Kế Hoạch Bài Dạy Ngữ Văn 7 Học Kỳ 2 Theo Công Văn 5512 Và 4040

Ngày soạn:

25/12/2021

Kế hoạch dạy

TỔ TRƯỞNG DUYỆT

BAN GIÁM HIỆU DUYỆT

Lớp

7B1

Nguyễn Thị Nguyệt

Tuần

19

Tiết

73 – 76

Ngày

1. Hoạt động 1: Hoạt động mở đầu

a) Mục tiêu: Giúp học sinh huy động những hiểu biết về tục ngữ để kết nối vào bài học, tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh.

b) Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm tòi khám phá về tục ngữ bằng cách chơi trò chơi “ Ai nhanh hơn” để xác định vấn đề cần giải quyết: Thế nào là tục ngữ? Hiểu nội dung, một số hình thức nghệ thuật (kết cấu, nhịp điệu, cách lập luận) và ý nghĩa của những câu tục ngữ trong bài học.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

* Ca dao:1, 3 :

- Câu 1: Thể hiện tình yêu và niềm tự hào đối với cảnh đẹp quê hương đất nước.

-Câu 3: Là lời ngợi ca công ơn to lớn của cha mẹ đối với con cái.

*Tục ngữ: 2, 4:

-Câu 2: Thể hiện kinh nghiệm về dự báo thời tiết.

-Câu 4: Thể hiện kinh nghiệm về trồng trọt.

d) Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua trò chơi: “Ai nhanh hơn”

+ Luật chơi: Mỗi đội có 2 hs tham gia trong vòng 2 phút 2 đội lần lượt sắp xếp các câu sau đây vào hai nhóm theo thể loại thích hợp và lí giải vì sao lại sắp xếp như thế?

1. Đường vô xứ Nghệ quanh quanh,

Non xanh nước biếc như tranh họa đồ

2. Gió heo may, chuồn chuồn bay thì bão.

3. Công cha như núi Thái sơn,

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

4. Tháng hai trồng cà, tháng ba trồng đỗ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc nhóm, suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Ca dao:1. 3 Tục ngữ: 2. 4

Câu 1: Thể hiện tình yêu và niềm tự hào đối với cảnh đẹp quê hương đất nước.

Câu 3: Là lời ngợi ca công ơn to lớn của cha mẹ đối với con cái.

->Diễn tả một cách sinh động và sâu sắc đời sống tâm hồn, tình cảm, tư tưởng người lao động->Ca dao

Câu 2: Thể hiện kinh nghiệm về dự báo thời tiết.

Câu 4: Thể hiện kinh nghiệm về trồng trọt.

->Những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt (tự nhiên, lao động sản xuất, xã hội), được nhân dân vận dụng vào đời sống-> Tục ngữ

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gọi HS nhận xét, thống nhất ý kiến.

GV nhận xét, dẫn vào bài mới:

Ca dao là những câu thơ có thể hát thành những làn điệu dân ca, ru con... hoặc ca dao là lời thơ của dân ca kết hợp lời và nhạc để diễn tả một cách sinh động và sâu sắc đời sống tâm hồn, tình cảm, tư tưởng người lao động. Vậy thế nào là tục ngữ? Và nội dung, một số hình thức nghệ thuật (kết cấu, nhịp điệu, cách lập luận) và ý nghĩa của những câu tục ngữ trong bài học như thế nào?

Tiết 73:

TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT

2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới

Nhiệm vụ 1: Đọc- Chú thích ( Đọc và tìm hiểu tác giả tác phẩm)

a) Mục tiêu: Gv hướng dẫn Hs đọc và tìm hiểu chú thích (đọc, tác phẩm, từ khó)

+ Hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm tục ngữ, một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

b) Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh cách đọc và tìm hiểu khái quát khái niệm (Hình thức, nội dung, phạm vi sử dụng) và đề tài (Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất; Tục ngữ về con người và xã hội) qua các nguồn tài liệu và qua phần chú thích trong SGK.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

* Khái niệm Tục ngữ

- Hình thức: Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh. mỗi câu tục ngữ diễn đạt trọn vẹn một ý

- Nội dung: Tục ngữ thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về thiên nhiên, lao động sản xuất, về con người và xã hội

- Sử dụng: Được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hàng ngày

* Đề tài

+ Từ câu 1 đến 4 : Những câu tục ngữ về thiên nhiên.

+ Từ câu 5 đến 8 : Những câu tục ngữ về lao động sản xuất.

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi

? Nêu cách đọc văn bản?

?Tục ngữ là gì ?

?Ta có thể chia 8 câu tục ngữ trong bài thành mấy nhóm ? Mỗi nhóm gồm những câu nào ? Gọi tên từng nhóm đó

? Em nhận xét gì về nội dung và hình thức các câu tục ngữ vừa đọc? So sánh với thành ngữ đã học?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời.

- HS hình thành kĩ năng khai thác chú thích trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Giọng điệu chậm rãi, rõ ràng, chú ý các vần lưng, ngắt nhịp ở vế đối trong câu hoặc phép đối giữa 2 câu.

*) Khái niệm tục ngữ:

-Tục: thói quen có từ lâu đòi được mọi người công nhận

- Ngữ: lời nói

- Hình thức: Là một câu nói ngắn gọn, diễn đạt một ý trọn vẹn; có hình ảnh, nhịp điệu, vần, đối,dễ thuộc, dễ nhớ => đọc rõ ràng, ngắt nhịp phù hợp với nhịp điệu của câu.

- Nội dung: Tục ngữ diến đạt những kinh nghiệm về cách nhìn nhận của dân gian với thiên nhiên,LĐSX, con người và xã hội; tục ngữ giàu hình ảnh => nên đọc nhấn mạnh vào những câu, những cụm từ miêu tả nhằm gợi cảm xúc cho người nghe

- Tục ngữ được hiểu theo nghĩa đen và nghĩa bóng

- Phạm vi sử dụng: Sử dụng rộng rãi trong mọi hoạt động của cuộc sống.

* Đề tài: + Từ câu 1 đến 4 : Những câu tục ngữ về thiên nhiên.

