Giáo Án Dạy Thêm Toán 6 Điểm Đường Thẳng Ba Điểm Thẳng Hàng Tia

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm cần đạt

Bước 1: GV giao nhiệm vụ:

NV1: Hoàn thành bài tập trắc nghiệm đầu giờ.

NV2: Nêu cách đặt tên cho một điểm, một đường thẳng; thế nào là ba điểm thẳng hàng.

NV3: Thế nào là hai đường thẳng cắt nhau, song song.

NV4: Nêu khái niệm tia; thế nào là hai tia đối nhau, trùng nhau.

Bước 2: Thực hiên nhiệm vụ:

- Hoạt động cá nhân trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả

NV1: HS giơ bảng kết quả trắc nghiệm.

(Yêu cầu 2 bạn ngồi cạnh kiểm tra kết quả của nhau)

NV2, 3, 4: HS đứng tại chỗ báo cáo

Bước 4: Đánh giá nhận xét kết quả

- GV cho HS khác nhận xét câu trả lời và chốt lại kiến thức.

- GV yêu cầu HS ghi chép kiến thức vào vở

Kết quả trắc nghiệm

I. Nhắc lại lý thuyết

- Tên của điểm là các chữ in hoa như: A, B, C, ...

- Tên của đường thẳng: có 3 cách gọi tên

+ Dùng một chữ cái thường như: a, b, ..

+ Lấy tên hai điểm thuộc đường thẳng để đặt tên.

+ Dùng hai chữ cái thường như: ..

- Hai đường thẳng cắt nhau là hai đường thẳng có một điểm chung, điểm đó gọi là giao điểm của hai đường thẳng.

- Hai đường thẳng song song là hai đường thẳng không có điểm chung.

- Hai tia đối nhau là hai tia chung gốc và tạo thành một đường thẳng.

- Hai tia trùng nhau là hai tia chung gốc và có thêm một điểm chung nữa khác điểm gốc.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm cần đạt

Bước 1: Giao nhiệm vụ 1

- GV phát phiếu học tập và cho HS đọc đề bài 1.

Yêu cầu HS hoạt động cá nhân làm bài

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài, thực hiện đặt tên cho điểm và đường thẳng.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- 2 HS cạnh nhau kiểm tra chéo và báo cáo kết quả cho GV.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận xét bài làm của HS và chốt lại một lần nữa cách làm của dạng bài tập.

Bài 1: Đặt tên cho điểm, đường thẳng ở trên hình vẽ sau:

Giải

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 2.

- Yêu cầu HS trả lời nhanh.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài, làm bài cá nhân và thảo luận cặp đôi theo bàn trả lời câu hỏi .

Bước 3: Báo cáo kết quả

- HS hoạt động cá nhân trả lời các câu hỏi.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận xét câu trả lời của HS.

- GV sửa sai (nếu có).

Bài 2: Cho hình vẽ, hãy trả lời các câu hỏi sau.

a) Đường thẳng nào đi qua điểm M ; điểm N ; điểm P ; điểm Q ?

b) Đường thẳng nào không đi qua hai điểm N, P ?

c) Đường thẳng nào đi qua hai điểm M, P ?

d) Những đường thẳng nào chứa điểm P ; không chứa điểm P ?

e) Điểm nào nằm trên đường thẳng d ?

f) Đường thẳng nào đi qua điểm Q ?

g) Đường thẳng nào không đi qua điểm N ?

Giải

a) Các đường thẳng đi qua các điểm M là a, b, c

Các đường thẳng đi qua các điểm N là d, c

Các đường thẳng đi qua các điểm P là : d, b

Các đường thẳng đi qua các điểm Q là a, d

b) Đường thẳng a không đi qua hai điểm N, P: N ∉ a, P ∉ a.

c) Đường thẳng b đi qua hai điểm M, P : M ∈ b, P ∈ b.

d) Những đường thẳng chứa điểm P là d, b và đường thẳng không chứa điểm P là a, c: P ∈ d , P ∈ b ; P ∉ c , P ∉ a.

e) Những điểm nằm trên đường thẳng d là N, P, Q : N ∈ d, P ∈ d, Q ∈ d.

f) Những đường thẳng đi qua điểm Q là a, d : Q ∈ d, Q ∈ a.

g) Những đường thẳng không đi qua điểm N là a, b : N ∉ a, N ∉ b.

