PHẦN

CÂU

YÊU CẦU CẦN ĐẠT

ĐIỂM

ĐỌC HIỂU (3.0Đ)

1

Phương thức biểu đạt chính : Nghị luận

0,75

2

Tác giả cho rằng: Tuổi trẻ, tự bản thân nó đã là một tài sảnvì:

- Tuổi trẻ, tự thân nó đã là một tài sản, tự bản thân nó đã hàm chứa ánh sáng và hạnh phúc, khi bị vùi xuống bùn, cơ hội để nó tỏa sáng và thăng hoa sẽ lớn hơn so với khi bạn già đi.

- Tuổi trẻ có thời gian làm hậu thuẫn và chân trời vẫn còn nhiều thôi thúc.

0,75

3

Ý kiến được hiểu như sau:

- Khi đã lớn tuổi hơn, nghĩa là con người đã không còn như tuổi trẻ với sức khỏe, nhiệt huyết.

- Khi lớn tuổi hơn, nghĩa là con người đã có thời gian của tuổi trẻ với nhiều trải nghiệm, va vấp, thất bại trong cuộc đời và bây giờ họ không còn nhiều thời gian để thử thách hay thay đổi, hoặc ngại thay đổi.

1,0

4

- Đồng tình với quan niệm của tác giả.

- Lí giải:

+ Trái tim là biểu tượng tình cảm của con người, nó vốn rất nhạy cảm. Nó giống như một con người. Phải đặt nó trong môi trường thử thách và bị tấn công. Như thế nó sẽ trưởng thành và sẵn sàng đối mặt với biến cố của cuộc đời.

+ Hạnh phúc dễ làm cho con người ta mềm yếu. Nếu trái tim con người được chăm sóc, vuốt ve thì dễ sinh ra thỏa mãn và hư hỏng như một điều tất yếu bởi chưa hề trải qua bất kì đau thương nào.

0,5

LÀM VĂN (7.0Đ)

Cảm nhận của anh/chị về nhân vật Mị trong đoạn trích … Từ đó, nhận xét sự tinh tế khi diễn tả sự hồi sinh trong tâm hồn nhân vật của nhà văn Tô Hoài.

7,0

a.Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Mở bài, thân bài, kết bài

0.5

b.Xác định đúng vấn đề nghị luận: *Xác định đúng vấn đề cần nghị luận :

Đoạn trích thể hiện vẻ đẹp sức sống tiềm tàng, khát vọng tình yêu, hạnh phúc của nhân vật Mị, đồng thời nổi bật sự tinh tế khi diễn tả sự hồi sinh trong tâm hồn nhân vật của nhà văn Tô Hoài.

0.5

c. Triển khai vấn đề nghị luận

*Giới thiệu tác giả, tác phẩm Vợ Chồng A Phủ

* Khái quát về nhân vật Mị:

+ Cô gái có nhan sắc và phẩm chất tốt đẹp để xứng đáng được hưởng tình yêu hạnh phúc.

+ Mị bị bắt về làm dâu nhà Pá Tra vì món nợ truyền kiếp và bị đày đọa cả thể xác lẫn tinh thần.

+ Sự trỗi dậy sức sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa xuân bởi sự tác động của các yếu tố chủ quan và khách quan, nó biểu hiện ra thành những suy nghĩ nhận thức và hành động.

*Cảm nhận về nhân vật Mị trong đoạn trích:

Về nội dung:

- Những yếu tố ngoại cảnh tác động tới sự hồi sinh của Mị: Cảnh Hồng Ngài bắt đầu vào xuân- cỏ gianh vàng ửng, gió rét dữ dội…;

đám trai gái đánh pao, chơi quay..

-> Những âm thanh, sắc màu,hình ảnh đã tạo nên bức tranh mx thơ mộng, nồng nàn, rạo rực tình yêu-> gợi dậy khát vọng tình yêu, hp vẫn âm ỉ trong lòng ng con gái TB.

- Vẻ đẹp của Mị - người con gái Tây Bắc tiềm tàng sức sống mãnh liệt, khát khao tình yêu , hạnh phúc.

