Hạ âm là gì? Sóng hạ âm ảnh hưởng như thế nào tới sức khoẻ

Hạ âm là một khái niệm trong lĩnh vực âm thanh và âm nhạc, thường được sử dụng để mô tả một loại âm thanh có tần số thấp hơn so với âm thanh bình thường. Khi nghe đến khái niệm “hạ âm”, chúng ta thường nghĩ ngay đến những giai điệu sâu lắng, u ám và tạo cảm giác mạnh mẽ. Vậy Hạ âm là gì? Sóng hạ âm ảnh hưởng như thế nào tới sức khoẻ cùng Trang tài liệu tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nhé!

Hạ âm là gì?

Khái niệm: Sóng hạ âm là sóng âm có tần số thấp hơn 16 Hz, ngưỡng nghe thấy bình thường của người. Khả năng nghe trở nên kém đi khi tần số giảm, vì vậy nên để con người tiếp nhận được hạ âm, áp suất âm thanh cần phải đủ cao. Tai là bộ phận chính có thể cảm nhận sóng hạ âm nhưng ở cường độ cao, những phần khác của cơ thể cũng có thể cảm nhận được sự rung động hạ âm.

Các nhà nghiên cứu tìm hiểu về âm thanh có tần số từ 20 Hz xuống đến 0.1 Hz và đôi khi đến 0.001 Hz. Sóng ở dải tần số này được sử dụng để dự báo động đất, khảo sát các tầng đất đá và khả năng chứa dầu mỏ dưới lòng đất. Trong y học thì nhịp tim thường vào cỡ 0,8 đến 2 Hz, và có thể coi phép chụp tim mạch hay “tâm thân động ký” (Ballistocardiography) là ứng dụng hạ âm trong y tế.

Sóng hạ âm có đặc trưng là khả năng di chuyển qua khoảng cách xa và vượt qua các vật cản mà ít bị hấp thụ. Trong âm nhạc, hạ âm có thể được tạo ra bằng ống dẫn sóng âm.

Hạ âm từ đâu tới

Hạ âm (còn gọi thứ âm) thường xuất hiện khi có bão. Từ năm 1930 của thế kỷ trước, lần đầu tiên Viện sĩ Vassili Chouleikin tìm ra các dao động đàn hồi tương tự dao động âm thanh, nhưng có tần số rất thấp – dưới 20Hz, thấp hơn nhiều miền tần số tai người nghe được. Hạ âm thường xuất hiện trong vùng bão, mà bão lại bắt đầu từ biển nên V.Chouleikin đặt tên cho nó là “tiếng nói của biển”. Những đóng góp tiếp đó để hiểu rõ hơn về hạ âm là công lao của các nhà sinh học nghiên cứu tác động của sóng hạ âm có cường độ lớn trên những con vật thử nghiệm. Người ta cũng thấy, khi bão thường có sóng hạ âm tần số 6Hz truyền đi với tốc độ 1.200km/giờ, vượt trước cơn bão rất xa.

Tuy nhiên, không chỉ có bão, người ta còn thấy hạ âm có trong nhiều trường hợp khác như: động đất, hoạt động của núi lửa, các vụ nổ mặt trời, sóng dữ, sấm chớp, thậm chí ngay trong tiếng ồn xe cộ ở đường phố… Ngoài sóng âm thanh nghe thấy, chúng còn bức xạ ra hạ âm, tuy tai chúng ta “mù nghe” nhưng cơ thể lại có thể cảm thụ được, hơn thế nữa, với những sóng hạ âm có tần số và cường độ nhất định sẽ gây ra những phản ứng rất rõ rệt xảy ra trong cơ thể.

Sóng hạ âm có ảnh hưởng như thế nào tới sức khoẻ

Sóng hạ âm đã được chỉ trích và xem như một kẻ thù vô hình, một sát thủ đe dọa sức khỏe con người. Điều này có thể được giải thích bởi sự tương tác giữa sóng hạ âm và các dao động tần số thấp tồn tại trong cơ thể sống. Khi chu kỳ sóng hạ âm trùng khớp hoặc gần với chu kỳ các dao động này, cảm giác cộng hưởng sẽ phát sinh, gây hại cho cơ thể.

Các nghiên cứu sinh lý học đã chứng minh rằng các bộ phận nội tạng trong cơ thể con người thường có tần số dao động chủ yếu trong khoảng từ 3 – 17 Hz. Ví dụ, các nội tạng trong vùng bụng dao động với tần số từ 4 – 8 Hz, phần đầu dao động với tần số từ 8 – 12 Hz, và tim có tần số dao động là 5 Hz. Khi cơ thể tiếp xúc với sóng hạ âm có cường độ lớn và cùng tần số với tần số tự nhiên của các cơ quan nội tạng, hiện tượng cộng hưởng xảy ra ngay lập tức, gây hại cho cơ thể.

Ví dụ, nếu sóng hạ âm có tần số 8 Hz trùng khớp với nhịp đập của não, nó có thể gây ra cảm giác lo sợ, chán nản, bối rối, tức giận và những tác động tiêu cực khác. Trong thời điểm như vậy, nguy cơ tai nạn giao thông tăng lên và những bệnh nhân tim mạch có thể gặp nguy hiểm về sức khỏe.

Những hiểu biết này đã giúp người ta nhận ra tác động tiềm năng của sóng hạ âm và tầm quan trọng của việc bảo vệ sức khỏe trước những nguy cơ này.