Học tủ là gì? Biện pháp hạn chế tình và khắc phục tình trạng học tủ

Học tập là quá trình tích lũy kiến thức cho bản thân để có thêm nhiều hiểu biết. Để việc học tập được tốt nhất thì cần phải có phương pháp học tập khoa học và đúng đắn. Tuy nhiên, một phần không nhỏ các bạn học sinh, sinh viên hiện nay lại lựa chọn cho bản thân cách học tủ. Vậy học tủ là gì, nguyên nhân của nó như thế nào, tác hại và biện pháp phòng tránh như thế nào, hãy cùng Trang tài liệu tìm hiểu ngay dưới đây nhé.

Học tủ là gì?

Khái niệm: Học tủ là việc người học chọn lọc một phần kiến thức nhỏ trong tổng thể khối lượng kiến thức lớn, được xem là nội dung quan trọng và có thể xuất hiện trong các bài kiểm tra. Học tủ là cách học mang đến rủi ro cao vì có thể bị điểm kém khi “tủ đè” hoặc “lệch tủ”.

Học tủ luôn xảy ra trong trường hợp mà bản thân các học sinh, sinh viên thấy thời gian ôn tập không còn nhiều hoặc không biết nên học như thế nào. Nhiều người đã chọn cách học theo cảm tính này và kết quả cũng đặt vào tình thế may rủi. Học tủ thường xuất hiện ở người có học lực yếu kém hoặc có tính lười vì không có phương pháp học tập cụ thể. 

Học vẹt là gì?

Bên cạnh học tủ, học vẹt cũng là tình trạng thường xuyên xảy ra. Học vẹt là việc người người học học thuộc làu các kiến thức nhưng lại không hiểu kiến thức mà mình vừa học. Học vẹt là cách nói ẩn dụ chỉ những con vẹt chuyên lặp đi lặp lại các câu nói như con người nhưng không hiểu bản chất nội dung. 

Cách học này thông thường sẽ cho ra kết quả học thuộc rất trôi chảy, người học sẽ thuộc làu tất cả nội dung. Mặc dù vậy, xét về lâu về dài thì kiến thức được học theo cách học vẹt sẽ được não bộ đào thải do không hiểu bản chất

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng học tủ

Bất kỳ công việc hay vấn đề xảy ra đều có nguyên nhân của nó, nguyên nhân dù lớn hay nhỏ nhưng vẫn ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng. Trước những hậu quả mà cách học tủ gây ra thì phụ huynh phải nhận ra được những nguyên nhân mà các bạn lựa chọn cách học tủ để áp dụng vào ôn luyện khi đối diện với kỳ thi, bài kiểm tra

Một số nguyên nhân gây ra vấn đề học tủ

 Kiến thức xã hội rộng lớn

Khi kiến thức ngày một khó hơn, việc đòi hỏi đáp ứng kiến thức cũng phải được nâng cao đối với các bạn trẻ. Khi đối diện với nhiều môn học, kiến thức khó, tiếp thu không có hiệu quả, sự chán nản, bỏ cuộc dễ thấy ở các bạn. Khi đó, tâm huyết, động lực trong học tập không có, sinh ra cách học chống đối, học đối phó cho qua môn, học cho xong để hoàn thành việc thi cử, kiểm tra và dần xuất hiện vấn đề học tủ, học một phần kiến thức bản thân thích, học theo lựa chọn cảm tính cá nhân.

 Áp lực từ phía gia đình đối với việc học tập của các bạn

Khi bố mẹ có sự kỳ vọng cao cho con em mình, kỳ vọng về kết quả học tập nhưng không biết khả năng học tập của các bạn như thế nào. Kỳ vọng cao nhưng năng lực các bạn không đủ điều kiện để đáp ứng sự kỳ vọng, sợ cha mẹ không hài lòng rồi la mắng các bạn, những suy nghĩ tiêu cực để có kết quả cao là học tủ hay học vẹt. Học để cha mẹ thấy được mình cố gắng dù không biết bản thân phải học gì khi có quá nhiều kiến thức phải học. Học tủ chỉ để có chút kiến thức cho kỳ thi, nếu may mắn sẽ có kết quả, nếu không may mắn thì phải chấp nhận kết quả thấp và sự tiến bộ trong học tập là không có.

