Thường biến là gì? Đặc điểm ý nghĩa và vai trò của thường biến

Thường biến là gì là thắc mắc được rất nhiều người quan tâm và tìm hiểu nhằm có thêm các kiến thức sinh học áp dụng trong cuộc sống và học tập. Cùng Trang tài liệu tìm hiểu khái niệm thường biến là gì, đặc điểm của thường biến, vai trò và ý nghĩa của thường biến là gì trong cuộc sống qua bài viết sau đây nhé!.

Thường biến là gì?

Khái niệm:

Thường biến chính là những biến đổi dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường ở dạng kiểu hình phát sinh trong đời cá thể. Sự biến đổi của thường biến phụ thuộc vào môi trường lẫn kiểu gen. Tuy nhiên trên thực tế yếu tố về kiểu gen không ảnh hưởng quá nhiều đến sự biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.

Thường biến chỉ biến đổi về kiểu hình và không biến đổi kiểu gen, thường biến không di truyền từ thế hệ bố mẹ sang các đời sau. Có thể dễ dàng nhận ra thường biến thông qua các biểu hiện đồng loạt theo một hướng xác định của các loại thực vật hay động vật. Các biến đổi này tương ứng với điều kiện môi trường tác động lên kiểu hình của cá thể.

Đặc điểm của thường biến

– Không di truyền. Và đặc điểm này của thường biến được xác định là một đặc điểm khác giữa thường biến và đột biến, khi đột biến cho thể di truyền được cho thế hệ sau thì thường biến lại không.

– Tương ứng với điều kiện môi trường dẫn đến biến đổi đồng loạt theo một hướng xác định.

– Không liên quan đến biến đổi kiểu gen.

– Thường biến có đặc điểm là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.

– Thường biến có đặc điểm là là những biến đổi kiểu hình và không biến đổi trong vật chất di truyền (ADN và NST).

– Thường biến diễn ra đồng loạt, có định hướng, tương ứng với các điều kiện ngoại cảnh.

– Giúp cho sinh vật có thể thích nghi với điều kiện môi trường thay đổi sẽ được xác định là mặt lợi của thường biến. Đây cũng là một đặc điểm khác với đột biến khi mà đột biến lại hầu như có hại cho sinh vật, gây biến đổi gen biến đổi kiểu hình.

– Thường biến không là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc tự nhiên và chọn giống.

Ý nghĩa của thường biến

Ý nghĩa của thường biến là gì?

• Giúp thực vật và động vật thích nghi với môi trường luôn thay đổi, có lợi cho bản thân sinh vật.
• Không di truyền các tính trạng xấu sang dòng F2.
• Biến đổi vật chất di truyền, biến đổi kiểu hình, không biến đổi gen.

Nguyên nhân gây ra thường biến

Nguyên nhân gây ra thường biến là do tác động trực tiếp của điều kiện của môi trường làm biến đổi kiểu hình nhưng không làm biến đổi kiểu gen.

Vì thường biến là loại biến dị đồng loạt theo cùng một hướng xác định đối với một nhóm cá thể có cùng kiểu gen và sống trong điều kiện giống nhau. Các biến đổi này tương ứng với điều kiện môi trường. Thường biến không do những biến đổi trong kiểu gen gây ra nên không di truyền.

– Tuy nhiên, nhờ có những thường biến mà cơ thể phản ứng linh hoạt về kiểu hình, đảm bảo sự thích ứng trước những thay đổi nhất thời hoăc theo chu kỳ của môi trường.

– Các kiểu gen chịu ảnh hưởng nhiều của điều kiện môi trường là kiểu gen có mức phản ứng rộng. Ngược lại kiểu gen ít chịu ảnh hưởng của điều kiện môi trường sẽ có mức phản ứng hẹp.

– Kiểu gen quy định giới hạn năng suất cây trồng hay vật nuôi. Trong giới hạn của mức phản ứng do kiểu gen quy định, kĩ thuật quyết định năng suất cụ thể của giống. Tác động của giống và biện pháp kĩ thuật sẽ quyết định năng suất.

Phân biệt thường biến và đột biến

Thường biến	Đột biến
– Là những biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường nhưng không làm biến đổi kiểu gen.- Xuất hiện đồng loạt, theo hướng xác định, không có khả năng di truyền.- Nguyên nhân phát sinh: do ảnh hưởng trực tiếp của môi trường sống.- Có lợi, giúp sinh vật thích nghi với môi trường sống nhưng không được sử dụng làm nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống.	– Là những biến đổi trong vật chất di truyền: ADN hoặc NST, từ đó dẫn đến biến đổi kiểu hình.- Xuất hiện ngẫu nhiên, riêng lẻ, không định hướng, có khả năng di truyền.- Nguyên nhân phát sinh: do tác nhân vật lí, hóa học của môi trường hoặc do rối loạn quá trình lí nội bào.- Đa số có hại, 1 số ít có lợi, được sử dụng là nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống.