có các yêu tổ như: nhan để (một số văn bản có sa-pô dưới nhan đề), đề mục (tên gọi của các phân). đoạn văn, tranh ảnh,...

- Mỗi văn bản thông tin có một cách triển khai riêng như thời gian hoặc nhân quả

4. Văn bản đa phương thức

- Văn bản đa phương thức là loại văn bản có sử dụng phối hợp phương tiện ngôn ngữ và các phương tiện phi ngôn ngữ như ki hiệu. sơ đổ. biểu đồ, hinh ảnh...

5. Từ mượn và hiện tượng vay mượn từ.

- Từ mượn là từ có nguồn gốc từ một ngôn ngữ khác. Tiếng Việt từng vay mượn nhiều từ của tiếng Hán và tiếng Pháp. Hiện nay, tiếng Việt có xu hướng vay mượn nhiều từ của tiếng Anh.

Một số hình ảnh minh họa cho thông tin tri thức Ngữ văn về văn bản đa phương thức

Hoạt động 3: LUYỆN TẬP

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV: yêu cầu học sinh so sánh văn bản thông tin với VB đa phương thức?

B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS hoạt động cá nhân tự hoàn thiện phần nội dung đã tìm hiểu ở hoạt động 2

B3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS trình bày phần so sánh giữa 2 kiểu văn bản.

B4: Đánh giá kết quả nhiệm vụ học tập:

GV: tổ chức HS đánh giá và nhận xét các sản phẩm

GV: Sửa chữa hoàn chỉnh, tuyên dương các em có cách trình bầy lưu loát, rõ ràng.

* So sánh

- Giống nhau:

+ Đều là thẻ loại văn bản

- Khác nhau:

+ Văn bản thông tin: Là một đơn vị giao tiếp có tính hoàn chỉnh về nội dung và hình thức, tồn tại ở dạng viết hoặc dạng nói. Dùng để trao đổi thông tin trình bầy suy nghĩ, cảm xúc…

+ Văn bản đa phương thức: Là loại văn bản có sử dụng phối hợp phương tiện ngôn ngữ và các phương tiện phi ngôn ngữ như ki hiệu. sơ đổ. biểu đồ, hinh ảnh...

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1::Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

GV: yêu cầu học sinh viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về trách nhiệm của con người với trái đất

B2:: Thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS viết đoạn văn

B3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- 2 HS trình bày

B4: Đánh giá kết quả nhiệm vụ học tập:

GV: tổ chức HS đánh giá và nhận xét các phần trình bày

GV: chốt vấn đề

Trái Đất đang ngày càng nóng lên, nhiều hiện tượng như thiên tai, hiệu ứng nhà kính, ô nhiễm môi trường đang đe dọa đến sự sống của con người trên trái đất. Mà nguồn gốc của tất cả những hiện tượng trên chủ yếu do con người, ý thức và hành động của con người đã khiến Trái đất ngày càng biến đổi theo chiều hướng tiêu cực. Trách nhiệm của chúng ta là gì? Nếu chúng ta không ý thức bảo vệ ngôi nhà chung.

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Hướng dẫn cách đọc & yêu cầu HS đọc.

? Văn bản thuộc thể loại nào?

? Các yếu tố tạo lên văn bản là gì??

? Liệt kê những thông tin chủ yếu mà văn bản đã đưa đến cho người đọc? HS liệt kê theo cách gạch đầu dòng các sự việc chính.

? Văn bản chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?

- Chia nhóm lớp, giao nhiệm vụ:

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Đọc văn bản

- Làm việc cá nhân 2’, nhóm 5’

+ 2 phút đầu, HS ghi kết quả làm việc ra phiếu cá nhân.

+ 5 phút tiếp theo, HS làm việc nhóm, thảo luận và ghi kết quả vào ô giữa của phiếu học tập, dán phiếu cá nhân ở vị trí có tên mình.

GV:

- Chỉnh cách đọc cho HS (nếu cần).

- Theo dõi, hỗ trợ HS trong hoạt động nhóm.

B3: Báo cáo, thảo luận

HS: Trình bày sản phẩm của nhóm mình. Theo dõi, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

GV:

- Nhận xét cách đọc của HS.

- Hướng dẫn HS trình bày bằng cách nhắc lại từng câu hỏi

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn vào mục sau .

1) Đọc và tìm hiểu chú thích

- HS đọc đúng.

2) Tìm hiểu chung

- Thể loại: Văn bản thông tin.

- Các thành phần: nhan đề, sa pô, đề mục, tranh ảnh.

- Yếu tố cấu thành

+ Trái đất là một trong tám hành tinh của hệ Mặt Trời.

+ Nước chiếm 2/3 bề mặt Trái đất.

+ Trái đất là nơi cư ngụ của muôn loài.

+ Con người là đỉnh cao ỳ diệu của sự sống trên trái đất.

+ Tình trạng của Trái đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương.

- Văn bản chia làm 3 phần

+ Phần 1 từ đầu đến “365,25 ngày”, giới thiệu về trái đất.

+ Phần 2: Tiếp đến “sự sống trên trái đất” Vai trò của trái đất.

+ Phần 3: còn lại Thực trạng của trái đất.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

1. Giới thiệu về trái đất

a) Mục tiêu: Giúp HS

- Tìm hiểu được cấu tạo và hoạt động của trái đất.

b) Nội dung:

- GV sử dụng KT đặt câu hỏi

- HS làm việc cá nhân.

- HS trình bày sản phẩm, theo dõi, nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

? Đoạn văn Trái đất trong hệ mặt trời tập trung giới thiệu thông tin gì?

? Thông tin đó có ý nghĩa như thế nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS tìm chi tiết trong văn bản.

HS:

- Đọc SGK và tìm các thông tin được tác giả giới thiệu trong đoạn văn.

- Suy nghĩ cá nhân.

B3: Báo cáo kết quả

GV: Yêu cầu hs trả lời và hướng dẫn (nếu cần).

HS :

- Trả lời câu hỏi của GV.

- Theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét câu trả lời của HS và chốt kiến thức, kết nối với mục sau.

- Trái đất là một trong 8 hành tinh của hệ mặt trời

- Bao gồm sao thủy, sao kim, sao mộc, sao thổ, sao hảo, trái đất, sao Thiên Vương, sao Hải Vương.

- Hoạt động: vừa quay quanh trục của nó, vừa quay quanh hệ mặt trời.

-> Hiểu sơ lược về cấu tạo của trái đất

2. Vai trò của trái đất

a) Mục tiêu: Giúp HS

- Hiểu được nước là vị thần hộ mệnh của trái đất.