Ý thức học tập các bạn kém

Khi các bạn không có ý thức, trách nhiệm của bản thân trong việc học tập mà chỉ học tập để đối phó để có kết quả cao, học chỉ để cha mẹ vui lòng, hoàn thành điều cha mẹ mong muốn thì dù học tủ hay học vẹt cũng không đem lại kết quả. Khi không có mục tiêu, động cơ học tập khi việc học đã không có, và học tủ càng không cần bàn đến. Khi ý thức kém thì suy nghĩ cũng kém, suy nghĩ nông cạn trong việc học tập, lựa chọn phương pháp học tập cũng không có hiệu quả như học vẹt học tủ. Chỉ có bản thân các bạn mới quyết định tương lai của các bạn, khi chính bạn làm chủ cuộc sống của mình, chính mình phải chịu trách nhiệm trong mọi vấn đề mà mình lựa chọn. Và học tủ khi đã là lựa chọn trong ý thức của các bạn thì hậu quả như thế nào các bạn phải chịu và có trách nhiệm trong việc đứng ra nhận những hậu quả đó.

Những ảnh hưởng của việc học tủ

Tư duy máy móc và thiếu kiến thức

Tác hại của việc học lệch học tủ đầu tiên là khiến cho các em học sinh có tư duy rập khuôn, máy móc, từ đó thiếu tính sáng tạo và linh hoạt. Các em học lệch học tủ, chỉ ôn những bài mà mình nghĩ là sẽ có trong đề thi. Tuy nhiên thực tế đã cho thấy có rất nhiều trường hợp không may mắn “lệch tủ”, khiến các em rất khó có thể hoàn thành bài thi. Việc chỉ tập trung ôn vào một phần kiến thức nhất định sẽ mang lại nhiều rủi ro và chỉ là cách học đối phó, không thực sự đem lại tri thức mà lại làm rơi rụng rất nhiều hiểu biết đáng giá, không mang tính lâu dài.

Thiếu kiến thức dẫn đến gian lận thi cử

Hình thức bài thi trắc nghiệm đang ngày càng phổ biến, đồng nghĩa với các bài tập sẽ mang tính chất tổng hợp, bao gồm nhiều kiến thức liên quan đến nhau khiến các em phải vận dụng toàn bộ hiểu biết để giải quyết. Vì vậy, nếu không học thực sự mà chỉ ôn tủ hay bị lệch kiến thức thì một hệ luỵ xảy ra đó là học sinh sẽ sinh ra quay cóp. Khi trong đề thi không có những phần mà mình đã học, các em dễ nảy có tâm lý giở phao hay nhìn bài bạn. Việc làm này nếu bị phát hiện có thể ảnh hưởng trực tiếp đến bài thi của các em, nếu không bị phát hiện thì về lâu về dài sẽ tạo cho các em thói quen xấu, lười tư duy và không trung thực.

Nguy hiểm nếu cơ chế thi thay đổi

Việc học lệch thường diễn ra ở các em cấp ba khi đã có định hướng khối thi cho mình nên chỉ chú tâm vào học các môn học đó ngay từ lớp 10 và bỏ qua các môn học khác. Vậy thì, nếu sau 3 năm cơ chế thi cử thay đổi một cách bất ngờ, các em có thể phải thi cả những môn học khác để xét điểm tốt nghiệp hay vào một trường đại học nào đó, các em sẽ bị động rất nhiều vì trong thời gian ngắn không thể ôn luyện kĩ càng các môn mà mình đã bỏ qua. Thực tế thì hiện nay đã có rất nhiều kì thi đầu vào thay đổi sang hướng kiểm tra kiến thức tổng quát nên học sinh nếu giữ cách học và ôn thi cũ thì rất nguy hiểm.