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 3.

Yêu cầu:

- HS thực hiện vẽ hình theo yêu cầu.

- HS so sánh kết quả với bạn bên cạnh.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài, làm bài cá nhân và thảo luận cặp đôi theo bàn vẽ hình.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- HS hoạt động cá nhân, đại diện 5 hs lên bảng trình bày.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận xét chéo bài làm của các bạn.

- Lưu ý cho HS những lỗi thường gặp khi vẽ hình.

Bài 3: Vẽ từng hình theo cách diễn đạt bằng lời trong mỗi trường hợp sau đây :

a) Hai điểm A và B cùng thuộc đường thẳng a

b) Đường thẳng b không đi qua hai điểm M và N

c) Đường thẳng c đi qua hai điểm H, K và không chứa hai điểm U, V

d) Điểm X nằm trên cả hai đường thẳng d và t, điểm Y chỉ thuộc đường thẳng d và nằm ngoài đường thẳng t, đường thẳng t đi qua điểm Z, còn đường thẳng d không chứa điểm Z

e) Điểm U nằm trên cả hai đường thẳng m, n và không thuộc đường thẳng p; điểm V thuộc cả hai đường thẳng n, p và nằm ngoài đường thẳng m; hai đường thẳng p, m cùng đi qua điểm R còn đường thẳng n không chứa điểm R.

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 4.

Yêu cầu: HĐN tìm câu trả lời (mỗi nhóm 1 hình).

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài.

- HĐN giải toán .

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện 2 nhóm lên bảng trình bày.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho các nhóm nhận xét chéo.

- Tổng kết lại hoạt động nhóm và chốt lại kiến thức.

Bài 4: Dựa vào Hình2.1, Hình 2.2 và gọi tên:

a) Tất cả bộ ba điểm thẳng hàng;

b) Bốn bộ ba điểm không thẳng hàng.

Giải

a) Hình 2.1:

Các bộ ba điểm thẳng hàng:

Bốn bộ ba điểm không thẳng hàng:

b) Hình 2.2:

Các bộ ba điểm thẳng hàng:

Bốn bộ ba điểm không thẳng hàng:

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 5.

Yêu cầu: HĐN vẽ hình (mỗi nhóm 1 hình).

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài.

- HĐN giải toán .

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện 3 nhóm lên bảng trình bày.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho các nhóm nhận xét chéo.

- Tổng kết lại hoạt động nhóm và chốt lại kiến thức.

Bài 5:

a) Hãy vẽ sơ đồ trồng 7 cây thành 5 hàng, mỗi hàng 3 cây.

b) Hãy vẽ sơ đồ trồng 6 cây thành 4 hàng, mỗi hàng 3 cây.

c) Hãy vẽ sơ đồ trồng 10 cây thành 5 hàng, mỗi hàng 4 cây.

Giải

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 6.

Yêu cầu: hoạt động cá nhân vẽ hình.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài.

- HS vẽ hình vào vở.

Bước 3: Báo cáo kết quả

3 HS lên bảng vẽ hình, HS dưới lớp vẽ vào vở.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận xét bài làm trên bảng.

- GV kiểm tra bài làm của HS và nhận xét chung.

Bài 6: Vẽ ba điểm A, B, C thẳng hàng sao cho:

a) Điểm A nằm giữa hai điểm B và C.

b) Điểm A, B nằm cùng phía đối với điểm C.

c) Điểm A không nằm giữa hai điểm B và C.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm cần đạt

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 1.

Yêu cầu:

- Tìm các cặp đường thẳng song song.

- Tìm các cặp đường thẳng cắt nhau và xác định giao điểm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài.

- HS hoạt động cá nhân trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả

2 HS đại diện trả lời câu a, b.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận xét các câu trả lời.

- Yêu cầu xác định thêm các cặp đường thẳng song song còn lại đối với những HS khác.

Bài 1. Cho hình vẽ sau:

a) Hãy chỉ ra các cặp đường thẳng song song.

b) Hãy chỉ ra 3 cặp đường thẳng cắt nhau và xác định giao điểm của chúng.

Giải

a) Các cặp đường thẳng song song là: và ; và

b) Các cặp đường thẳng cắt nhau:

- và cắt nhau tại .