+ Từ câu 5 đến 8 : Những câu tục ngữ về lao động sản xuất.

+Phân biệt tục ngữ với thành ngữ: Thành ngữ là cụm từ cố định còn tục ngữ thường là câu hoàn chỉnh;

+ Tục ngữ với ca dao: Tục ngữ là câu nói diễn đạt khái niệm, còn ca dao là lời thơ biểu hiện tả nội tâm của con người

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Gv sửa chữa, đánh giá, rút kinh nghiệm, chốt kiến thức.

GV KẾT LUẬN:

Tục ngữ chia làm hai đề tài lớn: Tục ngữ về thiên nhiên nhiên và lao động sản xuất; Tục ngữ về con người và xã hội. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu đề tài về đề tài thứ nhất: Tục ngữ về thiên nhiên nhiên và lao động sản xuất.

- Giới thiệu một số cuốn ca dao, tục ngữ VN-> tìm đọc để biết thêm những kinh nghiệm, trí tuệ của nhân dân ta về mọi mặt của đời sống.

I. Đọc –chú thích

1. Khái niệm Tục ngữ

- Hình thức: Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh. mỗi câu tục ngữ diễn đạt trọn vẹn một ý

- Nội dung: Tục ngữ thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về thiên nhiên, lao động sản xuất, về con người và xã hội

- Sử dụng: Được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hàng ngày

2. Đề tài

+ Từ câu 1 đến 4 : Những câu tục ngữ về thiên nhiên.

+ Từ câu 5 đến 8 : Những câu tục ngữ về lao động sản xuất.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu văn bản

a) Mục tiêu:

+ Gv hướng dẫn Hs đọc và tìm hiểu cụ thể nội dung, ý nghĩa, cách vận dụng từng câu tục ngữ.

+ Hs nắm được nội dung và nghệ thuật của từng câu tục ngữ

b) Nội dung: Hướng dẫn học sinh khám phá nội dung, ý nghĩa, cách vận dụng từng câu tục ngữ qua hệ thống câu hỏi được thiết kế theo phiếu bài tập.

Nhóm những câu tục ngữ về ..............

Câu	Ý nghĩa	Cơ sở thực tiễn	Áp dụng

c) Sản phẩm: Bài làm của học sinh

a. Nhóm về những câu tục ngữ về thiên nhiên

b. Nhóm về những câu tục ngữ về lao động sản xuất

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua phiếu bài tập

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi

? Để đưa ra được kinh nghiệm, nhân dân ta phải quan sát thời gian rất nhiều ngày, nhiều đêm, nhiều năm Nhưng ngày nay chúng ta có thể giải thích hiện tượng này bằng khoa học. Hãy dựa vào kiến thức địa lý qua hình ảnh trên để giải thích?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Vào giữa mùa hạ (22/6), trái đất đến gần giữa mút của quỹ đạo, lúc này nửa cầu Bắc ngả về phía mặt trời, thời gian chiếu sáng nhiều hơn thời gian khuất trong bóng tối nên thời kì này nửa cầu Bắc có đêm dài ngày ngắn “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng”. Vào giữa mùa đông 22/12) nửa cầu Nam ngả về phía mặt trời nhiều hơn nên nửa cầu Bắc thời gian được chiếu sáng ít hơn thời gian khuất trong bóng tối, có đêm dài hơn ngày “Ngày tháng mười chưa cười đã tối”.

- Ở vùng sâu vùng xa, phương tiện thông tin hạn chế thì kinh nghiệm đoán bão của dân gian vẫn còn tác dụng.

- Không phải lúc nào chúng ta cũng có thể xem dự báo thời tiết của đài khí tượng thủy văn. Vì vậy kinh nghiệm này vẫn là tri thức rất bổ ích cho chúng ta ở bất kì không gian nào (đi học, đi làm hay đi chơi) để có thể ứng phó kịp thời.

Đất để ở, đất để cấy cày làm ăn, đất nuôi sống con người. Ca dao có câu:

“Ai ơi chớ bỏ ruộng hoang

Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu”

Đất có giá trị như vậy, nhưng hiện nay nhiều nơi đất đai bị bỏ hoang, bị xói mòn, bạc màu, ô nhiễm…

Cần kết hợp linh hoạt giữa các nghề mới mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đó cũng chính là mô hình kinh tế vườn- ao- chuồng (V-A-C) mà nước ta đã áp dụng trong mấy chục năm gần đây trên cơ sở vận dụng kinh nghiệm của cha ông.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung, cho điểm

- GV đánh giá HS, GV ghi nhận, tuyên dương

-Gv sửa chữa, đánh giá, rút kinh nghiệm, chốt kiến thức.

GV chốt: Như vậy, từ xa xưa khi khoa học chưa phát triển, bằng những quan sát, những trải nghiệm thực tiễn ông cha ta đã đúc rút được những tri thức rất bổ ích trong việc dự đoán thiên nhiên thời tiết. Ta có cảm giác như mỗi một người nông dân bình dị đều là những nhà thiên văn học tài ba.

? Hiện nay, khoa học đã cho phép con người dự báo bão khá chính xác. Vậy kinh nghiệm “trông kiến bò lên cao đoán bão lụt”, hay “trông ráng đoán bão” của dân gian còn tác dụng không?

? Quan sát hình ảnh và chỉ ra sự mâu thuẫn với câu TN “ Tấc đất tấc vàng”?

Theo em, nguyên nhân của hiện tượng này là gì? Có hướng nào để khắc phục?

GV chốt: Thủ lĩnh da đỏ Xi -at-tơn của đã tững cảnh báo : “Đất là mẹ. Điều gì xảy ra với đất cũng sẽ xảy ra với những đứa con của đất”. Truyện ngụ ngôn có “Kho báu trong vườn cây”, “Lão nông và các con” cũng là để khẳng định giá trị to lớn của đất. Vậy trách nhiệm của chúng ta là trân trọng và bảo vệ đất đai- môi trường.

? Hình ảnh trên gợi liên tưởng tới câu tục ngữ nào trong bài? Ngày nay, người nông dân vận dụng sáng tạo mô hình phát triển kinh tế như thế nào?