- Trái đất là nơi cư ngụ của muôn loài.

- Con người là sự sống kì diệu của trái đất.

b) Nội dung:

- GV sử dụng KT đặt câu hỏi, tổ chức hoạt động nhóm cho HS.

- HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm, trình bày sản phẩm, quan sát và bổ sung (nếu cần)

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS và phiếu học tập của HS đã hoàn thành.

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Chia nhóm.

- Phát phiếu học tập số 1 & giao nhiệm vụ:

? Đoạn văn vị thần hộ mệnh của trái đất tập trung giới thiệu thông tin gì?

? Chỉ ra những thông tin về sự hiện diện của nước trên trái đất?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Làm việc cá nhân 2’ (đọc SGK, tìm chi tiết)

- Làm việc nhóm 3’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến thống nhất để hoàn thành phiếu học tập).

- Đại diện lên báo cáo kết quả thảo luận nhóm, HS nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

GV: Hướng theo dõi, quan sát HS thảo luận nhóm, hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn).

B3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Yêu cầu HS báo cáo, nhận xét, đánh giá.

- Hướng dẫn HS trình bày ( nếu cần).

HS:

- Đại diện lên báo cáo sản phẩm của nhóm mình.

- Nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của nhóm.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang mục sau.

a) Vị thần hộ mệnh của sự sống trên trái đất.

- Đoạn văn: (“Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đắt) tập trung thông tin về vấn đề:

+ Nhờ có nước, Trái Đất là nơi duy nhất có sự sống.

+ Nước bao phủ gần 3/4 bề mặt Trái Đất. 

+ Nếu không có nước, Trái Đất chỉ là hành tinh khô chết, trơ trụi. 

+ Nhờ nước, sự sống trên Trái Đất phát triển dưới nhiều dạng phong phú

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Phát phiếu học tập số 2 & đặt câu hỏi:

? Sự sống trên trái đất phong phú như thế nào?

? Lấy ví dụ minh họa?

? Bức tranh minh hoạ làm sáng tỏ thông tin gì trong văn bản?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS tìm chi tiết trong văn bản.

HS:

- Đọc SGK và tìm chi tiết chứng tỏ là sự kì diệu của sự sống để hoàn thiện phiếu học tập.

- Suy nghĩ cá nhân.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV: Yêu cầu hs trả lời và hướng dẫn (nếu cần).

HS :

- Trả lời câu hỏi của GV.

- Theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét câu trả lời của HS và chốt kiến thức, kết nối với mục sau.

b) Trái đất - Nơi cư ngụ của muôn loài

- Trái đất có muôn loài tồn tại

+ Có loài bé nhỏ chỉ nhìn được bằng kính hiểm vi.

+ Có loài to lớn không lồ

-> Chúng sống ở khắp mọi nơi trên trái đất.

-> Chúng đều tồn tại và phát triển theo những quy luật sinh học lạ lùng.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Phát phiếu học tập số 3

- Chia nhóm cặp đôi và giao nhiệm vụ:

? Khi khẳng định con người là đỉnh cao kì diệu của sự sống tác giả đã xuất phát từ góc nhìn nào?

? Theo em điều gì có ở con người khiến con người có thể được xem là đỉnh cao kì diệu?

? Bức tranh trong trang 92 gợi lên trong em suy nghĩ gì về khát vọng và khả năng của con người? ? Hãy nhắc lại những câu chuyện mà trong đó có kể về cách thượng đế hay chúa trời tạo ra con người?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Làm việc cá nhân 2’ (đọc SGK, tìm chi tiết)

- Làm việc nhóm 3’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến thống nhất để hoàn thành phiếu học tập).

- Đại diện lên báo cáo kết quả thảo luận nhóm, HS nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

GV: Hướng theo dõi, quan sát HS thảo luận nhóm, hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn).

B3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Yêu cầu HS báo cáo, nhận xét, đánh giá.

- Hướng dẫn HS trình bày ( nếu cần).

HS:

- Đại diện lên báo cáo sản phẩm của nhóm mình.

- Nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của nhóm.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang mục sau.

c) Con người trên trái đất

- Tác giả xuất phát từ góc nhìn sinh học.

- Con người là động vật bậc cao, có bộ não và thần kinh phát triển nhất, có ý thức, có tình cảm có ngôn ngữ, biết tổ chức cuộc sống theo hướng tích cực.

- Con người cải tạo lại trái đất khiến cho nó người hơn, thân thiện hơn.

- Con người khai thác thiên nhiên bừa bãi gây ảnh hưởng xấu đến quá trình tồn tại và phát triển của sự sống trên trái đất.

3) Thực trạng của trái đất.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV hỏi học sinh.

? Hiện tại trái đất của chúng ta đang từng ngày từng giờ bị tổn thương như thế nào?

? Vì sao trái đất lại bị tổn thương như vậy?

? Câu hỏi cuối cùng của văn bản: “Trái đất có thể chịu đựng đến bào giờ” có ý nghĩa gì?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghe lĩnh hội suy nghĩ để trả lời

B3: Báo cáo, kết quả

GV:

- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi, nhận xét, đánh giá.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS:

- Theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ của học sinh

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang mục sau.

- Hiện tại, Trái Đất đang bị tổn thương bởi nhiều hành động vô ý thức, bất chấp của con người.

- Hậu quả: Hoang mạc xâm lấn, động vật tuyệt chủng, rác thải ngập tràn, khí hậu nóng dần, nước biển dâng nhấm chìm nhiều thành phố, cánh đồng, tầng ô-dôn thủng, ô nhiễm, đe dọa sự sống muốn loài.

- Câu hỏi nhức nhối: Trái Đất có thể chịu đựng đến bao giờ? Con người đứng trước thách thức lớn.

III. TỔNG KẾT

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Chia nhóm lớp theo bàn

- Phát phiếu học tập số 4

- Giao nhiệm vụ nhóm:

? Nêu những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản?

? Nội dung chính của văn bản “Trái đất cái – nôi của sự sống”?

? Ý nghĩa của văn bản.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Suy nghĩ cá nhân 2’ và ghi ra giấy.

- Làm việc nhóm 5’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến thống nhất để hoàn thành phiếu học tập).

GV hướng theo dõi, quan sát HS thảo luận nhóm, hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn).

B3: Báo cáo, thảo luận

HS:

- Đại diện lên báo cáo kết quả thảo luận nhóm, HS nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

GV:

- Yêu cầu HS nhận xét, đánh giá chéo giữa các nhóm.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm.