Phát triển không toàn diện về lâu dài

Việc học lệch học tủ cũng khiến các em thiếu các kiến thức cân bằng trong cuộc sống mà điển hình là thiếu kiến thức về giao tiếp, kỹ năng sống,… Việc học lệch thiên về một số môn nhất định khiến các em học sinh khó có thể phát triển một cách toàn diện. 12 năm đèn sách cùng thói quen học lệch học tủ sẽ khiến các em sẽ hình thành nên nhận thức rằng mình chỉ cần biết và làm được một số ít thứ là đủ rồi. Điều này không sai hoàn toàn, tuy nhiên trong xã hội ngày nay thì việc “đa nhiệm”- sở hữu nhiều kiến thức và kĩ năng làm việc đa dạng đang trở thành ưu thế và người không có khả năng này sẽ rất thiệt thòi trên thị trường lao động.

Biện pháp khắc phục và hạn chế tình trạng học tủ

Trên đây là những nguyên nhân của việc học tủ, học vẹt mà các bạn học sinh, sinh viên thường gặp phải. Nếu các bạn có ý thức thức tỉnh bản thân không ngừng cố gắng phấn đấu trong học tập thì sẽ thay đổi được kết quả như mong muốn. Một số phương pháp giúp chúng ta hạn chế tình trạng học tủ ở giới trẻ ngày nay như sau:

Biện pháp đối với học sinh, sinh viên

Các bạn học sinh, sinh viên là những người có thể lựa chọn phương pháp học tập của mình. Vì thế, các bạn cần xác định mục tiêu với những định hướng rõ ràng trong học tập. Chỉ khi các bạn biết được mục tiêu học tập của mình là gì thì các bạn mới bắt đầu hành động, mới có lòng quyết tâm, ý thức tự giác, chủ động trong học tập. Khi biết vai trò quan trọng của việc học tập, các bạn mới không ngừng tiếp thu kiến thức một cách toàn diện và tình trạng học tủ sẽ không xuất hiện nếu có sự học hỏi cao.

Để hạn chế tình trạng học tủ, các bạn cần củng cố kiến thức thường xuyên. Ôn tập toàn bộ những kiến thức chưa nắm chắc, ôn tập lại những vấn đề mà mình đã hiểu và tiếp thu thêm những kiến thức mới. Những điều này sẽ giúp các bạn tìm tòi, sáng tạo hơn, phát triển trong nhiều lĩnh vực, tự giác trong học tập.

Biện pháp đối với giáo viên, giảng viên

Giáo viên là người có thể trực tiếp hỗ trợ các bạn học sinh, sinh viên trong việc khắc phục tình trạng học tủ bằng. Những người làm giáo viên, giảng viên có thể sử dụng những phương pháp giảng dạy tốt, truyền đạt rõ ràng, hấp dẫn, thu hút học sinh, sinh viên hiểu kiến thức ngay trong buổi học trên lớp một cách đầy đủ và chính xác.

Các thầy cô cùng có thể cho các bạn học sinh, sinh viên chủ động tư duy, sáng tạo để các bạn thấy kiến thức nào cũng thú vị. Đặc biệt, cần làm nổi bật tầm quan trọng của các kiến thức và cho người học thấy chúng có sự liên kết với nhau. Từ đó, các bạn học sinh, sinh viên sẽ có ý thức cao trong việc học tập đầy đủ những kiến thức đã được học và hạn chế việc học tủ.

Bên cạnh đó, để hạn chế cho học sinh học tủ thì các thầy cô cần có cách ôn luyện kiến thức trước khi thi cho các học sinh, sinh viên một cách hiệu quả và có chọn lọc. Các thầy cô có thể tóm gọn kiến thức để việc ôn tập của các bạn trẻ trở nên dễ dàng và không gây áp lực đối với học sinh, sinh viên.

Biện pháp đối với gia đình

Các bậc phụ huynh là người luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất cho con em mình học tập. Việc đầu tư cho học tập chính là đầu tư về một tương lai tốt đẹp hơn cho các bạn. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh bận rộn với công việc hằng ngày nên việc theo dõi quá trình học tập của các con chưa thực sự hiệu quả. Vì thế, các bậc làm cha làm mẹ cần phải theo dõi, động viên để con có điều kiện học tập tốt.

Bên cạnh đó, không quá tạo áp lực cho con mà dễ dẫn đến những tình trạng tiêu cực như stress, học vẹt, học tủ,… Hãy để con tự do phát triển khả năng nhận thức trong khuôn khổ. Hãy là những người bạn đồng hành với con để có thể chứng kiến con trưởng thành từng ngày.