GV: Các câu tục ngữ trên đều là những kinh nghiệm quý về việc dự báo thời tiết và sản xuất nông nghiệp => Xuất phát và phản ánh đúng thực tiễn nước ta vốn là một nước thuần nông( nông nghiệp là hoạt động sản xuất chủ đạo và phụ thuộc nhiều vào tự nhiên). Điều đặc biệt là những kinh nghiệm trên đều được rút ra từ sự quan sát thực tiễn lâu dài nhưng cũng chính vì vậy không phải câu tục ngữ nào cũng đúng( nó chỉ đúng với tùng đại phương và ở một thời điểm nhất định). Mặc dù vậy chúng ta vẫn phải khẳng định đây là những kinh nghiệm quý báu thể hiện tư duy sắc sảo của cha ông. Đó thực sự là túi khôn, là cẩm nang của dân tộc ta.

Liên hệ: Em hãy tìm những câu tục ngữ khác đúc kết kinh nghiệm trong LĐSX?

II. Đọc –hiểu văn bản

1. Tục ngữ về thiên nhiên

Câu 1:

- Cách nói quá, đối.

- Khái niệm về thời gian giữa 2 mùa.

=> Nhấn mạnh đặc điểm của đêm tháng 5, ngày tháng 10 là ngắn, ấn tượng độc đáo, làm nổi bật sự trái ngược tính chất đêm, ngày giữa 2 mùa đông và hạ, làm cho người đọc, người nghe dễ hiểu, dễ nhớ.

=> Sử dụng thời gian hợp lí với mỗi mùa

Câu 2:

- Kinh nghiệm về thời tiết (hiện tượng: mưa, nắng)

- Nghệ thuật: Đối

-> Dựa vào sự khác biệt các sao để dự báo sự khác biệt về thời tiết.

Câu 3:

- Dự báo khi chân trời có sắc vàng thì trời sắp có bão.

- Lược bỏ 1 số thành phần, ngắn gọn hơn mang thông tin nhanh, dễ nhớ.

- Cách nói ngắn gọn: chủ động bảo vệ, giữ gìn nhà cửa.

2. Tục ngữ về lao động sản xuất.

Câu 5:

- ẩn dụ, phóng đại.

=> Giá trị của đất đai đối với con người.

Câu 8:

=> Tầm quan trọng của thời vụ, đất đai....

Nhiệm vụ 3: Tổng kết

a) Mục tiêu:

+ Hs nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản

b) Nội dung: Hướng dẫn học sinh tổng kết văn bản để chỉ ra những thành công về nghệ thuật, nêu nội dung, ý nghĩa của tục ngữ.

c) Sản phẩm: Các câu trả lời của học sinh

* Nghệ thuật :

- Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc.

- Kết cấu diễn đạt theo kiểu đối xứng, nhân quả, tạo nhịp, vần cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng.

* Nội dung:

Phản ánh, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu của nhân dân trong việc quan sát các hiện tượng thiên nhiên và trong lao động sản xuất. Những câu tục ngữ ấy là túi khôn của nhân dân nhưng chỉ có tính chất tương đối chính xác và không ít kinh nghiệm được tổng kết chủ yếu là dựa vào quan sát

d) Tổ chức thực hiện: Giáo viên linh hoạt trong tổ chức dạy học: sử dụng phối hợp các hình thức hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm, bàn...theo nhiệm vụ cụ thể.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi

? Những câu tục ngữ trong bài diễn đạt có gì đặc biệt? Đặc điểm chung về hìnhh tức của tục ngữ?

? Ý nghĩa của những câu tục ngữ này trong đời sống hiện nay?

? Qua đây, em suy nghĩ gì về sự hiểu biết, khả năng quan sát cách diễn đạt của nhân dân?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

-Tục ngữ là một trong những thể loại của văn học dân gian. Khác với ca dao, dân ca là những khúc hát tâm tình, thiên về khía cạnh tinh thần, tình cảm, tục ngữ có chức năng chủ yếu là đúc kết kinh nghiệm sống trên rất nhiều lĩnh vực của cuộc sống hằng ngày. V́ thế, tục ngữ được xem là kho kinh nghiệm và tri thức thực tiễn vô cùng phong phú.

Phần lớn các câu tục ngữ có hình thức ngắn, có vần hoặc không vần.

N ội dung: Phản ánh, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu của nhân dân trong việc quan sát các hiện tượng thiên nhiên và trong lao động sản xuất. Những câu tục ngữ ấy là túi khôn của nhân dân nhưng chỉ có tính chất tương đối chính xác vì không ít kinh nghiệm được tổng kết chủ yếu là dựa vào quan sát.

-Ông cha ta đã dùng kinh nghiệm thực tiễn để quan sát để đúc rút thành tri thức song không phải lúc nào cũng chính xác.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-Yc hs nhận xét câu trả lời.

-Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức.

*GV: Tục ngữ ra đời từ rất lâu rồi, khi khoa học kĩ thuật chưa phát triển. Ông cha ta đã dùng kinh nghiệm thực tiễn để quan sát để đúc rút thành tri thức song không phải lúc nào cũng chính xác. Vì vậy, để phát huy tối đa bài học của của các câu tục ngữ, chúng ta cần kết hợp với khoa học khí tượng, vũ trụ để dự đoán chính xác hơn thời tiết và kết hợp với khoa học kĩ thuật trong trồng trọt chăn nuôi, đem lại hiệu quả kinh tế cao.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật :

- Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc.

- Kết cấu diễn đạt theo kiểu đối xứng, nhân quả, tạo nhịp, vần cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng.

