N¨ng lùc chung

N¨ng lùc chuyªn biÖt

- Năng lực phát hiện vấn đề

- Năng lực giao tiếp

- Năng lực hợp tác

- Năng lực tự học

- N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực thực nghiệm

- Năng lực nghiên cứu khoa học

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Mở đầu

a. Mục tiêu:

Tạo tâm thế trước khi bắt đầu học chương trình sinh học 7.

b. Nội dung: Giáo viên giới thiệu về chương trình.

c. Sản phẩm: Học sinh lắng nghe định hướng nội dung học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Giáo viên tổ chức, học sinh thực hiện, lắng nghe.

Ở chương trình sinh học lớp 6 chúng ta đã nghiên cứu về thế giới thực vật, chương trình sinh học 7 sẽ mang đến cho các em chìa khoá mở cánh cửa bước vào thế giới động vật , các em sẽ được tìm hiểu , khám phá thế giới động vật đa dạng phong phú, từ đơn giản đến phức tạp, từ động vật có kích thước hiển vi đến kích thước khổng lồ.Vậy sự đa dạng đó thể hiện như thế nào ta Đặt vấn đề vào bài mới hôm nay.

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

_{1:Tìm hiểu sự đa dạng loài và sự phong phú về số lượng cá thể. (19’)}

_{a) Mục} tiêu: _{Sự đa dạng loài và sự phong phú về số lượng cá thể.}

b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

c) Sản phẩm: Trình bày được kiến thức theo yêu cầu của GV.

_d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.

_{- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK, quan sát H1.1- 2 SGK tr.5,6 và trả lời câu hỏi:}

_{? Sự phong phú về loài được thể hiện như thế nào?}

_{- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi.}

_{? Hãy kể tên loài động trong:}

_{+ Một mẻ kéo lưới ở biển.}

_{+ Tát 1 ao cá}

_{+ Đánh bắt ở hồ.}

_{+ Chặn dòng nước suối ngâm?}

_{? Ban đêm mùa hè ở trên cánh đồng có những loài động vật nào phát ra tiếng kêu?}

_{- GV nhận xét, chuẩn kiến thức .}

_{- Em có nhận xét gì về số lượng cá thể trong bày ong, đàn bướm, đàn kiến?}

_{- GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận về sự đa dạng của động vật.}

_{- Cá nhân đọc thông tin SGK, quan sát H1.1- 2SGK. Trả lời câu hỏi.}

_{- Yêu cầu nêu được.}

_{+ Số lượng loài.}

_{+ Kích thước khác nhau.}

_{- HS trả lời.}

_{- HS thảo luận nhóm thống nhất câu trả lời.}

_{- Yêu cầu nêu được}

_{+ Dù ở biển, hồ hay ao cá đều có nhiều loại động vật khác nhau sinh sống.}

_{+ Ban đêm mùa hè thường có 1 số loài động vật như: Cóc, ếch, dế mèn, phát ra tiếng kêu.}

_{- Đại diện nhóm trình bày}

_{- Nhóm khác NX, bổ sung.}

_{1. Sự đa dạng loài và sự phong phú về số lượng cá thể.}

_{* Kết luận}

_{- Thế giới động vật rất đa dạng về loài và phong phú về số lượng cá thể trong loài.}

_{2: Tìm hiểu sự đa dạng về môi trường sống. (19’)}

_{a) Mục} tiêu: _{Sự đa dạng môi trường sống}

b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

c) Sản phẩm: Trình bày được kiến thức theo yêu cầu của GV.

_d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.

_{- GV yêu cầu HS quan sát hình 1.4, hoàn thành bài tập. Điền chú thích.}

_{- GV cho HS chữa nhanh bài tập .}

_{- GV cho HS thảo luận rồi trả lời.}

_{? Đặc điểm gì giúp chim cánh cụt thích nghi với khí hậu giá lạnh ở vùng cực?}

_{? Nguyên nhân nào khiến ĐV ở nhiệt đới đa dạng và phong phú hơn vùng ôn đới nam cực?}

_{+ ĐV nước ta có đa dạng và phong phú không, tại sao?}

_{? Lấy ví dụ chứng minh sự phong phú về môi trường sống của động vật}

_{- HS tự nghiên cứu hoàn thành bài tập.}

_{- HS vận dụng kiến thức đã có, trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời.}

_{- Yêu cầu nêu được:}

_{+ Chim cánh cụt có bộ lông dày xốp lớp mỡ dưới da dày: Giữ nhiệt}

_{+ Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm thực vật phong phú, phát triển quanh năm, thức ăn nhiều, nhiệt độ phù hợp.}

_{+ Nước ta ĐV phong phú vì nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới.}

_{- HS có thể nêu thêm một số loài khác ở các môi trường như: Gấu trắng Bắc cực, …}

_{2. Sự đa dạng về môi trường sống.}

_{* Kết luận.}

_{- Động vật có ở khắp nơi do chúng thích nghi với mọi môi trường sống.}

HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')

a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học.

b. Nội dung: Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức theo phương pháp: đặt và giải quyết vấn đề, học sinh hợp tác, vận dụng kiến thức hoàn thành nhiệm vụ.

Thế giới động vật đa dạng phong phú như thế nào ?

Qua vài tỉ năm tiến hoá, thế giới động vật tiến hoá theo hướng đa dạng về loài và phong phú về số lượng cá thể, thể hiện :

- Đa dạng về loài:

+ Từ nhiều loài có kích thước nhỏ như trùng biến hình đến loài có kích thước lớn như cá voi.

+ Chỉ một giọt nước biển thôi cũng có nhiều đại diện của các loài khác nhau (hình 1.3 SGK).

+ Chỉ quây một mẻ lưới, tát một cái ao, lập tức được vô số các loài khác nhau. Đã có khoảng 1,5 triệu loài được phát hiện.

- Phong phú về số lượng cá thể: Một số loài có số lượng cá thể rất lớn, cá biệt, có loài có số lượng lên đến hàng vạn, hàng triệu cá thể như : các đàn cá biển, tổ kiến, đàn chim di cư, chim hồng hạc...

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

a. Mục tiêu:

Vận dụng các kiến thức vừa học quyết các vấn đề học tập và thực tiễn.

b. Nội dung

Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ đặt ra.

d. Tổ chức thực hiện:

GV sử dụng phương pháp vấn đáp tìm tòi, tổ chức cho học sinh tìm tòi, mở rộng các kiến thức liên quan.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

Giải thích tại sao thê giói động vật đa dạng và phong phú.

2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:

- GV gọi đại diện của mỗi nhóm trình bày nội dung đã thảo luận.

- GV chỉ định ngẫu nhiên HS khác bổ sung.

- GV kiểm tra sản phẩm thu ở vở bài tập.

- GV phân tích báo cáo kết quả của HS theo hướng dẫn dắt đến câu trả lời hoàn thiện.

1. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS xem lại kiến thức đã học, thảo luận để trả lời các câu hỏi.