- Chuyển dẫn sang đề mục sau.

1. Nghệ thuật

- Nghệ thuật vừa theo trình tự thời gian vừa theo trình tự nhân quả giữa các phần trong văn bản. Cái trước làm nẩy sinh cho cái sau chúng có quan hệ rằng buộc với nhau

2. Nội dung

Trái đất là cái nôi của sự sống con người phải biết bảo vệ trái đất. Bảo trái đất là bảo vệ sự sống của chính mình.

3. Ý nghĩa

Kêu gọi mọi người luôn phải có ý thức bảo vệ trái đất.

Văn bản và đoạn văn

a) Mục tiêu: Giúp HS

- Nhận biết được đặc điểm và chức năng của văn bản và đoạn văn.

- Thực hiện được một số thao tác, yêu cầu (như nhận diện, phân tích, tóm tắt, sơ đồ hoá…) khi đối diện với đoạn văn hay văn bản.

b) Nội dung: GV chia nhóm, nêu câu hỏi; HS trả lời

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV chia nhóm, yêu cầu HS nhắc lại khái niệm văn bản, sau đó GV đặt câu hỏi:

? Qua văn bản “Trái Đất – cái nôi của sự sống”, em hãy nêu những bằng chứng cụ thể để khẳng định nó là một văn bản?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS: thảo luận đưa ra câu trả lời.

- GV: quan sát các nhóm, hướng dẫn HS hoàn thành nhiệm vụ.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày kết quả thảo luận.

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS.

- Chốt kiến thức. Chuyển dẫn sang câu hỏi 2.

1. Văn bản (SGK/Trang 77)

* Bài 1/ trang 81: Các bằng chứng cụ thể để khẳng định “Trái Đất – cái nôi của sự sống” là một văn bản:

- Hoàn chỉnh về nội dung và hình thức.

- Tồn tại ở dạng viết.

- VB dùng để trao đổi thông tin: Tác giả đã nêu ra 5 đề mục có các thông tin tới người đọc như vị trí của TĐ trong hệ MT, vai trò của nước, sự sống của sinh vật trên TĐ và hiện trạng TĐ.

- Qua văn bản, tác giả trình bày suy nghĩ, cảm xúc của mình: suy nghĩ về trách nhiệm của loài người trước hiện trạng của TĐ hiện nay.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV yêu cầu HS trả lời:

? Căn cứ vào những yếu tố nào để xác định tính chất của văn bản?

? Dựa vào đâu để xác định loại văn bản?

? Theo em những yếu tố nào không thể thiếu trong mọi trường hợp tạo lập văn bản?

- GV yêu cầu HS thảo luận câu hỏi: Văn bản “Trái Đất – cái nôi của sự sống” thuộc thể loại văn bản nào? Liệt kê những bộ phận cấu tạo của văn bản?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS: thực hiện nhiệm vụ

- GV: quan sát các nhóm, hướng dẫn HS hoàn thành nhiệm vụ.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày kết quả thảo luận.

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS.

- Chốt kiến thức. Chuyển dẫn sang câu hỏi 3.

2. Đặc điểm và loại văn bản (SGK/Trang 81)

* Bài 2/Trang 81

VB “Trái Đất – cái nôi của sự sống” thuộc loại văn bản thông tin, chức năng chính là cung cấp thông tin tới người đọc. Các bộ phận cấu tạo của văn bản:

- Nhan đề: Trái Đất – cái nôi của sự sống

- Sa-pô: Vì sao Trái Đất …. Bảo vệ Trái Đất?

- Đề mục:

+ Trái Đất trong hệ Mặt Trời.

+ “Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất.

+ Trái Đất – nơi cư ngụ của muôn loài.

+ Con người trên Trái Đất.

+ Tình trạng Trái Đất hiện nay ra sao?

- Các đoạn văn:

- Tranh minh hoạ:

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV yêu cầu HS nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống:

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS: thực hiện nhiệm vụ

- GV: quan sát các nhóm, hướng dẫn HS hoàn thành nhiệm vụ.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày kết quả thảo luận.

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS.

- Chốt kiến thức. Chuyển dẫn sang nhiệm vụ mới

*Bài 3/Trang 81

- VB Trái Đất – cái nôi của sự sống là một văn bản hoàn chỉnh do chứa đựng thông điệp rõ ràng và tất cả các thông tin đều tập trung vào vấn đề chính.

- Thông tin từ văn bản:

+ Trái đất hành tinh duy nhất trong hệ Mặt trời có sự sống. 

+ Nước là tài nguyên bao phủ 2/3 bề mặt Trái Đất. Nhờ có nước sự sống trên Trái Đất được duy trì, phát triển phong phú.

+ Trái Đất là nơi cư trụ của muôn loài động vật từ bậc thấp đến bậc cao.

+ Con người trên Trái Đất khai thác tài nguyên thiên nhiên một các bừa bãi

+ Trái Đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương nghiêm trọng

- Thông điệp từ văn bản: Con người cần có những suy nghĩ nghiêm túc và hành động tích cực để bảo vệ hành tinh xanh. Đó là vấn đề cần thiết và cấp bách. 

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS về vị trí; 1 HS đọc yêu cầu bài tập 4.

- GV hướng dẫn HS kẻ bảng vào vở và thống kê

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình kết quả

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc của HS.

- Chốt kiến thức lên màn hình.

- Chuyển dẫn sang nhiệm vụ mới

CÁC LOÀI CHUNG SỐNG VỚI NHAU NHƯ THẾ NÀO?

1. Văn bản được chia ra làm ….. đoạn: Cụ thể:

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

2. Thể loại vản bản: ……………………………………………………………………

Số lượng các loài sinh vật

Ý nghĩa

Có trên trái đất

……………………………………

……………………………………

……………………………………

Số lượng các loài SV con người đã biết

Động vật:

Thực vật:

Tính trật tự trong đời sống của muôn loài

Biểu hiện

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

Mục đích

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

Tổng kết

Nội dung

Văn bản đề cập đến vấn đề: ………………………………………………

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

Ý nghĩa

VB đã đặt ra cho con người vấn đề: ………………………………………

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

Nghệ thuật

- Số liệu dẫn chứng: ……………………………………………………….

……………………………………………………………………………..

- Cách mở đầu - kết thúc văn bản: ………………………………………...

……………………………………………………………………………..