+ Mị lén lấy hũ rượu uống ực từng bát một, uống như nuốt cay đắng, phẩn uất vào lòng. Cách uống rượu của Mị chứa đựng sự phản kháng, Mị uống rượu như nuốt hờn, nuốt tủi, nén giận vào lòng. Mị uống rượu và lại nghe văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Tiếng sáo- âm thanh của hoài đưa Mị trở về với với quá khứ đẹp đẽ của tuổi thanh xuân: Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mị .

+Tiềm thức nhắc nhở Mị vẫn là một con người, Mị vẫn có quyền sống của một con người. Mị ý thức được Mị vẫn trẻ lắm, Mị vẫn còn trẻ, Mị muốn đi chơi.

+ Mị nhận thức sâu sắc tình trạng phi lí trong cuộc hôn nhân của mình và ASử: không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau.

+ Mị đột ngột muốn chết: Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay,chết để không phải nhớ lại quá khứ và những khao khát, ước mơ của mình. Nhớ lại, chỉ thấy nước mắt ứa ra -> biểu hiện dữ dội , mãnh liệt nhất của sự tức tỉnh lòng ham sống, lòng khát khao hp,

Tiếng sáo….. đã đưa Mị từ cõi quên về cõi nhớ, đã dìu hồn Mị trở về với nỗi khao khát, yêu thương.

+ Đánh giá: Đoạn văn miêu tả diễn biến tâm lí Mị trong đêm tình mùa xuân cho thấy rõ nét phẩm chất, tính cách trong Mị - người con gái Tây Bắc tiềm tàng sức sống.Thông qua đây, nhà văn khám phá, trân trọng, ngợi ca những khao khát tình yêu, hạnh phúc của con người, thể hiện niềm tin vào sức sống của con người không bị hủy diệt. Đồng thời lên án những thế lực tàn bạo chà đạp lên cuộc sống con người. Chính điều đó đã đem đến cho Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài những giá trị nhân đạo sâu sắc.

Về nghệ thuật: Diễn biến tâm lí và hành động của Mị trong đêm tình mùa xuân của Mị được nhà văn khéo léo thể hiện bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, tự nhiên, ngôn ngữ biểu cảm, đặc biệt là nghệ thuật miêu tả, phân tích tâm lí nhân vật...Tất cả đã làm nổi bật vẻ đẹp của sức sống tiềm tàng mãnh liệt của Mị.

*Nhận xét sự tinh tế khi diễn tả sự hồi sinh trong tâm hồn nhân vật Mị của nhà văn Tô Hoài.

-Sự hồi sinh của tâm hồn nhân vật Mị được tác giả miêu tả tinh tế, phù hợp với tính cách NV. Sở trường phân tích tâm lí cho phép ngòi bút tác giả lách sâu vào những bí mật của đời sống nội tâm, phát hiện nét đẹp và nét riêng của tính cách.

- Tô Hoài đã khám phá diễn tả chiều sâu tâm hồn cùng những biến thái thăng trầm gấp khúc tuần tự và đột biết trong tâm trạng Mị. Chính sức sống tiềm tàng và mãnh liệt của người con gái Mèo xinh đẹp đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc và góp phần không nhỏ vào sự thành công của tác phẩm.

4,5

0,5

e.Chính tả, dùng từ, đặt câu

0.5

d.Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, cảm nhận sâu sắc

0.5

10.0

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3.0

1

Phương thức biểu đạt chính: nghị luận

0.75

2

Theo đoạn trích, khi chúng ta dễ thấy biết ơn hơn bình thường là: khi ngôi nhà ấm cúng, khi bạn đang ăn một bữa ngon, khi con bạn có một bảng điểm ấn tượng, khi mọi thứ được sắp xếp đúng như bạn hình dung.

0.75

3

Hiểu về ý kiến: “Chúng ta không cần sở hữu thật nhiều mới có thể thấy biết ơn”:

- Mỗi ngày, chúng ta đều nhận được những điều tốt đẹp, dù ít hay hiều thì đều đáng trân quý. Hơn nữa, không biết đến khi nào chúng ta mới sở hữu nhiều, đủ.

