Giáo Án Địa Lí 7 Cánh Diều Chủ Đề Đô Thị Lịch Sử Và Hiện Tại

Hoạt động 1: Điều kiện hình thành và phát triển đô thị cổ và trung đại

a. Mục tiêu: Phân tích được các điều kiện địa lí và lịch sử góp phần hình thành và phát triển một đô thị cổ đại và trung đại (qua một số trường hợp cụ thể).

b. Nội dung:

Hs: Đọc tài liệu SGK/161, 162, 163 và quan sát lược đồ 2, tranh ảnh (hình 2.2, 2.3) để tìm ra kiến thức mới dưới sự hướng dẫn của GV.

GV: Hướng dẫn học sinh đọc và khai thác thông tin từ SGK/161, 162, 163 và quan sát lược đồ 2, tranh ảnh (hình 2.2, 2.3) để trả lời câu hỏi và lĩnh hội kiến thức mới. (GV sử dụng kĩ thuật “khăn trải bàn” để hướng dẫn hs thực hiện nhiệm vụ học tập của nhóm/ bàn mình)

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

Nhiệm vụ 1:

1.

- Điều kiện hình thành đô thị A-ten:

+ A-ten hình thành trên vùng đồng bằng nhỏ và hẹp thuộc bán đảo Át-ti-ca, ven biển Ê-giê, được bao quanh bởi đồi núi. 

+ Đất đai, khí hậu thuận lợi cho các loại cây như nho, ô liu…

Nhiều tài nguyên (đá quý, quặng sắt, đất sét,...)

+ nhiều vũng vịnh sâu và kín gió, thuận lợi cho phát triển thủ công nghiệp và thương nghiệp, đặc biệt là thương mại hàng hải. 

 Vào thế kỉ VIII TCN, đô thị A-ten ra đời

- Biểu hiện phát triển của đô thị A-ten:

+ Trên đồi thiêng A-cô-pô-li, nhiều ngôi đền hùng vĩ được xây dựng (đền Pác-tê-nông thờ nữ thần A-tê-na)

+ Có quảng trường là trung tâm sinh hoạt kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội của cư dân A-ten

+ Thế kỉ V TCN, A-ten bước vào thời kì đỉnh cao về kinh tế, trung tâm thương mại của Hy Lạp.

2.

Điều kiện hình thành của đô thị Vơ-ni-dơ:

+ Cuối thế kỉ VI, Vơ-ni-dơ được xây dựng lại trên cơ sở một đô thị đông dân của Đế quốc La Mã. 

+ Có nhiều hải cảng thương mại hớn, đây là nơi hội tụ của phần lớn các tuyến đường hàng hải quan trọng từ Địa Trung Hải đến phương Đông. 

+ Thế kỉ XI, Vơ-ni-dơ độc lập với Giáo hội Rô-ma

- Biểu hiện phát triển của đô thị Vơ-ni-dơ:

+ Thế kỉ XV-XVI, Vơ-ni-dơ trở thành thủ đô của đế chế thương mại. 

+ Đồng tiền Vơ-ni-dơ được sử dụng trong hệ thống thương mại phía đông Địa Trung Hải. 

+ Trong thời kì Phục hưng, Vơ-ni-dơ là trung tâm in ấn, hội họa và âm nhạc của cả châu Âu.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Đọc tài liệu SGK/161, 162, 163 và quan sát lược đồ 2, tranh ảnh (hình 2.2, 2.3), em hãy:

1. Phân tích điều kiện hình thành và biểu hiện phát triển của đô thị A-ten.

2. Phân tích điều kiện hình thành và biểu hiện phát triển của đô thị Vơ-ni-dơ

B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc SGK, thu thập thông tin

(GV sử dụng kĩ thuật “khăn trải bàn” để hướng dẫn hs thực hiện nhiệm vụ học tập của nhóm/ bàn mình)

B3: Báo cáo thảo luận

Hs báo cáo sản phẩm của nhóm bằng việc dán phiếu học tập của nhóm lên bảng. Đại diện nhóm trình bày sản phẩm – tương tác với nhóm bạn
B4: Kết luận, nhận định

Nhóm Hs đánh giá nhóm bạn

GV đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của các nhóm HS, chuẩn xác kiến thức.

a.Đô thị cổ đại A-ten

- Hình thành trên vùng đồng bằng nhỏ và hẹp thuộc bán đảo Át-ti-ca, ven biển Ê-giê, được bao quanh bởi đồi núi; giàu khoáng sản, khí hậu thuận lợi.

- Biểu hiện :

+ Là trung tâm sinh hoạt kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội của cư dân A-ten

+ Thế kỉ V TCN, A-ten bước vào thời kì đỉnh cao về kinh tế, trung tâm thương mại của Hy Lạp.

b.Đô thị trung đại Vơ-ni-dơ

-Xây dựng lại trên cơ sở một đô thị đông dân của Đế quốc La Mã, có nhiều hải cảng thương mại hớn.

 - Biểu hiện:

+ Thế kỉ XV-XVI, Vơ-ni-dơ trở thành thủ đô của đế chế thương mại. 

+ Trong thời kì Phục hưng, Vơ-ni-dơ là trung tâm in ấn, hội họa và âm nhạc của cả châu Âu.

Hoạt động 2: Mối quan hệ giữa đô thị và các nền văn minh cổ đại

a. Mục tiêu: Trình bày được mối quan hệ giữa đô thị với các nền văn minh cổ đại.

b. Nội dung:

Hs: Đọc tài liệu SGK/164, 165 và quan sát hình ảnh (hình 2.4, 2.5) để tìm ra kiến thức mới dưới sự hướng dẫn của GV.