2. Nội dung:

Phản ánh, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu của nhân dân trong việc quan sát các hiện tượng thiên nhiên và trong lao động sản xuất. Những câu tục ngữ ấy là túi khôn của nhân dân nhưng chỉ có tính chất tương đối chính xác và không ít kinh nghiệm được tổng kết chủ yếu là dựa vào quan sát

3. Hoạt động 3: Luyện tập

a) Mục tiêu:

-HS được luyện tập để khái quát lại kiến thức đã học trong bài, áp dụng kiến thức để làm bài tập

b) Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi tiếp sức để học sinh luyện tập củng cố kiến thức.

c) Sản phẩm: Bài làm của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua trò chơi: “tiếp sức đồng đội”

+ Luật chơi: Mỗi đội có 5 hs tham gia trong vòng 5 phút 2 đội lần lượt

tìm những câu tục ngữ có nội dung tương tự với các câu tục ngữ có trong bài.

Gv nhận xét, chấm điểm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc nhóm, suy nghĩ, viết bảng.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

(1) Con trâu là đầu cơ nghiệp

(2) Nắng tháng tám, rám trái bưởi

(3) Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.

(4) Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt.

(5) Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

(6)Gió heo may chuồn chuồn bay thì bão.

(7)Trời nắng chóng trưa, trời mưa chóng tối

(8)Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.

(9)Tháng hai trồng cà, tháng ba trồng đỗ.

(10)Người đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân.

-Quan sát các hiện tượng thiên nhiên thời tiết, để chủ động trong trong lao động sản xuất.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-Yc hs nhận xét câu trả lời.

-Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức.

? Các câu tục ngữ trong bài nhắc nhở ta điều gì trong cuộc sống? Để phát huy tối đa bài học của của các câu tục ngữ, chúng ta cần lưu ý gì?

IV. Luyện tập

Bài tập 1:

4. Hoạt động 4: Vận dụng

a) Mục tiêu: HS vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết một vấn đề trong cuộc sống

- Hướng dẫn học sinh tìm tòi mở rộng sưu tầm thêm kiến thức liên quan đến nội dung bài học.

b) Nội dung: Giáo viên yêu cầu học sinh tìm tòi mở rộng sưu tầm thêm câu tục ngữ ở địa phương nơi em sinh sống liên quan đến nội dung bài học.

c) Sản phẩm: Phần trình bày của học sinh

Ca dao tục ngữ về Hải Phòng

• - Hải Phòng có bến Sáu Kho
  Có sông Tam Bạc, có lò Xi măng

• - Đứng trên đỉnh núi ta thề
  Không giết được giặc, không về Núi Voi

• -Thuốc lào Vĩnh Bảo
  Chồng hút, vợ say
  Thằng con châm đóm
  Lăn quay ra giường

-Dù ai buôn đâu, bán đâu
Mùng chín tháng tám chọi trâu thì về
Dù ai bận rộn trăm nghề
Mùng chín tháng tám nhớ về chọi trâu

- Sấm động biển Đồ sơn
Vác nồi rang thóc
Sấm động bên sóc
đổ thóc ra phơi

• - Nhất cao là núi U Bò
  Nhất đông chợ Giá, nhất to sông Rừng

• - Chín con theo mẹ ròng ròng.
  Còn một con út nẩy lòng bất nhân

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi

? Sưu tầm các câu tục ngữ ở địa phương nơi em sinh sống

? Sắp xếp các câu sưu tầm được theo từng thể loại và theo chủ đề.

? Tìm hiểu giá trị của các câu ca dao, tục ngữ của địa phương (nhờ ông bà, bố mẹ, người có hiểu biết)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

+ Lắng nghe, nghiên cứu, trao đổi, trình bày nếu còn thời gian

+ Tìm hiểu, nghiên cứu, sưu tầm.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-Yc hs nhận xét câu trả lời.

-Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức.

Bài tập 2:

1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề /Mở đầu

a) Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. Định hướng phát triển năng lực giao tiếp

b) Nội dung:

- Học sinh quan sát tranh

- Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm tòi khám phá tìm hiểu chung về văn nghị luận bằng cách chơi trò chơi “Nhìn hình đoán chủ đề” để xác định vấn đề cần giải quyết: Hiểu thế nào là văn nghị luận? Hiểu nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị luận.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

- Chủ đề : Bảo vệ môi trường

-Chủ đề: Tác hại của hút thuốc lá.

d) Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua trò chơi: “Nhìn hình đoán chủ đề”

+ Luật chơi:

- Quan sát tranh

- Nói đúng nội dung chủ đề của tranh.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân: suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Chủ đề : Bảo vệ môi trường

-Chủ đề: Tác hại của hút thuốc lá.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gọi HS nhận xét, thống nhất ý kiến.

GV nhận xét, dẫn vào bài mới:

Văn bản nghị luận là một trong những kiểu văn bản quan trọng trong đời sống xã hội của con người, nó có vai trò rèn luyện tư duy và năng lực biểu đạt. Không có văn nghị luân thì khó mà hình thành tư tưởng mạch lạc, sâu sắc. Năng lực nghị luận là điều kiện để con người thành đạt. Trong bài hôm nay cô trò chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về văn nghị luận.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới

a) Mục tiêu:

- Tìm hiểu khái niệm của văn bản nghị luận.

-Hiểu nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị luận.

b) Nội dung:

+ Gv hướng dẫn Hs đọc và tìm hiểu ví dụ

+ Hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm của văn bản nghị luận, hiểu nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị luận.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi

? Trong đời sống em thường gặp các vấn đề và câu hỏi như dưới đây không?

- Vì sao trẻ em cần phải đi học?

-Vì sao mọi người nên có bạn bè?

? Gặp các vấn đề câu hỏi đó người ta thường viết/nói bằng các kiểu văn bản miêu tả, biểu cảm, kể chuyện không? Vì sao?

? Để thuyết phục người đọc người nghe về những vấn đề trên (hay để trả lời những câu hỏi ấy), trên báo chí hay đài phát thanh, truyền hình nguười ta thường sử dụng các văn bản như xã luận, bài bình luận....Hãy kể tên một số kiểu văn bản khác mà em biết?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

-Trong đời sống em thường gặp các vấn đề và câu hỏi như vậy.

- Gặp các vấn đề câu hỏi đó người ta không thường viết/nói bằng các kiểu văn bản miêu tả, biểu cảm, kể chuyện mà phải dùng kiểu văn nghị luận vì văn nghị luận có lập luận mạch lạc, rõ ràng và dẫn chứng thuyết phục để làm rõ vấn đề.