- và cắt nhau tại F.

- và cắt nhau tại

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 2.

Yêu cầu: Vẽ hình vào vở.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS vẽ hình theo yêu cầu vào vở.

Bước 3: Báo cáo kết quả

Đại diện 1 HS lên bảng vẽ hình

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận xét và nêu thêm vài cách vẽ khác.

Bài 2: Cho ba điểm phân biệt không thẳng hàng. Em hãy vẽ một đường thẳng đi qua hai trong số ba điểm đó, rồi vẽ tiếp đường thẳng thứ hai đi qua điểm còn lại và song song với đường thẳng vừa vẽ.

Giải

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 3.

Yêu cầu: HS vẽ hình vào vở.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS vẽ hình theo yêu cầu vào vở.

Bước 3: Báo cáo kết quả

Đại diện 1 HS lên bảng vẽ hình.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận xét.

- GV mở rộng cho trường hợp 5 điểm, 6 điểm (trong đó không có 3 điểm nào thẳng hàng). Yêu cầu HS tính số đường thẳng.

Bài 3: Cho bốn điểm trong đó không có ba điểm nào thẳng hàng. Kẻ các đường thẳng đi qua các cặp điểm. Viết tên các đường thẳng đó.

Giải

Các đường thẳng:

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 4.

Yêu cầu:

- Vẽ hình theo yêu cầu đề bài.

- Trả lời các câu hỏi.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS vẽ hình và trả lời các câu hỏi của bài toán.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- 1 HS lên bảng vẽ hình.

- HS còn lại trả lời câu hỏi.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận hình vẽ và nhận xét câu trả lời của của HS.

- GV nhận xét chung.

Bài 4: Vẽ đường thẳng , lấy . Kẻ các đường thẳng đi qua các cặp điểm

a) Kẻ được mấy đường thẳng phân biệt? Viết tên các đường thẳng đó.

b) là giao điểm của các đường thẳng nào?

Giải

a) Có 4 đường thẳng phân biệt. Các đường thẳng đó là:

b) là giao điểm của các đường thẳng .

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 5.

Yêu cầu: Hoạt động cặp đôi tìm cách vẽ hình theo yêu cầu.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài.

- HS vẽ hình theo yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- 3 HS đại diện lên bảng vẽ hình theo yêu cầu.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận xét chéo bài làm các cặp đôi.

- GV chốt lại và sửa sai cho HS.

Bài 5: Vẽ ₄ đường thẳng cắt nhau từng đôi một trong các trường hợp sau:

a) Chúng có tất cả ₁ giao điểm.

b) Chúng có tất cả ₄ giao điểm.

c) Chúng có tất cả ₆ giao điểm.

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 6.

Yêu cầu: HĐN vẽ hình (mỗi nhóm 1 hình).

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài.

- HĐN giải toán.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện 3 nhóm lên bảng trình bày.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho các nhóm nhận xét chéo.

- Tổng kết lại hoạt động nhóm và chốt lại kiến thức.

GV tóm tắt kiến thức toàn buổi dạy.

Bài 6: Cho năm điểm, không có ba điểm nào thẳng hàng. Kẻ các đường thẳng đi qua các cặp điểm. Hỏi kẻ được bao nhiêu đường thẳng?

Giải

Từ 1 điểm nối với 4 điểm khác ta kẻ được một đường thẳng.

Với 5 điểm ta kẻ được đường thẳng, mỗi đường thẳng đã được tính 2 lần. Do đó số đường thẳng kẻ được là (đường thẳng).

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm cần đạt

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 1.

Yêu cầu:

- HS nhắc lại công thức tính diện tích, chu vi hình chữ nhật

- Đề toán cho biết gì, cần tìm gì?

- HS giải toán theo cá nhân và trao đổi kết quả cặp đôi

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đứng tại chỗ nêu lại công thức tính diện tích và chu vi của hình chữ nhật

- HS thực hiện giải bài tập cá nhân, trao đổi kết quả theo cặp

Bước 3: Báo cáo kết quả

- 1 HS lên bảng trình bày bảng

HS dưới lớp quan sát, nhận xét bài làm

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận xét bài làm của bạn.