- Dù sở hữu ít, khi thấy biết ơn sẽ giúp chúng ta lạc quan, khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần, mở rộng tâm trí, chữa lành vết thương, dễ dàng đối mặt với mọi chuyện xảy ra trong cuộc sống.

1.0

4

- Bày tỏ quan điểm: Học sinh có thể có chọn một trong ba phương án trả lời: đồng ý; không đồng ý; vừa đồng ý, vừa không đồng ý.

- Lý giải: HS phải lí giải hợp lí, thuyết phục.

- Một vài gợi ý như sau:

+ Đồng ý: Khi sóng gió cuộc đời ập đến, chúng ta rất cần sự sẻ chia, giúp đỡ của những người xung quanh. Lúc này, ta sẽ thấy biết ơn mọi người nhiều nhất. Nhờ đó, ta biết trân trọng hơn những điều tốt đẹp mà mình đang có; có thêm nghị lực, sức mạnh vượt qua những khó khăn, nghịch cảnh trong cuộc sống… ….

+ Không đồng ý: Học sinh cũng có thể không đồng tình với quan điểm trên nếu các em có đủ lí lẽ thuyết phục để bảo vệ ý kiến của mình

+ Vừa đồng ý, vừa không đồng ý: kết hợp cả 2 ý trên.

0,5

2

Phân tích diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật Mị trong đoạn văn; nhận xét tư tưởng nhân đạo của tác giả.

5.0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề

0.5

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Diễn biến tâm lý, hành động của nhân vật, giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn văn và tư tưởng nhân đạo của nhà văn Tô Hoài thể hiện trong tác phẩm.

0.5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:

5,0

* Giới thiệu khái quát về tác giả Tô Hoài, tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” và đoạn văn

0.5

* Cảm nhận diễn biến tâm lí, hành động của Mị trong đoạn văn:

– Hoàn cảnh:

+ Mỗi đêm đông, Mị đều thức dậy, thổi lửa hơ tay. Trước đó khi thấy tình cảnh A Phủ bị trói, Mị thờ ơ, vô cảm.

+ Yếu tố tác động: dòng nước mắt bò xuống hai hõm má đã xám đen lại của A Phủ

– Diễn biến tâm lí và hành động của Mị:

+ Nhớ lại cái chết của người đàn bà ngày trước, nhớ lại thảm cảnh của bản thân.

+ Mị Thương mình, thương người.

+ Nhận thức sâu sắc tội ác của nhà thống lí Pá Tra

+ Ý thức sự vô lí và bất công mà A Phủ phải gánh chịu

+ Mị tưởng tượng khi nghĩ đến cảnh mình bị trói thay cho A Phủ

+ Tình thương và nhận thức đúng đã chiến thắng nỗi sợ hãi trong Mị, dẫn đến hạnh động: cởi trói cho A Phủ. Mị đã thực hiện điều đó một cách nhanh chóng, dứt khoát, táo bạo, dũng cảm.

+ Mị đấu tranh nội tâm, vùng chạy theo A Phủ khi khát vọng sống, khát vọng tự do trỗi dậy một cách mạnh mẽ. Hành động của Mị diễn ra rất quyết liệt “Mị vẫn băng đi”.

- Nghệ thuật: Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, phù hợp với quy luật tâm lý; đặt nhân vật vào tình huống đặc biệt; kể chuyện lôi cuốn, sinh động, kịch tính, hấp dẫn; ngôn ngữ giản dị, phong phú, sáng tạo; ngôn ngữ trần thuật: nửa trực tiếp (lời kể của tác giả hòa trộn với lời độc thoại nội tâm của nhân vật) ; câu văn ngắn, giàu hình ảnh, sử dụng nhiều động từ mạnh, ngắt dòng đột ngột…

– Đánh giá:

+ Đoạn văn thể hiện rõ những thay đổi trong tâm lí và hành động của nhân vật Mị. Những thay đổi đó thể hiện sự sự phản kháng, sự trỗi dậy của sức sống tiềm tàng trong Mị. Đó cũng là sức sống tiềm tàng, kì diệu trong mỗi con người lao động nghèo khổ miền núi.