* VD:

- Tại sao chúng ta phải bảo vệ biển?

- Hút thuốc lá mang lại hậu quả gì?

-Tại sao cần phải từ bỏ những thói quen xấu?

- Vì sao em thích đọc sách?

- Làm thế nào để học giỏi môn ngữ văn?

- Muốn xây dựng một tình bạn đẹp chúng ta phải làm gì?

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Tổ chức trao đổi, nhận xét, thống nhất ý kiến.

Gv sửa chữa, đánh giá, rút kinh nghiệm, chốt kiến thức.

- GV: + Tự sự là thuật, kể câu chuyện đời thường hay tưởng tượng, dù hấp dẫn, sinh động đến đâu vẫn mang tính cụ thể – hình ảnh, vẫn chưa thể có sức thuyết phục khái quát, chưa có khả năng thuyết phục người đọc, người nghe, làm cho họ thấu tình đạt lí

+ M/tả là dựng tả chân dung cảnh, người, sự vật, sinh hoạt... kkông có sức khái quát

Biểu cảm cũng có sử dụng lí lẽ nhưng chủ yếu vẫn là tình cảm, cảm xúc và mang tính chủ quan cảm tính nên cũng không có khả năng giải quyết các vấn đề đó nêu một cách thấu tình đạt lí-> Nó chỉ có tác dụng hỗ trợ làm cho lập luận sắc bén, thêm sức thuyết phục.

- Một vài kiểu văn bản nghị luận thường gặp:

Xã luận, bình luận thời sự, bình luận thể thao, các bài nghiên cứu, phê bình, hội thảo khoa học, trao đổi về học thuật trên các báo và tạp chí chuyên ngành...

1. Nhu cầu nghị luận.

* Văn bản nghị luận tồn tại khắp nơi trong cuộc sống.

* Nghị luận đưa ra những nhận định, suy nghĩ quan điểm, thái độ của mình trước một vấn đề đặt ra.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi

? Đọc văn bản ?

? Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài này nhằm mục đích gì?

? Để thực hiện mục đích ấy, tác giả bài viết đã đưa ra những ý kiến nào?

? Để các ý kiến trên có sức thuyết phục với người đọc, tác giả đã nêu lên những lí lẽ cụ thể nào?

? Từ văn bản trên em hãy rút ra: Thế nào là văn bản nghị luận? Đặc điểm chính của một bài văn nghị luận?

+ Luận điểm ?

+ Luận cứ?

+ Lập luận?

- Gọi HS trả lời câu hỏi.

- Tổ chức trao đổi, nhận xét, thống nhất ý kiến.

- GV tổng hợp ý kiến, kết luận.

-Gọi HS đọc ghi nhớ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài này nhằm mục đích vạch rõ tình trạng dân trí chung của xã hội từ đó đề cập tới vấn đề chống nạn thất học và xóa nạn mù chữ bằng cách kêu gọi mọi người cùng học tập nâng cao dân trí, học tập thường xuyên.

* Những ý kiến được nêu ra:

- Trong thời kì Pháp, chúng thực hiện chính sách ngu dân. Dẫn chứng: số người dân Việt Nam thất học so với số người trong nước là 95%.

- Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi của mình, bổn phận của mình,...

- Một trong những công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc này là nâng cao dân trí.

* Tác giả nêu ra những lí lẽ:

• Trước Cách mạng tháng Tám...

• Nay đã giành được độc lập,...

• Biến việc học thành việc làm rộng khắp, với các hình thức cụ thể có thể áp dụng mọi lúc mọi nơi.

- Văn nghị luận là loại văn trình bày ý kiến đánh giá, bàn luận, trình bày tư tưởng, chủ trương, quan điểm của con người đối với tự nhiên, xã hội qua các luận điểm, luận cứ và lập luận để thuyết phục.

-Đặc điểm của văn nghị luận:

+Luận đề là vấn đề bao trùm cần làm sáng tỏ, được đem ra để bàn luận, bảo vệ, chứng minh, bác bỏ trong toàn bộ bài viết.

+ Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm trong bài văn nghị luận.

+ Luận cứ là những lí lẽ, bằng chứng thuyết phục để làm sáng tỏ cho luận điểm, làm cho người tiếp nhận hiểu, tin vào tính đúng đắn của nó.

+ Phương pháp lập luận là cách thức lựa chọn, sắp xếp luận điểm, luận cứ sao cho lập luận chặt chẽ và thuyết phục.

- Khái niệm: là văn bản viết ra nhằm xác định cho người nghe, đọc một tư tưởng hay một quan điểm nào đó.

- Đặc điểm:

+ Có hệ thống luận điểm rõ ràng.

+ Có lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục.

+ Những quan điểm, tư tưởng trong văn bản nghị luận cần hướng tới giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Tổ chức trao đổi, nhận xét, thống nhất ý kiến.

Gv sửa chữa, đánh giá, rút kinh nghiệm, chốt kiến thức.

GV: Bài viết đã xác định cho người đọc người nghe một tư tưởng đó là chống nạn thất học. Đây là văn bản ngắn, hay bởi tư tưởng của Bác có luận điểm rõ ràng, có lí lẽ dẫn chứng thuyết phục. Cách viết như vậy gọi là văn nghị luận.

? Vậy em hiểu như thế nào là văn nghị luận?

? Một văn bản nghị luận có những đặc điểm gì?

2. Thế nào là nghị luận?

*Văn bản: "Chống nạn thất học"

1. Tác hại...

2. Những điều kiện cần...

3. Các biện pháp...

* Ghi nhớ: SGK.

- Là văn bản viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng, một quan điểm nào đó.

- Khi gặp những vấn đề cần bàn bạc, trao đổi, phát biểu, bình luận, bày tỏ quan điểm=> văn nghị luận.

- Hướng tới giải quyết vấn đề đặt ra trong cuộc sống.