I. TÌM HIỂU CHUNG

a) Mục tiêu: HS nhận biết được những thông tin chung của văn bản: bố cục, thể loại, giải nghĩa từ khó trong văn bản.

b) Nội dung: HS sử dụng sgk, trao đổi cặp đôi hoàn thành phiếu học tập số 1

c) Sản phẩm học tập: Những hiểu biết của HS về bố cục, thể loại của văn bản.

d) Tổ chức thực hiện:

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV lần lượt chuyển giao các nhiệm vụ cho HS)

- GV hướng dẫn cách đọc, chú ý khi đọc theo dõi cột bên phải để nhận biết một số ý được bàn luận.

- GV yêu cầu HS giải nghĩa những từ khó, dựa vào chú giải trong SGK: tiến hoá, quần xã, kí sinh.

- GV yêu cầu HS trao đổi cặp hoàn thành phiếu học tập số 1.

? Văn bản có thể chia ra làm mấy đoạn? Nội dung của mỗi đoạn?

? Văn bản thuộc thể loại gì?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc văn bản, giải thích từ khó

- HS trao đổi hoàn thành phiếu HT.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS đưa ra câu trả lời

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét, chốt lại kiến thức và chuyển dẫn vào hoạt động tiếp theo.

1. Đọc, hiểu chú thích: (sgk)

2. Bố cục: 3 phần

- Đoạn 1: Từ đầu đến “tổn thương của nó”: đặt vấn đề (đời sống của muôn loài trên TĐ và sự cân bằng rất dễ tổn thương của nó)

- Đoạn 2: Tiếp theo đến “đẹp đẽ này”: nội dung vấn đề (Sự đa dạng của các loài, tính trật tự trong đời sống của muôn loài, vai trò của con người trên TĐ)

- Đoạn 3: Phần còn lại: Kết luận vấn đề.

3. Thể loại: Văn bản thông tin

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

a. Mục tiêu:

- Vai trò quan trọng của số liệu và hình ảnh của một văn bản thông tin.

- Mối quan hệ giữa các chi tiết, dữ liệu với thông tin cơ bản của văn bản.

- Tầm quan trọng của việc xây dựng ý thức cùng chung sống với nhau trên hành tinh này.

- Biết thu thập thông tin liên quan đến văn bản Các loài cùng chung sống với như thế nào?

- Trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản Các loài cùng chung sống với như thế nào?

- Phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của truyện với các truyện có cùng chủ đề.

- Đoàn kết, thật thà, lương thiện.

b. Nội dung: HS hoạt động cá nhân/cặp đôi, sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để trả lời câu hỏi của GV

c. Sản phẩm học tập: Nội dung vấn đề đặt ra trong văn bản, thông tin chính của văn bản, kết thúc vấn đề và giá trị nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa của văn bản.

d. Tổ chức thực hiện:

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

? Trong phần mở đầu tác giả đã dẫn vào bài bằng cách nào? Cách vào bài này có tác dụng gì?

? Vấn đề tác giả đặt ra trong phần này là gì? Theo em, đây có phải là vấn đề đáng quan tâm hiện nay không? Vì sao?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi và trả lời từng câu hỏi:

+ HS: Tác giả đã kể lại cuộc hội thoại ngắn giữa hai nhân vật trong bộ phim hoạt hình nổi tiếng Vua sư tử để nói về vấn đề mà tác giả muốn đề cập  Cách vào bài này khiến cho vấn đề bàn luận trở nên nhẹ nhàng, lôi cuốn, vì phim này đã được nhiều người biết tới.

+ Vấn đề tác giả đặt ra: đời sống của muôn loài trên trái đất và sự cân bằng rất dễ bị tổn thương của nó  Là một vấn đề cấp thiết

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày câu trả lời

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét, chốt lại kiến thức và chuyển dẫn vào hoạt động tiếp theo.

1. Đặt vấn đề

- Đời sống của muôn loài trên Trái Đất và sự cân bằng rất dễ bị tổn thương của nó.

 Là một vấn đề cấp thiết trong hoàn cảnh hiện nay khi con người đang can thiệp ngày càng nhiều vào thiên nhiên.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV chiếu các hình ảnh giới thiệu về sự đa dạng sinh học

- Phát phiếu học tập số 2, yêu cầu HS làm việc theo cặp.

? Hãy tìm những dẫn chứng trong đoạn (2) để thể hiện sự phong phú của các loài trên TĐ?

? Sự chênh lệch giữa số lượng loài sinh vật tồn tại trên thực tế và con số về số lượng loài đã đã nhận biết nói với chúng ta điều gì?

- GV đặt tiếp câu hỏi tìm hiểu đoạn (3): Hãy quan sát ảnh minh hoạ và dựa vào việc quan sát thực tế của em, hãy cho biết:

? Kể về một du lịch sinh thái hay khu bảo tồn thiên nhiên mà em biết. Ở đó em thấy các loài sinh vật nào và chúng sống với nhau ra sao?Từ đó em hiểu gì về quần xã sinh vật?

? Số lượng các loài ở mỗi quần xã có giống nhau không? Chúng phụ thuộc vào điều gì?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận hoàn thành phiếu học tập số 2 và trả lời từng câu hỏi.

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận:

+ Các loài sinh vật vật cùng chung sống với nhau rất đông đúc, chúng ảnh hưởng và tác động đến nhau.

+ Sự đa dạng ở mõi quần xã phụ thuộc vào nhiều yếu tố: sự cạnh tranh giữa các loài, mối quan hệ con mồi – vật ăn thịt, mức độ thay đổi các yếu tố vật lí – hoá học của môi trường…

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức: Có nhiều số liệu thống kê khác nhau, tuy nhiên, người đọc cần lưu ý số liệu thường chỉ có giá trị thời điểm, đòi hỏi người đọc phải thường xuyên nhớ về mốc ra đời của văn bản ấy. Vì vậy, khi đọc một văn bản thông tin, người đọc cần lưu ý về những dẫn chứng được thống kê trong văn bản.

- Chuyển giao nhiệm vụ mới.

2. Nội dung vấn đề

a. Sự đa dạng của các loài

- Các loài sinh vật trên TĐ rất đa dạng, phong phú.

- Con người chưa khám phá hết số lượng các loài trên TĐ.

- Giữa các loài có sự phụ thuộc lẫn nhau.

- Mỗi quần xã giống như một thế giới riêng, trong đó các loài cùng chung sống với số lượng cá thể khác nhau.

- Sự đa dạng ở mỗi quần xã phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV yêu cầu HS đọc đoạn (5) và đặt câu hỏi:

? Em hiểu thế nào về tính trật tự? “Trật tự” có đồng nghĩa với “ổn định” không?