2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

Thế giới động vật đa dạng và phong phú vì:

- Chúng đã có quá trình tiến hoá vài tỉ năm : Tuy nhiều loài động vật đã mất đi, nhưng nhiều loài mới đã sinh ra và ngày càng đông đảo.

- Chúng đã thích nghi với các điều kiện tự nhiên khác nhau của Trái Đất như : Từ ở nước đến ở cạn, từ vùng cực lạnh giá đến vùng nhiệt đới nóng nực, từ đáy biển đến đỉnh núi... Khắp nơi đều có động vật sinh sống.

Đặc điểm giúp chim cánh cụt thích nghi được với khí hậu giá lạnh ở vùng cực:

Trả lời:

   - Chim cánh cụt có một bộ lông không thấm nước và một lớp mỡ dày nên thích nghi được với khí hậu giá lạnh ở vùng cực.

Hãy kể tên những động vật thường gặp ở địa phương em? Chúng có đa dạng, phong phú không?

Trả lời:

 - Những động vật thường gặp ở địa phương em: trâu, bò, lợn, cá chép, cá rô, ếch,…

   - Chúng rất đa dạng và phong phú.

N¨ng lùc chung

N¨ng lùc chuyªn biÖt

- Năng lực phát hiện vấn đề

- Năng lực giao tiếp

- Năng lực hợp tác

- Năng lực tự học

- N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực thực nghiệm

- Năng lực nghiên cứu khoa học

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Mở đầu

a. Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: Giáo viên giới thiệu thông tin liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm: Học sinh lắng nghe định hướng nội dung học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Giáo viên tổ chức, học sinh thực hiện, lắng nghe phát triển năng lực quan sát, năng lực giao tiếp.

Động vật và thực vật đều xuất hiện rất sớm trên hành tinh chúng ta, chúng xuất phát từ nguồn gốc chung nhưng trong quá trình tiến hoá đã hình thành nên hai nhóm sinh vật khác nhau. Vậy giữa chúng có những đặc điểm gì giống và khác nhau? Làm thế nào để phân biệt chúng?

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

_{a) Mục} tiêu: _{động vật với thực vật giống nhau và khác nhau như thế nào? Nêu được các đặc điểm của động vật để nhận biết chúng trong thiên nhiên.}

_{- Động vật có xương sống và Động vật không xương sống. Vai trò của chúng trong thiên nhiên và trong đời sống con người.}

_{- Sự đa dạng loài và sự phong phú về số lượng cá thể.}

b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

c) Sản phẩm: Trình bày được kiến thức theo yêu cầu của GV.

d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm,dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

_{1: Đặc điểm chung của động vật. (10’)}

_{- GV yêu cầu HS quan sát H2.1 hoàn thành bảng 1 SGK tr.9}

_{- GV kẻ bảng 1 lên bảng để HS chữa bài.}

_{- GV ghi ý kiến của các nhóm vào cạnh bảng.}

_{- GV nhận xét và thông báo kết quả đúng.}

_{- GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận :}

_{? ĐV giống TV ở điểm nào?}

_{? ĐV khác TV ở điểm nào?}

_{- GV nhận xét, bổ sung.}

_{- Cá nhân quan sát hình vẽ đọc chú thích và ghi nhớ kiến thức .}

_{- HS trao đổi trong nhóm tìm câu trả lời.}

_{- Đại các nhóm lên bảng ghi kết quả nhóm.}

_{- Các nhóm khác theo dõi bổ sung.}

_{- HS theo dõi và tự sửa.}

_{- Các nhóm dựa vào kết quả của bảng 1 thảo luận tìm câu trả lời.}

_{I. Đặc điểm chung của động vật.}

_{* Đặc điểm giống nhau giữa động vật và thực vật}

_{- Đặc điểm giống nhau: Cấu tạo từ tế bào.}

_{- Đặc điểm khác nhau: Di chuyển, hệ thần kinh và giác quan, thành xenlulô của tế bào, chất hữu cơ nuôi cơ thể.}

_{2: Sơ lược phân chia giới động vật. (14’)}

_{- GV giới thiệu giới động vật được chia thành 20 ngành thể hiện ở hình 2.2 SGK . Chương trình sinh học 7 chỉ học 8 ngành cơ bản.}

_{- HS nghe và ghi nhớ kiến thức .}

_{II. Sơ lược phân chia giới động vật.}

_{* Kết luận.}

_{- Có 8 ngành động vật}

_{+ ĐV không xương sống :7 ngành.}

_{+ ĐV có xương sống: 1 ngành.}

_{3: Tìm hiểu vai trò của động vật. (10’)}

_{- GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 2. Động vật với đời sống con người.}

_{- GV kẻ sẵn bảng 2 để HS chữa bài.}

_{- GV nhận xét và bổ sung.}

_{- GV nêu câu hỏi:}

_{? ĐV có vai trò gì trong đời sống con người?}

_{- GV yêu cầu HS đọc kết luận SGK.}

_{- Các nhóm trao đổi hoàn thành bảng 2.}

_{- Đại diên nhóm lên ghi kết quả và nhóm khác bổ sung.}

_{- HS hoạt động độc lập.}

_{- Yêu cầu nêu được:}

_{+ Có lợi nhiều mặt.}

_{+ Tác hại đối với người.}

_{- HS đọc kết luận SGK}

_{III. Vai trò của động vật.}

_{* Kết luận.}

_{- Động vật mang lại lợi ích nhiều mặt cho con người tuy nhiên một số loài có hại.}

_{* Ghi nhớ SGK.}

HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')

a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học.

b. Nội dung: Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức theo phương pháp: đặt và giải quyết vấn đề, học sinh hợp tác, vận dụng kiến thức hoàn thành nhiệm vụ.

So sánh động vật với thực vật

- Giống nhau:

+ Đều có cấu tạo tế bào

+ Đều có khả năng lớn lên và sinh sản

- Khác nhau:

+ Về cấu tạo thành tế bào

Thành tế bào thực vật có xenlulôzơ, còn tế bào động vật không có

+ Về phương thức dinh dưỡng

Thực vật là những sinh vật tự dưỡng, có khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ cho cơ thể.

Động vật là sinh vật dị dưỡng, không có khả năng tổng hợp chất hữu cơ mà sử dụng chất hữu cơ có sẵn.

+ Về khả năng di chuyển

Thực vật không có khả năng di chuyển

Động vật có khả năng di chuyển

+ Hệ thần kinh và giác quan

Thực vật không có hệ thần kinh và giác quan

Động vật có hệ thần kinh và giác quan.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

Liên hệ đến thực tế địa phương, điền tên các loài động vật mà bạn biết vào bảng 2.

2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:

- GV gọi đại diện của mỗi nhóm trình bày nội dung đã thảo luận.

- GV chỉ định ngẫu nhiên HS khác bổ sung.

- GV kiểm tra sản phẩm thu ở vở bài tập.

- GV phân tích báo cáo kết quả của HS theo hướng dẫn dắt đến câu trả lời hoàn thiện.

1. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS xem lại kiến thức đã học, thảo luận để trả lời các câu hỏi.

2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

Trả lời:

   Bảng 2. Ý nghĩa của động vật đối với đời sống con người

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

a. Mục tiêu:

Vận dụng các kiến thức vừa học quyết các vấn đề học tập và thực tiễn.

b. Nội dung

Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ đặt ra.

d. Tổ chức thực hiện:

GV sử dụng phương pháp vấn đáp tìm tòi, tổ chức cho học sinh tìm tòi, mở rộng các kiến thức liên quan.

- Tìm hiểu đời sống của một số động vật xung quanh

- Ngâm cỏ khô vào bình nước trtước 5 ngày

- Váng nước ao hồ, rễ cây bèo Nhật bản

N¨ng lùc chung

N¨ng lùc chuyªn biÖt

- Năng lực phát hiện vấn đề

- Năng lực giao tiếp

- Năng lực hợp tác

- Năng lực tự học

- N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực thực nghiệm

- Năng lực nghiên cứu khoa học

_{HOẠT ĐỘNG CỦA GV}

_{HOẠT ĐỘNG CỦA HS}

_{NỘI DUNG}

_{Hoạt động 1: Quan sát trùng giày. (17’)}

_{a) Mục tiêu: Quan sát trùng giầy}

b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với mẫu vật thật, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

_{c) Sản phẩm}: _{Quan sát trùng giầy.}

_d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.

_{- GV hư­ớng dẫn HS cách quan sát các thao tác :}

_{+ Dùng ống hút lấy 1 giọt nhỏ ở n­ước ngâm rơm.}

_{+ Nhỏ lên lam kính rải vài sợi bông để cản tốc độ rồi soi}

_{dư­ới kính hiển vi}

_{+ Điều chỉnh thị tr­ường nhìn cho rõ}

_{+ Quan sát H3.1 SGK tr.14 nhận biết trùng giầy.}

_{- GV kiểm tra ngay trên kính của các nhóm}

_{- GV h­ướng dẫn cách cố định mẫu: Dùng lamen đậy lên giọt n­ước lấy giấy thấm bớt n­ước}

_{- GV yêu cầu lấy 1 mẫu khác. HS quan sát trùng giầy di chuyển.}

_{- GV cho HS làm bài tập SGK tr.15. Chọn câu trả lời đúng.}

_{- GV thông báo kết quả đúng để HS tự sửa chữa nếu cần}

_{- HS làm việc theo nhóm đã phân công .}

_{- Các nhóm tự ghi nhớ các thao tác của GV}

_{- HS quan sát H3.1 SGK tr.14 nhận biết trùng giầy.}

_{- Lần l­ượt các thành viên trong nhóm lấy mẫu soi dưới kính hiển vi, nhận biết trùng giầy}

_{- Vẽ sơ lư­ợc hình dạng trùng giầy .}

_{- HS quan sát được trùng giày di chuyển trên lam kính, tiếp tục theo dõi hướng di chuyển}

_{- HS dựa vào kết quả quan sát rồi hoàn thành bài tập}

_{- Đại diện nhóm trình bày}

_{- Nhóm khác bổ sung.}

_{1. Quan sát trùng giày:}

- Trùng giày không đối xứng và có hình chiếc giày.

- Di chuyển: vừa tiến vừa xoay.

_{Hoạt động 2: Quan sát trùng roi. (16’)}

_{a) Mục tiêu: Quan sát trùng roi}

b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với mẫu vật thật, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

_{c) Sản phẩm}: _{Quan sát trùng roi.}

_d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.

_{- GV cho HS quan sát H3.2 - 3 SGK tr.15}

_{- GV yêu cầu cách lấy mẫu và quan sát t­ơng tự nh­ quan sát trùng giầy}

_{- GV kiểm tra ngay trên kính hiển vi của từng nhóm}

_{- GV l­ưu ý HS sử dụng vật kính có độ phóng đại khác nhau để nhìn rõ mẫu.}

_{Nhóm nào tìm thấy trùng roi thì GV hỏi nguyên nhân và cả lớp góp ý .}

_{- GV yêu cầu HS làm bài tập SGK tr.16.}

_{- GV thông báo đáp án đúng.}

_{- HS tự quan sát hình SGK để nhận biết trùng roi.}

_{- Trong nhóm thay nhau dùng ống hút lấy mẫu để bạn quan sát.}

_{- Các nhóm lên lấy váng xanh ở n­ớc ao để có trùng roi.}

_{- Các nhóm dựa vào thực tế quan sát và thông tin SGK tr.16 để trả lời câu hỏi}

_{- Đại diện nhóm trả lời}

_{- Nhóm khác nhận xét bổ sung.}

_{II. Quan sát trùng roi}

_{- Cơ thể trùng roi có hình lá dài, đầu tù, đuôi nhọn ở đầu có roi, di chuyển vừa tiến vừa xoay nhờ roi xoáy vào nước.}

_{- Cơ thể có màu sắc của hạt diệp lục và sự trong suốt của màng cơ thể.}

N¨ng lùc chung

N¨ng lùc chuyªn biÖt

- Năng lực phát hiện vấn đề

- Năng lực giao tiếp

- Năng lực hợp tác

- Năng lực tự học

- N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực thực nghiệm

- Năng lực nghiên cứu khoa học

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Mở đầu

a. Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: Giáo viên giới thiệu thông tin liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm: Học sinh lắng nghe định hướng nội dung học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Giáo viên tổ chức, học sinh thực hiện, lắng nghe phát triển năng lực quan sát, năng lực giao tiếp.

Nêu những hiểu biết của em về trùng roi (Biết được qua bài thực hành)?

Trùng roi là một nhóm sinh vật mang những dặc điểm vừa của động vật vừa của thực vật. Đây cũng là bằng chứng thống nhất về nguồn gốc của giới động vật và thực vật. Vậy trùng roi có những đặc điểm như thế nào ? Ta Đặt vấn đề vào bài mới hôm nay:

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

a) Mục tiêu:

_{- Cấu tạo trong, ngoài của trùng roi. Hiểu cách dinh dưỡng và cách sinh sản của chúng.}

_{- Cấu tạo tập đoàn trùng roi và mối quan hệ nguồn gốc giữa động vật đơn bào và động vật đa bào.}

b) Nội dung: HS Làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

c) Sản phẩm: Trình bày được kiến thức theo yêu cầu của GV.

d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.

