Đề Thi Học Sinh Giỏi Văn 10 (Olympic) Sở GD&ĐT Quảng Nam 2021

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

QUẢNG NAM

KỲ THI OLYMPIC 24/3 TỈNH QUẢNG NAM NĂM 2021

ĐỀ CHÍNH THỨC

Môn thi: NGỮ VĂN LỚP 10

Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)

(Đề thi có 01 trang)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

QUẢNG NAM

KỲ THI OLYMPIC 24/3 TỈNH QUẢNG NAM NĂM 2021

Môn: Ngữ văn - Lớp 10

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN LỚP 10

(Hướng dẫn chấm này có 03 trang)

I. Yêu cầu về hình thức và kĩ năng:

1.0

- Vận dụng thuần thục cách thức làm bài văn nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lí: biết kết hợp các thao tác lập luận một cách nhuần nhuyễn, huy động tốt những kiến thức sách vở, đời sống, những trải nghiệm của bản thân… để bảo vệ cho lập luận của mình.

- Bài viết có bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ, diễn đạt sáng rõ, trôi chảy; hạn chế tối đa việc mắc lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp.

II. Yêu cầu về nội dung, kiến thức:

Học sinh có thể trình bày vấn đề theo nhiều cách khác nhau, đảm bảo hướng đến các vấn đề sau:

1. Giải thích ý nghĩa câu nói

2.0

- Điều duy nhất tôi biết là tôi chẳng biết gì cả: Socrates nhìn nhận giới hạn về hiểu biết của bản thân, công khai thừa nhận sự không biết của mình và đó là điều duy nhất nhà triết học dám chắc chắn.

- Tôi chẳng có tài năng gì đặc biệt. Tôi chỉ có niềm đam mê tò mò: Đam mê tò mò là đam mê học hỏi, là sự yêu thích, hứng thú đặc biệt với việc tìm tòi, học tập những tri thức mới. Albert Einstein cho rằng mình chẳng có tài năng gì ngoài một niềm đam mê hiểu biết.

→ Cả hai câu nói đều đề cập đến vấn đề sự hiểu biết của con người. Socrates quan tâm đến giới hạn của nhận thức, còn Albert Einstein thể hiện một đam mê học hỏi không ngừng nghỉ.

2. Bàn luận vấn đề

4.0

- Về câu nói của Socrates:

+ Thế giới vô cùng, vô tận. Kho tàng tri thức của nhân loại rất rộng lớn và ngày càng tăng lên rất nhanh. Con người cần nhận thức được rằng kiến thức của mình là có giới hạn, thậm chí là vô cùng ít ỏi.

+ Khi nhận thức về giới hạn của bản thân, con người sẽ tránh được thái độ kiêu căng, ngạo mạn, tự mãn và luôn có ý thức học hỏi liên tục, suốt đời.

- Về câu nói của Albert Einstein:

+ Đam mê học hỏi sẽ mang đến cho chúng ta những niềm vui, sự phấn khích trong việc tìm tòi, khám phá thêm những tri thức mới mẻ, từ đó làm phong phú thêm vốn hiểu biết của bản thân.

+ Đam mê học hỏi, vì thế mà có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển và hoàn thiện bản thân của con người.

- Socrates đã nhắc nhở con người phải nhận thức sâu sắc về giới hạn hiểu biết của bản thân còn Albert Einstein đề xuất phương cách để mở rộng giới hạn đó.

3. Bài học nhận thức và hành động

1.0

- Phải nhận thức rõ giới hạn hiểu biết của bản thân, không bao giờ tự thỏa mãn với những gì mình đang có.

- Nuôi dưỡng niềm đam mê học tập để không ngừng mở rộng giới hạn hiểu biết, để không ngừng phát triển và hoàn thiện bản thân.

* Lưu ý: Xem xét cả hai yêu cầu về hình thức, kĩ năng và kiến thức để cho điểm.

I. Yêu cầu về hình thức và kĩ năng:

1.0

Bài viết phải có bố cục đầy đủ; hệ thống luận điểm rõ ràng; biết vận dụng linh hoạt các thao tác lập luận để làm sáng tỏ luận điểm; kết cấu chặt chẽ, văn viết lưu loát, có hình ảnh và cảm xúc; hạn chế tối đa việc mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

II. Yêu cầu về nội dung:

Học sinh có thể trình bày vấn đề theo nhiều cách khác nhau, đảm bảo hướng đến các vấn đề sau:

1. Giải thích ý thơ

2.0

- “Những câu thơ/Những bài hát”: Những sáng tạo nghệ thuật

- “Còn xanh”: Có sức sống mãnh liệt, lâu bền

=> Ý thơ nói đến sức sống mãnh liệt của những sáng tạo nghệ thuật. Những câu thơ, những bài hát “còn xanh” là những sáng tạo nghệ thuật đích thực sẽ tồn tại mãi với thời gian.

2. Bàn luận

4.0

- Trong thế giới của nghệ thuật, những tác phẩm nghệ thuật đích thực nói chung, những tác phẩm văn học có giá trị nói riêng, luôn vượt lên giới hạn của không gian và thời gian để trường tồn trong thế giới tâm hồn của nhân loại.

- Điều làm nên sức sống mãnh liệt của tác phẩm văn học chính là chiều sâu tư tưởng với những khái quát nhân sinh mang giá trị nhân văn sâu sắc, cùng với sức hấp dẫn lôi cuốn của những hình thức nghệ thuật độc đáo.

- Những tác phẩm văn chương nghệ thuật có giá trị sẽ nuôi dưỡng, bồi đắp thế giới tâm hồn con người ngày càng thêm phong phú, tinh tế. Vì thế, những tác phẩm ấy sẽ tìm được chỗ đứng vĩnh cửu trong đời sống tinh thần của nhân loại.

3. Phân tích – chứng minh

4.0

Học sinh lựa chọn một số tác phẩm văn học tiêu biểu (có giá trị nhân văn sâu sắc về nội dung tư tưởng và có giá trị thẩm mĩ về hình thức nghệ thuật) để làm sáng tỏ sức sống mãnh liệt của tác phẩm văn chương nghệ thuật.

4. Đánh giá chung

1.0

- Bài thơ của Văn Cao là một triết lý về thời gian nhưng qua đó đã khẳng định sự tồn tại vĩnh cửu, vượt qua mọi giới hạn, của cái Đẹp, của văn chương nghệ thuật.

- Tuy nhiên, để vượt qua giới hạn của thời gian, những tác phẩm văn chương phải mang giá trị đích thực. Người nghệ sĩ phải sáng tạo ra được những tác phẩm hướng đến những vấn đề nhân sinh muôn thuở trong những chỉnh thể nghệ thuật độc đáo, giàu giá trị thẩm mĩ.

* Lưu ý:Xem xét cả hai yêu cầu về hình thức, kĩ năng và kiến thức để cho điểm.