- GV phát phiếu học tập số 3. Yêu cầu HS trao đổi cặp.

? Tính trật tự trong đời sống của muôn loài được biểu hiện như thế nào? Mục đích của sự trật tự này?

? Nếu chỉ tồn tại quan hệ đối kháng hoặc quan hệ hỗ trợ trong quần xã sinh vật thì điều gì sẽ xảy ra

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi và trả lời từng câu hỏi

- GV quan sát, hỗ trợ HS

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận:

+ Tính trật tự có thể được hiểu là sự sắp xếp theo một thứ tự, một quy tắc nhất định, có tổ chức, có kỉ luật trong một tập thể, tổ chức nào đó. Trật tự có thể hiểu là tình trạng ổn định.

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức, chuyển giao nhiệm vụ mới.

b. Tính trật tự trong đời sống của muôn loài

- Nếu chỉ tồn tại quan hệ đối kháng hoặc quan hệ hỗ trợ thì sự cân bằng trong đời sống của các loài trong một quần xã lập tức bị phá vỡ.

B1: chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV hướng dẫn HS đọc tiếp đoạn (7) trong văn bản và trả lời câu hỏi:

? Những bước tiến vượt bậc của nhân loại có ảnh hưởng đến cuộc sống của muôn loài không? Ảnh hưởng như thế nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trả lời từng câu hỏi

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức: Con người chúng ta cũng như vô vàn các loại sinh vật khác có mặt trên TĐ này, tất cả cùng thở chung một bầu không khí, cùng ăn thức ăn và uống nguồn nước từ thiên nhiên. Nhưng với trí óc phát triển nhanh chóng, những sáng tạo đã giúp con người cải thiện cuộc sống của mình tốt hơn, trở thành bá chủa trong muôn loài. Chính điều đó khiến cho con người trở nên tự kiêu, tự cho mình quyền sắp đặt lại trật tự, can thiệp một cách thô bạo vào sự phát triển của thiên nhiên khiến cho đời sống muôn loài bị xáo trộn, nhiều loài đã biến mất. Những điều đó sẽ có tác động xấu ngược lại tới sự sống trên hành tinh của chúng ta và với trực tiếp loài người. Vì vậy con người cần tỉnh ngộ, biết cách chung sống hài hoà với muôn loài để xây dựng lại cuộc sống bình yên vốn có trước đây của TĐ.

- Chuyển giao nhiệm vụ mới.

c. Vai trò của con người trên TĐ

- Con người cho rằng mình là chúa tể của thế giới, đã tuỳ ý xếp đặt lại trật tự mà tạo hoá gây dựng

 Đời sống muôn loài bị xáo trộn, phá vỡ do chịu tác động xấu từ con người.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

? Đoạn văn thứ (8) đã đề cập đến vấn đề gì?

? Theo em, cách mở đầu và kết thúc của văn bản có gì đặc sắc?

? Nếu bỏ đi đoạn mở và đoạn kết, chất lượng của VB thông tin này sẽ bị ảnh hưởng như thế nào ?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trả lời từng câu hỏi

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày: Mở bài và kết bài đều nhắc đến câu thoại của nhân vật Vua sư tử Mu-pha-sa trong phim hoạt hình Vua sư tử.

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức: Cách mở-kết hô ứng, giàu sắc thái cảm xúc đã giúp cho VB này trở nên hấp dẫn người đọc, tránh đi sự khô khan vốn có trong các VB thông tin. Đồng thời, gợi cho người đọc nhiều suy nghĩ không chỉ là vấn đề khoa học được đề cập mà còn là bài học ý nghĩa cho loài người được gợi lên từ tác phẩm nghệ thuật lừng danh thế giới “Vua sư tử”.

3. Kết thúc vấn đề:

- Con người cần hiểu và có cách ứng xử đúng đắn với muôn loài trên TĐ.

B1: chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- GV phát phiếu học tập số 4

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm 4

? Văn bản có ý nghĩa gì? Nêu những đặc sắc nghệ thuật của VB?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi

B3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

III. Tổng kết

1. Nội dung: Văn bản đề cập đến vấn đề sự đa dạng của các loài vật trên TĐ và trật tự trong đời sống muôn loài.

2. Ý nghĩa: VB đã đặt ra cho con người vấn đề cần biết chung sống hài hoà với muôn loài, để bảo tồn sự đa dạng của thiên nhiên trên TĐ.

3. Nghệ thuật:

- Số liệu dẫn chứng phù hợp, cụ thể, lập luận rõ ràng, logic có tính thuyết phục.

- Cách mở đầu - kết thúc văn bản có sự thống nhất, hỗ trợ cho nhau tạo nên nét đặc sắc, độc đáo cho VB.

Văn bản và đoạn văn

a) Mục tiêu: Giúp HS

- Nhận biết được đặc điểm và chức năng của văn bản và đoạn văn.

- Thực hiện được mốt số thao tác, yêu cầu (như nhận diện, phân tích, tóm tắt, sơ đồ hóa…) khi đối diện với đoạn văn hay văn bản.

b) Nội dung

- Hs trả lời các câu hỏi của GV.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của GV & HS

Nội dung cần đạt

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Yêu cầu HS xem lại 3 mục đầu của phần Tri thức ngữ văn .

- Chia nhóm lớp & đặt câu hỏi:

? Vì sao bài Trái đất - cái nôi của sự sống có thể được xem là một văn bản? Một sản phẩm được gọi là văn bản thì phải đảm bảo những tiêu chuẩn gì?

? Em có nhận xét khi đối chiếu số lượng các yếu tố, bộ phận tạo thành văn bản này với số lượng các yếu tố, bộ phận tạo thành một văn bản khác đã học? Theo em những yếu tố, bộ phận nào không thể thiếu trong mọi trường hợp tạo lập văn bản?

? Có thể cắt bỏ những tranh ảnh trong văn bản này hay không? Vì sao?

? Nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống.

GV lưu ý: Nội dung 2 khung đặt bên phải của trang không phải là đáp án, đó là những gợi ý nhất định cho việc thực hiện các yêu cầu và bài tập.

B2: Thực hiện nhiệm vụ (GV & HS)

HS:

- Đọc 3 mục đầu của phần Tri thức ngữ văn T 88 .

- Hoạt động nhóm

+ 2 phút làm việc cá nhân

+ 5 phút thảo luận nhóm để hoàn thành phiếu học tập

GV:

- Theo dõi, quan sát HS hoạt động…

- Hướng dẫn HS….

- Hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn…

B3: Báo cáo, thảo luận (GV & HS)

GV:

- Yêu cầu HS trả lời, báo cáo sản phẩm…

- Yêu cầu HS nhận xét, đánh giá…

HS:

- Trả lời câu hỏi

- Báo cáo sản phẩm nhóm

- Theo dõi, nhận xét, đánh giá, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ làm việc nhóm của HS

- Đánh giá sản phẩm nhóm của HS

- Chốt kiến thức.

1. Bằng chứng cụ thể để khẳng định Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Trái đất - cái nôi của sự sống có các yếu tố: Nhan đề, đề mục các phần (5 phần), có 5 đoạn văn và 2 bức tranh minh họa cho nội dung văn bản.

- Văn bản được triển khai theo quan hệ nguyên nhân - kết quả.

2. Liệt kê những bộ phận tạo thành văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Nhan đề

- Đề mục

- Các đoạn văn

- Tranh minh họa

3. Không thể cắt bỏ các tranh ảnh trong văn bản này. Lý do:

- Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản. Yếu tố cấu thành nên thể loại văn bản này chính là tranh minh họa.

- Cần có tranh ảnh minh họa sẽ làm nội dung bài viết được nổi bật hơn, có những hình thức khác nhau để người đọc so sánh, tưởng tưởng và cảm nhận. 

4. Nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống:

- Thông tin từ văn bản:

+ Trái đất hành tinh duy nhất trong hệ Mặt trời có sự sống. 

+ Nước là tài nguyên bao phủ 2/3 bề mặt Trái đất. Nhờ có nước sự sống trên Trái đất được duy trì, phát triển phong phú.

+ Trái đất là nơi cư trụ của muôn loài động vật từ bậc thấp đến bậc cao.

+ Con người trên Trái đất khai thác tài nguyên thiên nhiên một các bừa bãi

+ Trái đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương nghiêm trọng

- Thông điệp từ văn bản: Con người cần có những suy nghĩ nghiêm túc và hành động tích cực để bảo vệ hành tinh xanh. Đó là vấn đề cấp thiết và cấp bách. 

Thứ tự đoạn văn trong văn bản

Điểm mở đầu và điểm kết thúc của đoạn văn 

Ý chính của đoạn văn 

Chức năng của đoạn văn trong văn bản

 ……………………

……………………

 ……………………

……………………

 …………………

…………………

 …………………

……………………

Thứ tự đoạn văn trong văn bản

Điểm mở đầu và điểm kết thúc của đoạn văn 

Ý chính của đoạn văn 

Chức năng của đoạn văn trong văn bản

Đoạn 3 (Trái đất - nơi cư ngụ của muôn loài )

Điểm mở đầu: Muôn loài tồn tại trên Trái đất; Điểm kết thúc: Tất cả sự sống trên Trái đất đều tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học bí ẩn, lạ lùng)

Sự sống trên Trái Đất thật phong phú, muôn màu

Làm rõ nét thêm nội dung của văn bản: Trái đất là cái nôi của sự sống đối với muôn loài

Những cách hành xử đối với Trái đất

Điểm chung

=> Thái độ của tác giả:

Nhận ra thái độ ấy vì:

- Nhà thơ đã hình dung trái đất , đã xưng hô:

- Nhìn/nghĩ về Trái đất nhà thơ đã thấy:

- Hình ảnh “máu”, “nước mắt” thường được dùng với ngụ ý:

- Chuyển ngôn ngữ hình ảnh của nhà thơ thành ngôn ngữ thông tin mang tính chất trực tiếp và đơn giản:

=> Thái độ của nhà thơ đối với Trái đất:

Nghệ thuật

Nội dung

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

a) Mục tiêu: Giúp HS nêu được những nét chính về tác giả Ra - xun Gam - da - tốp.

b) Nội dung:

- GV hướng dẫn HS đọc văn bản và đặt câu hỏi.

- Hs đọc, quan sát SGK và tìm thông tin để trả lời câu hỏi của GV.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi

? Nêu những hiểu biết của em về tác giả Ra - xun Gam- da -tốp?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS đọc và tìm thông tin.

HS quan sát SGK.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu HS trả lời.

HS trả lời câu hỏi của GV.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

Nhận xét câu trả lời của HS và và chốt kiến thức lên màn hình.

- Ra -xun Gam- da -tốp (1923 – 2003)

- Người dân tộc A-va, nước cộng hòa Đa -ghe-xtan thuộc Liên bang Nga.

- Thơ ông tràn đầy tình yêu thương đối với quê hương, con người, sự sống và luôn hướng tới việc xây đắp tình hữu nghị giữa các dân tộc.

- Các tác phẩm chính: Năm tôi sinh, Mùa xuân Đa-ghe-xtan, Trái tim tôi trên núi, Những ngôi sao xa, Đa-ghe-xtan của tôi…

2. Tác phẩm

a) Mục tiêu: Giúp HS

- Biết được những nét chung của văn bản (Thể loại, bố cục…)

b) Nội dung:

- GV sử dụng KT đặt câu hỏi, sử dụng KT khăn phủ bàn cho HS thảo luận nhóm.

- HS suy nghĩ cá nhân để trả lời, làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.

c) Sản phẩm: Câu trả lời và phiếu học tập đã hoàn thành của HS

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

? Với văn bản này chúng ta nên đọc như thế nào?

- Hướng dẫn cách đọc, GV đọc mẫu & yêu cầu 2 HS đọc.

- Chia nhóm lớp, giao nhiệm vụ:

? Em hãy cho biết xuất xứ của bài thơ?

? Em hãy nhắc lại khái niệm văn bản thông tin?

? Em hãy tóm tắt thông tin có trong văn bản?

? Văn bản chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Đọc to, lưu loát, giọng có phẫn nộ, thương xót, dịu dàng

- Đọc văn bản

- Làm việc cá nhân 2’, nhóm 5’

+ 2 phút đầu, HS ghi kết quả làm việc ra phiếu cá nhân.

+ 5 phút tiếp theo, HS làm việc nhóm, thảo luận và ghi kết quả vào ô giữa của phiếu học tập, dán phiếu cá nhân ở vị trí có tên mình.

GV:

- Chỉnh cách đọc cho HS (nếu cần).

- Theo dõi, hỗ trợ HS trong hoạt động nhóm.

B3: Báo cáo, thảo luận

HS: Trình bày sản phẩm của nhóm mình. Theo dõi, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

GV:

- Nhận xét cách đọc của HS.