_{Hoạt động 1: Tìm hiểu trùng roi xanh. (17’)}

_{- GV yêu cầu nghiên cứu SGk vận dụng kiến thức bài trước.}

_{+Quan sát hình 4.1- 2 SGK .}

_{+ Hoàn thành phiếu học tập.}

_{- GV đi đến các nhóm và giúp đỡ các nhóm yếu.}

_{- GV kẻ phiếu học tập lên bảng chữa bài.}

_{- GV chữa từng bài tập trong phiếu.}

_{Yêu cầu.}

_{+ Trình bày quá trình sinh sản của trùng roi xanh.}

_{+ Giải thích thí nghiệm ở mục 4: “Tính hướng sáng”}

_{+ Làm nhanh bài tập thứ 2 SGK tr. 18}

_{Đáp án bài tập: Roi, đặc điểm mắt, quang hợp, có diệp lục.}

_{- GV yêu cầu HS quan sát phiếu chuẩn kiến thức.}

_{- Cá nhân tự đọc thông tin mục I SGK tr.17,18.}

_{- Thảo luận nhóm thống nhất ý kiến hoàn thành phiếu học tập.}

_{- Yêu cầu nêu được:}

_{+ Cấu tạo chi tiết trùng roi.}

_{+ Cách di chuyển nhờ có roi.}

_{+ Các hình thức dinh dưỡng}

_{+ Kiểu sinh sản vô tính chiều dọc cơ thể.}

_{+ Khả năng hướng về phía có ánh sáng.}

_{- Đại diện các nhóm ghi kết quả trên bảng .}

_{- Nhóm khác nhận xét bổ sung.}

_{- HS dựa vào hình 4.2 SGK trả lời, lưu ý nhân phân chia trước rồi đến các phần khác.}

_{- Nhờ roi có điểm mắt nên có khả năng cảm nhận ánh sáng.}

_{I. Trùng roi xanh.}

_{1. Dinh dưỡng:}

_{- Tự dưỡng và dị dưỡng.}

_{- Hô hấp: Trao đổi khí qua màng tế bào.}

_{- Bài tiết: Nhờ không bào co bóp.}

_{2. Sinh sản:}

_{- Vô tính bằng cách phân đôi theo chiều dọc cơ thể.}

_{2: Tìm hiểu tập đoàn trùng roi xanh. (16’)}

_{- GV yêu câu HS nghiên cứu SGK quan sát H4.3 SGK tr.18, hoàn thành bài tập SGK tr.19}

_{- GV nêu câu hỏi:}

_{? Tập đoàn vôn vốc dinh dưỡng như thế nào?}

_{? Hình thức sinh sản của tập đoàn vôn vốc.}

_{? Tập đoàn vôn vốc cho ta suy nghĩ gì mối liên quan giữa động vật đơn bào và động vật đa bào?}

_{- GV nhận xét, bổ sung.}

_{- Yêu cầu HS tự rút ra KL.}

_{- GV gọi HS đọc KL chung.}

_{- Cá nhân tự thu nhận kiến thức. Trao đổi nhóm hoàn thành bài tập}

_{- Yêu cầu lựa chọn: trùng roi, TB , đơn bào, đa bào.}

_{- Đại diện nhóm trình bày kết quả nhóm khác bổ sung.}

_{- 1 – 2 HS đọc toàn bộ nội dung bài tập vừa hoàn thành.}

_{- HS tự rút ra kết luận.}

_{- HS đọc kết luận SGK.}

_{II. Tập đoàn trùng roi.}

_{* Kết luận.}

_{- Tập đoàn trùng roi gồm nhiều tế bào, bước đầu có sự phân hóa chức năng.}

_{* Ghi nhớ SGK.}

HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')

a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học.

b. Nội dung: Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức theo phương pháp: đặt và giải quyết vấn đề, học sinh hợp tác, vận dụng kiến thức hoàn thành nhiệm vụ.

Câu 1: Trùng roi thường tìm thấy ở đâu?

A. Trong không khí. B. Trong đất khô.

C. Trong cơ thể người. D. Trong nước.

Câu 2: Vai trò của điểm mắt ở trùng roi là

A. bắt mồi. B. định hướng.

C. kéo dài roi. D. điều khiển roi.

Câu 3: Phương thức dinh dưỡng chủ yếu của trùng roi xanh là

A. quang tự dưỡng. B. hoá tự dưỡng.

C. quang dị dưỡng. D. hoá dị dưỡng.

Câu 4: Vị trí của điểm mắt trùng roi là

A. trên các hạt dự trữ B. gần gốc roi

C. trong nhân D. trên các hạt diệp lục

Câu 5: Khi trùng roi xanh sinh sản thì bộ phận phân đôi trước là

A. nhân tế bào B. không bào co bóp

C. điểm mắt D. roi

Đáp án

HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')

a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học.

b. Nội dung: Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức theo phương pháp: đặt và giải quyết vấn đề, học sinh hợp tác, vận dụng kiến thức hoàn thành nhiệm vụ.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

1. Có thể gặp trùng roi ở đâu ?

2. Trùng roi giống và khác với thực vật ở điểm nào ?

3. Khi di chuyển roi hoạt động như thế nào khiến trùng roi vừa tiến vừa xoay ?

2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:

- GV gọi đại diện của mỗi nhóm trình bày nội dung đã thảo luận.

- GV chỉ định ngẫu nhiên HS khác bổ sung.

- GV kiểm tra sản phẩm thu ở vở bài tập.

- GV phân tích báo cáo kết quả của HS theo hướng dẫn dắt đến câu trả lời hoàn thiện.

1. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS xem lại kiến thức đã học, thảo luận để trả lời các câu hỏi.

2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

1.Trùng roi xanh sống trong nước : ao, hồ, đầm, ruộng kể cả các vũng nước mưa

2…

3. Roi xoáy vào nước giúp cơ thể di chuyển vừa tiến vừa xoay.

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

a. Mục tiêu:

Vận dụng các kiến thức vừa học quyết các vấn đề học tập và thực tiễn.

b. Nội dung

Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ đặt ra.

d. Tổ chức thực hiện:

GV sử dụng phương pháp vấn đáp tìm tòi, tổ chức cho học sinh tìm tòi, mở rộng các kiến thức liên quan.

* Tập đoàn trùng roi trong thực tế

Ở một số ao hoặc giếng nước, đôi khi có thể gặp các “hạt” hình cầu, màu xanh lá cây, đường kính khoảng 1mm, bơi lơ lửng, xoay tròn. Đó là tập đoàn trùng roi.

N¨ng lùc chung

N¨ng lùc chuyªn biÖt

- Năng lực phát hiện vấn đề

- Năng lực giao tiếp

- Năng lực hợp tác

- Năng lực tự học

- N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực thực nghiệm

- Năng lực nghiên cứu khoa học

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Mở đầu

a. Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: Giáo viên giới thiệu thông tin liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm: Học sinh lắng nghe định hướng nội dung học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Giáo viên tổ chức, học sinh thực hiện, lắng nghe phát triển năng lực quan sát, năng lực giao tiếp.

Trùng biến hình là đại diện có cấu tạo và lối sống đơn giản nhất trong ngành động vật nói chung và ngành động vật nói chung. Trong khi đó trùng giày lại có cấu tạo phức tạp hơn cả, nhưng dễ quan sát ngoài thiên nhiên.

