Đề Thi HSG Văn 9 Tỉnh Quảng Nam Có Đáp Án – Đề Số 2

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

KỲ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 9

QUẢNG NAM

Năm học 2017– 2018

Môn: Ngữ văn

Thời gian: 150 phút (không tính thời gian giao đề)

Ngày thi: 17/04/2018

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

KỲ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP TỈNH

QUẢNG NAM

Năm học 2017– 2018

Nội dung yêu cầu

Điểm

a. Thí sinh chỉ cần nêu những biện pháp tu từ sau:

- Điệp từ.

- Câu hỏi tu từ.

1.0

1.0

b. Thông điệp của bài thơ:

- Sống kĩ, sống sâu sắc, sống siêng năng và trách nhiệm với xung quanh, với chính mình...

- Không chấp nhận biến mình thành kẻ khác, không chấp nhận đánh mất mình, phải sống là mình, không sống ẩu, nông cạn, bắt chước, a dua...

1.0

1.0

Nội dung yêu cầu

Điểm

I. Yêu cầu về kĩ năng

- Thí sinh biết cách làm bài văn nghị luận xã hội.

- Bài văn có bố cục và cách trình bày hợp lí.

- Hệ thống luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ.

- Diễn đạt trôi chảy; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

1.0

II. Yêu cầu về nội dung

Học sinh có thể sắp xếp, trình bày theo nhiều cách, nhưng cần đảm bảo một số ý cơ bản mang tính định hướng dưới đây.

5.0

1.Giải thích:

- Từ ngữ:

+Tri thức: Hiểu biết, kiến thức có được do hoạt động có hệ thống và liên tục trong một thời gian dài của trí tuệ.

+Khiêm tốn :Biết đánh giá cái hay, cái giỏi của mình một cách vừa phải và dè dặt, sống nhún nhường, không ngừng học hỏi, phấn đấu, trau dồi thêm.

+Ngu si: Dốt nát, đần độn, kém hiểu biết, tăm tối, u mê...

+ Kiêu ngạo: Lên mặt tài giỏi, ngạo mạn, coi thường người khác...

-Ý cả câu: Hiểu biết giúp con người biết khiêm tốn, sống nhã nhặn, nhún nhường, luôn hướng về phía trước, không ngừng học hỏi, phấn đấu, không tự cao, tự đại. Ngu đốt, kém hiểu biết làm cho con người ngạo mạn, tự đề cao mình, coi thường người khác...Ý cả câu khẳng định: trình độ hiểu biết có ảnh hưởng đến thái độ sống của con người..

2.0

2. Bàn luận:

- Có hiểu biết, con người nhận thức được chính mình và cuộc sống chung quanh; hiểu được tri thức mình có chỉ là nhỏ bé, ít ỏi đối với tri thức bao la, vô tận của nhân loại. Người có tri thức vì thế luôn tự cho mình còn kém, phải phấn đấu, trau dồi, học hỏi thêm...

- Ngu dốt, kém hiểu biết làm cho con người thiếu suy xét, kém nhận thức, lúc nào cũng tự cho mình khôn ngoan, tài giỏi, đức độ... hơn người khác, không ai bằng mình; không nhận thức đúng bản thân và điểm yếu của mình, chủ quan không chịu nghe lời góp ý, phê bình của người khác...

- Tri thức và khiêm tốn là những yếu tố quan trọng tạo nên giá trị chân chính của một con người. Ngược lại, ngu si và kiêu ngạo sẽ làm thui chột nhân cách, tạo lực cản cho sự phát triển của cá nhân và xã hội. Phê phán những người ngu si nhưng luôn tự cao,tự đại, coi thường người khác...

2.0

3. Bài học nhận thức và hành động

- Nhận thức: Hiểu được vai trò quan trọng của tri thức. Hiểu biết giúp con người khiêm tốn, không tự cao, tự đại, cao ngạo, khoe khoang...

- Hành động: Luôn trau dồi, học hỏi để kiến thức dồi dào; luôn biết khiêm tốn trong cuộc sống nhưng không mặc cảm, tự ti ...

1.0

Nội dung yêu cầu

Điểm

I. Yêu cầu về kĩ năng

- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kỹ năng để viết bài nghị luận văn học về một chi tiết trong truyện ngắn.

- Bài viết phải có bố cục chặt chẽ, rõ ràng; kết hợp nhuẫn nhuyễn các thao tác lập luận; diễn đạt trôi chảy; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

2.0

II. Yêu cầu về kiến thức

Học sinh có thể sắp xếp, trình bày theo nhiều cách, nhưng phải cảm nhận được chi tiết chiếc lược ngà; liên hệ với những chi tiết khác theo yêu cầu của đề để khẳng định ý kiến của M.gorki “Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn”. Sau đây là một số ý cơ bản mang tính định hướng :

8.0

1. Giới thiệu, dẫn dắt vấn đề:Tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận

1.0

2. Cảm nhận về chi tiết chiếc lược ngà

- Vị trí xuất hiện của chi tiết: Xuất hiện ở phần cuối tác phẩm, sau khi ông Sáu chia tay gia đình, trở lại căn cứ. Ông nhớ con, nhớ lời dặn của bé Thu “Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba!”. Ông Sáu dồn hết tâm sức làm chiếc lược ngà cho con. Chưa kịp tặng chiếc lược cho con, ông Sáu hy sinh. Chiếc lược sau đó được đồng đội của ông trao lại cho bé Thu.

- Chi tiết đó thể hiện tình yêu thương sâu nặng của ông Sáu dành cho bé Thu; giữ lời hứa với con, xoa dịu đi nỗi ân hận vì đánh con...

- Chi tiết góp phần bộc lộ chủ đề tác phẩm: Ca ngợi tình cha con sâu nặng ngay trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh.

- Chi tiết thể hiện tài năng nghệ thuật của nhà văn Nguyễn Quang Sáng khi lựa chọn một hình ảnh giản dị, quen thuộc, chân thật để biểu tượng tình cha con sâu nặng; thể hiện vốn sống, sự trải nghiệm, phong cách riêng độc đáo của nhà văn.

- Chi tiết đó cuốn hút, hấp dẫn đối với người đọc; thúc đẩy sự phát triển của cốt truyện, tạo nên một cái kết bất ngờ gợi ngạc nhiên, xúc động với độc giả.

3.0

3. Liên hệ với các chi tiết khác để khẳng định ý kiến của M.Gorki :

- Thí sinh chọn lựa đúng chi tiết theo yêu cầu của đề và làm rõ ý nghĩa tả thực và ý nghĩa tượng trưng của chi tiết đó, trên cơ sở so sánh với chi tiết chiếc lược ngà.

- Khẳng định ý kiến “ Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn”(M.Gorki) :

+ Chi tiết nghệ thuật là các tiểu tiết của tác phẩm mang sức chứa lớn về cảm xúc và tư tưởng...

+ Một chi tiết dù nhỏ trong tác phẩm cũng đều hướng tới thể hiện chủ đề tác phẩm, tư tưởng nhà văn và dấu ấn phong cách tác giả...

+ Chi tiết được lựa chọn thể hiện vốn sống, sự trải nghiệm, tài năng của nhà văn...

4. Đánh giá chung :

- Khẳng định vai trò quan trọng của chi tiết trong truyện ngắn và ý kiến sâu sắc của M.Gorki.

- Chi tiết Chiếc lược ngà và các chi tiết khác để lại ấn tượng sâu đậm, tác động mạnh đến tư tưởng, tình cảm của người đọc.

3.0

1.0