- Hướng dẫn HS trình bày bằng cách nhắc lại từng câu hỏi

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn vào mục sau .

a) Đọc và tìm hiểu chú thích

- HS đọc đúng.

b) Tìm hiểu chung

- Viết năm 1967 bằng tiếng Avar. Bản dịch ra tiếng Việt của Minh Tâm được thực hiện dựa trên bản dịch Tiếng Nga của Na-um Grep-nhi - ốp.

- Thông tin có trong bài thơ Trái đất: truyền dạt thông tin: Hãy bảo vệ Trái đất.

- Văn bản chia làm 2 phần

+ P1 (khổ 1): Thái độ của nhà thơ với những kẻ đang hủy hoại Trái đất.

+ P2 (khổ 2): Thái độ của nhà thơ đối với Trái đất.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

1. Thái độ của nhà thơ với bọn hủy hoại Trái đất

a) Mục tiêu: Giúp HS

- Tìm được những cách ứng xử đối với Trái đất được nhắc tới trong khổ thơ, tìm được điểm chung của cách ứng xử đó

b) Nội dung:

- GV sử dụng KT đặt câu hỏi, tổ chức hoạt động nhóm cho HS.

- HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm, trình bày sản phẩm, quan sát và bổ sung (nếu cần)

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS và phiếu học tập của HS đã hoàn thành.

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Chia nhóm.

- Phát phiếu học tập số 1 & giao nhiệm vụ:

1. Những cách hành xử nào đối với Trái đất được nhắc tới trong khổ thơ?

2. Chúng có điểm chung gì với nhau?

3. Thái độ của tác giả đối với chúng là gì?

4. Vì sao em có thể nhận ra thái độ ấy?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- 2 phút làm việc cá nhân

- 3 phút thảo luận cặp đôi và hoàn thành phiếu học tập.

GV: Dự kiến khó khăn: câu hỏi số 3

- Tháo gỡ khó khăn ở câu hỏi (3) bằng cách đặt câu hỏi phụ (Thái độ đó được biểu hiện qua từ ngữ nào?).

B3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Yêu cầu đại diện của một nhóm lên trình bày.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS:

- Đại diện 1 nhóm lên bày sản phẩm.

- Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong HĐ nhóm của HS.

- Chốt kiến thức & chuyển dẫn sang mục 2

2. Thái độ của nhà thơ đối với Trái đất

1. Mục tiêu: Giúp HS: - Biết được thái độ của nhà thơ với Trái đất.

- Xây dựng ý thức trách nhiệm với cuộc đời, với Trái đất.

b) Nội dung:

- GV sử dụng KT đặt câu hỏi, đàm thoại, tổ chức hoạt động nhóm cho HS.

- HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm, trình bày sản phẩm, quan sát và bổ sung (nếu cần)

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS và phiếu học tập của HS đã hoàn thành.

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Chia nhóm.

- Phát phiếu học tập số 2 & giao nhiệm vụ:

1. Nhà thơ đã hình dung trái đất , đã xưng hô ra sao và làm gì?

2. Nhìn/nghĩ về Trái đất nhà thơ đã thấy những gì? Trong văn học, thậm chí trong đời sống các hình ảnh “máu”, “nước mắt” thường được dùng với ngụ ý gì?

3. Hãy chuyển ngôn ngữ hình ảnh của nhà thơ thành ngôn ngữ thông tin mang tính chất trực tiếp và đơn giản?

4.Thái độ của nhà thơ đối với Trái đất?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- 3 phút làm việc cá nhân

- 5 phút thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập.

GV: Dự kiến KK: câu hỏi số 3

- Tháo gỡ KK ở câu hỏi (3) bằng cách đặt câu hỏi phụ (Ngôn ngữ hình ảnh trong bài thơ là gì? ).

B3: Báo cáo, thảo luận

GV:

- Yêu cầu HS trình bày.

- Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS
- Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm.

- Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét về thái độ làm việc và sản phẩm của các nhóm.

- Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang mục sau.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Phát phiếu học tập số 3 & đặt câu hỏi:

? Theo em, ưu thế riêng của mỗi loại VB (thông tin, văn học) khi thể hiện chủ đề này là gì?

? Nếu phải bày tỏ bằng VB quan niệm của mình về vấn đề bảo vệ Trái đất, em muốn chọn hình thức biểu đạt (thể loại) nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS tìm câu trả lời.

HS: - Suy nghĩ cá nhân.

- Hoàn thiện phiếu học tập.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV: Hướng dẫn HS

HS : - Trả lời câu hỏi của GV.

- Theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho câu trả lời của bạn.

B4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét câu trả lời của HS và chốt kiến thức.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Tổ chức trò chơi: thử làm phóng viên

- Cách chơi như sau: Một vài học sinh trong lớp thay phiên nhau đóng vai phóng viên Đài truyền hình, đài phát thanh, hoặc Báo thiếu niên tiền phong…và phỏng vấn các bạn theo các câu hỏi

( câu hỏi có thể các em tự nghĩ ra hoặc GV gợi ý trước cho các em):

1. Có ý kiến cho rằng: loài người đang ăn Trái đất, bạn có suy nghĩ gì về ý kiến này?
2. Bạn đã làm gì để bảo vệ cuộc sống, bảo vệ Trái đất của chúng ta?
3.Vì sao chúng ta phải bảo vệ Trái đất?
4. Theo bạn, bảo vệ Trái đất có phải là trách nhiệm của một quốc gia nào đó không?Vì sao bạn lại cho rằng như vậy?....

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

Tiến hành chơi trò chơi

GV: Hướng theo dõi, quan sát HS hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn).

B3: Báo cáo, thảo luận

HS bày tỏ suy nghĩ cá nhân.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả của hoạt động.

- Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang mục sau.

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

- Chia nhóm lớp theo bàn

- Phát phiếu học tập số 4

- Giao nhiệm vụ nhóm:

? Nêu những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản?

? Nội dung chính của văn bản “Trái đất”?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

• Suy nghĩ cá nhân 2’ và ghi ra giấy.

• Làm việc nhóm 5’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến thống nhất để hoàn thành phiếu học tập).

GV hướng theo dõi, quan sát HS thảo luận nhóm, hỗ trợ (nếu HS gặp khó khăn).

B3: Báo cáo, thảo luận

HS:

- Đại diện lên báo cáo kết quả thảo luận nhóm, HS nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung (nếu cần) cho nhóm bạn.

GV:

- Yêu cầu HS nhận xét, đánh giá chéo giữa các nhóm.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của từng nhóm.

- Chuyển dẫn sang đề mục sau.

III. TỔNG KẾT

1. Nghệ thuật

- Thể thơ tự do, các biện pháp nghệ thuật: điệp từ, liệt kê, ẩn dụ..