+ Khát vọng sống mạnh mẽ, khát vọng tự do cháy bỏng đã khiến Mị vừa giúp người khác vừa giúp chính mình giải thoát khỏi sự ràng buộc của cả thần quyền và cường quyền. Đây là một bước ngoặt lớn lao trong cuộc đời Mị.

+ Sự phản kháng của Mị góp phần tô đậm giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm. Thể hiện rõ tài năng và tấm lòng của nhà văn Tô Hoài.

4,0

* Nhận xét tư tưởng nhân đạo của nhà văn Tô Hoài

- Tư tưởng nhân đạo được nhà văn thể hiện rất sâu sắc trong tác phẩm: sự đồng cảm, xót thương trước cuộc sống khốn khổ của người lao động miền núi trước cách mạng; tố cáo chế độ phong kiến miền núi đã chà đạp người lao động; phát hiện, trân trọng, ngợi ca sức sống tiềm tàng và khát vọng tự do cháy bỏng đồng thời chỉ ra con đường đến với tương lai tươi sáng của những người nghèo khổ.

1.0

d. Chính tả, ngữ pháp:

Đảm bảo đúng chuẩn tiếng Việt.

0.5

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ về vấn đề nghị luận.

0.5

TỔNG ĐIỂM

10.0

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3,0

ĐỌC-HIỂU

II

LÀM VĂN

1

PTBĐ: biểu cảm

0,75

2

Biện pháp tu từ:

+ So sánh: “ Như ta tin ở tuổi 25; tuổi 25 Của chúng ta là tuần trăng rằm”.

+ Điệp ngữ: Ta tin

+ Liệt kê: Dám khám phá, bay cao, tự tay mình bẻ lái

HS gọi tên được 2/3 BPTT được : 0,75 điểm

HS gọi tên được 1 BPTT : 0,5 điểm

0,75

3

. Hai câu thơ nói lên sức mạnh của tuổi trẻ: dám ước mơ và hành động để thực hiện những lí tưởng cao đẹp của mình- sẽ làm chủ tương lai của đất nước….

1,0

4

HS có thể rút ra thông điệp:

- tuổi trẻ để dâng hiến đấu tranh, bảo vệ tổ quốc …

- thế hệ trẻ sống phải có lí tưởng cao đẹp, có niềm tin vào chính …

0,5

Cảm nhận về nhân vật bà cụ Tứ…

7,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận:

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0,5

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích; Suy nghĩ về vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm:

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giới thiệu khái quát về tác giả (0,25 điểm), tác phẩm, nhân vật (0,25 điểm).

0,5

* Cảm nhận về nhân vật bà cụ Tứ được thể hiện trong đoạn trích.

- Cuộc đời: Nghèo khổ, bất hạnh (sống phận mẹ góa con côi ở xóm ngụ cư, con trai lại nhặt được vợ trong bối cảnh nạn đói khủng khiếp).

- Tình thương con và tấm lòng nhân hậu của một người mẹ thấu hiểu lẽ đời:

+ Trước cảnh “nhặt vợ” của Tràng, bà cụ Tứ "vừa ai oán vừa xót thương cho số kiếp đứa con mình". Bà hờn tủi cho thân mình đã không làm tròn bổn phận với con.

+ Nén vào lòng tất cả, bà dang tay đón người đàn bà xa lạ làm con dâu. Bà thật sự mong muốn các con sẽ hạnh phúc.

+ Ân cần dặn dò, chỉ bảo các con yêu thương, hòa thuận với nhau, chăm chỉ làm ăn.

- Niềm lạc quan, tin yêu cuộc sống: Trong hoàn cảnh dù khắc nghiệt nhất, đáng buồn tủi nhất bà vẫn cố gắng xua tan những buồn lo để vui sống, khơi lên ngọn lửa niềm tin và hi vọng cho con cái, trở thành chỗ dựa tinh thần vững chãi cho các con. Bà vui với triết lí dân gian giản dị mà sâu sắc: "Ai giàu ba họ, ai khó ba đời".