3. Hoạt động 3: Luyện tập

a) Mục tiêu: HS được luyện tập để khái quát lại kiến thức đã học trong bài, áp dụng kiến thức để làm bài tập

b) Nội dung: GV tổ chức cho HS làm bài tập 1, 2 SGK/10 để học sinh luyện tập củng cố kiến thức.

c) Sản phẩm: Bài làm của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua bài tập sách giáo khoa bài tập 1 SGK/10

* Yêu cầu HS đọc văn bản "Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội" SGK/9

Đây có phải là bài văn nghị luận không. Tại sao? Cho hs thảo luận nhóm bàn .

? Tác giả đề xuất ý kiến gì? Những dòng câu văn nào thể hiện ý kiến đó ?

? Để thuyết phục người đọc, tác giả nêu những lý lẽ và dẫn chứng nào?

? Qua đó tác giả muốn nhắc nhở mọi người điều gì?

? Bài nghị luận nhằm giải quyết vấn đề có trong thực tế hay không? Em có tán thành ý kiến của bài viết không? Vì sao?

?Gọi hs đọc yc bài 2.

Nêu bố cục của bài văn ?

? Bài văn là văn bản tự sự hay nghị luận?

? Hai đoạn đầu là kể hay tả?

? Tại sao nói 2 đoạn cuối là 2 đoạn nghị luận.

? Việc kể chuyện như vậy có ý nghĩa gì trong bài văn này?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc nhóm, suy nghĩ, viết bảng.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

a. Đây là văn bản nghị luận vì

- Vấn đề nêu ra bàn luận, giải quyết là một vấn đề xã hội

- Để giải quyết vấn đề trên tác giả đã dùng nhiều lí lẽ, dẫn chứng để lập luận, bảo vệ quan điểm của mình

b. - Ý kiến: Cần phân biệt thói quen tốt và thói quen xấu; cần tạo thói quen tốt, khắc phục thói quen xấu

- Nhan đề của bài và ba câu cuối thể hiện kết luận đó.

- Lí lẽ: Có thói quen tốt và thói quen xấu

Có người biết phân biệt tốt, xấu

Thói quen không tốt hình thành tệ nạn

Tạo được thói quen tốt là... văn minh cho xã hội

- Dẫn chứng:Luôn dậy sớm, luôn đúng hẹn...

Hút thuốc lá, hay cáu giận...

Một thói quen xấu ta thường...

Tệ hại hơn ...

- Bài văn nêu vấn đề rất sát với thực tế xã hội hiện nay.

Bố cục

- Mở bài: Đoạn 1- Nêu vấn đề nghi luận

- Thân bài: Đoạn 2,3,4- Lí giải, chứng minh vấn đề

- Kết bài: Đoạn 5- Khẳng định lại vấn đề

* Cụ thể:

+ Kết quả thói quen tốt của con người (2 câu).

+ Biểu hiện của thói quen xấu.

+ Kêu gọi rèn luyện thói quen tốt (2 câu cuối).

* Bài văn là văn bản nghị luận.

* Hai đoạn đầu: Kể

* Hai đoạn cuối: Bày tỏ tư tưởng, quan điểm về hai cách sống của con người giống như hai biển hồ.

* Việc kể chuyện hai biển hồ chỉ là phương tiện đề đi đến vấn đề tư tưởng: cần chia sẻ, hoà hợp thì mới có ích cho mình và cho mọi người; nếu không sẽ chết dần chết mòn như biển Chết.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-Yc hs nhận xét câu trả lời.

-Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức.

GV chốt kiến thức: Hai cái hồ có ý nghĩa tượng trưng, từ hai cái hồ mà nghĩ đến cách sống của con người.

4. Hoạt động 4: Vận dụng

a) Mục tiêu: HS vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết một vấn đề trong cuộc sống

- Hướng dẫn học sinh tìm tòi mở rộng sưu tầm thêm kiến thức liên quan đến nội dung bài học.

b) Nội dung: - Viết đoạn văn nghị luận.

- Sưu tầm thêm những đoạn văn nghị luận trong các văn bản đã học

c) Sản phẩm: Phần trình bày của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống bài tập

- Viết đoạn văn nghị luận khuyên bạn em không nên chơi điện tử.

Sưu tầm thêm những đoạn văn nghị luận trong các văn bản đã học

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

+ Lắng nghe, nghiên cứu, trao đổi, làm bài và trình bày trước lớp.

+ Tìm hiểu, nghiên cứu, sưu tầm.

Tiết sau nộp kết quả

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-Yc hs nhận xét câu trả lời.

-Gv sửa chữa, đánh giá.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

Gv đưa ra trò chơi “Đố vui” và giới thiệu luật chơi: Mỗi đội có 3 hs tham gia trong vòng 2 phút 2 đội lần lượt đọc các câu tục ngữ theo đúng chủ đề về con người và xã hội, hết thời gian thì dừng lại.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

+ lập đội chơi

+ chuẩn bị tinh thần thi đấu

+ thực hiện trò chơi theo đúng luật

Báo cáo kết quả:

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Học sinh mỗi đỗi thống kê và báo cáo số lượng câu tục ngữ đã đọc được trong thời gian quy định

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, đánh giá, bổ sung

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

+ tinh thần, ý thức hoạt động học tập

+ kết quả làm việc

+ bổ sung thêm nội dung (nếu cần)

• Một số câu tục ngữ:

• Nòi nào giống ấy.

• Cây có cội, nước có nguồn.

• Giấy rách giữ lề.

• Con nhà tông chẳng giống lông cũng giống cánh.

• Giỏ nhà ai, quai nhà ấy.

• Khôn từ trong trứng khôn ra.

• Một giọt máu đào hơn ao nước lã.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

Gv: Đưa câu hỏi:

? Nhắc lại khái niệm tục ngữ

? Nêu cách đọc văn bản?

?) Xét về nội dung có thể chia văn bản thành mấy nhóm?

? Giải thích từ “ mặt người”, ‘ không tày”

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

H: suy nghĩ, làm việc cá nhân và trả lời các câu hỏi

Bước 3: Báo cáo sản phẩm

H: nhắc lại khái niệm

H: Xác định giọng đọc: Giọng đọc rõ, chậm, ngắt nghỉ đúng dấu câu, chú ý vần, đối.