Vậy chúng có đặc điểm cấu tạo như thế nào? Đặt vấn đề vào bài mới:

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

a) Mục tiêu:

_{- đặc điểm cấu tạo và lối sống của trùng biến hình và trùng giày.}

_{- cách di chuyển, dinh dưỡng, sinh sản của trùng biến hình và trùng giày.}

b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

c) Sản phẩm: Trình bày được kiến thức theo yêu cầu của GV.

d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.

_{1: Trùng biến hình và trùng giày. (33’)}

_{- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK trao đổi nhóm hoàn thành phiếu học tập.}

_{- GV kẻ phiếu học tập lên bảng để HS chữa bài}

_{- Yêu cầu các nhóm lên ghi câu trả lời vào phiếu trên bảng .}

_{- GV ghi ý kiến bổ sung các nhóm vào bảng.}

_{? Dựa vào đâu để lựa chọn những câu hỏi trên.}

_{- GV tìm hiểu số nhóm có câu trả lời đúng và chưa đúng.}

_{- GV cho HS theo dõi phiếu kiến thức chuẩn}

_{- GV giải thích 1 số vấn đề cho HS}

_{+ Không bào tiêu hóa ở ĐVNS hình thành khi lấy thức ăn vào cơ thể.}

_{+ Trùng giầy TB mới chỉ có sự phân hóa đơn giản, tạm gọi là rãnh miệngvà hầu chứ không giống như ở con cá con gà.}

_{+ Sinh sản hữu tính ở trùng giầy là hình thức tăng sức sống cho cơ thể và rất ít khi sinh sản hữu tính.}

_{- GV cho HS tiếp tục trao đổi:}

_{+ Trình bầy quá trình tiêu hóa và bắt mồi của trùng biến hình?}

_{+ Không bào co bóp ở trùng giầy khác với trùng biến hình ntn?}

_{+ Số lượng nhân và vai trò của nhân.}

_{+ Quá trình tiêu hóa ở trùng giầy và trùng biến hình khác nhau ở điểm nào?}

_{- Cá nhân tự đọc các thông tin SGK tr.20,21. quan sát H5.1- 3 SGK tr.20, 21, ghi nhớ kiến thức. Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời.}

_{- Yêu cầu nêu được:}

_{+ Cấu tạo: Cơ thể đơn bào}

_{+ Di chuyển: Nhờ bộ phận của cơ thể, lông bơi, chân giả.}

_{+ Dinh dưỡng: Nhờ không bào co bóp.}

_{+ Sinh Sản: Vô tính, hữu tính.}

_{- Đại diện nhóm lên ghi câu trả lời, nhóm khác theo dõi nhận xét bổ sung.}

_{- HS theo dõi phiếu chuẩn tự sửa chữa}

_{- HS thảo luận thống nhất ý kiến tìm câu trả lời:}

_{- Yêu cầu nêu được:}

_{+ Trùng biến hình đơn giản}

_{+ Trùng đế giầy phức tạp .}

_{+ Trùng đế giầy: 1 nhân dinh dưỡng và 1 nhân sinh sản.}

_{+ Trùng đế giầy đã có enzim để biến đổi thức ăn.}

_{I. Trùng biến hình và trùng giày}

_{Trùng biến hình}

_{Trùng giày}

_{Cấu tạo}

_{Gồm 1 TB có: Chất nguyên sinh lỏng, nhân. Không bào tiêu hoá , không bào co bóp}

_{Gồm 1 TB: Nhân nhỏ-nhân lớn, miệng, hầu, không bào tiêu hóa, lỗ thoát, không bào co bóp.}

_{Di chuyển.}

_{Nhờ chân giả (do chất nguyên sinh dồn về 1 phía)}

_{Nhờ lông bơi}

_{Dinh dưỡng}

_{- Tiêu hoá nội bào}

_{- Bài tiết: chất thừa dồn đến không bào co bóp  thải ra ngoài ở mọi nơi}

_{- Thức ăn miệng  hầu  không bào tiêu hoá  biến đổi nhờ enzim.}

_{Chất thải được đưa đến không bào co bóp  lỗ thoát ra ngoài}

_{Sinh sản}

_{- Vô tính: Bằng cách phân đôi cơ thể}

_{- Vô tính bằng cách phân đôi cơ thể theo chiều ngang.}

_{- Hữu tính bằng cách tiếp hợp}

Câu 1: Trong các phát biểu sau phát biểu nào sai?

A. Trùng giàu di chuyển nhờ lông bơi.

B. Trùng biến hình luôn biến đổi hình dạng.

C. Trùng biến hình có lông bơi hỗ trợ di chuyển.

D. Trùng giày có dạng dẹp như đế giày.

Câu 2: Trong các đặc điểm nào dưới đây có cả ở trùng giày, trùng roi và trùng biến hình?

A. Cơ thể luôn biến đổi hình dạng.

B. Cơ thể có cấu tạo đơn bào.

C. Có khả năng tự dưỡng.

D. Di chuyển nhờ lông bơi.

Câu 3: Dưới đây là 4 giai đoạn trùng biến hình bắt mồi và tiêu hoá mồi :

(1) : Hai chân giả kéo dài nuốt mồi vào sâu trong chất nguyên sinh.

(2) : Lập tức hình thành chân giả thứ hai vây lấy mồi.

(3) : Không bào tiêu hoá tạo thành bao lấy mồi, tiêu hoá mồi nhờ dịch tiêu hoá.

(4) : Khi một chân giả tiếp cận mồi (tảo, vi khuẩn, vụn hữu cơ…).

Em hãy sắp xếp các giai đoạn trên theo trình tự hợp lý ?

A. (4) - (2) - (1) - (3).

B. (4) - (1) - (2) - (3).

C. (3) - (2) - (1) - (4).

D. (4) - (3) - (1) - (2).

Câu 4: So với trùng biến hình chất bã được thải từ bất cứ vị trí nào trên cơ thể, trùng giày thải chất bã qua

A. bất cứ vị trí nào trên cơ thể như ở trùng biến hình.

B. không bào tiêu hoá.

C. không bào co bóp.

D. lỗ thoát ở thành cơ thể.

Câu 5: Trong các động vật nguyên sinh sau, loài động vật nào có hình thức sinh sản tiếp hợp?

A. Trùng giày.

B. Trùng biến hình.

C. Trùng roi xanh.

D. Trùng kiết lị.

Câu 6: Sự khác nhau về nhân của trùng giày và trùng biến hình là

A. trùng biến hình có 2 nhân, trùng giày có 1 nhân.

B. trùng biến hình có 1 nhân, trùng giày có 3 nhân.

C. trùng biến hình có 1 nhân, trùng giày có 2 nhân.

D. trùng biến hình có 2 nhân, trùng giày có 3nhân.

Câu 7: Lông bơi của trùng giày có những vai trò gì trong những vai trò sau ?

1. Di chuyển.

2. Dồn thức ăn về lỗ miệng.

3. Tấn công con mồi.

4. Nhận biết các cá thể cùng loài.

Phương án đúng là:

A. 1, 2.          B. 2, 3.          C. 3, 4.          D. 1, 4.

Câu 8: Trong các động vật nguyên sinh sau, động vật nào có cấu tạo đơn giản nhất?

