Chuyển động tịnh tiến là gì? Cho ví dụ minh họa cụ thể

Trong chương trình vật lý 10, chuyển động tịnh tiến là gì và chuyển động quay quanh trục cố định của vật rắn là những nội dung quan trọng của trong phần chuyển động cơ học. Trang Tài Liệu đã tổng hợp những kiến thức và bài tập về nội dung này và chia sẻ đến các em trong bài viết dưới đây. Các em hãy cùng theo dõi nhé!

Tịnh tiến là gì? Chuyển động tịnh tiến là gì?

Chuyển động tịnh tiến của một vật rắn là chuyển động trong đó đường thẳng nối hai điểm bất kì của vật luôn song song với chính nó.

Ví dụ về chuyển động tịnh tiến của vật rắn:

• Xe ô tô chuyển động trên đường.
• Đu quay có người ngồi trên chuyển động.
• Một vật chuyển động trên mặt phẳng.

Chuyển động tịnh tiến của một vật rắn

Định nghĩa:

Chuyển động tịnh tiến của một vật rắn là chuyển động trong đó đường thẳng nối hai điểm bất kì của vật luôn luôn song song với chính nó.

Ví dụ:

– Chuyển động của ô tô trên đoạn đường thẳng là chuyển động tịnh tiến.

– Người ngồi trên chiếc đu quay chuyển động tịnh tiến.

Gia tốc của vật chuyển động tịnh tiến:

Định luật II của Isaac Newton, cũng được gọi là Định luật II của chuyển động, là một trong ba định luật chuyển động nổi tiếng của ông. Định luật này được miêu tả như sau:

Định luật II của Newton: Gia tốc của một vật thể là tỉ lệ thuận với lực tác động lên nó và nghịch đảo tổng khối lượng của vật thể. Hay nói cách khác, gia tốc bằng lực chia cho khối lượng:

a = F / m

Trong đó:

• a là gia tốc của vật thể (m/s^2)
• F là lực tác động lên vật thể (N – Newton)
• m là khối lượng của vật thể (kg)

Định luật II này giải thích cách mà các vật thể tương tác với nhau và làm thay đổi trạng thái chuyển động của chúng. Nó cho phép tính toán chuyển động của các vật thể khi biết lực tác động và khối lượng của chúng.

Cùng với Định luật I của Newton về trạng thái chuyển động tĩnh, và Định luật III của Newton về các lực tương tác song song và đối lực, các định luật này đã tạo nên cơ sở cho cơ học cổ điển và đánh dấu một bước tiến lớn trong lĩnh vực vật lý.

Chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định

Đặc điểm của chuyển động quay. Tốc độ góc

 – Khi vật rắn quay quanh một trục cố định thì mọi điểm của vật có cùng một tốc độ góc ω, gọi là tốc độ góc của vật.

– Vật quay đều thì ω = const. Vật quay nhanh dần thì  ω tăng dần. Vật quay chậm dần thì  ω giảm dần.

Tác dụng của momen lực đối với một vật quay quanh một trục

Momen lực tác dụng vào một vật quay quanh một trục cố định làm thay đổi tốc độ góc của vật.

Momen quán tính

– Đại lượng đặc trưng cho mức quán tính của vật trong chuyển động quay gọi là momen quán tính của vật.

– Momen quán tính của một vật đối với một trục quay phụ thuộc vào khối lượng của vật và sự phân bố khối lượng đó đối với trục quay.

– Momen quán tính của vật càng lớn thì vật càng khó thay đổi tốc độ góc và ngược lại.

Hy vọng, bài viết đã giải đáp chi tiết khái niệm chuyển động tịnh tiến là gì. Đừng quên theo dõi website của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều kiến thức và bài tập vật lý hữu ích khác.