- GV nhận xét kết quả và chốt kiến thức

Bài 1: Trong các câu sau, hãy cho biết câu nào đúng, câu nào sai. Vì sao?

a) Hai tia Ox và Oy chung gốc thì đối nhau.

b) Hai tai Ox và Ay nằm trên cùng một đường thẳng thì đối nhau.

c) Hai tia Ox và Oy nằm trên đường thẳng xy và chung gốc O được gọi là hai tia đối nhau.

Giải

Hai tia được gọi là hai tia đối nhau phải thỏa mãn :

(1) Hai tia đó tạo thành một đường thẳng;

(2) Có chung gốc thuộc đường thẳng đó.

Vậy:

Câu a) sai, vì chỉ thỏa mãn điều kiện (2) ( chung gốc);

Câu b) sai, vì chỉ thỏa mãn điều kiện (1) ( không chung gốc);

Câu c) đúng, vì thỏa mãn cả hai điều kiện trên.

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 2.

Yêu cầu:

- HS vẽ hình vào vở.

- Trả lời câu a.

- Vẽ thêm hai điểm A, B trên hình và trả lời câu b.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài, hoạt động cá nhân làm bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- 1 HS lên bảng vẽ hình.

- 2 HS trả lời nhanh câu a, b.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận HS.

- GV nhận xét chung.

Bài 2: Vẽ hai đường thẳng xy và mn cắt nhau tại O.

a) Kể tên các tia đối nhau.

b) Trên tia On lấy điểm A, trên tia Oy lấy điểm B. Kể tên các tia trùng nhau

Giải

a) Các tia đối nhau là :

- Tia Ox là tia đối của tia Oy;

- Tia Om là tia đối của tia On.

b) Các tia trùng nhau là :

- Tia OA trùng tia On;

- Tia OB trùng tia Oy.

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 2.

Yêu cầu:

- HS vẽ hình vào vở.

- Trả lời các câu hỏi của bài toán.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài, hoạt động cá nhân làm bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- 1 HS lên bảng vẽ hình.

- 2 HS trả lời nhanh câu a, b.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho HS nhận HS.

- GV nhận xét chung.

Bài 3: Cho ba điểm M, N, P thẳng hàng theo thứ tự đó.

a) Viết tên các tia đối gốc M, gốc N, gốc P.

b) Viết tên các tia trùng nhau.

Giải

a) Các tia gốc M là tia MN, tia MP.

Các tia gốc N là tia NM, tia NP.

Các tia gốc P là tia PM, tia PN.

b) Tia MN và tia MP trùng nhau, tia PN và tia PM trùng nhau

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 4.

Yêu cầu: HĐN vẽ hình.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài, hoạt động nhóm làm bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện 2 nhóm lên bảng vẽ hình.

- HS dưới lớp vẽ hình vào vở.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho các nhóm nhận xét chéo.

- GV nhận xét bài làm các nhóm và tổng kết HĐN.

Bài 4: Cho ba điểm A, B, C không thẳng hàng, hãy vẽ:

a) Tia CB;

b) Tia CA;

c) Đường thẳng AB.

Giải

Bước 1: Giao nhiệm vụ

- GV cho HS đọc đề bài bài 4.

Yêu cầu: Hoạt động nhóm vẽ hình và trả lời các câu hỏi vào bảng nhóm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc đề bài, hoạt động nhóm làm bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện 2 nhóm lên bảng trình bày.

- HS dưới lớp vẽ hình và trả lời vào vở.

Bước 4: Đánh giá kết quả

- GV cho các nhóm nhận xét chéo.

- GV nhận xét bài làm các nhóm và tổng kết HĐN.

GV tóm tắt kiến thức toàn buổi dạy.

Bài 5: Vẽ hai tia đối nhau OM và ON, A là một điểm thuộc tia OM, B là một điểm thuộc tia ON.

a) Trong ba điểm A, O, N điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại?

b) Trong ba điểm M, O, B điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại?

c) Trong ba điểm M, O, N điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại?

Giải

a) A thuộc tia OM nên hai tia OM và OA trùng nhau. Mà hai tia OM và ON đối nhau.

Do đó hai tia OA và ON đối nhau.

Vậy O nằm giữa hai điểm A và N.

b) Tương tự a) ta có O nằm giữa hai điểm B và N.

c) Từ câu a và câu b có hai tia ON, OM đối nhau nên O nằm giữa M và N.