A. Trùng roi.        B. Trùng biến hình.

C. Trùng giày.       D. Trùng bánh xe.

Đáp án

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

a. Mục tiêu:

Vận dụng các kiến thức vừa học quyết các vấn đề học tập và thực tiễn.

b. Nội dung

Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ đặt ra.

d. Tổ chức thực hiện:

GV sử dụng phương pháp vấn đáp tìm tòi, tổ chức cho học sinh tìm tòi, mở rộng các kiến thức liên quan.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

So sánh trùng biến hình và trùng giày:

2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:

- GV gọi đại diện của mỗi nhóm trình bày nội dung đã thảo luận.

- GV chỉ định ngẫu nhiên HS khác bổ sung.

- GV kiểm tra sản phẩm thu ở vở bài tập.

- GV phân tích báo cáo kết quả của HS theo hướng dẫn dắt đến câu trả lời hoàn thiện.

1. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS xem lại kiến thức đã học, thảo luận để trả lời các câu hỏi.

2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

1. Giống nhau:

- Trùng biến hình và trùng giày đều là động vật đơn bào, thuộc nhóm động vật nguyên sinh.

- Cơ thể của trùng biến hình và trùng giày đều không có hạt diệp lục

- Cả trùng biến hình và trùng giày đều dị dưỡng.

2. Khác nhau:

Vẽ sơ đồ tư duy bài học

N¨ng lùc chung

N¨ng lùc chuyªn biÖt

- Năng lực phát hiện vấn đề

- Năng lực giao tiếp

- Năng lực hợp tác

- Năng lực tự học

- N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực thực nghiệm

- Năng lực nghiên cứu khoa học

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Mở đầu

a. Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: Giáo viên giới thiệu thông tin liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm: Học sinh lắng nghe định hướng nội dung học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Giáo viên tổ chức, học sinh thực hiện, lắng nghe phát triển năng lực quan sát, năng lực giao tiếp.

Động vật nguyên sinh rất nhơ nhưng có một số gây cho người nhiều bệnh rất nguy hiểm. Hai bệnh thường gặp ở nước ta đó là: Bệnh kiết lị và bệnh sốt rét.

Vậy 2 bệnh này do tác nhân nào gây nên? Cách phòng tránh như thế nào ? Ta Đặt vấn đề vào bài mới hôm nay:

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

a) Mục tiêu:

_{nhận biết được nơi kí sinh, cách gây hại từ đó rút ra các biện pháp phòng chống trùng kiết lị và trùng sốt rét.}

b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

c) Sản phẩm: Trình bày được kiến thức theo yêu cầu của GV.

d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.

_{1: Tìm hiểu trùng kiết lị và trùng rốt rét. (23’)}

_{- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK quan sát H6.1- 4 SGK tr.23,24. Hoàn thành phiếu học tập .}

_{- GV lên quan sát lớp và hướng dẫn các nhóm học yếu}

_{- GV kẻ phiếu học tập lên bảng, yêu cầu các nhóm lên ghi kết quả vào bảng.}

_{- GV ghi ý kiến bổ sung của các nhóm lên bảng.}

_{- GV cho HS quan sát kiến thức chuẩn trên bảng.}

_{- Cá nhân tự đọc thong tin thu thập kiến thức .}

_{Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến hoàn thành phiếu học tập.}

_{Yêu cầu nêu được:}

_{+ Cấu tạo: Cơ thể tiêu giảm bộ phận di chuyển.}

_{+ Dinh dưỡng: Dùng chất dinh dưỡng của vật chủ}

_{+ Trong vòng đời: Phát triển nhanh và phá huỷ cơ quan kí sinh.}

_{- Đại diện các nhóm ghi kiến thức vào từng đặc điểm của phiếu học tập}

_{- Nhóm khác nhận xét bổ sung.}

_{- Các nhóm theo dõi phiếu chuẩn kiến thức và tự sửa chữa.}

_{I. Trùng kiết lị và trùng sốt rét.}

_STT

_{Đại diện}

_{Đặc điểm}

_{Trùng kiết lị}

_{Trùng sốt rét}

₁

_{Cấu tạo}

_{- Có chân giả.}

_{- Không có không bào.}

_{- Không có cơ quan di chuyển}

_{- Không có các bào quan}

₂

_{Dinh dưỡng}

_{-Thực hiện qua màng tế bào.}

_{- Nuốt hồng cầu}

_{- Thực hiện qua màng tế bào.}

_{- Lấy chất dinh dưỡng từ hồng cầu}

₃

_{Phát triển}

_{- Trong môi trường  kết bào xác  vào ruột người  chui khỏi bào xác bám vào thành ruột.}

_{- Trong tuyến nứơc bọt của muỗi vào máu người chui vào hồng cầu sống và sinh sản phá huỷ hồng cầu.}

_{- GV cho HS làm nhanh bài tập SGK tr.23 so sánh trùng kiết lị và trùng biến hình.}

_{- GV hỏi:}

_{+Khả năng kết bào xác của trùng kiết lị có tác hại như thế nào?}

_{- So sánh trùng kiết lị và trùng sốt rét.}

_{- GV cho HS làm bảng 1 tr.23}

_{- GV cho HS quan sát bảng 1 chuẩn kiến thức}

_{- GV yêu cầu HS đọc lại nội bảng 1 kết hợp với H6.4 SGK. GV hỏi:}

_{+ Tại sao người ta bị sốt rét da tái xanh?}

_{+ Tại sao người bị kiết lị đi ngoài ra máu?}

_{+ Muốn phòng tránh bệnh ta phải làm gì?}

_{- GV nh}ận xét, bổ sung.

_{- yêu cầu nêu được :}

_{+ Đặc điểm giống: Có chân giả, kết bào xác.}

_{+ Đặc điểm khác: Chỉ ăn hồng cầu, có chân giả ngắn}

_{- Cá nhân tự hoàn thành bảng 1}

_{- 1 vài HS chữa bài tập HS khác nhận xét bổ sung.}

_{- HS dựa vào kiến thức ở bảng 1 trả lời yêu cầu nêu được:}

_{+ Do hồng cầu bị phá hủy.}

_{+ Thành ruột bị tổn thương.}

_{+ Giữ vệ sinh ăn uống}

_{2: Tìm hiểu bệnh sốt rét ở nước ta. (10’)}

_{- GV yêu cầu HS đọc SGk kết hợp với những thông tin thu thập được, trả lời câu hỏi:}

_{+Tình trạng bệnh sốt rét ở nước ta hiện nay như thế nào?}

_{+ Cách phòng chống bệnh sốt trong cộng đồng?}

_{+ Tại sao người sống ở miền núi hay bị sốt rét?}

_{- GV thông báo chính sách của nhà nước trong công tác phòng chống bệnh sốt rét:}

_{+ Tuyên truyền ngủ có màn}

_{+ Dùng thuốc diệt muỗi nhúng màn miễn phí.}

_{+ Phát thuốc chữa cho người bệnh.}

_{- GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận.}

_{- Cá nhân tự đọc thông tin SGK và thông báo tin mục em có biết tr.24 trao đổi nhóm hoàn thành câu trả lời, yêu cầu nêu được:}

_{+ Bệnh sốt rét được đẩy lùi nhưng vẫn còn ở 1 số vùng núi.}

_{+ Diệt muỗi và vệ sinh môi trường.}

_{- HS tự rút ra kết luận.}

_{II. Bệnh sốt rét ở nước ta.}

_{* Kết luận}

_{- Bệnh sốt rét ở nước ta đang dần được thanh toán.}

_{- Phòng bệnh: Vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, diệt muỗi.}

Câu 1: Bào xác của trùng kiết lị xâm nhập vào cơ thể người thông qua con đường nào?