H: Bố cục của văn bản: 3 phần

- HS giải thích theo chú thích 1,2 sgk

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

Gv sửa chữa, đánh giá, rút kinh nghiệm, chốt kiến thức.

I. Tìm hiểu chung:

1. Tác giả: Nhân dân lao động

2. Tác phẩm:

- Đọc

- Bố cục: 3 phần

+ Về phẩm chất con ng­ười: Câu 1, 2, 3

+ Về học tập tu d­ưỡng: Câu 4, 5, 6

+ Quan hệ ứng xử: Câu 7, 8, 9

- Từ khó: chú thích 1,2

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

Gv chia lớp thành 3 nhóm thảo luận (10 phút) về nội dung 3 nhóm tục ngữ đã phân loại.

+ Nhóm 1: Tìm hiểu nghĩa, giá trị của kinh nghiệm các câu tục ngữ về phẩm chất con người: Câu 1, 3

Gợi ý:

?) Kinh nghiệm đúc rút đ­ược ở câu 1 là gì? Nghệ thuật tiêu biểu.

?) Qua câu tục ngữ ông cha ta muốn khuyên nhủ điều gì?

? Các từ: Đói-sạch, rách-thơm được dùng với nghĩa như thế nào ?

?Hình thức của câu tục ngữ có gì đặc biệt? ? Tác dụng của hình thức này là gì ?

?Câu tục ngữ có nghĩa như thế nào? ( giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng)

?Câu tục ngữ cho ta bài học gì ?

+ Nhóm 2: Tìm hiểu nghĩa, giá trị của kinh nghiệm các câu tục ngữ về học tập tu dưỡng: Câu 5

Gợi ý:

Câu tục ngữ có ý nghĩa gì ?

Bài học nào được rút ra từ kinh nghiệm đó?

?) Phải chăng câu 5 – câu 6 có ý nghĩa trái ng­ược nhau

+ Nhóm 3: Tìm hiểu nghĩa, giá trị của kinh nghiệm các câu tục ngữ về quan hệ ứng xử: Câu 8, 9

Gợi ý:

?) Các câu 8, 9 cho ta bài học gì về quan hệ ứng xử trong cuộc sống? Hãy phân tích từng câu?

? Nghệ thuật trong 2 câu là gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

+ Bước 1: Hoạt động các nhân

+ Bước 2: Tập hợp ý kiến, thống nhất theo nhóm

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả làm việc.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung, cho điểm

- GV đánh giá HS, GV ghi nhận, tuyên dương

-Gv sửa chữa, đánh giá, rút kinh nghiệm, chốt kiến thức.

II. Đọc – hiểu văn bản

1. Kinh nghiệm và bài học về phẩm giá con ng­ười

*Câu 1:

- Dùng nghệ thuật: So sánh: một mặt ngư­ời với 10 mặt của để khẳng định, đề cao giá trị của con người, con ng­ười là thứ của cải quý nhất.

->Quý trọng con người.

* Câu 3:

- Dùng phép đối hai vế: Dù đói vẫn phải ăn uống sạch sẽ. Dù rách vẫn phải ăn mặc sạch sẽ, thơm tho.

-> Nhắn nhủ con ng­ười phải biết giữ gìn phẩm giá trong sạch của mình.

2. Kinh nghiệm và bài học về việc học tập, tu d­ưỡng

* Câu 5:

- Nhấn mạnh vai trò: Trong học tập, rèn luyện không thể thiếu thầy.

-> Khẳng định vai trò và công ơn của thầy.

3) Kinh nghiệm và bài học về quan hệ ứng xử

*Câu 8:

- Khi đ­ược h­ưởng thành quả, phải nhớ công ngư­ời gây dựng nên .

- >Cần trân trọng sức lao động của mọi ng­ười, phải biết ơn người dựng nên thành quả.

* Câu 9 :

- Nghệ thuật ẩn dụ, đối lập giữa hai vế

->Khẳng định sức mạnh của tình đoàn kết.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi

? Những câu tục ngữ trong bài diễn đạt có gì đặc biệt? Đặc điểm chung về hìnhh tức của tục ngữ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Cá nhân trình bày câu trả lời

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-Yc hs nhận xét câu trả lời.

-Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức.

H: Đọc ghi nhớ

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật

- Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc; Sử dụng các phép so sánh, ẩn dụ,....

- Kết cấu diễn đạt theo kiểu đối xứng, nhân quả, tạo nhịp, vần cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng.

2. Nội dung: những kinh nghiệm quý báu của nhân dân ta về cách sống, cách đối nhân, xử thế.

3. Ghi nhớ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua trò chơi: “Ai nhanh hơn”

+ Chia lớp thành 2 đội, tổ chức trò chơi “ Ai nhanh hơn”

+ Luật chơi: Mỗi đội có 5 hs tham gia trong vòng 3 phút. Đội nào tìm được nhiều, chính xác sẽ thắng cuộc.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

2 đội lần lượt tìm những câu tục ngữ có nội dung tương tự với các câu tục ngữ có trong bài

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Lần lượt 5 H lên viết bảng

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

-Yc hs nhận xét câu trả lời.

-Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức.

IV. Luyện tập- Sưu tầm tục ngữ

Sưu tầm thêm một số câu tục ngữ có nội dung phản ánh kinh nghiệm của nhân dân về con người, xã hội.

* Con người:

- Người sống, đống vàng 
- Trông mặt mà bắt hình dong. 
- Giấy rách phải giữ lấy lề

- Một yêu tóc bỏ đuôi gà

Hai yêu răng trắng như ngà dễ thương.

- Chết giả mới biết bụng dạ anh em.

1. - Ruột ngựa, phổi bò.

* Xã hội:

- Ăn cây nào, rào cây ấy 
- Qua cầu rút ván 

- Lá lành đùm lá rách. 

- Nhất tự vi sư, bán tự vi sư

- Đoàn kết gây sức mạnh

- Thương người như thể thương thân.

2. - Thấy sang bắt quàng làm họ.

