Triglyceride là gì? Triglyceride cao nên ăn gì?

Triglyceride là dạng chất béo chúng ta tiêu thụ trong chế độ ăn uống hằng ngày. Vậy, chỉ số triglyceride là gì và có ý nghĩa như thế nào? Hãy cùng Trang tài liệu tìm hiểu nhé.

Triglyceride là gì?

Khái niệm: Triglyceride là chất béo trung tính (lipid). Cơ thể tạo ra triglyceride và cũng nhận được chất này từ thực phẩm ăn vào mỗi ngày. Nồng độ triglyceride tăng cao trong máu, kết hợp với cholesterol máu cao làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ và viêm tụy cấp. Điều chỉnh chế độ ăn uống kết hợp với lối sống lành mạnh có thể giúp duy trì nồng độ triglyceride máu ở mức bình thường.

Chỉ số triglyceride cao là gì?

Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ đã đưa ra 4 mức độ đánh giá chỉ số triglyceride trong máu bao gồm:

• Bình thường: Dưới 150 mg/dL hoặc dưới 1,7 mmol/L
• Mức ranh giới cao (tăng giới hạn): 150 – 199 mg/dL (1,8 – 2,2 mmol/L)
• Cao: 200 – 499 mg/dL (2,3 – 5,6 mmol/L)
• Rất cao: Trên 500 mg/dL (trên 5,7 mmol/L)

Xét nghiệm chỉ số triglyceride là gì?

Để kiểm tra chỉ số triglyceride, bạn cần làm xét nghiệm lipid máu để có thể chẩn đoán được sự thay đổi về lipoprotein. Xét nghiệm chỉ số triglyceride có thể báo hiệu tình trạng viêm ở tuyến tụy và nguy cơ bị xơ vữa động mạch. Bạn nên xét nghiệm định kỳ các chỉ số sau:

• Cholesterol toàn phần
• HDL cholesterol
• LDL cholesterol
• Triglyceride

Bạn nên nhịn ăn trong 9 – 14 giờ và tránh uống rượu trong 24 giờ trước khi xét nghiệm, chỉ nên uống nước trong khoảng thời gian này. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngừng dùng một số loại thuốc trước khi xét nghiệm. Bạn cũng nên trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc mà bạn đang dùng.

Triglyceride khác gì so với Cholesterol

Triglyceride và cholesterol là các loại lipid khác nhau có trong máu. Triglyceride là chất béo trung tính, có thể lưu trữ lượng calo không cần sử dụng ngay và cung cấp năng lượng cho cơ thể khi cần. Cholesterol được sử dụng để xây dựng tế bào và một số hormone.

Triglyceride cao có hại như thế nào?

Kết quả xét nghiệm ghi nhận nồng độ triglyceride trong máu cao có thể góp phần làm thành động mạch bị cứng hoặc dày lên (xơ cứng động mạch), cản trở quá trình lưu thông của máu, tăng nguy cơ đột quỵ, đau tim và bệnh tim.

Nguyên nhân gây ảnh hưởng đến Triglyceride

Chất béo trung tính tăng cao thường xuất phát từ cơ thể người bệnh đang gặp các vấn đề về sức khỏe như: thừa cân, béo phì, rối loạn chuyển hóa, …(4)

• Yếu tố gia đình: tăng triglyceride máu có tính chất gia đình do người bệnh bị bất hoạt gen lipoprotein lipase (LPL) khiến gan sản xuất quá mức các lipoprotein tỷ trọng rất thấp (VLDL), dẫn đến có quá nhiều triglyceride và VLDL. Kết quả xét nghiệm triglyceride lúc nào cũng tăng nhẹ đến trung bình so với người thường. Sự gia tăng triglyceride quá mức dẫn đến rối loạn lipid máu và viêm tụy cấp.
• Vì rối loạn này do tính di truyền từ gen trội, người bệnh sẽ kèm theo một số bệnh khác như béo phì, tăng đường huyết, tăng huyết áp. Tăng triglyceride máu có tính chất gia đình được chia thành các loại: I, IIa, IIb, III, IV và V. Riêng rối loạn lipid máu gia đình loại IV được coi là tăng triglyceride máu có tính chất gia đình và dựa trên xét nghiệm lipid máu của người bệnh, bác sĩ có thể phân biệt được với các nguyên nhân khác.
• Lối sống: hơn 50% dân số thành thị bị mỡ máu xấu cao, một phần do ít ăn rau, lười vận động, ít dành thời gian tập thể dục nhưng lại tiêu thụ nhiều dầu mỡ, tinh bột, thức ăn nhanh…
• Bệnh nền: người bị tiền đái tháo đường hoăc bệnh đái tháo đường tuýp 2;  người có nồng độ hormone tuyến giáp (suy giáp), người bị hội chứng chuyển hóa (tình trạng huyết áp cao, béo phì và lượng đường trong máu cao xảy ra cùng nhau)… sẽ đối diện nguy cơ dư thừa triglyceride. Ngoài ra, một số tình trạng di truyền hiếm gặp khác cũng ảnh hưởng đến việc cơ thể chuyển đổi chất béo thành năng lượng, dẫn đến tăng triglyceride dự trữ lên cao.
• Thuốc đang sử dụng: nhiều trường hợp, triglyceride tăng cao trong cơ thể do tác dụng phụ của một số loại thuốc đang uống điều trị bệnh khác gây ra như: thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, một số thuốc ức chế miễn dịch, estrogen và progestin; retinoids, steroid, một số thuốc điều trị HIV.

Triglyceride cao nên ăn gì?

Nếu kết quả xét nghiệm triglyceride cao, trước hết người bệnh cần tăng cường tập thể dục ít nhất mỗi ngày 30 phút, với những môn thể thao như: chạy bộ, bơi lội, đánh cầu lông, tennis, đá bóng… có thể giúp giảm chất béo trung tính trong máu.

Chế độ ăn tránh đường và carbohydrate tinh chế. Các loại carbohydrate đơn giản, chẳng hạn như đường và thực phẩm làm từ bột mì trắng hoặc đường fructose, có thể làm tăng chất béo trung tính.

Giảm cân, cắt giảm chế độ ăn để hạn chế lượng chất béo lưu trữ dưới mô mỡ.

Tăng lượng chất béo lành mạnh như dầu ô liu, dầu hạt cải, bổ sung omega-3 từ hạt óc chó, hạnh nhân, các loại cá hồi, cá thu…, hoặc thực phẩm giàu chất xơ, hạn chế thịt đỏ (thịt bò, thịt heo…) để đẩy lùi triglyceride và mỡ máu xấu.

Tránh chất béo chuyển hóa hoặc thực phẩm có dầu hoặc chất béo hydro hóa.

Hạn chế uống bao nhiêu rượu. Rượu chứa nhiều calo và đường và có tác động đặc biệt mạnh đến chất béo trung tính.

Ở một số bệnh nhân có chất béo tăng cao, bác sĩ còn cho thuốc để góp phần điều trị giảm chất béo trung tính, mỡ máu xấu.