A. Đường tiêu hoá.

B. Đường hô hấp.

C. Đường sinh dục.

D. Đường bài tiết.

Câu 2: Nhóm động vật nguyên sinh nào dưới đây có chân giả?

A. trùng biến hình và trùng roi xanh.

B. trùng roi xanh và trùng giày.

C. trùng giày và trùng kiết lị.

D. trùng biến hình và trùng kiết lị.

Câu 3: Trong điều kiện tự nhiên, bào xác trùng kiết lị có khả năng tồn tại trong bao lâu?

A. 3 tháng.         B. 6 tháng.

C. 9 tháng.         D. 12 tháng.

Câu 4: Trùng sốt rét lây nhiễm sang cơ thể người qua vật chủ trung gian nào?

A. Muỗi Anôphen (Anopheles).       B. Muỗi Mansonia.

C. Muỗi Culex.       D. Muỗi Aedes.

Câu 5: Vật chủ trung gian thường thấy của trùng kiết lị là gì?

A. Ốc.          B. Muỗi.          C. Cá.           D. Ruồi, nhặng.

Câu 6: Dưới đây là các giai đoạn kí sinh của trùng sốt rét trong hồng cầu người:

(1): Trùng sốt rét sử dụng hết chất nguyên sinh trong hồng cầu, sinh sản vô tính cho nhiều cá thể mới.

(2): Trùng sốt rét chui vào kí sinh ở hồng cầu.

(3) : Trùng sốt rét phá vỡ hồng cầu để chui ra ngoài tiếp tục vòng đời kí sinh mới.

Hãy sắp xếp các giai đoạn trên theo trình tự hợp lí.

A. (2) → (1) → (3).

B. (2) → (3) → (1).

C. (1) → (2) → (3).

D. (3) → (2) → (1).

Câu 7: Trong những đặc điểm sau, những đặc điểm nào có ở trùng kiết lị?

1. Đơn bào, dị dưỡng.

2. Di chuyển bằng lông hoặc roi.

3. Có hình dạng cố định.

4. Di chuyển bằng chân giả.

5. Có đời sống kí sinh.

6. Di chuyển tích cực.

Số phương án đúng là

A. 3.            B. 4.            C. 5.               D. 6

Câu 8: Vị trí kí sinh của trùng kiết kị trong cơ thể người là

A. trong máu.B. khoang miệng.C. ở gan.D. ở thành ruột.

Câu 9: Trong các biện pháp sau, biên pháp nào giúp chúng ta phòng tránh đc bệnh kiết lị?

A. Mắc màn khi đi ngủ.

B. Diệt bọ gậy.

C. Đậy kín các dụng cụ chứa nước.

D. Ăn uống hợp vệ sinh.

Câu 10: Trong các phương pháp sau, phương pháp nào được dùng để phòng chống bệnh sốt rét?

1. Ăn uống hợp vệ sinh.

2. Mắc màn khi ngủ.

3. Rửa tay sạch trước khi ăn.

4. Giữ vệ sinh nơi ở, phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh.

Phương án đúng là

A. 1; 2.      B. 2; 3.         C. 2; 4.         D. 3; 4.

Đáp án

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

a. Mục tiêu:

Vận dụng các kiến thức vừa học quyết các vấn đề học tập và thực tiễn.

b. Nội dung

Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ đặt ra.

d. Tổ chức thực hiện:

GV sử dụng phương pháp vấn đáp tìm tòi, tổ chức cho học sinh tìm tòi, mở rộng các kiến thức liên quan.

1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chia lớp thành nhiều nhóm

( mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

a/ Dinh dưỡng ở trùng sốt rét và trùng kiết lị giống và khác nhau như thế nào ?

b/ Trùng kiết lị có hại như thế nào đối với đời sống con người ?

2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập:

- GV gọi đại diện của mỗi nhóm trình bày nội dung đã thảo luận.

- GV chỉ định ngẫu nhiên HS khác bổ sung.

- GV kiểm tra sản phẩm thu ở vở bài tập.

- GV phân tích báo cáo kết quả của HS theo hướng dẫn dắt đến câu trả lời hoàn thiện.

1. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS xem lại kiến thức đã học, thảo luận để trả lời các câu hỏi.

2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trả lời.

- HS nộp vở bài tập.

- HS tự ghi nhớ nội dung trả lời đã hoàn thiện.

a. Trùng kiết lị và trùng sốt rét đều là sinh vật dị dưỡng, tấn công cùng một loại tê bào là hồng cầu.

   Tuy nhiên, chúng có những đặc điểm khác nhau như sau:

   - Trùng kiết lị lớn, một lúc có thể nuốt nhiều hồng cầu, rồi sinh sản bằng cách phân đôi liên tiếp (theo cấp số nhân).

   - Trùng sốt rét nhỏ hơn, nên chui vào kí sinh trong hồng cầu (kí sinh nội bào), ăn chất nguyên sinh của hồng cầu, rồi sinh sản ra nhiều trùng kí sinh mới cùng một lúc còn gọi là kiểu phân nhiều hoặc liệt sinh) rồi phá vỡ hồng cầu đế ra ngoài. Sau đó mỗi trùng kí sinh lại chui vào các hồng cầu khác đế lặp lại quá trình như trên. Điều này giải thích hiện tượng người bị bệnh sốt rét hay đi kèm chứng thiếu máu

b. Trùng kiết lị gây các vết loét hình miệng núi lửa ở thành ruột để nuốt hồng cầu tại đó, gây ra chảy máu. Chúng sinh sản rất nhanh để lan ra khắp thành ruột, làm cho người bệnh đi ngoài liên tiếp, suy kiệt sức lực rất nhanh và có thể nguy hiếm đến tính mạng nếu không chữa trị kịp thời.

Vì sao bệnh sốt rét hay xảy ra ở miền núi?

Trả lời:

    Bệnh sốt rét thường xảy ra ở miền núi vì ở đây có nhiều khu vực thuận lợi cho quá trình sống của muỗi anôphen mang mầm bệnh (trùng sốt rét) như: có nhiều vùng lầy, nhiều cây cối rậm rạp,....