GV: Hướng dẫn học sinh đọc và khai thác thông tin từ SGK/164, 165 và quan sát hình ảnh (hình 2.4, 2.5) để trả lời câu hỏi và lĩnh hội kiến thức mới. (GV sử dụng kĩ thuật “phòng tranh” để hướng dẫn Hs thực hiện nhiệm vụ học tập của nhóm/ bàn mình)

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

Đô thị và các nền văn minh cổ đại có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau:

- Đô thị là trung tâm kinh tế, nơi tập trung của thương nhân và thợ thủ công, là nơi gặp gỡ của các tuyến đường thương mại, từ đó thúc đẩy quá trình tập trung dân cư.  Ra đời nhà nước, chữ viết, luật pháp…

- Đô thị là các trung tâm quyền lực chính trị tự trị  ra đời hình thức tổ chức chính quyền cổ đại. 

- Tại các đô thị, hoạt động văn chương và nghệ thuật, góp phần làm thay đổi đời sống văn hóa và trạng thái văn minh. 

- Đô thị là nơi lưu giữ và truyền bá các thành tựu của văn minh cổ đại. 

- Quá trình giao lưu, cạnh tranh giữa các nền minh là cơ sở thúc đẩy chuyển biển tại các đô thị: truyền bá, mở rộng ảnh hưởng của các nền văn minh; tàn phá, suy yếu của các đô thị và các nền văn minh cổ.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Đọc thông tin SGK/164, 165 và quan sát các hình 2.4, 2.5, hãy: Trình bày mối quan hệ giữa đô thị và các nền văn minh thời cổ đại.

B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc SGK, thu thập thông tin

(GV sử dụng kĩ thuật “phòng tranh” để hướng dẫn Hs thực hiện nhiệm vụ học tập của nhóm/ bàn mình)

B3: Báo cáo thảo luận

Hs báo cáo sản phẩm của nhóm bằng việc dán phiếu học tập của nhóm lên bảng. Đại diện nhóm trình bày sản phẩm – tương tác với nhóm bạn

B4: Kết luận, nhận định

Nhóm Hs đánh giá nhóm bạn

GV đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của các nhóm HS, chuẩn xác kiến thức.

B3: Báo cáo thảo luận

Hs báo cáo sản phẩm của nhóm bằng việc dán phiếu học tập của nhóm lên bảng. Đại diện nhóm trình bày sản phẩm – tương tác với nhóm bạn

B4: Kết luận, nhận định

Nhóm Hs đánh giá nhóm bạn

GV đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của các nhóm HS, chuẩn xác kiến thức.

Đô thị và các nền văn minh cổ đại có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau

Hoạt động 3: Vai trò của giới thương nhân với sự phát triển đô thị châu Âu trung đại.

a. Mục tiêu: Trình bày được vai trò của giới thương nhân với sự phát triển đô thị châu Âu trung đại.

b. Nội dung:

Hs: Đọc tài liệu SGK/165, 166 và quan sát hình ảnh (hình 2.6) để tìm ra kiến thức mới dưới sự hướng dẫn của GV.

GV: Hướng dẫn học sinh đọc và khai thác thông tin từ SGK/165, 166 và quan sát hình ảnh (hình 2.6) để trả lời câu hỏi và lĩnh hội kiến thức mới. (GV sử dụng kĩ thuật “phòng tranh” để hướng dẫn Hs thực hiện nhiệm vụ học tập của nhóm/ bàn mình)

c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

Vai trò của thương nhân đối với sự phát triển của đô thị châu Âu trung đại:

- Thương nhân lập ra các thương hội, tổ chức các hội chợ để trao đổi và buôn bán hàng hóa giữa các vùng. 

- Hoạt động buôn bán của thương nhân thúc đẩy kinh tế hàng hóa phát triển, đặt cơ sở cho thống nhất thị trường cho nước. 

- Từ thế kỉ XII, thương nhân và thợ thủ công khởi xướng cuộc đấu tranh chống lãnh chúa phong kiến, đòi quyền tự trị.

- Giúp nhà vua chống lại các lãnh chúa địa phương, xây dựng bộ máy nhà nước

- Thúc đẩy sự phát triển của văn hóa, khoa học, kỹ thuật tại các đô thị trung đại. 

- Lãnh đạo và bảo trợ cho những phong trào đấu tranh đầu tiên chống chế độ phong kiến Tây Âu thời hậu kì trung đại.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

B1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Đọc thông tin SGK/165, 166 và quan sát hình 2.6 hãy: Nêu vai trò của thương nhân đối với sự phát triển của đô thị châu Âu trung đại.

B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc SGK, thu thập thông tin

(GV sử dụng kĩ thuật “phòng tranh” để hướng dẫn Hs thực hiện nhiệm vụ học tập của nhóm/ bàn mình)

B3: Báo cáo thảo luận

Hs báo cáo sản phẩm của nhóm bằng việc dán phiếu học tập của nhóm lên bảng. Đại diện nhóm trình bày sản phẩm – tương tác với nhóm bạn

B4: Kết luận, nhận định

Nhóm Hs đánh giá nhóm bạn

GV đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của các nhóm HS, chuẩn xác kiến thức.

B3: Báo cáo thảo luận

Hs báo cáo sản phẩm của nhóm bằng việc dán phiếu học tập của nhóm lên bảng. Đại diện nhóm trình bày sản phẩm – tương tác với nhóm bạn

B4: Kết luận, nhận định

Nhóm Hs đánh giá nhóm bạn

GV đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của các nhóm HS, chuẩn xác kiến thức.

Giới thương nhân là động lực thúc đẩy sự phát triển của đô thị châu Âu trung đại.

Câu

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Đáp án

C

B

A

C

D

C

B

A

D

C