2. Nội dung

- Tác giả thể hiện thái độ lên án với những kẻ làm hại Trái đất, đồng thời thương xót, vỗ về những đau đớn của Trái đất.

GIỚI THIỆU KIỂU BÀI

a) Mục tiêu:

- Biết được cách viết biên bản một cuộc họp, cuộc thảo luận.

b) Nội dung:

- GV hỏi, HS trả lời.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

GV ? Em đã bao giờ được chọn làm người viết biên bản cho một cuộc họp, cuộc thảo luận chưa?

HS: TL

? Tại sao người ta phải cân nhắc khi chọn người viết biên bản?

- Vì người viết biên bản cần có sự trung thực, khách quan.

- Biên bản đòi hỏi được viết đúng thẻ thưc, theo một quy cách riêng.

? Hãy nêu một dẫn chứng cho thấy trong cuộc sống của chúng ta, biên bản đôi khi rất cần thiết?

- VD: Lưu lại như một hồ sơ, lúc cần được đưa ra như một bằng chứng để đánh gía một vụ việc, vấn đề nào đó

HS: Suy nghĩ trả lời các câu hỏi.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

- Quan sát phần kênh chữ trong SGK – 88

- Suy nghĩ cá nhân

- Trả lời câu hỏi GV đưa ra.

B3: Báo cáo, thảo luận

- GV chỉ định 1 – 2 HS trả lời câu hỏi

- HS trả lời

B4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét câu trả lời của HS

TÌM HIỂU CÁC YÊU CẦU ĐỐI VỚI BIÊN BẢN

a) Mục tiêu:

- HS biết được các yêu cầu đối với kiểu bài viết biên bản một cuộc họp, cuộc thảo luận.

- Biết cách viết biên bản một cuộc họp, cuộc thảo luận.

b) Nội dung:

- GV chia nhóm lớp

- Cho HS làm việc nhóm trên phiếu học tập

c) Sản phẩm: Phiếu học tập sau khi HS đã hoàn thành.

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

HS: - Đọc phần Thể thức của biên bản thông thường:

GV: Chia nhóm lớp & giao nhiệm vụ:

? Từ những gì được trình bày trong phần viết này, hãy nêu lên những tiêu chuẩn mà biên bản một cuộc họp, cuộc thảo luận cần phải đảm bảo?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi, nêu lên ý kiến và thống nhất về tiêu chuẩn đối với một biên bản (như đã nêu ở trên).

- Làm việc cá nhân 2’.

- Làm việc nhóm 3’ để thống nhất ý kiến và ghi vào phiếu học tập.

B3: Báo cáo, thảo luận

- GV yêu cầu HS lên trình bày sản phẩm.

HS:

- Trình bày sản phẩm nhóm.

- Các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét sản phẩm của HS và chốt kiến thức.

- Kết nối với đề mục sau

ĐỌC VÀ PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM KHẢO

a) Mục tiêu:

- Biết được cách thức viết biên bản .

- Chỉ ra được các phần cần thiết phải có của một biên bản.

b) Nội dung:

- HS đọc SGK

- Thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ GV đưa ra.

c) Sản phẩm: Câu trả lời và sản phẩm nhóm của HS.

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ

HS: Đọc biên bản tham khảo.

GV chia nhóm lớp và giao nhiệm vụ cho nhóm:

1. Nêu nhận xét chung về việc tuân thủ thể thức biên bản trong văn bản trên?

2. Vì sao biên bản phải có tên gọi và phải ghi đủ thời gian, địa điểm, thành phần tham dự, người chủ trì, người thư kí?

3. Khi làm biên bản, nội dung nào cần được ghi chi tiết, cụ thể hơn cả?

4. Vì sao dưới biên bản cần có chữ kí của người chủ trì, người thư kí?

5. Ngôn ngữ của biên bản có đặc điểm gì dễ nhận biết?

HS: Chú ý đối chiếu với những tiêu chuẩn đã xác định trước đó để đánh giá mức độ “đạt chuẩn” của biên bản này.

GV lưu ý HS: Biên bản được đem ra tham khảo ở đây thuộc loại biên bản thông thường. Đối với những biên bản của các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội , thể thức của chúng còn được quy định chặt chẽ, phức tạp hơn do phải tuân thủ nghị định của chính phủ về vấn đề này.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: - Đọc SGK và trả lời câu hỏi

- Làm việc cá nhân 2’

- Làm việc nhóm 5’ để hoàn thiện nhiệm vụ mà GV giao.

GV:

- Hướng dẫn HS trả lời

- Quan sát, theo dõi HS thảo luận

B3: Báo cáo thảo luận

HS:

- Trả lời câu hỏi của GV

- Đại diện nhóm báo cáo sp của nhóm, những HS còn lại quan sát sp của nhóm bạn, theo dõi nhóm bạn trình bày và nhận xét, bổ sung (nếu cần).

GV: Hướng dẫn HS cách trình bày sp nhóm

B4: Kết luận, nhận định

GV:

- Nhận xét

+ Câu trả lời của HS

+ Thái độ làm việc của HS khi làm việc nhóm

+ Sản phẩm của các nhóm

- Chốt kiến thức và kết nối với mục sau

THỰC HÀNH VIẾT BIÊN BẢN

a) Mục tiêu: Giúp HS

- Ghi chép trung thực nội dung, diễn biến của cuộc họp, cuộc thảo luận nhằm xây dựng hồ sơ đáng tin cậy về cuộc họp cuộc thảo luận nào đó.

b) Nội dung:

- GV sử dụng KT để hỏi HS về việc lựa chọn nội dung viết biên bản.

- HS suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi của GV.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d) Tổ chức thực hiện

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

? Hình dung những cuộc họp, cuộc thảo luận của lớp, xác định tên gọi biên bản?

? Thực hành viết biên bản?

? Sửa lại bài sau khi đã viết xong?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS: Đọc các gợi ý trong SGK và hoàn thiện biên bản.

HS:

- Đọc những gợi ý trong SGK và lựa chọn tên biên bản (nội dung cuộc họp, cuộc thảo luận).

- Viết biên bản theo nội dung đã lựa chọn, chú ý thể thức biên bản đã được quy định.

- Sửa lại biên bản sau khi viết.

B3: Báo cáo thảo luận

HS: Báo cáo sản phẩm.

- Đọc sản phẩm của mình.

- Theo dõi, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho bài của bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

- Nhận xét thái độ học tập và sản phẩm của HS. Chuyển dẫn sang mục sau.