N¨ng lùc chung

N¨ng lùc chuyªn biÖt

- Năng lực phát hiện vấn đề

- Năng lực giao tiếp

- Năng lực hợp tác

- Năng lực tự học

- N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực thực nghiệm

- Năng lực nghiên cứu khoa học

HOẠT ĐỘNG 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Mở đầu

a. Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: Giáo viên giới thiệu thông tin liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm: Học sinh lắng nghe định hướng nội dung học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Giáo viên tổ chức, học sinh thực hiện, lắng nghe phát triển năng lực quan sát, năng lực giao tiếp.

HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')

a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học.

b. Nội dung: Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức theo phương pháp: đặt và giải quyết vấn đề, học sinh hợp tác, vận dụng kiến thức hoàn thành nhiệm vụ.

Câu

1

2

3

4

5

Đáp án

D

A

B

C

B

Câu

6

7

8

Đáp án

C

A

D

N¨ng lùc chung

N¨ng lùc chuyªn biÖt

- Năng lực phát hiện vấn đề

- Năng lực giao tiếp

- Năng lực hợp tác

- Năng lực tự học

- N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực thực nghiệm

- Năng lực nghiên cứu khoa học

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

NỘI DUNG

Trong các tiết trước chúng ta đã nghiên cứu xong một số động vật có cấu tạo cơ thể rất đơn giản đó là những động vật cơ thể chỉ có một tế bào. Tiết này ta chuyển sang nghiên cứu động vật có cấu tạo phức tạp hơn là động vật đa bào đại diện là ngành Ruột khoang

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

_{a) Mục} tiêu: C_{ấu tạo và chức năng một số tế bào của thành cơ thể thủy tức để làm cơ sở giải thích được cách dinh dưỡng và sinh sản ở chúng.}

b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

c) Sản phẩm: Trình bày được kiến thức theo yêu cầu của GV.

d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm.

_{1: Cấu tạo và di chuyển. (8’)}

_{- GV yêu cầu HS quan sát H8.1- 2, đọc thông tin SGK tr.29 trả lời câu hỏi:}

_{+ Trình bày hình dạng cấu tạo ngoài của thủy tức?}

_{+ Thủy tức sinh sản như thế nào ? Mô tả bằng lời 2 cách di chuyển?}

_{- GV nhận xét, chuẩn kiến thức.}

_{- GV yêu cầu rút ra kết luận.}

_{- GV giảng giải về kiểu đối xứng tỏa tròn.}

_{- Cá nhân tự đọc thông tin SGK kết hợp hình vẽ, ghi nhớ kiến thức .}

_{- Yêu cầu nêu được.}

_{+ Hình dạng: Trên là lỗ miệng. Trụ dưới là đế bám.}

_{+ Kiểu đối xứng toả tròn.}

_{+ Có các tua ở lỗ miệng.}

_{+ Di chuyển: Sâu đo, lônl đầu.}

_{- HS trả lời.}

_{- HS khác nhận xét, bổ sung.}

_{- HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi và mô tả 2 cách di chuyển của thuỷ tức.}

_{- Đại diện nhóm trình bày đáp án , nhóm khác nhận xét bổ sung.}

_{I. Hình dạng ngoài và di chuyển của thủy tức.}

_{* Kết luận}

_{- Cấu tạo ngoài: Hình trụ dài.}

_{+ Phần dưới là đế : dùng để bám.}

_{+ Phần trên có lỗ miệng, xung quanh có tua miệng.}

_{+ Đối xứng tỏa tròn .}

_{+ Di chuyển kiểu sâu đo, kiểu lộn đầu, bơi.}

_{2: Cấu tạo trong. (11’)}

_{- GV yêu cầu quan sát hình cắt dọc của thủy tức, đọc thông tin bảng 1,}

_{+ Trình bày cấu tạo trong của thủy tức}

_{- GV nhận xét, bổ sung.}

_{- GV cho HS tự rút ra kết luận.}

_{- HS cá nhân qaun sát tranh và hình ở bảng SGK}

_{- HS đọc thông tin về chức năng của từng loại TB. Ghi nhớ kiến thức.}

_{- Thảo luận nhóm thống nhất câu trả lời}

_{- Đại diện các nhóm đọc kết quả theo thứ tự 1,2.3. nhóm khác bổ sung.}

_{- Các nhóm theo dõi và tự sửa.}

_{- HS trả lời.}

_{- HS khác nhận xét, bổ sung.}

_{- HS rút ra kết luận.}

_{II. Cấu tạo trong.}

_{* Kết luận}

_{- Thành cơ thể gồm 2 lớp:}

_{+ Lớp ngoài gồm TB gai TB thần kinh, TB mô bì cơ.}

_{+ Lớp trong: TB mô cơ- tiêu hóa.}

_{+ Giữa 2 lớp là tầng keo mỏng.}

_{+ Lỗ miệng thông với khoang tiêu hóa ở giữa (gọi là ruột túi).}

_{3: Tìm hiểu hoạt động dinh dưỡng. (7’)}

_{- GV yêu cầu HS quan sát tranh thủy tức bắt mồi, kết hợp thông tin SGK tr.31 trao đổi nhóm trả lời câu hỏi:}

<sub>+ Thủy tức đưa mồi vào miệng bằng cách nào?
+ Nhờ loại TB nào của cơ thể thủy tức tiêu hoá được mồi?</sub>

_{+ Thủy tức thải bã bằng cách nào?}

_{- Các nhóm chữa bài,}

_{? Thủy tức dinh dưỡng bằng cách nào?}

_{- GV cho HS tự rút ra kết luận.}

_{- Cá nhân tự quan sát tranh tua miệng TB gai.}

_{- HS đọc thông tin SGK. Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. Yêu cầu.}

_{+ Đưa mồi vào miệng bằng tua miệng.}

_{+ Tế bào mô cơ tiêu hoá.}

_{+ Lỗ miệng thải bã.}

_{- Đại diện nhóm trình bày kết quả nhóm khác nhận xét bổ sung.}

_{- HS rút ra kết luận.}

_{III. Dinh dưỡng của thủy tức.}

_{* Kết luận}

_{- Thủy tức bắt mồi bằng tua miệng, quá trình tiêu hóa thức ăn thực hiện ở khoang tiêu hóa nhờ dịch từ TB tuyến}

_{- Sự trao đổi khí được thực hiện qua thành cơ thể.}

_{4: Sinh sản. (7’)}

_{- GV yêu cầu HS quan sát tranh sinh sản của thủy tức trả lời câu hỏi.}

_{+ Thủy tức có những kiểu sinh sản nào?}

_{- GV gọi 1 HS miêu tả trên tranh kiểu sinh sản của thủy tức.}

_{- GV yêu cầu HS từ phân tích trên hãy rút ra kết luận về sự sinh sản của thuỷ tức.}

_{- HS tự quan sát tranh tìm kiến thức yêu cầu}