- Nhập gia tùy tục.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

Gv: Đưa yêu cầu bài tập và hướng dẫn học sinh viết đoạn văn.

-Yêu cầu kĩ năng: : Viết đúng hình thức của một đoạn văn, diễn đạt trong sáng, mạch lạc

- Yêu cầu về kiến thức:

+ Đủ số câu: 5-6 câu

+/ Đảm bảo nêu đúng nội dung, nghệ thuật của câu tục ngữ.

+/ Lí giải được lí do yêu thích.

-Bố cục:

Câu 1: Giới thiệu câu tục ngữ

Câu 2,3,4: Lý giải lý do yêu thích ( Nội dung và nghệ thuật )

Câu 5: Khẳng định giá trị của câu tục ngữ

-Gợi ý:

? Câu tục ngữ em yêu tích là gì?

? Câu tục nữ đó có gì đặc sắc về nội dung?

? Nghệ thuật tiêu biêu là gì?

? Giá trị của câu tục ngữ đó như thế nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, viết đoạn văn

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

Đọc đoạn văn

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV: lần lượt gọi hs nhận xét đoạn văn của 2 bạn. GV đánh giá, rút kinh nghiệm chấm 2-3 bài học sinh dưới lớp.

Bài 2. Viết đoạn văn 5- 6 câu nêu cảm nhận của em về một câu tục ngữ mà em yêu thích.

Đoạn văn tham khảo:

Câu tục ngữ “ Không thầy đó mày làm nên” để lại trong em nhiều ấn tượng sâu sắc. Với cách nói ngắn gọn, hàm súc, câu tục ngữ cho em thấy được vai trò vô cùng to lớn của người thầy. Thầy không chỉ cho ta tri thức mà còn giáo dục ta đạo đức, cách làm người. Thầy còn là tấm gương sáng cho ta học tập và noi theo. Vì vậy, trên bước đường thành công của mỗi người không thể thiếu vai trò của người thầy.

Ngày soạn:

30/12/2021

Kế hoạch dạy

TỔ TRƯỞNG DUYỆT

BAN GIÁM HIỆU DUYỆT

Lớp

7B1

Nguyễn Thị Nguyệt

Tuần

20

Tiết

77 - 80

Ngày

1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề

a) Mục tiêu: Tạo tâm thế cho học sinh, giúp học sinh kết nối kiến thức đã có và kiến thức mới nảy sinh nhu cầu tìm hiểu kiến thức

b, Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm tòi khám phá về câu rút gọn bằng cách chơi trò chơi “ Đóng vai” để xác định vấn đề cần giải quyết: Thế nào là câu rút gọn? Cách dùng câu rút gọn.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

d) Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua trò chơi: “Đóng vai”

Luật chơi: Mỗi bạn hãy chuẩn bị ba câu trả lời cho câu hỏi. Phân tích cấu trúc ngữ pháp của các câu vừa tìm.

Thời gian chuẩn bị: 2 phút.

Thời gian trình bày: dưới 1 phút.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Học sinh lần lượt trình bày các câu đã phân tích ngữ pháp

- Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: Trong các câu trên câu 3 không có CN. Những câu như vậy được gọi là câu rút gọn. Vậy đặc điểm và cách dùng chúng như thế nào chúng ta sẽ tìm hiểu trong tiết học hôm nay.

Xác định CN- VN

1. Mình / làm hết bài về nhà rồi.

2. Mình / chưa làm hết bài về nhà.

3. Chưa

-> Câu 3: Thiếu CN

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới

a. Mục tiêu:

- HS nắm được khái niệm câu rút gọn .

- Hiểu được tác dụng của rút gọn câu.

b. Nội dung:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thông câu hỏi và trò chơi “ Bí mật trong trái bóng” để hướng dẫn học sinh tìm hiểu khái niệm câu rút gọn, cách dùng câu rút gọn.

- Nhận biết câu rút gọn qua một số bài tập nhanh.

c. Sản phẩm: Câu trả lời, kết quả bài tập nhanh của học sinh.

d) Tổ chức thực hiện

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

Nhiệm vụ 1: Thế nào là rút gọn câu?

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thông câu hỏi và trò chơi “ Bí mật trong trái bóng”

- Giáo viên đưa ví dụ trên MC

- Phát phiếu học tập

- Nêu yêu cầu: hs thảo luận nhóm (2 bàn một nhóm)

*. VD1:

- Cấu tạo của 2 câu ở vd₁ có gì khác nhau?

- Từ "chúng ta" đóng vai trò gì trong câu?

- Như vậy 2 câu này khác nhau ở chỗ nào? Tìm những từ ngữ có thể làm CN trong câu a?

- Theo em, vì sao CN trong câu a được lược bỏ ?

*. VD 2:

- Trong những câu in đậm dưới đây, thành phần nào của câu được lược bỏ?

- Thêm những từ ngữ thích hợp vào các câu in đậm để chúng được đầy đủ nghĩa?

- Tại sao có thể lược như vậy ?

- Giáo viên: Quan sát, đôn đốc, nhắc nhở, động viên và hỗ trợ hs khi cần.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát, suy nghĩ, thảo luận, trả lời.

- Cá nhân H tham gia trò chơi

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- Đại diện nhóm trình bày

Bước 4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

-> Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

* Kết luận:

- Rút gọn câu là lược bỏ 1 số thành phần của câu

- Mục đích: + làm cho câu gọn hơn, thông tin nhanh, tránh lặp từ.

+ ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người.

HS đọc ghi nhớ₁.

Gv cho Hs làm bài tập nhanh qua trò chơi «  Bí mật trong trái bóng »

Luật chơi : Học sinh lựa chọn trái bóng mình yêu thích và trả lời câu hỏi có trong đó.

H : Lựa chọn và trả lời cá nhân

Nhiệm vụ 1: Cách dùng câu rút gọn

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thông câu hỏi

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ

VD 1.- Nêu yêu cầu hs quan sát ví dụ, phân tích câu trả lời câu hỏi

Những câu in đậm thiếu thành phần nào?

Có nên rút gọn câu như vậy không ? Vì sao ?