* Đánh giá

- Nhân vật bà cụ Tứ là một hình tượng nghệ thuật độc đáo, thể hiện được chủ đề, tư tưởng của truyện ngắn.

- Tư tưởng nhân đạo sâu sắc của Kim Lân đã góp phần đưa tác phẩm Vợ nhặt trở thành một trong những kiệt tác của văn xuôi hiện đại Việt Nam.

4,5

* Vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam: Chịu thương chịu khó, tảo tần, giàu đức hi sinh,…; Đáng ca ngợi, trân trọng và phát huy.

- Nghệ thật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế và sắc sảo; ngôn ngữ nhân vật có màu sắc riêng; nghệ thuật kể chuyện sinh động, tự nhiên.

0,5

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,5

e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5

Tổng điểm

10,0

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3.0

1

Phương thức biểu đạt chính: nghị luận

0.75

2

Để đạt được thành công, con người cần có thời gian, sự nỗ lực và siêng năng, kiên trì, thường xuyên làm những việc đúng đắn.

0.75

3

Mối tương đồng giữa quá trình sinh trưởng của cây tre và quá trình đi đến thành công của con người:

Phải mất thời gian khoảng 4 năm cây tre mới phát triển hệ thống rễ vững chắc cần thiết để chống đỡ chiều cao cũng như trọng lượng của thân cây tre suốt đời. Trong thời gian đó, chúng ta không thể thấy sự phát triển rõ rệt của tre vì tre phát triển ngầm.

Đối với con người, thành công không phải đến tức thời mà cần có quá trình, có thời gian.

1,0

4

Bài học rút ra từ ý kiến: “Những hành động nhỏ của bạn hôm nay sẽ tạo ra sự khác biệt lớn về lâu dài” có thể là:

- Cần kiên trì, nhẫn nại, làm từ những việc nhỏ mới tạo được sự thành công lớn

- Không xem thường những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống

0,5

II

LÀM VĂN

7.0

Cảm nhận về nhân vật Tràng trong đoạn trích (truyện ngắn Vợ nhặt của nhà văn Kim Lân) . Từ đó, nhận xét về giá trị nhân đạo mà nhà văn Kim Lân thể hiện qua nhân vật này.

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0.5

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: cảm nhận về sự thay đổi tích cực của nhân vật Tràng qua đoạn trích.

0.5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:

4,5

* Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nhân vật Tràng trong đoạn trích

0.5

* Triển khai vấn đề:

Trong buổi sáng hôm sau, Tràng đã có nhiều sự thay đổi:

- Việc có vợ làm cho Tràng ngỡ ngàng

- Xúc động, yêu thương gắn bó với gia đình

- Hạnh phúc, ý thức về bổn phận, nghĩ về tương lai với niềm tin tốt đẹp.

Đánh giá:

Vẻ đẹp tâm hồn của người lao động: dù trong hoàn cảnh đói khát nhưng họ vẫn có niềm hạnh phúc, niềm tin và niềm hi vọng ở tương lai. Nhân vật đã tạo nên chiều sâu nhân đạo cho tác phẩm.

*Nghệ thuật:

Tình huống truyện độc đáo; chọn lọc chi tiết đặc sắc; ngôn ngữ mộc mạc, gần gũi; miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế

3,5

Nhận xét về giá trị nhân đạo mà nhà văn thể hiện qua nhân vật Tràng:

Khát vọng sống của nhân vật thể hiện cái nhìn phát hiện, trân trọng của Kim Lân về phẩm chất tốt đẹp của người nông dân trong nạn đói: trong hoàn cảnh khốn cùng, người nông dân vẫn thể hiện được phẩm chất tốt đẹp (Biết yêu thương, có khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc). Đây cũng chính là biểu hiện quan trọng nhất của giá trị nhân đạo trong tác phẩm.

O,5

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0.5

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0.5

TỔNG ĐIỂM

10.0